تمام بن عباس در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

تمام بن عباس در تاریخ اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۲۹

۶٬۶۱۳ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۲ ژانویهٔ ۲۰۲۳

←‏منابع

دیداریویکی‌متن

Msadeq

مدیران

۱۱۵٬۱۸۳

ویرایش

@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 از [[تاریخ]] [[مرگ]] او اطلاعی در منابع یافت نشد و قاعدتاً باید پس از سال ۳۷ باشد. جعفر و قثم [[فرزندان]] او هستند<ref>بلاذری، ج۴، ص۸۹.</ref>.<ref>مآخذ: ابن حجر / الاصابه + ابن سعد / الطبقات الکبری + ابن عبدالبر / الاستیعاب + بلاذری / أنساب الأشراف + خلیفة بن خیاط / التاریخ + طبرانی / المعجم الکبیر +
 بیهقی (م۴۵۸)، السنن، بیروت، دارالفکر؛ سیوطی، جلال الدین (م۹۱۱)، الدر المنثور، بیروت، دارالفکر، ۱۳۶۵ش؛ طبری، احمد بن عبدالله (م ۶۹۴)، ذخائر العقبی، مکتبة القدسی، ۱۳۵۶ش؛ مفید، محمد بن نعمان (م۴۱۳)، الجمل، قم، کنگره جهانی هزاره شیخ مفید، ۱۴۱۳.</ref>.<ref>[[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|مقاله «تمام بن عباس»، دانشنامه سیره نبوی]] ج۲، ص ۲۸۱.</ref>
+==[[تمّام بن عباس]]، [[فرماندار]] [[مدینه]]==
+بعد از [[سهل بن حنیف]]، از سوی [[امام علی]]{{ع}} تمّام بن عباس<ref>در تاج العروس (ج ۸، ص۲۱۳) بدون تشدید ضبط کرده است و می‌نویسد: تمام مانند سحاب.</ref> فرماندار مدینه شد.
+هنگامی که [[امام]] قصد [[عراق]] کرد، سهل بن حنیف را بر مدینه گمارد. بعد او را به سوی خود خواند و [[تمام بن عباس]] را [[والی مدینه]] و [[کارگزار]] آنجا قرار داد. آنگاه او را [[عزل]] و [[ابو ایوب انصاری]] را بر مدینه گمارد. ابو ایوب خود به سوی علی{{ع}} رفت و مردی<ref>حارث بن ربیع که شرح آن خواهد آمد.</ref> از [[انصار]] را بر مدینه گمارد و آن مرد، والی مدینه بود، تا این که علی{{ع}} به [[شهادت]] رسید<ref>الإستیعاب، ج۱، ص۱۹۶؛ شیرازی، درجات الرفیعه، ص۱۵۳؛ أعیان الشیعه، ج۳، ص۶۳۷؛ تاریخ خلیفة بن خیاط، ص۱۵۲.</ref>.
+از این گزارش که اصل آن از [[خلیفة بن خیاط]] است می‌‌توان استفاده کرد که اولین کارگزار حضرت [[تمیم بن عمرو]] بوده بعد افراد نامبرده شده در این کتاب.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص 152.</ref>
+==شرح حال تمّام==
+تمّام در [[زمان پیامبر]] در مدینه متولد شد. مادرش [[کنیز]] [[رومی]] به نام «سبأ» بود و برادرش، [[کثیر بن عباس]] نام داشت.
+[[زبیر بن بکار]] گوید: تمام مردی تندخو و سختگیر بود فرزندانی به جای گذاشت.
+ابوعمر (صاحب استیعاب) گوید: تمام کوچک‌ترین فرزند عباس بود. عباس او را روی دوش خود حمل می‌کرد و در اشعاری می‌‌گفت: تمام شدند [[فرزندان]] من با [[تولد]] آخرین آنها به نام تمام. آن‎ها ده نفر شدند. پروردگارا آنها را با [[کرامت]] و جزو [[ابرار]] قرار ده؛ یاد آنها را نگهدار و شجره آنها را [[رشد]] ده!
