بحث:ذوی القربی در حدیث: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۲۹ سپتامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'خآدمی' به 'خادمی'
جز (جایگزینی متن - 'لام' به 'لام')
جز (جایگزینی متن - 'خآدمی' به 'خادمی')
خط ۵۶: خط ۵۶:
{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى ابْنِ أَخِي طَاهِرٍ الْعَقِيقِيُّ الْحَسَنِيُّ، ثنا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ، حَدَّثَنِي عَمِّي عَلِيُّ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، حَدَّثَنِي الْحُسَيْنُ بْنُ زَيْدٍ، عَنْ عُمَرَ بْنِ عَلِيٍّ، عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ قَالَ: خَطَبَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ النَّاسَ حِينَ قُتِلَ عَلِيٌّ فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: «لَقَدْ قُبِضَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةَ رَجُلٌ لَا يَسْبِقُهُ الْأَوَّلُونَ بِعَمَلٍ وَلَا يُدْرِكُهُ الْآخِرُونَ، وَقَدْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} يُعْطِيهِ رَايَتَهُ فَيُقَاتِلُ وَجِبْرِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَمِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ، فَمَا يَرْجِعُ حَتَّى يَفْتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِ، وَمَا تَرَكَ عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ صَفْرَاءَ وَلَا بَيْضَاءَ إِلَّا سَبْعَ مِائَةِ دِرْهَمٍ فَضَلَتْ مِنْ عَطَايَاهُ أَرَادَ أَنْ يَبْتَاعَ بِهَا خَادِمًا لِأَهْلِهِ»، ثُمَّ قَالَ: أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ عَرَفَنِي فَقَدْ عَرَفَنِي وَمَنْ لَمْ يَعْرِفْنِي فَأَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ، وَأَنَا ابْنُ النَّبِيِّ، وَأَنَا ابْنُ الْوَصِيِّ، وَأَنَا ابْنُ الْبَشِيرِ، وَأَنَا ابْنُ النَّذِيرِ، وَأَنَا ابْنُ الدَّاعِي إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ، وَأَنَا ابْنُ السِّرَاجِ الْمُنِيرِ، وَأَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِي كَانَ جِبْرِيلُ يَنْزِلُ إِلَيْنَا وَيَصْعَدُ مِنْ عِنْدِنَا، وَأَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِي أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهِيرًا، وَأَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِي افْتَرَضَ اللَّهُ مَوَدَّتَهُمْ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ فَقَالَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى لِنَبِيِّهِ{{صل}}: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را و هر کس کاری نیک انجام دهد برای او در آن پاداشی نیک بیفزاییم» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> فَاقْتِرَافُ الْحَسَنَةِ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ}}<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۷۲. همچنین ر.ک: السنن الکبری (نسائی)، ج۵، ص۱۱۲، ح۸۴۰۸؛ خصائص امیرالمؤمنین (نسائی)، ص۶۱؛ شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۳۰؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۵۸۱؛ تاریخ المعقوبی، ج۲، ص۲۱۳.</ref>؛
{{متن حدیث|حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدٍ الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ يَحْيَى ابْنِ أَخِي طَاهِرٍ الْعَقِيقِيُّ الْحَسَنِيُّ، ثنا إِسْمَاعِيلُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ إِسْحَاقَ بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ، حَدَّثَنِي عَمِّي عَلِيُّ بْنُ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ، حَدَّثَنِي الْحُسَيْنُ بْنُ زَيْدٍ، عَنْ عُمَرَ بْنِ عَلِيٍّ، عَنْ أَبِيهِ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ قَالَ: خَطَبَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ النَّاسَ حِينَ قُتِلَ عَلِيٌّ فَحَمِدَ اللَّهَ وَأَثْنَى عَلَيْهِ، ثُمَّ قَالَ: «لَقَدْ قُبِضَ فِي هَذِهِ اللَّيْلَةَ رَجُلٌ لَا يَسْبِقُهُ الْأَوَّلُونَ بِعَمَلٍ وَلَا يُدْرِكُهُ الْآخِرُونَ، وَقَدْ كَانَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} يُعْطِيهِ رَايَتَهُ فَيُقَاتِلُ وَجِبْرِيلُ عَنْ يَمِينِهِ وَمِيكَائِيلُ عَنْ يَسَارِهِ، فَمَا يَرْجِعُ حَتَّى يَفْتَحَ اللَّهُ عَلَيْهِ، وَمَا تَرَكَ عَلَى أَهْلِ الْأَرْضِ صَفْرَاءَ وَلَا بَيْضَاءَ إِلَّا سَبْعَ مِائَةِ دِرْهَمٍ فَضَلَتْ مِنْ عَطَايَاهُ أَرَادَ أَنْ يَبْتَاعَ بِهَا خَادِمًا لِأَهْلِهِ»، ثُمَّ قَالَ: أَيُّهَا النَّاسُ مَنْ عَرَفَنِي فَقَدْ عَرَفَنِي وَمَنْ لَمْ يَعْرِفْنِي فَأَنَا الْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ، وَأَنَا ابْنُ النَّبِيِّ، وَأَنَا ابْنُ الْوَصِيِّ، وَأَنَا ابْنُ الْبَشِيرِ، وَأَنَا ابْنُ النَّذِيرِ، وَأَنَا ابْنُ الدَّاعِي إِلَى اللَّهِ بِإِذْنِهِ، وَأَنَا ابْنُ السِّرَاجِ الْمُنِيرِ، وَأَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِي كَانَ جِبْرِيلُ يَنْزِلُ إِلَيْنَا وَيَصْعَدُ مِنْ عِنْدِنَا، وَأَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِي أَذْهَبَ اللَّهُ عَنْهُمُ الرِّجْسَ وَطَهَّرَهُمْ تَطْهِيرًا، وَأَنَا مِنْ أَهْلِ الْبَيْتِ الَّذِي افْتَرَضَ اللَّهُ مَوَدَّتَهُمْ عَلَى كُلِّ مُسْلِمٍ فَقَالَ تَبَارَكَ وَتَعَالَى لِنَبِيِّهِ{{صل}}: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را و هر کس کاری نیک انجام دهد برای او در آن پاداشی نیک بیفزاییم» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref> فَاقْتِرَافُ الْحَسَنَةِ مَوَدَّتُنَا أَهْلَ الْبَيْتِ}}<ref>المستدرک علی الصحیحین، ج۳، ص۱۷۲. همچنین ر.ک: السنن الکبری (نسائی)، ج۵، ص۱۱۲، ح۸۴۰۸؛ خصائص امیرالمؤمنین (نسائی)، ص۶۱؛ شرح نهج البلاغه، ج۱۶، ص۳۰؛ تاریخ مدینة دمشق، ج۴۲، ص۵۸۱؛ تاریخ المعقوبی، ج۲، ص۲۱۳.</ref>؛


[[ابومحمد حسن بن محمد عقیقی حسنی]]، از [[اسماعیل بن محمد بن اسحاق بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین]]{{عم}}، از عموی خود [[علی بن جعفر بن محمد]]، از [[حسین بن زید]]، از [[عمر بن علی]]، از پدرش [[علی بن حسین]] [[روایت]] کرد که گفت: [[حسن بن علی]]{{ع}} به هنگام [[شهادت علی]]{{ع}} [[خطبه]] خواند، آن‌گاه [[خدا]] را [[حمد]] و ثنا گفت و فرمود: «به [[یقین]] در این شب مردی [[رحلت]] کرده که هیچ یک از پیشینیان در عمل از او [[سبقت]] نگرفته و آیندگان به او نخواهند رسید. همانا [[رسول خدا]]{{صل}} [[پرچم]] خویش را به او عطا فرمود، پس در [[جنگ‌ها]] [[جبرئیل]] در سمت راست و [[میکائیل]] در سمت چپ او می‌جنگیدند و او باز نمی‌گشت تا اینکه خدا به واسطه ایشان [[گشایش]] و فتح حاصل می‌فرمود. و هیچ [سکه] زرد و سفیدی از خود به جا نگذاشته جز هفتصد درهم که از بخشش‌های ایشان باقی مانده است که می‌خواست با آن برای [[خانواده]] خود خآدمی [[استخدام]] کند». سپس فرمود: «ای [[مردم]] مردم،، هر که مرا می‌شناسد و هرکه مرا نمی‌شناسد بداند که من حسن بن علی هستم. من پسر [[نبی]] شما و پسر [[وصی]] [پیامبرتان] هستم و پسر [[بشارت دهنده]] و [[انذار]] کننده‌ام. من فرزند کسی هستم که به [[اذن خدا]] به سوی او [[دعوت]] می‌فرمود. من فرزند سراج منیرم. من از [[اهل]] بیتی هستم که جبرئیل به سوی ما نازل می‌شود و از نزد ما بالا می‌رود. من از اهل بیتی هستم که [[خداوند]] [[ناپاکی]] را از ایشان دور ساخته و آنان را کاملاً [[پاک]] گردانیده است. من از اهل بیتی هستم که خداوند مودّتشان را بر همه [[مسلمانان]] [[واجب]] ساخته است، آن‌گاه که [[خدای تبارک و تعالی]] به پیامبرش{{صل}} فرموده است: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را و هر کس کاری نیک انجام دهد برای او در آن پاداشی نیک بیفزاییم» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>. پس [[نیکی]] کردن همان [[مودّت]] به ما [[اهل بیت]] است.
