پرش به محتوا

ابوذر غفاری در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۴۳: خط ۱۴۳:
عثمان در طول [[تاریخ]] [[خلافت]] خود با بخشش‌های بی‌جا ـ به خصوص در اواخر عمرش ـ به [[اقوام]] خود، مسیر [[حکومت اسلامی]] را به [[بیراهه]] کشاند و افراد [[ناصالح]] و بی‌فضیلت را در بلاد دور و نزدیک بر [[مسند حکومت]] نشاند، به طوری که مکررا مورد [[اعتراض]] [[مسلمانان]] قرار گرفت، اما چون اعتراض‌ها کارساز نبود، همگان را به [[مخالفت]] با حکومت وی برانگیخت. در این میان [[ابوذر غفاری]] از معدود افرادی بود که جلوتر از همه لب به اعتراض گشود و بر [[اعمال]] و [[رفتار]] عثمان و سایر کارگزارانش خرده گرفت و چون شنید خانه‌های [[بیت المال]] را در [[اختیار]] [[مروان حکم]] و دیگران گذاشته آشکارا در کوچه و بازار [[رفتار]] وی را مورد ملامت قرار می‌داد و فریاد می‌زد: [[کافران]] را به عذابی دردناک [[بشارت]] باد و این [[آیه]] را [[تلاوت]] می‌کرد: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«و آنان را که زر و سیم را می‌انبارند و آن را در راه خداوند نمی‌بخشند به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳۴.</ref>.<ref>جهت مطالعه بیشتر ر. ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۸، ص۲۵۶. </ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۹۵-۹۶.</ref>
عثمان در طول [[تاریخ]] [[خلافت]] خود با بخشش‌های بی‌جا ـ به خصوص در اواخر عمرش ـ به [[اقوام]] خود، مسیر [[حکومت اسلامی]] را به [[بیراهه]] کشاند و افراد [[ناصالح]] و بی‌فضیلت را در بلاد دور و نزدیک بر [[مسند حکومت]] نشاند، به طوری که مکررا مورد [[اعتراض]] [[مسلمانان]] قرار گرفت، اما چون اعتراض‌ها کارساز نبود، همگان را به [[مخالفت]] با حکومت وی برانگیخت. در این میان [[ابوذر غفاری]] از معدود افرادی بود که جلوتر از همه لب به اعتراض گشود و بر [[اعمال]] و [[رفتار]] عثمان و سایر کارگزارانش خرده گرفت و چون شنید خانه‌های [[بیت المال]] را در [[اختیار]] [[مروان حکم]] و دیگران گذاشته آشکارا در کوچه و بازار [[رفتار]] وی را مورد ملامت قرار می‌داد و فریاد می‌زد: [[کافران]] را به عذابی دردناک [[بشارت]] باد و این [[آیه]] را [[تلاوت]] می‌کرد: {{متن قرآن|وَالَّذِينَ يَكْنِزُونَ الذَّهَبَ وَالْفِضَّةَ وَلَا يُنْفِقُونَهَا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَبَشِّرْهُمْ بِعَذَابٍ أَلِيمٍ}}<ref>«و آنان را که زر و سیم را می‌انبارند و آن را در راه خداوند نمی‌بخشند به عذابی دردناک نوید ده!» سوره توبه، آیه ۳۴.</ref>.<ref>جهت مطالعه بیشتر ر. ک: شرح ابن ابی الحدید، ج۸، ص۲۵۶. </ref>.<ref>[[سید اصغر ناظم‌زاده|ناظم‌زاده، سید اصغر]]، [[اصحاب امام علی ج۱ (کتاب)|اصحاب امام علی]]، ج۱، ص۹۵-۹۶.</ref>


