جنگ خندق در معارف و سیره نبوی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'سپاهیان اسلام' به 'سپاهیان اسلام'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'سپاهیان اسلام' به 'سپاهیان اسلام') |
||
خط ۹: | خط ۹: | ||
[[جنگ خندق]] در [[سال پنجم هجری]] پس از گذشت ۵۵ ماه از [[هجرت به مدینه]] به وقوع پیوست<ref>احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۰.</ref>. این [[غزوه]] دارای ریشههای عمیق [[سیاسی]] - [[اجتماعی]] نهفته در ساختار شبه جزیره بود و از صفبندیهای کهنه و نو نشأت میگرفت. [[استمرار]] [[مخاصمات]] [[قریش]] با [[پیامبر]] در [[مدینه]] و [[لجاجت]] کینهتوزانهشان باعث وسعت عمق این چالش و سرایت سریع آن به لایهها و اقشار دیگر شبه جزیره گردید که مدینه به مثابه کانون [[دولت اسلامی]] میبایست در برابر این فشارها میایستاد. [[قریشیان]] بعد از [[احد]] درصدد یارگیری و گشودن [[جبهه]] دیگری شدند. این بار [[ابوسفیان]] [[تصمیم]] گرفت، دو گروه دیگر را وارد [[بحران]] کند: گروه اول، عناصر ناراضی مدینه به ویژه [[یهودیان]] و متحدان [[جاهلی]] [[مکه]] مانند [[غطفان]] که [[اسد]] و بنی [[فزاره]] و [[سلیم]] بودند، گروه دوم، [[قبایل]] [[مشرک]] [[عرب]] بودند که اصطکاک سیاسی با مدینه نداشتند و صرفاً برای به دست آوردن [[غنایم]] و [[غارت]] و نیز براساس توافقهای [[عصر جاهلی]] به میدان [[جنگ]] آمدند. سه ماه پیش از تهاجم گسترده [[احزاب]] به مدینه، پیامبر از نقشه آنان اطلاع یافت<ref>احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۴۵.</ref>. | [[جنگ خندق]] در [[سال پنجم هجری]] پس از گذشت ۵۵ ماه از [[هجرت به مدینه]] به وقوع پیوست<ref>احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۵۰.</ref>. این [[غزوه]] دارای ریشههای عمیق [[سیاسی]] - [[اجتماعی]] نهفته در ساختار شبه جزیره بود و از صفبندیهای کهنه و نو نشأت میگرفت. [[استمرار]] [[مخاصمات]] [[قریش]] با [[پیامبر]] در [[مدینه]] و [[لجاجت]] کینهتوزانهشان باعث وسعت عمق این چالش و سرایت سریع آن به لایهها و اقشار دیگر شبه جزیره گردید که مدینه به مثابه کانون [[دولت اسلامی]] میبایست در برابر این فشارها میایستاد. [[قریشیان]] بعد از [[احد]] درصدد یارگیری و گشودن [[جبهه]] دیگری شدند. این بار [[ابوسفیان]] [[تصمیم]] گرفت، دو گروه دیگر را وارد [[بحران]] کند: گروه اول، عناصر ناراضی مدینه به ویژه [[یهودیان]] و متحدان [[جاهلی]] [[مکه]] مانند [[غطفان]] که [[اسد]] و بنی [[فزاره]] و [[سلیم]] بودند، گروه دوم، [[قبایل]] [[مشرک]] [[عرب]] بودند که اصطکاک سیاسی با مدینه نداشتند و صرفاً برای به دست آوردن [[غنایم]] و [[غارت]] و نیز براساس توافقهای [[عصر جاهلی]] به میدان [[جنگ]] آمدند. سه ماه پیش از تهاجم گسترده [[احزاب]] به مدینه، پیامبر از نقشه آنان اطلاع یافت<ref>احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۴۵.</ref>. | ||
[[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[فرماندهان]] نظامی خود را گرد آورد و آنان را از جریان [[حمله]] گسترده [[سپاه]] ده هزار نفری [[دشمن]] مطلع گردانید و با آنان درباره شیوه [[مقابله با دشمنان]] به [[مشورت]] و تبادلنظر پرداخت. طرحها و نقشههای مختلفی درباره نحوه [[پیشگیری]] از [[نفوذ]] دشمن مطرح شد. در این میان [[سلمان]] به پیامبر {{صل}} عرضه داشت: یا [[رسول الله]]، در بلاد ما [[ایران]] مرسوم است که در اینگونه موقعیتها از روش [[خندق]] بر دور [[شهر]] استفاده میکنند<ref>علی بن ابراهیم القمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۱۷۷.</ref>. [[رسول خدا]] طرح ایشان را پذیرفت. نکته قابل توجه در این غزوه این است که تعداد [[سپاهیان | [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[فرماندهان]] نظامی خود را گرد آورد و آنان را از جریان [[حمله]] گسترده [[سپاه]] ده هزار نفری [[دشمن]] مطلع گردانید و با آنان درباره شیوه [[مقابله با دشمنان]] به [[مشورت]] و تبادلنظر پرداخت. طرحها و نقشههای مختلفی درباره نحوه [[پیشگیری]] از [[نفوذ]] دشمن مطرح شد. در این میان [[سلمان]] به پیامبر {{صل}} عرضه داشت: یا [[رسول الله]]، در بلاد ما [[ایران]] مرسوم است که در اینگونه موقعیتها از روش [[خندق]] بر دور [[شهر]] استفاده میکنند<ref>علی بن ابراهیم القمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۱۷۷.</ref>. [[رسول خدا]] طرح ایشان را پذیرفت. نکته قابل توجه در این غزوه این است که تعداد [[سپاهیان اسلام]]، در مقایسه با [[سپاه قریش]] کمتر از یک سوم بود، تعداد نیروهای اسلام سه هزار نفر و [[سپاه]] [[کفر]] ده هزار نفر بود<ref>ابن کثیر، البدایة والنهایة، ج۴، ص۱۱۷؛ علی بن ابراهیم القمی، تفسیر القمی، ج۲، ص۱۷۹.</ref>. به حسب ظاهر [[پیامبر خدا]] ناگزیر بود که به هر شیوه ممکن از پایتخت [[حکومت اسلامی]] [[دفاع]] کند و برای جبران کمی نیروهایش، در پی ایجاد موانع مهندسی بر سر راه [[دشمن]] برآمد. [[شهر مدینه]] به لحاظ طبیعی از حد فاصل دامنههای جنوبی کوههای [[احد]] تا پشت [[مسجد قبا]] به طول هفت کیلومتر زمینی [[مسطح]] و باز بود که میبایست تدبیری برای آن اندیشیده میشد؛ زیرا دشمن در [[جنگ احد]] نیز در مدخل همین منطقه (وادی عقیق) اردو زده بود.<ref>[[محمد امیر ناصری|ناصری، محمد امیر]]، [[سیره نظامی پیامبر اعظم (مقاله)|مقاله «سیره نظامی پیامبر اعظم»]]، [[سیره سیاسی پیامبر اعظم (کتاب)|سیره سیاسی پیامبر اعظم]] ص ۱۳۷.</ref> | ||
== تاکتیک نظامی [[پیامبر]] در برابر [[احزاب]] == | == تاکتیک نظامی [[پیامبر]] در برابر [[احزاب]] == |