پرش به محتوا

سوده بنت زمعه در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۶۳: خط ۶۳:
== سوده و [[نقل حدیث]] ==
== سوده و [[نقل حدیث]] ==
از سوده به عنوان دومین [[همسر پیامبر]] {{صل}}، احادیثی [[نقل]] شده است که از آن جمله می‌توان به احادیثش درباره باب [[احکام]] اختصاصی [[بانوان]] اشاره کرد<ref>تلخیص الحبیر، ابن حجر، ج۲، ص۴۴۹؛ مجمع الزواید، هیثمی، ج۱، ص۲۸۱.</ref>.<ref>[[غفور مرادی| مرادی، غفور]]، [[سوده بنت زمعه - مرادی (مقاله)| مقاله «سوده بنت زمعه»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص:۳۶۴.</ref>
از سوده به عنوان دومین [[همسر پیامبر]] {{صل}}، احادیثی [[نقل]] شده است که از آن جمله می‌توان به احادیثش درباره باب [[احکام]] اختصاصی [[بانوان]] اشاره کرد<ref>تلخیص الحبیر، ابن حجر، ج۲، ص۴۴۹؛ مجمع الزواید، هیثمی، ج۱، ص۲۸۱.</ref>.<ref>[[غفور مرادی| مرادی، غفور]]، [[سوده بنت زمعه - مرادی (مقاله)| مقاله «سوده بنت زمعه»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص:۳۶۴.</ref>
== سوده و [[نزول]] برخی [[آیات قرآن]] ==
گفتنی است، [[شأن نزول]] تعدادی از [[آیات قرآن کریم]] درباره سوده می‌باشد. از جمله طبق نقل برخی از [[روایات]]، [[آیه شریفه]]: {{متن قرآن|وَإِنِ امْرَأَةٌ خَافَتْ مِنْ بَعْلِهَا نُشُوزًا أَوْ إِعْرَاضًا فَلَا جُنَاحَ عَلَيْهِمَا أَنْ يُصْلِحَا بَيْنَهُمَا صُلْحًا وَالصُّلْحُ خَيْرٌ وَأُحْضِرَتِ الْأَنْفُسُ الشُّحَّ وَإِنْ تُحْسِنُوا وَتَتَّقُوا فَإِنَّ اللَّهَ كَانَ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِيرًا}}<ref>"و اگر زنی از کناره‌گیری یا رویگردانی شویش بیم دارد بر آن دو گناهی نیست که میان خود به سازشی شایسته برسند و سازش نیکوتر است و جان‌ها آز را در آستین دارند و اگر نکویی کنید و پرهیزگاری ورزید بی‌گمان خداوند از آنچه انجام می‌دهید آگاه است" سوره نساء، آیه ۱۲۸.</ref>.
درباره [[سوده]] نازل شده است<ref>الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۴، ص۱۸۷۶؛ بدائع الصنایع، ابوبکر کاشانی، ج۲، ص۳۳۳؛ الاصابه، ابن حجر، ج۸، ص۱۹۶؛ البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۷، ص۱۴۵.</ref>. و [[شأن]] نزولش این است که [[عایشه]] [[نقل]] می‌کند، [[سوده دختر زمعه]]، سالخورده شده بود و از سویی دیگر، به موقعیت من در نزد [[رسول خدا]] {{صل}} [[آگاه]] بود، ترسید که مبادا رسول خدا {{صل}} او را رها فرماید و چون می‌خواست [[جایگاه]] خود و عنوان همسری [[پیامبر]] {{صل}} را داشته باشد، به آن [[حضرت]] گفت: "ای رسول خدا! روزی که نوبت من است، از آن عایشه باشد و شما در این باره [[آزادی]]" و پیامبر قبول فرمود و در همین مورد [[آیه]] فوق نازل شد <ref> الطبقات الکبری، ابن سعد (ترجمه: مهدوی دامغانی)، ج۸، ص۵۴-۵۳.</ref>.
درباره [[آیه حجاب]]{{متن قرآن|وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِنَّ وَ يَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ ما ظَهَرَ مِنْها وَ لْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلي‏ جُيُوبِهِنَّ وَ لا يُبْدينَ زينَتَهُنَّ إِلاَّ لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبائِهِنَّ أَوْ آباءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنائِهِنَّ أَوْ أَبْناءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ إِخْوانِهِنَّ أَوْ بَني‏ أَخَواتِهِنَّ أَوْ نِسائِهِنَّ أَوْ ما مَلَکَتْ أَيْمانُهُنَّ أَوِ التَّابِعينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلي‏ عَوْراتِ النِّساءِ وَ لا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ ما يُخْفينَ مِنْ زينَتِهِنَّ وَ تُوبُوا إِلَي اللَّهِ جَميعاً أَيُّهَا الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ}}.