حبة بن جوین عرنی بجلی: تفاوت میان نسخه‌ها

حبّه، به [[بجلی عرنی]]<ref>ابن داوود می‌نویسد: به عرینه بن عرین بن بدر بن قسر منسوب است. (رجال ابن داوود، ص۹۸). زبیدی نوشته است: عرینه مثل جهینه قبیله‌ای از عرب در بجیله است و ایشان همان عرینه بن نذیر بن قسر بن عبقر هستند و عرنیون مرتدی از ایشان هستند که شتر پیامبر را راندند و چشم ساربان را کور کردند و پیامبر چشمشان را کور کرد(تاج العروس، ج۱۸، ص۳۷۶). فیروزآبادی می‌نویسد: احتمال دارد عرنی به ضم عین، نسبت به عُرنه باشد؛ مثل هُمزه و جایی در عرفات است که جزو موقف نیست. (قاموس المحیط، ص۲۴۷(. همچنین وی به عرینه (تیرهای از قبیله بجیله(منسوب، و از این رو به غرنی و بجلی مشهور است. (رجال الطوسی، ص۶۰؛ الانساب، سمعانی، ج۴، ص۱۸۲؛ جمهره انساب العرب، ابن حزم، ص۳۸؛ الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۶، ص۲۱۶؛ تهذیب التهذیب، ابن حجر، ج۲، ص۱۵۴؛ الجرح والتعدیل، ابن ابی حاتم رازی، ج۳، ص۲۵۳؛ لسان المیزان، ابن حجر، ج۷، ص۱۹۳).</ref> [[کوفی]]<ref>وی اهل کوفه بوده و کوفی نیز لقب گرفته است ر. ک: رجال الطوسی، ص۶۰؛ رجال ابن داوود، ص۹۸؛ تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج۸، ص۲۷۰؛ تاریخ مدینه دمشق، ابن عساکر، ج۴۲، ص۴۵۹؛ تهذیب التهذیب، ابن حجر، ج۲، ص۱۵۴؛ لسان المیزان، ابن حجر، ج۷، ص۱۹۳.</ref> و حتی [[یمنی]]<ref>نیاکان و تبار حبه فرزند جوین از سرزمین یمن‌اند و بدین سبب، به او "یمنی" گفته می‌شود. (رجال البرقی، ص۶ (با عنوان و أصحابه من الیمن)، الخلاصة، حلی، ص۱۹۴؛ معجم رجال الحدیث، خویی، ص۱۹۲(.</ref> معروف است<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۶۹-۲۷۰.</ref>.

[[حبه عرنی]] [[روایت]] می‌کند که چون [[رسول خدا]] {{صل}} [[امر]] فرمود که [[اصحاب]] درهای [[خانه]] خود را که به [[مسجد]] باز می‌شد، ببندند، این امر بر ایشان مشکل آمد؛ حبّه می‌گوید: من دیدم [[حمزة بن عبدالمطلب]]<ref>یعنی او صحابی بوده و تابعی نبوده و حمزه در سال سوم شهید شده و ماجرای سد الأبواب در آن زمان رخ نداده و در سال‌های آخر عهد نبوی رخ دادهاست. (استاد یوسفی غروی) همچنین بیشتر، عباس، عموی پیامبر اعتراض میکرده است و نه حمزه (ر. ک: موسوعة التاریخ الاسلامی، یوسفی غروی، ج۳، ص۵۲۹).</ref> را که [[جامه]] سرخی پوشیده و [[اشک]] از هر دو چشمش روان بود، در حالی که می‌گفت: "عموی خودت و [[ابوبکر]] و [[عمر]] و [[عباس]] را از [[مسجد]] بیرون کردی و پسر عمویت را در آن ساکن گردانیدی؟" [[رسول خدا]] {{صل}} دانست که این امر بر ایشان دشوار است، پس [[دستور]] داد همه برای [[نماز جماعت]] حاضر شوند سپس به [[منبر]] رفت و خطبهای خواند که کسی خطبه‌ای کامل‌تر از آن در [[توحید الهی]] از آن [[حضرت]] نشنیده بود، و چون از [[خطبه]] فارغ شد، فرمود: "ای [[مردم]]! من به خواست خود هیچ دری را به [[مسجد]] نمی‌بندم و نمی‌گشایم و کسی را از آن بیرون نمی‌کنم و کسی را در آن ساکن نمی‌گردانم"<ref>کشف الغمة فی معرفة الائمه، ابن ابی الفتح اربلی، ج۱، ص۳۲۷؛ مناقب امام امیر المؤمنین، کوفی، ج۲، ص۴۳.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۷۵-۲۷۶.</ref>.

