جز
جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار'
جز (جایگزینی متن - 'وصف' به 'وصف') |
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار') |
||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
:'''۱.'''دگرگونی در [[زندگی فردی]]: شاخصترین نمود تحول در [[زندگی فردی]] را میتوان در چگونگی [[دین]] داری، [[ناامیدی]] و [[سرخوردگی]] [[انسانها]] و… دانست. سیمای [[زندگی]] در آخِرالزمان را میتوان در دو گروه مردان و [[زنان]] این گونه ترسیم کرد: | :'''۱.'''دگرگونی در [[زندگی فردی]]: شاخصترین نمود تحول در [[زندگی فردی]] را میتوان در چگونگی [[دین]] داری، [[ناامیدی]] و [[سرخوردگی]] [[انسانها]] و… دانست. سیمای [[زندگی]] در آخِرالزمان را میتوان در دو گروه مردان و [[زنان]] این گونه ترسیم کرد: | ||
* برخی مردان آستانه [[ظهور]]: آزمایشهای خداوندعزوجل برای [[زنان]] و مردان یکسان است؛ ولی پارهای از [[روایات]]، به ویژه درباره [[زندگی فردی]] مردان [[نقل]] شده است؛ آن گونه که در برخی [[روایتها]] سخن از [[زندگی فردی]] [[زنان]] به میان آمده است. [[امام صادق]] {{ع}} در اینباره میفرماید: {{متن حدیث|"… و َرَأَیتَ الرجُلَ اِذَا مَر بِهِ یَوْمٌ وَلَمْ یَکْسِبْ فِیهِ الذنبَ العَظِیمَ مِنْ فُجُورٍ اَوْ بَخْسِ مِکْیالٍ اَوْ مِیزانٍ اَوْ غِشیَانِ حَرامٍ اَوْ شُرْبِ مُسْکِرٍ کَئیباً حَزِیناً… "}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۴۰، ح۷.</ref>؛ مرد را میبینی هنگامی که یک روز بر او گذشته و [[گناه]] بزرگی انجام نداده است از قبیل [[فحشا]]، کم فروشی، کلاه برداری و یا نوشیدن مست کنندهای بسیار [[غمگین]] و [[اندوهگین]] میشود. | * برخی مردان آستانه [[ظهور]]: آزمایشهای خداوندعزوجل برای [[زنان]] و مردان یکسان است؛ ولی پارهای از [[روایات]]، به ویژه درباره [[زندگی فردی]] مردان [[نقل]] شده است؛ آن گونه که در برخی [[روایتها]] سخن از [[زندگی فردی]] [[زنان]] به میان آمده است. [[امام صادق]] {{ع}} در اینباره میفرماید: {{متن حدیث|"… و َرَأَیتَ الرجُلَ اِذَا مَر بِهِ یَوْمٌ وَلَمْ یَکْسِبْ فِیهِ الذنبَ العَظِیمَ مِنْ فُجُورٍ اَوْ بَخْسِ مِکْیالٍ اَوْ مِیزانٍ اَوْ غِشیَانِ حَرامٍ اَوْ شُرْبِ مُسْکِرٍ کَئیباً حَزِیناً… "}}<ref>محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۸، ص۴۰، ح۷.</ref>؛ مرد را میبینی هنگامی که یک روز بر او گذشته و [[گناه]] بزرگی انجام نداده است از قبیل [[فحشا]]، کم فروشی، کلاه برداری و یا نوشیدن مست کنندهای بسیار [[غمگین]] و [[اندوهگین]] میشود. | ||
* برخی [[زنان]] [[در آستانه ظهور]]: [[زنان]] به عنوان نیمی از پیکره [[جامعه انسانی]] اگر چه از جهاتی با مردان متفاوتند؛ اما از نظر [[روح انسانی]] با آنان هیچ تفاوتی ندارند؛ از اینرو در عموم خطابهای [[دینی]] با مردان یکسان شمرده شدهاند. اما گاهی به جهت برخی تفاوتهای جسمی، روحی و [[عاطفی]] خطابهای ویژهای متوجه آنان میشود. [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|"یَظْهَرُ فِی آخِرِالزمانِ وَاقتِرَابِ الساعَهِ وَهُوَ شَر الاَزمِنَهِ نِسْوَهٌ کَاشِفاتٌ عَارِیاتٌ مُتَبَرجاتٌ مِنَ الدینِ دَاخِلاتٌ فِی الفِتَنِ مَائِلاتٌ اِلَی الشهَواتِ مُسرِعاتٌ اِلَی اللذاتِ مُستَحِلاتٌ لِلْمُحَرمَاتِ فِی جَهَنمَ خَالِداتٌ"}}<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۹۰، ح۴۳۷۴.