[[ابوذر]] هر از چند گاهی که به قصد انجام [[مراسم حج]] به [[حجاز]] می‌آمد، در [[مدینه]] با [[عثمان]] و [[کعب الاحبار]] درگیر می‌شد. عثمان او را از ماندن در مدینه منع می‌کرد و از وی می‌خواست به [[شام]] بازگردد<ref>بلاذری، انساب، ج۵، ص۵۱۲ و ۵۴۲.</ref>. [[اسراف]] و [[تبذیر]] [[معاویه]] در [[اموال عمومی]]، ابوذر را در کار خود مصمم‌تر و با [[ترغیب]] [[نیازمندان]] به مشارکت‌شان در [[اموال]] [[ثروتمندان]]، شام را برای معاویه [[ناامن]] کرد<ref>طبری، ج۴، ص۲۸۳.</ref>. بخشی از [[اختلاف]] ابوذر با عثمان و معاویه، به [[زکات]] و چگونگی استفاده از اموال عمومی مربوط بود. البته بنا بر روایتی از [[زراره]]، [[امام صادق]]{{ع}} ریشه [[نزاع]] [[أبوذر]] و عثمان را، درباره زکات از [[عصر نبوی]]{{صل}} دانسته و [[رسول خدا]]{{صل}} در آن [[زمان]] به نفع ابوذر[[حکم]] کرده است<ref>طوسی، استبصار، ج۲، ص۱۰.</ref>.
[[ابوذر]] هر از چند گاهی که به قصد انجام [[مراسم حج]] به [[حجاز]] می‌آمد، در [[مدینه]] با [[عثمان]] و [[کعب الاحبار]] درگیر می‌شد. عثمان او را از ماندن در مدینه منع می‌کرد و از وی می‌خواست به [[شام]] بازگردد<ref>بلاذری، انساب، ج۵، ص۵۱۲ و ۵۴۲.</ref>. [[اسراف]] و [[تبذیر]] [[معاویه]] در [[اموال عمومی]]، ابوذر را در کار خود مصمم‌تر و با [[ترغیب]] [[نیازمندان]] به مشارکت‌شان در [[اموال]] [[ثروتمندان]]، شام را برای معاویه [[ناامن]] کرد<ref>طبری، ج۴، ص۲۸۳.</ref>. بخشی از [[اختلاف]] ابوذر با عثمان و معاویه، به [[زکات]] و چگونگی استفاده از اموال عمومی مربوط بود. البته بنا بر روایتی از [[زراره]]، [[امام صادق]]{{ع}} ریشه [[نزاع]] [[أبوذر]] و عثمان را، درباره زکات از [[عصر نبوی]]{{صل}} دانسته و [[رسول خدا]]{{صل}} در آن [[زمان]] به نفع ابوذر [[حکم]] کرده است<ref>طوسی، استبصار، ج۲، ص۱۰.</ref>.


در سال سی با [[فرمان]] عثمان، ابوذر در بدترین شرایط به مدینه بازگردانده شد<ref>ابن اعثم، ج۲، ص۱۵؛ طبری، ج۴، ص۲۸۳.</ref>. او با [[دفاع]] از مواضع خود، دیگران را [[منحرف]] و خود را به رسول خدا{{صل}} نزدیک‌تر می‌دانست<ref>ابن سعد، ج۴، ص۱۷۴.</ref> و [[خلیفه]] را [[نکوهش]] می‌کرد. گاهی نیز با خواندن آیه {{متن قرآن|يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ}}<ref>«روزی که آن را در آتش دوزخ بگدازند» سوره توبه، آیه ۳۵.</ref>، وی را در شمار [[دوزخیان]] می‌شمرد. برای نخستین بار، ابوذر [[برادری]] را در این دوره [[تفسیر]] کرد و ملاک‌های معینی برای آن ارائه داد. او داشتن کارهای [[حکومتی]]، [[املاک]] و مرکب‌ها را ناقض [[برادری]] خواند و بر همین مبنا، برادری با [[ابو موسی اشعری]] را رد کرد<ref>ابن سعد، ج۴، ص۱۷۴.</ref>.
در سال سی با [[فرمان]] عثمان، ابوذر در بدترین شرایط به مدینه بازگردانده شد<ref>ابن اعثم، ج۲، ص۱۵؛ طبری، ج۴، ص۲۸۳.</ref>. او با [[دفاع]] از مواضع خود، دیگران را [[منحرف]] و خود را به رسول خدا{{صل}} نزدیک‌تر می‌دانست<ref>ابن سعد، ج۴، ص۱۷۴.</ref> و [[خلیفه]] را [[نکوهش]] می‌کرد. گاهی نیز با خواندن آیه {{متن قرآن|يَوْمَ يُحْمَى عَلَيْهَا فِي نَارِ جَهَنَّمَ}}<ref>«روزی که آن را در آتش دوزخ بگدازند» سوره توبه، آیه ۳۵.</ref>، وی را در شمار [[دوزخیان]] می‌شمرد. برای نخستین بار، ابوذر [[برادری]] را در این دوره [[تفسیر]] کرد و ملاک‌های معینی برای آن ارائه داد. او داشتن کارهای [[حکومتی]]، [[املاک]] و مرکب‌ها را ناقض [[برادری]] خواند و بر همین مبنا، برادری با [[ابو موسی اشعری]] را رد کرد<ref>ابن سعد، ج۴، ص۱۷۴.</ref>.
۱۱۵٬۹۶۳

ویرایش