<ref> "سوره نور: ۳۱"، و به زنان مؤمن نیز بگو چشمان خود را از شرمگاه‌های دیگران فروبندند و شرمگاه‌های خود را نیز از دید دیگران بپوشانند و زیبایی‌هایشان را جز آنچه خود نمایان است آشکار نسازند و اطراف مقنعه خود را بر سینه خویش بیندازند تا سینه شان را بپوشاند اگر به آنان بگویی قطعاً چنین خواهند کرد. و زیبایی‌های خود را آشکار نسازند جز برای شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان همکیش خود یا بردگانی که مالک آنها شده‌اند یا مردان سفیهی که سرپرستی دارند و شهوت جنسی ندارند یا کودکان نابالغی که بر اندام خاص زنان چیرگی نیافته‌اند، و زنان نباید پاهایشان را بر زمین بکوبند تا زیورهایی که پنهان می‌دارند معلوم شود. ای مؤمنان، همگی با پیمودن راه خدا به سوی او باز گردید، باشد که سعادتمند شوید.</ref> نیز آمده است که شبی [[سوده]] از [[منزل]] خود خارج شد و [[عمر]] که در مجلس بود، او را دید و گفت: "ای سوده تو را شناختم". بعد از این ماجرا [[آیه حجاب]] نازل شد<ref>صحیح مسلم، مسلم نیشابوری، ج۲، ص۶ و ج۷، ص۷؛ صحیح البخاری، بخاری، ج۱، ص۴۸ و ج۷، ص۱۲۹؛ الطرائف فی معرفة مذاهب الطوائف، سید بن طاووس، ص۴۴۶؛ عین العبره فی غبن العترة، سید احمد آل طاووس، ص۲۱؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۳۰، ص۳۴۲؛ نهج الحق و کشف الصدق، علامه حلی، ص۳۵۰؛ احقاق الحق، شوشتری، ص۲۸۴.</ref>.
در [[شأن نزول]] [[آیات سوره احزاب]]{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا النَّبِيُّ قُلْ لِأَزْوَاجِكَ إِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ الْحَيَاةَ الدُّنْيَا وَزِينَتَهَا فَتَعَالَيْنَ أُمَتِّعْكُنَّ وَأُسَرِّحْكُنَّ سَرَاحًا جَمِيلًا * وَإِنْ كُنْتُنَّ تُرِدْنَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَالدَّارَ الْآخِرَةَ فَإِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْمُحْسِنَاتِ مِنْكُنَّ أَجْرًا عَظِيمًا * يَا نِسَاءَ النَّبِيِّ مَنْ يَأْتِ مِنْكُنَّ بِفَاحِشَةٍ مُبَيِّنَةٍ يُضَاعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَيْنِ وَكَانَ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرًا * وَمَنْ يَقْنُتْ مِنْكُنَّ لِلَّهِ وَرَسُولِهِ وَتَعْمَلْ صَالِحًا نُؤْتِهَا أَجْرَهَا مَرَّتَيْنِ وَأَعْتَدْنَا لَهَا رِزْقًا كَرِيمًا}}<ref>"سوره احزاب ۲۸-۳۱"، "ای پیامبر! به همسرانت بگو: اگر خواستار زندگی این جهان و آرایه‌های آن هستید بیایید شما را برخوردار سازم و با شیوه‌ای نیکو رهایتان کنم * و اگر خدا و پیامبرش و سرای واپسین را می‌خواهید، بی‌گمان خداوند برای نیکوکاران شما پاداشی سترگ آماده کرده است * ای زنان پیامبر! هر یک از شما دست به زشتکاری آشکاری زند عذاب او دو چندان می‌گردد و این (کار) بر خداوند آسان است * و هر یک از شما که در برابر خداوند و فرستاده او فرمانبرداری کند و کاری شایسته انجام دهد پاداش او را دوبار می‌دهیم و برای او روزی ارجمندی آماده می‌داریم".</ref> نیز آمده است، [[همسران پیامبر]] {{صل}} بعد از پاره‌ای از [[غزوات]] که [[غنائم]] سرشاری در [[اختیار]] [[مسلمانان]] قرار می‌گرفت، تقاضای مختلفی از [[پیامبر]] {{صل}} در مورد افزایش [[نفقه]] و یا لوازم گوناگون [[زندگی]] داشتند. طبق [[نقل]] برخی از [[تفاسیر]]، [[سوده]]، دختر [[زمعه]]، هم بعد از یکی از غزوات مثل بقیة [[همسران]]، درخواستی داشت و آن گلیم خیبری بود. پیامبر {{صل}} از انجام این خواسته سرباز زد و یک ماه تمام از آنها [[کناره‌گیری]] نمود تا این که [[آیات]] نازل شد و به آنها هشدار داد که اگر زندگی پر زرق و برق [[دنیا]] را می‌خواهید، بروید و اگر به [[خدا]] و [[رسول]] و [[روز جزا]] [[دل]] بسته‌اید، بمانید<ref>التبیان فی تفسیر القرآن، طوسی، ج۸، ص۳۳۴.</ref>.<ref>[[غفور مرادی| مرادی، غفور]]، [[سوده بنت زمعه - مرادی (مقاله)| مقاله «سوده بنت زمعه»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۵ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۵، ص:۳۶۴-۳۶۶.</ref>


== توجه [[پیامبر]] {{صل}} نسبت به سوده ==
== توجه [[پیامبر]] {{صل}} نسبت به سوده ==
۱۱۱٬۹۷۱

ویرایش