پرش به محتوا

بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۵۳: خط ۱۵۳:


نظریات مرحوم شیخ در مسئله [[عصمت]] را می‌توان این‌گونه بیان [[کرد]]:
نظریات مرحوم شیخ در مسئله [[عصمت]] را می‌توان این‌گونه بیان [[کرد]]:
#عصمت [[معصومان]] [[لطف]] و موهبتی [[الهی]] است؛
#عصمت [[معصومان]] [[لطف]] و موهبتی [[الهی]] است
#[[عصمت امام]]، منافاتی با [[اختیار]] وی در [[گناه]] کردن ندارد؛
#[[عصمت امام]]، منافاتی با [[اختیار]] وی در [[گناه]] کردن ندارد
#مفهوم عصمت در آثار شیخ مفید درباره [[عصمت از اشتباه و فراموشی]] نیز به کار رفته است؛
#مفهوم عصمت در آثار شیخ مفید درباره [[عصمت از اشتباه و فراموشی]] نیز به کار رفته است
#[[امام]]{{ع}}، در همه [[عمر]] خود از [[گناهان کبیره]] [[معصوم]] است؛ اما ضرورتاً از [[گناهان صغیره]] [[سهوی]] که موجب [[استخفاف]] او نشود، پیش از [[تصدی منصب امامت]] معصوم نیست؛
#[[امام]]{{ع}}، در همه [[عمر]] خود از [[گناهان کبیره]] [[معصوم]] است؛ اما ضرورتاً از [[گناهان صغیره]] [[سهوی]] که موجب [[استخفاف]] او نشود، پیش از [[تصدی منصب امامت]] معصوم نیست
#امام{{ع}}، از [[اشتباه]] در [[تبیین دین]] و عمل به آن معصوم است؛
#امام{{ع}}، از [[اشتباه]] در [[تبیین دین]] و عمل به آن معصوم است
#امام{{ع}}، از [[قضا شدن نماز]] معصوم نیست؛ اما دلیلی بر قضا شدن نماز امام وجود ندارد؛
#امام{{ع}}، از [[قضا شدن نماز]] معصوم نیست؛ اما دلیلی بر قضا شدن نماز امام وجود ندارد.


شیخ مفید برهان‌های [[عقلی]] و [[نقلی]] فراوانی بر [[اثبات عصمت امام]] اقامه کرده است.
شیخ مفید برهان‌های [[عقلی]] و [[نقلی]] فراوانی بر [[اثبات عصمت امام]] اقامه کرده است که اغلب آنها را می‌توان از ابتکارات وی به شمار آورد؛ هرچند [[متکلمان]] پیشین [[شیعه]] نیز در این باره مسئله عصمت را با برهان‌های دیگری مستدل کرده‌اند.
حال با توجه به مسائل گفته شده باید [[اذعان]] کرد:
وی به طور گسترده به تعریف عصمت و بیان ویژگی‌های آن پرداخته است.
اولاً، شیخ مفید به طور گسترده به تعریف عصمت و بیان ویژگی‌های آن پرداخته است؛
مسئله [[عصمت امام از گناهان]] سهوی و نیز عصمت از [[ترک مستحبات]]، برای نخستین بار از [[زمان]] مرحوم شیخ مفید و به دست ایشان مطرح شده چه اینکه تصریح به امکان اشتباه امام، به دلیل نداشتن [[علم الهی]]، دست‌کم در حوزه [[قضاوت]] را که البته به تنقیح مناط در دیگر امور غیردینی نیز قابل سرایت است، نخستین بار ایشان ابراز کرده است <ref>ر.ک: فاریاب، محمدحسین، عصمت امام،  
ثانیاً، می‌توان تبیین‌های شیخ مفید را جهت روشن شدن ویژگی‌های عصمت - به ویژه رابطه اختیار و [[قدرت]] معصوم بر [[ارتکاب گناه]] - از نوآوری‌های این [[متکلم]] عقل‌گرای [[مکتب]] [[بغداد]] دانست؛
ثالثاً، مسئله [[عصمت امام از گناهان]] سهوی و نیز عصمت از [[ترک مستحبات]]، برای نخستین بار از [[زمان]] مرحوم شیخ مفید و به دست ایشان مطرح شده است؛
رابعاً، تصریح به امکان اشتباه امام، به دلیل نداشتن [[علم الهی]]، دست‌کم در حوزه [[قضاوت]] را که البته به تنقیح مناط در دیگر امور غیردینی نیز قابل سرایت است، نخستین بار ایشان ابراز کرده است؛
خامساً، به حسب آثار موجود، اغلب برهان‌های عقلی و نقلی‌ای را که مرحوم شیخ ارائه کرده است، باید از ابتکارات ایشان به شمار آورد؛ هرچند [[متکلمان]] پیشین [[شیعه]] نیز در این باره مسئله عصمت را با برهان‌های دیگری مستدل کرده بودند <ref>ر.ک: فاریاب، محمدحسین، عصمت امام،  
ص305-275</ref>.
ص305-275</ref>.


۱۱٬۱۹۲

ویرایش