</ref>؛ در آخِرُالزمان و نزدیک شدن [[رستاخیز]] که بدترین زمانها است، زنانی | * برخی [[زنان]] [[در آستانه ظهور]]: [[زنان]] به عنوان نیمی از پیکره [[جامعه انسانی]] اگر چه از جهاتی با مردان متفاوتند؛ اما از نظر [[روح انسانی]] با آنان هیچ تفاوتی ندارند؛ از اینرو در عموم خطابهای [[دینی]] با مردان یکسان شمرده شدهاند. اما گاهی به جهت برخی تفاوتهای جسمی، روحی و [[عاطفی]] خطابهای ویژهای متوجه آنان میشود. [[امیر مؤمنان علی]] {{ع}} میفرماید: {{متن حدیث|"یَظْهَرُ فِی آخِرِالزمانِ وَاقتِرَابِ الساعَهِ وَهُوَ شَر الاَزمِنَهِ نِسْوَهٌ کَاشِفاتٌ عَارِیاتٌ مُتَبَرجاتٌ مِنَ الدینِ دَاخِلاتٌ فِی الفِتَنِ مَائِلاتٌ اِلَی الشهَواتِ مُسرِعاتٌ اِلَی اللذاتِ مُستَحِلاتٌ لِلْمُحَرمَاتِ فِی جَهَنمَ خَالِداتٌ"}}<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ج۳، ص۳۹۰، ح۴۳۷۴.</ref>؛ در آخِرُالزمان و نزدیک شدن [[رستاخیز]] که بدترین زمانها است، زنانی آشکار میشوند که برهنه و لخت هستند؛ زینتهای خود را آشکار میسازند، به [[فتنهها]] داخل میشوند و به سوی خواستههای نفسانی و [[شهوتها]] میگرایند. به لذتها میشتابند، [[حرامهای الهی]] را [[حلال]] میشمارند و در [[جهنم]] جاودانه خواهند بود. از ویژگیهای یادشده هرچند در همه دورههای [[زندگی]] [[انسانها]] بوده است؛ به نظر میرسد در پایان دوران به اوج و نهایت خود میرسد؛ از اینرو مورد تأکید [[روایات]] قرار گرفته است. | ||
:'''۲.''' دگرگونی در [[زندگی اجتماعی]]: [[زندگی]] در [[دوران غیبت]] [[حجت الهی]]، با سختیهای فراوانی همراه است؛ بهویژه آنکه تلاش شیطانهای [[انسان]] نما در این دوران به اوج خود میرسد و هر چه به روزگار [[ظهور]] آن [[حجت الهی]] نزدیکتر میشویم، بر شدت این وضعیت افزوده میشود. این دگرگونیهای در عرصههای زیر قابل بررسی است: | :'''۲.''' دگرگونی در [[زندگی اجتماعی]]: [[زندگی]] در [[دوران غیبت]] [[حجت الهی]]، با سختیهای فراوانی همراه است؛ بهویژه آنکه تلاش شیطانهای [[انسان]] نما در این دوران به اوج خود میرسد و هر چه به روزگار [[ظهور]] آن [[حجت الهی]] نزدیکتر میشویم، بر شدت این وضعیت افزوده میشود. این دگرگونیهای در عرصههای زیر قابل بررسی است: | ||
* '''عرصه [[فرهنگی]]''': بی [[گمان]] عرصه بررسیهای [[فرهنگی]] بسیار گسترده است؛ اما از آنجا که به طور عموم [[فرهنگ دینی]] [[در آستانه ظهور]]، بیش از جنبههای دیگر [[فرهنگی]] مورد توجه قرار گرفته است، در اینجا آن تأکید خواهد شد. | * '''عرصه [[فرهنگی]]''': بی [[گمان]] عرصه بررسیهای [[فرهنگی]] بسیار گسترده است؛ اما از آنجا که به طور عموم [[فرهنگ دینی]] [[در آستانه ظهور]]، بیش از جنبههای دیگر [[فرهنگی]] مورد توجه قرار گرفته است، در اینجا آن تأکید خواهد شد. | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
