بحث:عصمت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''[[عصمت قرآن]]'''، یکی از ویژگی‌های اساسی [[قرآن]] است. عصمت قرآن دارای ابعاد و مراتب متعددی است که [[عصمت]] [[معنوی]] یا [[تفسیری]] و عصمت لفظی یا همان مصونیت قرآن از [[تحریف]] از آن جمله است. عصمت لفظی به  به معنای عدم راهیابی [[باطل]]، [[کژی]] و [[تحریف]] در ساحت [[مقدس]] این [[کلام]] است. [[عصمت]] در [[قرآن]] یعنی اینکه این کلام بدون هیچ تحریفی در [[آیات]] و هیچگونه تعارضی در بین آیات نازل شده و بر تمام کلام‌های [[دینی]] دیگر مانند [[روایات]]، [[حجیت]] و [[برتری]] دارد چراکه تمام کلام‌های دینی وابسته به قرآن و نقش تبیین و [[تفسیر قرآن]] را دارند<ref>ر. ک: [[حمید رضا شاکرین|شاکرین، حمید رضا]]، [[عصمت تام قرآن و برون داده‌ای آن (مقاله)|عصمت تام قرآن و برون داده‌ای آن]]؛ ص۴ـ۷.</ref>.

==== مراحل و [[مراتب عصمت]] قرآن ====

# عصمت از ناحیه [[نازل کننده قرآن|نازل کننده]] ([[خداوند]])

# عصمت از ناحیه [[حاملان وحی]] و [[فرشتگان]] رساننده به [[پیامبر]]

# عصمت در [[پاسداری از وحی|حفظ]] و [[پاسداری از وحی|نگهداری وحی]] از سوی پیامبر

# عصمت در [[ابلاغ وحی]] به [[مردم]] از سوی پیامبر

# عصمت در [[تبیین وحی|تبیین]] و [[تفسیر وحی|تفسیر]] توسط پیامبر و دیگر [[حجت الهی|حجت‌های واقعی]] و [[معصوم]] [[الهی]]

# عصمت در بقا، در میان [[بشر]]، تا [[پایان تاریخ]].

در نگرش [[اسلامی]]، [[وحی]] نازل شده بر همه [[پیامبران]] برخوردار از عصمت در شش مرحله نخست می‌باشد؛ اما مرحله هفتم از اختصاصات [[وحی قرآنی]] است.<ref>بنگرید: نگارنده، چرا دین؟ چرا اسلام؟ چرا تشیع؟ ص۱۱۰-۱۱۳، قم: دفتر نشر معارف، چاپ اول، ۱۳۸۷</ref><ref>[[حمید رضا شاکرین|شاکرین، حمید رضا]]، [[عصمت تام قرآن و برون داده‌ای آن (مقاله)|عصمت تام قرآن و برون داده‌ای آن]]؛ صفحه ۴</ref>.

==== ابعاد [[عصمت قرآن]] ====

#عصمت معنوی همان عصمت در تبیین و [[تفسیر]] است که در مرحله ششم از آن یاد شد. مراد از عصمت معنوی یا [[تفسیری]]، وجود تفسیر [[معصومانه]] از قرآن و دسترس پذیری فی الجمله آن است، هر چند در کنار آن باب فهم‌ها و تفسیرهای غیر معصومانه و [[خطاپذیر]] نیز باز است.

#مراد از عصمت لفظی مصونیت قرآن از کاربست واژگان و ترکیبات نادرست از ناحیه صادر کننده و نیز محفوظ ماندن از هرگونه [[تحریف]] لفظی در مراحل پس از صدور است.<ref>[[عصمت تام قرآن و برون دادهای آن (مقاله)|عصمت تام قرآن و برون دادهای آن]]؛ صفحه ۵</ref>

 

 

 

 

# '''[[آیه حفظ]]:''' {{متن قرآن|إِنَّا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّكْرَ وَإِنَّا لَهُ لَحَافِظُونَ}}<ref>بی‌گمان ما خود قرآن را فرو فرستاده‌ایم و به یقین ما نگهبان آن خواهیم بود؛ سوره حجر، آیه:۹.</ref>. [[خداوند]] در این [[آیه]] ابتدا با دو بار تأکید "اِنّ‌ + نحن" از یک سو دخالت مبدأ دیگری را در [[نزول قرآن]] نفی و انتساب آن را صرفاً به [[خدا]] می‌شناساند. از سوی دیگر بر [[عظمت قرآن]] و [[سلامت]] آن از هر نوع دستبردی در حین [[نزول]] تأکید می‌ورزد. جمله دوم [[آیه شریفه]] نیز با دو تأکید "اِنّ + لَـ" از نگهبانی و [[حفظ]] قطعی [[قرآن]] از هر نوع [[تحریف]] پس از [[نزول]] آن سخن می‌گوید.