حبّه از [[راویان حدیث غدیر]] شمرده شده است؛ اما برخی در صحت این [[روایت]] تردید کرده‌اند؛ زیرا در بخش پایانی [[روایت]] به [[نقل]] از حبّه آمده که او در [[روز غدیر]] [[مشرک]] بوده است؛ [[ابن اثیر]] می‌نویسد: حبّه گوید: چون [[روز غدیر]] [[خم]] رسید، به امر [[پیامبر]] {{صل}} در وسط روز [[مردم]] جمع شدند و [[پیامبر]] [[حمد]] و ثنای [[خداوند]] را به جای آورد و پس از آن خطاب به [[مردم]] فرمود: "آیا می‌دانید که من به شما از خود شما اولی (سزاوارتر) هستم؟ گفتند: "بله"؛ فرمود: "پس هر کس که من مولای اویم، [[علی]] مولای او است؛ خدایا! [[دوستان]] او را [[دوست]] دار و [[دشمنان]] او را [[دشمن]] دار و سپس دست [[علی]] {{ع}} را گرفت و او را به اندازهای بلند کرد که زیر بغل هر دو را دیدم و من در آن روز [[مشرک]] بودم. اما درباره [[مشرک]] بودنش باید گفت، [[پیامبر]] {{صل}} در حجةالوداع این موضوع را فرموده است و در آن سال، هیچ مشرکی [[حج]] به جای نیاورده است؛ زیرا [[پیامبر]] {{صل}} در [[سال نهم هجری]] [[علی]] {{ع}} را به [[مکه]] فرستاد تا [[اعلان]] کند که بعد از آن سال هیچ مشرکی [[حق]] به جا آوردن [[حج]] را ندارد و [[پیامبر]] {{صل}} عنوان در سال دهم [[حجة الوداع]] را به جای آورد، در حالی که [[اسلام]] تمام [[جزیرة العرب]] را در برگرفته بود<ref>اسدالغابه، ج۱، ص۲۸۵.</ref>. شوشتری این احتمال را مطرح کرده که او نه در موسم [[حج]]، بلکه در میانه راه به کاروان ملحق شده و در [[غدیر]] حضور یافته است<ref>قاموس الرجال، ج۳، ص۷۶.</ref>.

همچنین از حبّه [[روایت]] شده است که روزی [[علی]] {{ع}} [[مردم]] را درباره [[غدیر خم]] [[سوگند]] داد که [[دوازده نفر]] برخاستند و [[شهادت]] دادند که [[رسول خدا]] فرمود: "هر کس که من مولای او هستم، پس [[علی]] {{ع}} مولای او است"<ref>مناقب الإمام أمیر المؤمنین، کوفی، ج۲، ص۳۸۰؛ و نیز برای توضیح بیشتر، ر. ک: الغدیر، علامه امینی، ج۱، ص۱۶۸.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۷۶-۲۷۷.</ref>.

[[برقی]] می‌نویسد: [[اصحاب]] [[امیر المؤمنین]] {{ع}} که [[شرطة الخمیس]] نامیده می‌شدند، شش هزار نفر بودند. [[علی بن حکم]] می‌گوید: آنها کسانی بودند که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} به ایشان فرمود: من شرط می‌کنم با شما درباره [[بهشت]] شرط می‌کنم و بر طلا و نقره شرط نمی‌کنم، زیرا [[پیامبر]] {{صل}} ما به اصحابش فرمود: "من نیز [[بهشت]] را برای شما شرط می‌کنم و در روز [[جنگ جمل]] به [[عبدالله بن یحیی حضرمی]] فرمودند: "[[بشارت]] باد بر تو ای پسر [[یحیی]]! که تو و [[پدر]] تو به تحقیق از [[شرطه الخمیس]] [[اید]] و [[پیامبر]] {{صل}} به من از نام تو و [[پدر]] تو خبر داده و [[خدای تعالی]] شما را به زبان [[مبارک]] [[پیامبر]] {{صل}} خود [[شرطة الخمیس]] نام نهاده است". [[برقی]] نام [[ابوبکر بن حزم]]، [[حجر بن عدی کندی]]، [[اصبغ بن نباتة]]، [[کمیل بن زیاد نخعی]]، [[مالک بن حارث اشتر نخعی]] و [[حبة بن جوین]] را جزو [[شرطة الخمیس]] آورده است<ref>رجال البرقی، ص۶.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۷۹-۲۸۰.</ref>.