* و) [[مرگ]] و [[میر]] فراوان [[در آستانه ظهور]]: در بعضی از [[روایات]] به طور روشن از [[مرگ]] و میرهای گسترده [[در آستانه ظهور]] سخن به میان آمده است. صرف نظر از بررسی [[سند]] آنها، حجم قابل توجهی از [[روایات]] اختصاص به این موضوع یافته و علتهای مختلفی برای آنها بیان شده است. [[سلیمان]] بن خالد گوید از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که فرمود: {{متن حدیث|"قُدامَ الْقَائِمِ مَوْتَانِ مَوْتٌ أَحْمَرُ وَ مَوْتٌ أَبْیَضُ… الْمَوْتُ الْأَبْیَضُ الطاعُونُ"}}<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۵۵، ح۲۷.</ref>؛ پیشتر از [[قائم]] دو [[مرگ]] خواهد بود یکی [[مرگ سرخ]] و دیگری [[مرگ]] سفید… [[مرگ سفید]] [[طاعون]] است. بعید نیست که مراد [[حضرت]] در این [[روایت]] از [[طاعون]]، ویژگی همه گیر بودن آن، است. امروزه ثابت شده به رغم همه پیشرفتهای [[بشر]] در [[دانش]]، گاهی یک [[بیماری]] همه گیر، [[جامعه جهانی]] را به طور جدی تهدید میکند! انواع آنفولانزها نمونهای از اسباب این بیماریهای فراگیر است که امروزه بسیاری از برنامههای جهانی را تحت تأثیر خود قرار میدهد! | * و) [[مرگ]] و [[میر]] فراوان [[در آستانه ظهور]]: در بعضی از [[روایات]] به طور روشن از [[مرگ]] و میرهای گسترده [[در آستانه ظهور]] سخن به میان آمده است. صرف نظر از بررسی [[سند]] آنها، حجم قابل توجهی از [[روایات]] اختصاص به این موضوع یافته و علتهای مختلفی برای آنها بیان شده است. [[سلیمان]] بن خالد گوید از [[امام صادق]] {{ع}} شنیدم که فرمود: {{متن حدیث|"قُدامَ الْقَائِمِ مَوْتَانِ مَوْتٌ أَحْمَرُ وَ مَوْتٌ أَبْیَضُ… الْمَوْتُ الْأَبْیَضُ الطاعُونُ"}}<ref>صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۵۵، ح۲۷.</ref>؛ پیشتر از [[قائم]] دو [[مرگ]] خواهد بود یکی [[مرگ سرخ]] و دیگری [[مرگ]] سفید… [[مرگ سفید]] [[طاعون]] است. بعید نیست که مراد [[حضرت]] در این [[روایت]] از [[طاعون]]، ویژگی همه گیر بودن آن، است. امروزه ثابت شده به رغم همه پیشرفتهای [[بشر]] در [[دانش]]، گاهی یک [[بیماری]] همه گیر، [[جامعه جهانی]] را به طور جدی تهدید میکند! انواع آنفولانزها نمونهای از اسباب این بیماریهای فراگیر است که امروزه بسیاری از برنامههای جهانی را تحت تأثیر خود قرار میدهد! | ||
* ز) [[کشتار]] فراگیر [[در آستانه ظهور]]: در جامعهای که بر مدار [[ستم]] به دیگران و دوری از آموزههای [[الهی]] [[استوار]] باشد، [[فتنهها]]، [[آشوبها]] و [[اختلافات]] در آن به اوج خود میرسد و [[مردم]] در [[ناامیدی]] از سامان یافتن [[زندگی]] میباشند، جنگهای خونینی به راه میافتد و انسانهای بیشماری را به کام [[مرگ]] سوق میدهد که این [[حقیقت]] در [[روایات]] فراوانی از [[پیشوایان معصوم]] {{ع}} انعکاس یافته است. درآستانه [[ظهور]]، جنگهای خونین فراوانی رخ خواهد داد که بسیاری از [[مردم]]، کشته خواهند شد. از این [[کشتار]]، به [[مرگ سرخ]] یاد شده است. [[حضرت علی]] {{ع}} در اینباره فرمود: {{متن حدیث|"بَیْنَ یَدَی القائِمِ مَوْتٌ اَحْمَرٌ وَمَوْتٌ اَبْیَضٌ وَجَرادٌ فی حینِهِ وَجَرادٌ فِی غَیرِ حینِهِ اَحْمَرٌ کَاَلْوانِ الدمِ فَاَما المُوتُ الاَحْمرُ فَالسیفُ وَاَما المَوتُ الاَبیَضُ فَالطاعُونُ"}}<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۳۸، ح۴۳۰.