پرش به محتوا

ابوذر غفاری در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۳۱۲: خط ۳۱۲:


بی‌مقداری [[دنیا]] در نگاهش، سبب بزرگی وی نزد من بود. از قلمرو [[حاکمیت]] شکم بیرون بود. به نیافته‌ها [[تمایل]] نداشت و در یافته‌ها [[زیاده روی]] نمی‌کرد. بیشتر [[روزگار]] را به [[سکوت]] می‌گذراند، ولی به هنگام [[سخن گفتن]]، گویندگان را خاموش می‌کرد و [[عطش]] [[پرسشگران]] را فرو می‌نشاند. افتاده‌ای بود در دیده‌ها [[ناتوان]]، ولی به هنگام کار، مانند شیر بیشه و مار بیابان بود. [[حجت]] جز در نزد [[قاضی]] نمی‌آورد. صاحبان عذر را سرزنش نمی‌کرد تا عذر آنان را بشنود. از درد، جز پس از بهبود یافتن شکوه نمی‌کرد. آنچه می‌گفت، به آن عمل میکرد و آنچه نمی‌کرد، نمی‌گفت. اگر در گفتار مغلوب می‌شد، در سکوت بر وی چیره نمی‌شدند. بر شنیدن حریص‌تر از گفتن بود. در [[تزاحم]] دو کار، با کاری که هوای نفسش با آن موافق بود، [[مخالفت]] می‌کرد.
بی‌مقداری [[دنیا]] در نگاهش، سبب بزرگی وی نزد من بود. از قلمرو [[حاکمیت]] شکم بیرون بود. به نیافته‌ها [[تمایل]] نداشت و در یافته‌ها [[زیاده روی]] نمی‌کرد. بیشتر [[روزگار]] را به [[سکوت]] می‌گذراند، ولی به هنگام [[سخن گفتن]]، گویندگان را خاموش می‌کرد و [[عطش]] [[پرسشگران]] را فرو می‌نشاند. افتاده‌ای بود در دیده‌ها [[ناتوان]]، ولی به هنگام کار، مانند شیر بیشه و مار بیابان بود. [[حجت]] جز در نزد [[قاضی]] نمی‌آورد. صاحبان عذر را سرزنش نمی‌کرد تا عذر آنان را بشنود. از درد، جز پس از بهبود یافتن شکوه نمی‌کرد. آنچه می‌گفت، به آن عمل میکرد و آنچه نمی‌کرد، نمی‌گفت. اگر در گفتار مغلوب می‌شد، در سکوت بر وی چیره نمی‌شدند. بر شنیدن حریص‌تر از گفتن بود. در [[تزاحم]] دو کار، با کاری که هوای نفسش با آن موافق بود، [[مخالفت]] می‌کرد.
=== [[ابوذر]] در [[کتاب‌های حدیث]] ===
او از [[عالمان]] و [[مفتیان]] [[صحابه]] بود<ref>ابن سعد، ج۲، ص۲۶۷.</ref> که بسیاری از صحابه و [[تابعین]] با گرایش‌های متفاوت [[فکری]] از وی [[روایت]] کرده‌اند. [[عمر بن خطاب]]، [[عبدالله بن عمر]]، [[عبدالله بن عباس]]، [[ابوالاسود دئلی]] و [[احنف بن قیس]] در شمار روایاتی [[اخبار]] ابوذر هستند<ref>ر. ک: احمد بن حنبل، ج۳۵، ص۲۱۶-۴۵۳؛ ابونعیم، معرفه، ج۲، ص۵۵۸.</ref>؛ [[محمد علی أسبر]]، [[روایات]] ابوذر را در کتاب مستقلی گردآوری کرده و با نام "مسند ابی ذر" منتشر کرده است. [[احمد بن حنبل]] در مسند، ۱۲۷ روایت به لحاظ [[راوی]] و ۹۸ روایت به لحاظ موضوع، از ابوذر نقل کرده است. [[عبدالله بن صامت]] با نقل شانزده [[حدیث]] و ابوالاسود و [[معرور بن سوید]] هر کدام با نقل هشت [[حدیث]]، بیشترین سهم را در [[نقل احادیث]] [[ابوذر]] داشته‌اند. همچنین [[روایات]] نقل شده از ابوذر با حذف مکررات، به پنج بخش [[اخلاقی]]، [[فقهی]]، [[سیاسی]]، [[اعتقادی]] و [[اجتماعی]] [[فرهنگی]] تقسیم می‌شود: [[روایات اخلاقی]] ۵۴ درصد، [[روایات فقهی]] شانزده درصد، [[روایات سیاسی]] سیزده درصد، [[روایات اعتقادی]] ده درصد، روایات اجتماعی فرهنگی شش درصد. البته برخی روایات غیر سیاسی ابوذر نیز به مسائل سیاسی آن دوره نظر دارد<ref>ر. ک: احمد بن حنبل، ج۳۵، ص۴۵۳-۲۱۶.</ref>.