[[حبه عرنی]] گوید: "یک سال پیش [[کشته شدن عثمان|کشته شدن عثمان بن عفان]] از [[حذیفة بن الیمان]] شنیدم که می‌گفت: گویا می‌بینم که گروهی [[مادر]] شما حمیرا ([[عائشه]]) را بر شتر سوار نموده، پیش می‌رانند، و شما هم اطراف و جوانب آن شتر را گرفته [[اید]]، و [[قبیله]] [[ازد]] که [[خدا]] آنها را به [[دوزخ]] برد- با او هستند، و بنوضبّه که [[خدا]] قدمهایشان را بشکند [[یاران]] اویند.

چون روز [[جنگ جمل]] فرا رسید و [[مردم]] به [[کارزار]] پرداختند، جارچی [[امیر المؤمنین]] {{ع}} صدا زد: "([[امام]] می‌فرماید) هیچ یک از شما [[جنگ]] را آغاز نکند تا من به شما [[فرمان]] دهم"؛ گوید: [[دشمن]] به طرف ما تیر انداخت، پس ما گفتیم: ای [[امیر مؤمنان]] ما را [[هدف]] تیر ساخته‌اند؛

فرمود: "دست نگه دارید!" دوباره به سوی ما تیر انداختند و چند نفر از ما را کشتند؛ گفتم: ای [[امیر مؤمنان]] ما را کشتند! [[حضرت]] فرمود: {{متن حدیث|احْمِلُوا عَلَى بَرَكَةِ اللَّهِ}}؛ با [[پشتیبانی]] و [[برکت]] [[خدا]] حمله کنید. پس ما به حمله پرداختیم و نیزه‌ها را در [[بدن]] یکدیگر فرو می‌بردیم تا جایی که اگر کسی راه می‌رفت، بر روی نیزه پا می‌گذاشت؛ سپس جارچی [[علی]] {{ع}} صدا زد: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِالسُّيُوفِ}}؛ با [[شمشیر]] حمله کنید. و ما چنان با [[شمشیر]] بر کلاه خودشان می‌کوفتیم که تیزی شمشیرمان کند می‌شد؛ سپس جارچی [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} صدا زد: {{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِالْأَقْدَامِ}}؛ پاهایشان را بزنید و قدم‌هایشان را بشکنید؛

گوید: هیچ روزی مانند آن روز ندیدیم که ساق‌های پا [[قطع]] شده باشد، و من یاد سخن [[حذیفه]] افتادم که گفت: "[[یاران]] او بنی ضبّهاند و گفت: [[خدا]] قدمهایشان را بشکند" و دانستم که دعایش [[مستجاب]] شده است. سپس جارچی [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} صدا زد:{{متن حدیث|عَلَيْكُمْ بِالْبَعِيرِ فَإِنَّهُ شَيْطَانٌ}} کار شتر را تمام کنید که آن [[شیطان]] است، و مردی با نیزه‌اش به آن زد، و دیگری یکی از دست‌هایش را برید و شتر به [[زمین]] نشست و نعره‌ای کشید، و [[عائشه]] فریاد بلندی برآورد و همه [[مردم]] از اطرافش گریختند. سپس جارچی [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} صدا زد: "زخمی‌ها را نکشید، و فراریان را دنبال نکنید، و هر کس به [[خانه]] رفت و در را بر روی خود بست، در [[امان]] است، و هر کس [[اسلحه]] خود را [[زمین]] گذارد، در [[امان]] است"<ref>الامالی، شیخ مفید، ص۵۸-۵۹.</ref>.

پس [[علی]] {{ع}} آمد و کنار هودج ایستاد و در حالی که [[عایشه]] همچنان در آن بود با ته نیزه به هودج زد و گفت: "ای حمیراء! آیا [[پیامبر]] {{صل}} به تو [[فرمان]] داده بودند که این راه را بپیمایی؟" و [[عمار بن یاسر]] فریاد میزد که هیچ زخمی را نکشید و هیچ گریخته و پشت به [[جنگ]] کرده را تعقیب نکنید. و دیدم که ابان و سعید، [[پسران]] [[عثمان بن عفان]] را به حضور [[علی]] {{ع}} آوردند و چون برابر [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} ایستادند، یکی از حاضران گفت: "ای [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} این دو را بکش!"