</ref>؛ در آستانه [[قیام قائم]]، [[مرگ سرخ]]، [[مرگ سفید]] و ملخهایی به هنگام و ملخهایی نابه هنگام سرخ، همچون [[خون]] خواهد بود؛ اما [[مرگ سرخ]] [کشته شدن با] [[شمشیر]] است و [[مرگ سفید]] به وسیله [[طاعون]] است. اگر چه در برخی [[روایات]] مربوط به این جنگهای فراوان و کشتارهای بزرگ، تردیدهایی شده است؛ اما بدون [[شک]] عوامل یاد شده، چنین وضعیتی را به طور طبیعی رقم خواهد زد؛ بهویژه آنکه دیده میشود سازمانهای [[حقوق بشر]] به جای [[حمایت]] از [[صلح]] جهانی و [[ستم]] دیدگان، در جهت [[منافع]] [[مستکبران]] بیانیههایی صادر میکنند!! | * ز) [[کشتار]] فراگیر [[در آستانه ظهور]]: در جامعهای که بر مدار [[ستم]] به دیگران و دوری از آموزههای [[الهی]] [[استوار]] باشد، [[فتنهها]]، [[آشوبها]] و [[اختلافات]] در آن به اوج خود میرسد و [[مردم]] در [[ناامیدی]] از سامان یافتن [[زندگی]] میباشند، جنگهای خونینی به راه میافتد و انسانهای بیشماری را به کام [[مرگ]] سوق میدهد که این [[حقیقت]] در [[روایات]] فراوانی از [[پیشوایان معصوم]] {{ع}} انعکاس یافته است. درآستانه [[ظهور]]، جنگهای خونین فراوانی رخ خواهد داد که بسیاری از [[مردم]]، کشته خواهند شد. از این [[کشتار]]، به [[مرگ سرخ]] یاد شده است. [[حضرت علی]] {{ع}} در اینباره فرمود: {{متن حدیث|"بَیْنَ یَدَی القائِمِ مَوْتٌ اَحْمَرٌ وَمَوْتٌ اَبْیَضٌ وَجَرادٌ فی حینِهِ وَجَرادٌ فِی غَیرِ حینِهِ اَحْمَرٌ کَاَلْوانِ الدمِ فَاَما المُوتُ الاَحْمرُ فَالسیفُ وَاَما المَوتُ الاَبیَضُ فَالطاعُونُ"}}<ref>طوسی، کتاب الغیبه، ص۴۳۸، ح۴۳۰.</ref>؛ در آستانه [[قیام قائم]]، [[مرگ سرخ]]، [[مرگ سفید]] و ملخهایی به هنگام و ملخهایی نابه هنگام سرخ، همچون [[خون]] خواهد بود؛ اما [[مرگ سرخ]] [کشته شدن با] [[شمشیر]] است و [[مرگ سفید]] به وسیله [[طاعون]] است. اگر چه در برخی [[روایات]] مربوط به این جنگهای فراوان و کشتارهای بزرگ، تردیدهایی شده است؛ اما بدون [[شک]] عوامل یاد شده، چنین وضعیتی را به طور طبیعی رقم خواهد زد؛ بهویژه آنکه دیده میشود سازمانهای [[حقوق بشر]] به جای [[حمایت]] از [[صلح]] جهانی و [[ستم]] دیدگان، در جهت [[منافع]] [[مستکبران]] بیانیههایی صادر میکنند!! | ||
* '''عرصه [[اقتصادی]]''': از لحاظ [[اقتصادی]] عموم [[مردم]]، با فاصله گرفتن از [[آموزههای دینی]] و یاد [[خداوند]]، در [[زندگی]] [[سختی]] به سر خواهند برد. همان گونه که [[خداوند]] میفرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا}}<ref>سوره طه، آیه ۱۲۴.</ref>؛ و هر کس از یاد من [[دل]] بگرداند، در [[حقیقت]]، [[زندگی]] تنگ [و [[سختی]]] خواهد داشت. در نگاه نخست به نظر میرسد [[جوامع انسانی]] رو به [[رفاه]] و [[آسایش]] میروند؛ اما بخشهای زیادی در لایههای | * '''عرصه [[اقتصادی]]''': از لحاظ [[اقتصادی]] عموم [[مردم]]، با فاصله گرفتن از [[آموزههای دینی]] و یاد [[خداوند]]، در [[زندگی]] [[سختی]] به سر خواهند برد. همان گونه که [[خداوند]] میفرماید: {{متن قرآن|وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا}}<ref>سوره طه، آیه ۱۲۴.