+آخرین فرد از [[نسل]] تمام، [[یحیی بن جعفر بن تمام]] بود که در [[زمان]] منصور [[خلیفه عباسی]] از بین رفت و نسل تمام منقرض گردید<ref>ذهبی، سیر أعلام النبلاء، ج۳، ص۲۹۴؛ الإستیعاب، ج۱، ص۱۲۲.</ref>.
+عباس ده پسر داشت. شش نفر آنها مادرشان [[ام الفضل]] بود که عبارتند از: فضل، عبدالله، عبیدالله، قثم، معبد و عبدالرحمان و هفتمین آنها خواهرشان، [[ام حبیب]] می‌باشد.
+[[عبدالله بن یزید هلالی]] درباره [[ام الفضل]] گوید: هیچ [[زن]] نجیبی از یک شوهر نزاییده مانند شش نفری که از ام الفضل متولد شدند. باید [[زنان]] و مردان سالمند او را گرامی بدارند.
+پسران دیگر عباس، [[عون]]، کثیر، و تمام بودند که مادر آنها [[ام ولد]] بود. آخرین پسرش، [[حارث بن عباس]] نام داشت که مادرش از [[هذیل]] بود.
+تمام روایتی از [[پیامبر]] نقل کرده است که فرمود: اگر بر امتم سخت نبود، [[مسواک زدن]] را در هنگام هر [[نماز]]، بر آنها [[واجب]] می‌کردم.<ref>{{متن حدیث|فَلَوْ لَا أَنْ أَشُقَ عَلَى أُمَّتِي لَأَمَرْتُهُمْ بِالسِّوَاكِ عِنْدَ كُلِّ صَلَاةٍ}}</ref>
+این [[روایت]] را [[بَغَوی]] در معجم خود ذکر کرده است<ref>شیرازی، درجات الرفیعه، ص۲۱۳؛ ابن حجر، الإصابه، ج۱، ص۴۹۳.</ref>. تمّام از مردان تندخو و سختگیر [[اهل]] [[زمان]] خود بود<ref>ابن سعد، طبقات الکبری، ج۴، ص۶.</ref>. به گونه‌ای که نوشته‌اند زمانی که [[کعب بن سُور]] به [[مدینه]] آمد که تحقیق کند آیا [[طلحه]] و [[زبیر]] به میل خود [[بیعت]] کرده‌اند یا با [[اکراه]] و [[اسامة بن زید]] (به [[دروغ]]) گفت: با اکراه؛ تمام [[خشمگین]] شد دستور [[تنبیه]] او را داد. [[سهل بن حنیف]] و عده‌ای از [[مردم]] به او [[حمله]] کردند<ref>ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۲۱۵ و مترجم، ج۳، ص۳۵۵.</ref>.
+این قضیه قول گروهی را که می‌گوید تمام به هنگام [[جنگ جمل]] [[والی مدینه]] بوده است، تقویت می‌کند اما درست به نظر نمی‌رسد؛ زیرا در هنگام جنگ جمل [[سهل]] [[کارگزار]] مدینه بود. این ادعا فقط در روایت [[سیف بن عمر]] آمده و قابل [[اعتماد]] نیست. [[ناکثین]] مهلتی که به [[عثمان بن حنیف]] داده بودند عمل نکرده و به [[دار الاماره]] حمله کردند<ref>ر.ک: تاریخ طبری، ج۳، ص۴۸۴.</ref>.
+صاحب [[تنقیح المقال]]، [[انتخاب]] او را به عنوان کارگزار مدینه دلیل بر [[وثاقت]] و عدالتش دانسته است<ref> مامقانی، تنقیح المقال، ج۱، ص۱۸۶.</ref>.<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ج۱، ص 152 - 153.</ref>
 == منابع ==
 {{منابع}}
+# [[پرونده:1100829.jpg|22px]] [[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|'''سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین ج۱''']]
 # [[پرونده:IM009658.jpg|22px]] [[حسین مرادی‌نسب|مرادی‌نسب، حسین]]، [[دانشنامه سیره نبوی ج۲ (کتاب)|'''مقاله «تمام بن عباس»، دانشنامه سیره نبوی ج۲''']]
 {{پایان منابع}}