 

 

 

 

# این [[گمراهی]] با ساحت [[پروردگار]] ناسازگار و با [[حکمت]] او در [[هدایت]] [[بشر]] مخالف است، بنابراین [[قرآن]] باید از هر نوع تغییر و تحریفی مصون باشد<ref> تفسیر موضوعی، ج‌۱، ص‌۳۱۵.</ref> این [[دلیل]] به گونه‌ای دیگر نیز تقریر شده است<ref> نک: نفحات الرحمن، ج‌۱، ص‌۱۴ ـ ۱۶؛ صیانة القرآن، ص‌۶۹.</ref><ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۷ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۷، ص۳۰۲ – ۳۳۵؛ [[علی ربانی گلپایگانی|ربانی گلپایگانی، علی]]، [[کلام تطبیقی ج۲ (کتاب)|کلام تطبیقی]]، ج۲، ص ۱۵۱ - ۱۵۲.</ref>

 

==== [[ برهان]] [[عصمت قرآن]] ====

عصمت قرآن، [[دلایل]] متعددی دارد که به دو دسته خاص و عام تقسیم پذیراند. دلایل خاص مرحله یا مراحل خاصی از [[عصمت]] را [[اثبات]] می‌کنند.<ref>ر.ک: محمدهادی معرفت، تاریخ قرآن، ص۱۵۴-۱۶۷؛ محمدهادی معرفت، صیانة القرآن من التحریف، ص۴۲ ـ ۳۱</ref> [[براهین]] عام، اموری هستند که حداقل عصمت در شش مرحله نخست از [[مراحل عصمت]] قرآن را اثبات می‌‌کنند. اکنون به جهت اختصار به ذکر «[[برهان]] [[نقض غرض]]» که از دلایل عام عصمت قرآن است، بسنده می‌‌کنیم. این برهان به شرح زیر است:

 

 

 

 

== اهم آثار و کارکردهای [[معصوم]] بودن [[قرآن]] ==

 

=== [[قداست قرآن]]===

از لوازم [[الهی]] بودن قرآن [[قداست]] آن است. با پذیرش قدوسیت [[خداوند]]، قداست قرآن، نیز که سخن سراپا حکیمانه اوست [[اثبات]] می‌شود. قداست دارای معانی متعددی است.<ref>بنگرید: نگارنده، سکولاریسم، ج۲، ص۱۴۶-۱۴۷، تهران، کانون اندیشه جوان، چاپ پنجم، ۱۳۸۷</ref> مراد از قداست قرآن در اینجا عبارت است از: ۱.[[ احترام]] پذیری قرآن ۲. [[تنزه]] قرآن از هر [[عیب]]، [[کاستی]] و [[خطا]] ۳. نقدناپذیری قرآن.<ref>[[حمید رضا شاکرین|شاکرین، حمید رضا]]، [[عصمت تام قرآن و برون داده‌ای آن (مقاله)|عصمت تام قرآن و برون داده‌ای آن]]؛ صفحه ۵تا۷</ref>

 

=== [[صدق قرآن|صدق]] و [[واقع نمایی قرآن]]===

 

===[[ فهم]] پذیری [[زبان قرآن]]===

[[الهی بودن قرآن]] با توجه به [[حکمت الهی|حکمت]] و [[اهداف نزول قرآن|هدف داری شارع از نزول آن]]، که همان [[هدایت]] و [[راهنمایی]] [[بشر]] است، مستلزم [[نفی]] زبان خصوصی [[شارع]] و کاربست زبانی فهم پذیر برای نوع انسان‌هاست.<ref>حمید رضا شاکرین|شاکرین، حمید رضا، عصمت تام قرآن و برون داده‌ای آن (مقاله)|عصمت تام قرآن و برون داده‌ای آن؛ صفحه ۵تا۷</ref>