</ref>؛ و هر کس از یاد من [[دل]] بگرداند، در [[حقیقت]]، [[زندگی]] تنگ [و [[سختی]]] خواهد داشت. در نگاه نخست به نظر میرسد [[جوامع انسانی]] رو به [[رفاه]] و [[آسایش]] میروند؛ اما بخشهای زیادی در لایههای آشکار و پنهان [[جامعه]]، همچنان با [[فقر]] و [[ناداری]] دست به گریبان هستند. [[محمد بن مسلم]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] کرده که آن [[حضرت]] فرمود: همانا پیش از [[قیام قائم]] {{ع}} نشانههایی خواهد بود از جمله: [[آزمایش]] [به گرفتاری] از جانب [[خدای تعالی]] برای [[بندگان]] با [[ایمان]]، عرض کردم: آن [[آزمایش]] چیست؟ فرمود: همان فرمایش خدای عز و جل است که: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفْ وَالْجُوعِ وَنَقْصٍ مِّنَ الأَمْوَالِ وَالأنفُسِ وَالثَّمَرَاتِ وَبَشِّرِ الصَّابِرِينَ}}<ref>بقره، آیه ۱۵۵.</ref>؛ "و قطعاً شما را به چیزی از [قبیلِ] [[ترس]] و [[گرسنگی]]، و کاهشی در [[اموال]] و [[جانها]] و محصولات میآزماییم و مژده ده شکیبایان را". آن [[حضرت]] فرمود: حتماً شما را خواهیم آزمود؛ یعنی، [[مؤمنان]] را به چیزی از [[ترس]] از [[پادشاهان]] فلان [[خاندان]] در پایان سلطنتشان و [[گرسنگی]] با گرانی نرخ هایشان و [[کاستی]] در مالها منظور خراب شدن بازرگانی و کم شدن رشد و سود در آن، و [[جان]] ها…<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۵۰، ح۵.</ref>. [[ابو بصیر]] گوید: [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: {{متن حدیث|"لَا بُد أَنْ یَکُونَ قُدامَ الْقَائِمِ سَنَهٌ تَجُوعُ فِیهَا الناسُ وَ یُصِیبُهُمْ خَوْفٌ شَدِیدٌ مِنَ الْقَتْلِ وَ نَقْصٌ مِنَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَنْفُسِ وَ الثمَرَاتِ فَإِن ذَلِکَ فِی کِتَابِ اللهِ لَبَینٌ ثُم تَلَا هَذِهِ الْآیَه"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۵۰، ح۶.</ref>؛ ناگزیر باید پیش از آمدن [[قائم]] {{ع}}، سالی باشد که [[مردم]] در آن سال گرسنه بمانند و آنان را ترسی سخت از [[کشتار]] و کاهش در مالها و کم شدن عمرها و محصولات فراگیرد. این در [[کتاب خداوند]] بسیار آشکار است؛ سپس این [[آیه]] را [[تلاوت]] فرمود: {{متن قرآن|وَلَنَبْلُوَنَّكُمْ بِشَيْءٍ مِّنَ الْخَوْفْ وَالْجُوعِ...}}. | ||
* '''عرصه [[سیاسی]]''': آنچه پیشتر گفته شد، میتواند در عرصه [[سیاسی]] نیز نقش مهمی داشته باشد که در اینجا به بعضی از این امور اشاره میشود: | * '''عرصه [[سیاسی]]''': آنچه پیشتر گفته شد، میتواند در عرصه [[سیاسی]] نیز نقش مهمی داشته باشد که در اینجا به بعضی از این امور اشاره میشود: | ||
