جنگ جمل در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

[[امیرمؤمنان]]{{ع}} پس از رسیدن به [[خلافت]] به منظور برپایی [[عدالت اجتماعی]] و [[اقتصادی]] با انقلابی گسترده، تحولات فراوانی را پدید آورد و همان‌گونه که در [[خطبه]] [[روز]] دوم خلافت خویش فرمود، در تلاش بود با این اقدامات، [[اصحاب رسول خدا]]{{صل}} و [[جامعه اسلامی]] را که در این بیست و پنج سال از [[راه و رسم]] و ارزش‌های [[زمان]] آن حضرت فاصله گرفته بودند، به راه آن وجود [[مقدس]] بازگرداند.

اجرای سیاست‌های [[الهی]] امیرمؤمنان{{ع}} برای شماری از اصحابی که در این سال‌ها با برخورداری از امتیازات ویژه به [[زیاده‌خواهی]] [[عادت]] نموده بودند، سخت و سنگین آمد؛ به ویژه [[طلحة بن عبیدالله تیمی]] و [[زبیر بن عوام اسدی]] که از [[اصحاب]] با سابقه [[پیامبر]]{{صل}} به شمار می‌آمدند. [[طلحه]] و [[زبیر]] به رغم بهره‌مند شدن از کمک‌های [[مالی]] فراوان [[عثمان بن عفان]] از [[بیت المال]]، با وقوع [[انقلاب]] بر [[ضد]] وی، به [[طمع]] رسیدن به خلافت پس از او، به صفوف [[انقلابیون]] پیوسته و بر آن موج سواری کردند. این دو با [[مشاهده]] اقبال سرشناسان اصحاب رسول خدا{{صل}} و [[عامه]] [[مردم]] به خلافت امیرمؤمنان{{ع}}، به [[امید]] تداوم یافتن ویژه‌خواری‌ها از بیت المال و گرفتن [[مناصب]] مهم، نخستین کسانی بودند که با آن حضرت به خلافت [[بیعت]] کردند. اما پس از تعیین [[والیان]] مناطق مهم عالم [[اسلام]] و نیز قطع امتیازات ویژه آنان و امثال ایشان از بیت المال، و حتی اعلام امیرمؤمنان{{ع}} مبنی بر بازپس‌گیری [[اموال]] به [[غارت]] برده از بیت المال در زمان خلفای پیشین، این دو که [[آمال]] و آرزوهای خویش را بر باد رفته می‌دیدند، بیعت خود با آن حضرت را شکستند. طلحه و زبیر با پیوستن به [[عایشه]] از [[همسران پیامبر]]{{صل}} که نسبت به امیرمؤمنان{{ع}} سابقه [[کینه‌توزی]] و [[عناد]] داشت و اینک [[عَلَم]] [[دروغین]] [[خون‌خواهی عثمان]] و [[براندازی]] [[حکومت]] آن وجود مقدس را بر دوش گرفته بود، [[فتنه]] [[جمل]] را به پا کردند. [[فتنه‌گران]] [[پیمان‌شکن]] خروج بر ضد [[پیشوای عادل]] را از [[مکه]] آغاز کردند و با [[فریب‌کاری]]، بیست هزار تن را زیر [[پرچم]] خویش گرد آورده و با [[راهنمایی]] [[عبدالله بن عامر بن کریز]] پسر دایی و [[والی]] [[عثمان]] در [[بصره]] که [[امیرمؤمنان]]{{ع}} وی را [[عزل]] نموده بود، به قصد اشغال بصره روی به [[عراق]] نهادند<ref>[[محمد حسین رجبی دوانی|رجبی دوانی، محمد حسین]]، [[کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی (کتاب)|کوفه و نقش آن در قرون نخستین اسلامی]] ص۱۸۶.</ref>.

 

[[پیمان‌شکنان]]، با همۀ تفاوت‌هایی که در [[فکر]] و [[انگیزه]] و سوابق و موقعیّت داشتند، در ضدّیت با [[امام علی|علی]] {{ع}} و [[توطئه]] بر ضدّ [[حکومت]] [[مشروع]] او ائتلاف کردند و همراه شدند و [[عایشه]] را همراه خود ساختند، تا از وجهۀ [[اجتماعی]] او به عنوان [[همسر]] [[پیامبر]] و [[دختر خلیفۀ اول]] استفاده کنند<ref>جمل به معنای شتر است. چون عایشه در این فتنه بر شتر سوار بود، این جنگ به جنگ جمل شهرت یافت. امام علی هم در نهج البلاغه از مردم بصره و از آن پیمان‌شکنان به عنوان سپاه زن و پیروان حیوان (جند المرئه و اتباع البهیمه) یاد کرده است. نهج البلاغه، صبحی صالح، خطبه ۱۳.</ref>. آنان به [[بصره]] رفتند و آنجا را پایگاه فعالیت خویش ساختند. [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} برای مقابله با این [[فتنه]] آماده شد و از [[مدینه]] سپاهی به آن سوی [[بسیج]] کرد که تعدادش را ۹۰۰ نفر گفته‌اند. [[سپاه]] [[عایشه]] در مسیر رفتن به [[بصره]] به منطقۀ حوأب رسید که سگان آنجا پارس می‌کردند. به یاد [[حدیثی]] از [[پیامبر]] افتاد که او را هشدار داده بود. خواست برگردد، ولی [[شهادت]] [[دروغ]] کسانی که گفتند از حوأب گذشته‌ایم، سبب شد راه را ادامه دهد. [[پیمان]] شکنان در نواحی [[بصره]] مستقر شدند.