منابع دیگری در خصوص [[فضایل امام علی]] {{ع}} و [[اهل بیت]]، روایاتی از ابوذر نقل کرده‌اند که در [[مسند احمد]] نیست<ref>ر. ک: طبرانی، ج۲، ص۱۵۱، ج۳، ص۴۶۴۵ و ج۶، ص۲۶۹؛ ابن‌شهرآشوب، ج۱، ص۲۵۴، ج۲، ص۱۹، ۷۵، ۱۴۴ و ۲۰۹.</ref>. [[سلیم بن قیس هلالی]]، از ابوذر، [[سلمان]] و [[مقداد]] مطالب [[تفسیری]] و روایاتی از [[رسول خدا]] {{صل}} شنید که در دسترس [[مردم]] نبود و آنچه را که دیگران [[روایت]] می‌کردند، این چند نفر [[باطل]] می‌شمردند و آنگاه از [[امام]] پرسید آیا مردم [[دروغ]] می‌گویند؟ [[حضرت]] در پاسخ وی فرمود: [[حق و باطل]] در این دوره به هم آمیخته شده و دروغ، فزونی یافته است<ref>کلینی، ج۱، ص۶۲؛ ابن بابویه، ص۳۳ و ۱۱۱.</ref>، گزارش عنزی نشان می‌دهد ابوذر به داشتن چنین روایاتی از رسول خدا {{صل}} شهره بود، ولی از نقل آنها برای همگان خودداری می‌کرد و می‌گفت اینها [[اسرار]] رسول خدا {{صل}} است<ref>احمد بن حنبل، ج۳۰، ص۳۴۹ و ۳۷۸؛ نعمانی، ص۹۶.</ref>. از این رو، [[کتاب سلیم]] برگرفته از روایات مقداد، سلمان، ابوذر و دیگر افراد هم ردیف آنان است<ref>نعمانی، ص۷۵.</ref>.
از دیرباز سفارش‌های اخلاقی رسول خدا {{صل}} به ابوذر، مورد توجه بوده و در [[کتاب‌های حدیثی]] آمده و در شرح آن کتاب‌هایی نوشته شده است مانند: "عین الحیوة"، [[محمد باقر مجلسی]]؛ "دریای نور" در سه هزار [[بیت]]، میرزا [[محمد علی قمی؛ "پند‌های [[پیامبر اکرم]] {{صل}} به ابوذر"، [[محمد تقی مصباح]]؛ "پندهای گرانمایه پیامبر اکرم به ابوذر"، ترجمه و شرح "ابوطالب تجلیل؛ صحیفة اسلام، حاج شریفی.
درباره [[ابوذر]] و [[شخصیت]] وی، کتاب‌های مستقل و زیادی نوشته شده است از جمله: "أخبار أبی‌ذر و فضائله"، [[صدوق]] <ref>([[نجاشی]]، ۳۹۱)</ref>؛ کتاب "نفی أبی‌ذر"، [[ابراهیم بن اسحاق احمری ابواسحاق نهاوندی]]<ref>نجاشی، ص۱۹.</ref> کتاب "أخبار أبی ذر"، [[ابومنصور ظفر بن حمدون بادرائی]]<ref>نجاشی، ص۲۰۹.</ref> "وفاة أبی ذر"، [[علی بن مهزیار اهوازی]]<ref>ابن‌شهرآشوب، ص۹۸.</ref> "[[ابوذر غفاری]] [[خداپرست]] یا سوسیالیست"، [[جعفر مرتضی عاملی]]، ترجمه مرتضی العاملی، "ابوذر غفاری اولین انقلابی [[مسلمان]]"، ترجمه و [[نگارش]] [[جعفر شهیدی]]؛ "[[ابوذر الغفاری]] رمز الیقظة فی الضمیر الانسانی"، [[محمد تقی فقیه]]؛ [[آل]] فقیه، محمد جواد، ابوذر غفاری و أبی ذر الغفاری؛ [[محمد علی قطب]].<ref>[[حسین حسینیان مقدم|حسینیان مقدم، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۱ (کتاب)|مقاله «ابوذر غفاری»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۱، ص:۲۸۱-۲۸۵.</ref>
== [[شکنجه]] [[ابوذر]] ==
== [[شکنجه]] [[ابوذر]] ==
هنگامی که ابوذر [[اسلام]] آورد، [[پیامبر اسلام]] {{صل}} به طور پنهانی [[مردم]] را به سوی اسلام [[دعوت]] می‌کرد و هنوز زمینه دعوت آشکار، فراهم نشده بود. آن [[روز]] [[پیروان اسلام]]، منحصر به خود [[پیامبر]] {{صل}} و پنج نفری بود که به او [[ایمان]] آورده بودند. با توجه به این شرایط، بر حسب ظاهر در برابر ابوذر جز این راهی نبود که ایمان خود را پنهان نموده و بی‌سر و صدا [[مکه]] را به سوی [[قبیله]] خود ترک گوید.
هنگامی که ابوذر [[اسلام]] آورد، [[پیامبر اسلام]] {{صل}} به طور پنهانی [[مردم]] را به سوی اسلام [[دعوت]] می‌کرد و هنوز زمینه دعوت آشکار، فراهم نشده بود. آن [[روز]] [[پیروان اسلام]]، منحصر به خود [[پیامبر]] {{صل}} و پنج نفری بود که به او [[ایمان]] آورده بودند. با توجه به این شرایط، بر حسب ظاهر در برابر ابوذر جز این راهی نبود که ایمان خود را پنهان نموده و بی‌سر و صدا [[مکه]] را به سوی [[قبیله]] خود ترک گوید.
۱۱۵٬۹۶۳

ویرایش