* وقوع نزاعها و درگیریهای بسیار: در برخی از [[روایات]] به صورت ویژه این [[درگیریها]] را در عرصه [[سیاسی]] مورد توجه قرار دادهاند. از اینرو یکی از [[نشانههای آخرالزمان]]، اختلافها و درگیریهای فراوان میان گروهها و احزاب معرفی شده است. [[خداوند متعال]] در اینباره میفرماید: {{متن قرآن|فَاخْتَلَفَ الأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِن مَّشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ}}<ref>مریم، آیه ۳۷.</ref>؛ گروهها با هم [[اختلاف]] کردند، پس وای بر [[کافران]] به هنگام حضور در آن روز بزرگ! برخی [[روایات]]، این [[آیه]] را به [[ظهور]] فرقههای گوناگون در [[جهان اسلام]] مربوط دانستهاند که در [[آخرالزمان]] پدید آمده، موجب اختلافهای بسیار خواهند شد. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: از [[علی]] {{ع}} درباره [[آیه]] {{متن قرآن|فَاخْتَلَفَ الأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ}} پرسیده شد؛ فرمود: {{متن حدیث|"انْتَظِرُوا الْفَرَجَ مِنْ ثَلَاثٍ"}}؛ از سه چیز [[انتظار]] [[گشایش]] داشته باشید. [[راوی]] گوید: پرسیدم:ای [[امیر مؤمنان]]! آنها چیست؟ فرمود: {{متن حدیث|"اخْتِلَافُ أَهْلِ الشامِ بَیْنَهُمْ وَ الرایَاتُ السودُ مِنْ خُرَاسَانَ وَ الْفَزْعَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَان"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۵۱، ح۸.</ref>؛ [[اختلاف]] بین [[مردمان]] [[شام]]، [[پرچمهای سیاه از خراسان]] و صدای بلند در [[ماه رمضان]]. صرف نظر از اعتبار این گونه [[روایات]]، روشن است که برخی از آنچه در [[روایت]] آمده، مربوط به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است. | * وقوع نزاعها و درگیریهای بسیار: در برخی از [[روایات]] به صورت ویژه این [[درگیریها]] را در عرصه [[سیاسی]] مورد توجه قرار دادهاند. از اینرو یکی از [[نشانههای آخرالزمان]]، اختلافها و درگیریهای فراوان میان گروهها و احزاب معرفی شده است. [[خداوند متعال]] در اینباره میفرماید: {{متن قرآن|فَاخْتَلَفَ الأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ كَفَرُوا مِن مَّشْهَدِ يَوْمٍ عَظِيمٍ}}<ref>مریم، آیه ۳۷.</ref>؛ گروهها با هم [[اختلاف]] کردند، پس وای بر [[کافران]] به هنگام حضور در آن روز بزرگ! برخی [[روایات]]، این [[آیه]] را به [[ظهور]] فرقههای گوناگون در [[جهان اسلام]] مربوط دانستهاند که در [[آخرالزمان]] پدید آمده، موجب اختلافهای بسیار خواهند شد. [[امام باقر]] {{ع}} فرمود: از [[علی]] {{ع}} درباره [[آیه]] {{متن قرآن|فَاخْتَلَفَ الأَحْزَابُ مِن بَيْنِهِمْ}} پرسیده شد؛ فرمود: {{متن حدیث|"انْتَظِرُوا الْفَرَجَ مِنْ ثَلَاثٍ"}}؛ از سه چیز [[انتظار]] [[گشایش]] داشته باشید. [[راوی]] گوید: پرسیدم:ای [[امیر مؤمنان]]! آنها چیست؟ فرمود: {{متن حدیث|"اخْتِلَافُ أَهْلِ الشامِ بَیْنَهُمْ وَ الرایَاتُ السودُ مِنْ خُرَاسَانَ وَ الْفَزْعَهُ فِی شَهْرِ رَمَضَان"}}<ref>محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۲۵۱، ح۸.</ref>؛ [[اختلاف]] بین [[مردمان]] [[شام]]، [[پرچمهای سیاه از خراسان]] و صدای بلند در [[ماه رمضان]]. صرف نظر از اعتبار این گونه [[روایات]]، روشن است که برخی از آنچه در [[روایت]] آمده، مربوط به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} است. |