[[ابومحمد حسن بن محمد عقیقی حسنی]]، از [[اسماعیل بن محمد بن اسحاق بن جعفر بن محمد بن علی بن حسین]]{{عم}}، از عموی خود [[علی بن جعفر بن محمد]]، از [[حسین بن زید]]، از [[عمر بن علی]]، از پدرش [[علی بن حسین]] [[روایت]] کرد که گفت: [[حسن بن علی]]{{ع}} به هنگام [[شهادت علی]]{{ع}} [[خطبه]] خواند، آن‌گاه [[خدا]] را [[حمد]] و ثنا گفت و فرمود: «به [[یقین]] در این شب مردی [[رحلت]] کرده که هیچ یک از پیشینیان در عمل از او [[سبقت]] نگرفته و آیندگان به او نخواهند رسید. همانا [[رسول خدا]]{{صل}} [[پرچم]] خویش را به او عطا فرمود، پس در [[جنگ‌ها]] [[جبرئیل]] در سمت راست و [[میکائیل]] در سمت چپ او می‌جنگیدند و او باز نمی‌گشت تا اینکه خدا به واسطه ایشان [[گشایش]] و فتح حاصل می‌فرمود. و هیچ [سکه] زرد و سفیدی از خود به جا نگذاشته جز هفتصد درهم که از بخشش‌های ایشان باقی مانده است که می‌خواست با آن برای [[خانواده]] خود خادمی [[استخدام]] کند». سپس فرمود: «ای [[مردم]] مردم،، هر که مرا می‌شناسد و هرکه مرا نمی‌شناسد بداند که من حسن بن علی هستم. من پسر [[نبی]] شما و پسر [[وصی]] [پیامبرتان] هستم و پسر [[بشارت دهنده]] و [[انذار]] کننده‌ام. من فرزند کسی هستم که به [[اذن خدا]] به سوی او [[دعوت]] می‌فرمود. من فرزند سراج منیرم. من از [[اهل]] بیتی هستم که جبرئیل به سوی ما نازل می‌شود و از نزد ما بالا می‌رود. من از اهل بیتی هستم که [[خداوند]] [[ناپاکی]] را از ایشان دور ساخته و آنان را کاملاً [[پاک]] گردانیده است. من از اهل بیتی هستم که خداوند مودّتشان را بر همه [[مسلمانان]] [[واجب]] ساخته است، آن‌گاه که [[خدای تبارک و تعالی]] به پیامبرش{{صل}} فرموده است: {{متن قرآن|قُلْ لَا أَسْأَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَى وَمَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيهَا حُسْنًا}}<ref>«بگو: برای این (رسالت) از شما مزدی نمی‌خواهم جز دوستداری خویشاوندان (خود) را و هر کس کاری نیک انجام دهد برای او در آن پاداشی نیک بیفزاییم» سوره شوری، آیه ۲۳.</ref>. پس [[نیکی]] کردن همان [[مودّت]] به ما [[اهل بیت]] است.


این [[خطبه]] بسیار با اهمیت است و مطالب و [[معارف]] مهمی را در بر دارد. خطبه فوق در منابع و متون فراوانی نقل شده است، به عنوان نمونه «ابو [[بشر]] [[دولابی]]» این خطبه را به سه طریق در کتاب الذریه الطاهره و [[ابوالفرج اصفهانی]] نیز این خطبه را با اسانید مختلف، در [[مقاتل الطالبیین]] نقل کرده است<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۳-۳۲.</ref>.
این [[خطبه]] بسیار با اهمیت است و مطالب و [[معارف]] مهمی را در بر دارد. خطبه فوق در منابع و متون فراوانی نقل شده است، به عنوان نمونه «ابو [[بشر]] [[دولابی]]» این خطبه را به سه طریق در کتاب الذریه الطاهره و [[ابوالفرج اصفهانی]] نیز این خطبه را با اسانید مختلف، در [[مقاتل الطالبیین]] نقل کرده است<ref>مقاتل الطالبیین، ص۳۳-۳۲.</ref>.
۲۱۸٬۱۹۱

ویرایش