اطاعت حاکم جائر در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[تحریم تنباکو]] که عالم بزرگ [[تشیع]] میرزامحمدحسن شیرازی از [[سامرا]] صادر کرد و در [[تهران]] میرزامحمدحسن آشتیانی [[اجرا]] نمود، از دو منظر اهمیت دارد: نخست آنکه [[مردم]] [[پایبندی]] خود را به [[اوامر]] و [[احکام]] [[علمای دینی]] در برابر [[سلاطین]] [[مستبد]] [[اثبات]] کردند. [[نفوذ]] کلمه و پایگاه و موقعیت [[اجتماعی]] [[علما]] در میان [[مردم]] به اندازه‌ای بود که [[مردم]] پس از فتوای [[تحریم]]، با وجود اعتیاد به آن از استعمالش خودداری کردند و در مقابل [[اوامر]] و [[قوانین]] ملوکانه [[استبداد]] و [[استعمار]] [[مقاومت]] نمودند. از سوی دیگر، [[قیام]] [[ملت]] و توفیقی که ایشان و [[علما]] در [[راه]] الغای امتیاز دخانیات به [[دست]] آوردند چنین فهماند که با [[مقاومت]] و [[قیام]] و پافشاری می‌توان از رفتارهای خودسرانه دستگاه [[استبداد]] و اقدامات زیان‌بار آن جلوگیری کرد. این [[قیام]] به منزله مقدمه‌ای برای قیام‌های دیگر [[مردم]] بر ضد امین‌السلطان و عین‌الدوله در زمان مظفرالدین شاه و مطالبه عدالت‌خانه و [[مشروطیت]] بود<ref>مقدمه عباس اقبال، در: ابراهیم تیموری، تحریم تنباکو اولین مقاومت منفی در ایران، ص۳.</ref>. نکته‌ای که در [[نهضت]] [[تحریم تنباکو]] اهمیت ویژه دارد آن است که [[مردم]] [[جایگاه]] و [[شأن]] [[رهبری]] را در [[جامعه]] از آنِ [[علما]] می‌دانستند، نه [[حکام جائر]] قاجار. آنان [[حق اطاعت]] و فرمان‌بری را ویژه [[علما]] می‌دانستند و پایمردانه خواهان ایفای این نقش برای آنان در برابر [[سلاطین]] [[مستبد]] بودند. چنین برداشت مهمی در [[نامه]] سیدجمال‌الدین اسدآبادی به مرحوم [[میرزای شیرازی]] نیز بازتاب یافته است. در بخشی از این [[نامه]] آمده است: [[خدا]] [[نیابت]] [[امام زمان]] را به تو اختصاص داده و از میان [[طایفه]] [[شیعه]] تو را برگزیده و زمام [[ملت]] را از طریق [[ریاست]] [[دینی]] به دستت داده و [[حفظ]] [[حقوق]] [[ملت]] را به تو واگذارده و برطرف ساختن [[شک]] و [[شبهه]] را از دل‌های [[مردم]] جزو [[وظایف]] تو قرار داده است. چون تو [[وارث]] پیامبرانی، سررشته کارهایی را به دستت سپرده که [[سعادت]] این [[جهان]] و [[رستگاری]] آن [[جهان]] بدان وابسته است.... [[خدا]] [[کرسی]] [[ریاست]] تو را در [[دل‌ها]] و خردهای [[مردم]] [[نصب]] کرده، تا به وسیله آن ستون [[عدل]] مستحکم شود و [[راه]] راست روشن گردد و در مقابل... اگر بخواهی، می‌توانی با یک کلمه افراد پراکنده را جمع کنی و با متفق ساختن آنها [[دشمن خدا]] و [[دشمن]] [[مسلمانان]] را بترسانی و [[شر]] [[کفار]] را از سرشان برطرف نمایی؛ این [[رنج]] و مشقتی را که دامن‌گیرشان شده است از آنها دور کنی.... [[حق]] را باید گفت. تو [[رئیس]] [[فرقه]] [[شیعه]] هستی؛ تو مثل [[جان]] در تن همه [[مسلمانان]] دمیده‌ای. هیچ‌کس جز در [[پناه]] تو نمی‌تواند برای [[نجات]] [[ملت]] برخیزد و آنها نیز به غیر تو [[اطمینان]] ندارند. اگر برای گرفتن [[حق]] [[قیام]] کنی، همه به [[پشتیبانی]] تو برخاسته، آن‌گاه [[افتخار]] و [[سربلندی]] نصیبشان خواهد شد؛ ولی اگر به جای خود بنشینی، [[مسلمانان]] هم متوقف شده و زیردست می‌شوند<ref>برگرفته از: ابراهیم تیموری، تحریم تنباکو اولین مقاومت منفی در ایران، ص۵۲-۵۴.</ref>.