فرمود: "چه بد سخنی می‌گویید! من که به همه [[مردم]] [[امان]] داده‌ام، این دو را بکشم؟" سپس به آن دو رو کرد و فرمود: "از [[گمراهی]] خود باز گردید و هر کجا می‌خواهید، بروید و اگر [[دوست]] داشته باشید می‌توانید پیش من بمانید و من [[خویشاوندی]] شما را پاس خواهم داشت"؛ آن دو گفتند: "ای [[امیرالمؤمنین]]! ما با تو [[بیعت]] می‌کنیم"، و [[بیعت]] کردند و برگشتند<ref>الجمل و النصره لسید العتره فی حرب البصره، ص۳۸۲.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۸۰-۲۸۲.</ref>.

[[نصر بن مزاحم]] می‌نویسد: از [[حبه عرنی]] برایم [[نقل]] کرده‌اند که حبّه گفته است: به [[فرمان]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}}، [[حارث اعور]] در میان [[مردم]] [[مدائن]] چنین ندا داد: "هر که از [[رزمندگان]] است، هنگام [[نماز عصر]] به [[امیر مؤمنان]] {{ع}} بپیوندد"؛ پس در همان [[ساعت]]، همه به او پیوستند. سپس [[خدا]] را [[سپاس]] گفت و [[ستایش]] کرد و گفت: "اما بعد؛ من از تأخیر شما در [[پذیرفتن]] [[دعوت]] [[بسیج عمومی]] که گفته بودم و جدایی شما از دیگر همشهریانتان شگفت زده شدم که چرا در این خانه‌ها که اهلش مردمانی ستمگرند و بیشتر ساکنانش راه هلاک می‌سپارند، مانده‌اید. (از خود می‌پرسیدم چرا اینان) به معروفی، [[امر]]، و از منکری [[نهی]] نمی‌کنند؟" [[مردم]] گفتند: ای [[امیر مؤمنان]]، ما [[منتظر]] [[رأی]] و [[فرمان]] شما بودیم، (اینک) هر دستوری که می‌خواهی بفرما!"

آن گاه ([[علی]] {{ع}}) رهسپار شد و [[عدی بن حاتم]] را به [[سرپرستی]] ایشان گمارد که او نیز سه روز ماند و سپس با هشتصد نفر از آنان از [[شهر]] بیرون آمد، و فرزندش [[یزید]] را به جای خود گذارد که او نیز بعدها با چهارصد نفر دیگر از آنان خود را به وی رساند و با هم به [[علی]] {{ع}} پیوستند، و [[علی]] {{ع}} همچنان آمد تا به [[انبار]]<ref>شهری در کرانه فرات در ده فرسنگی غرب بغداد که ایرانیان آن را "فیروز شاپور" می‌نامیدند. نخستین کسی که آن را بنیان نهاد، شاپور ذو الاکتاف، پسر هرمز بود و نخستین خلیفه عباسی، أبو العباس سفاح آن را نوسازی کرد و کاخ‌ها در آن ساخت و در آنجا زندگی کرد تا در گذشت. گویند، به این دلیل آن را "انبار" آن را نامیده‌اند که چون بخت النصر با عرب‌های وحشی جنگید، اسیرانشان را در آنجا زندانی کرد. ابوالقاسم گوید: انبار مرز بابل است و بدین جهت به آن انبار گویند؛ زیرا انبارهای گندم، جو و کاه که خسروان ساسانی برای فرماندارانشان میفرستادند، در آنجا بود. نام آن "اهراء" بود و چون عرب‌ها به آنجا وارد شدند؛ آن را معرب کرده، "انبار" گفتند. (معجم البلدان، یاقوت حموی، ج۱، ص۲۵۷).</ref> رسید و دهقانان آن [[سرزمین]]، خوشحال به استقبالش آمدند. آن دهقانان چون ایشان را دیدند، پیاده شدند و به دویدن در رکابش پرداختند؛ پس [[امام]] {{ع}} به ایشان گفت: "این چارپایان که با خود آورده [[اید]] برای چیست؟ و از این کار که می‌کنید (و پیاده شدن و دویدن) چه قصدی دارید؟" گفتند: "این کار رسم ماست و ما با این کار [[فرمانروایان]] خود را بزرگ می‌داریم و به ایشان [[احترام]] می‌گذاریم. اما این چارپایان، پیشکش برای شماست و ما برای شما و [[مسلمانان]] [[غذا]] و برای چارپایانتان علوفه بسیار فراهم کردهایم"؛ [[امام]] {{ع}} گفت: "اما اینکه می‌گویید: رسم شماست که [[فرمانروایان]] را بدین گونه گرامی و بزرگ می‌دارید؛ به [[خدا]] [[سوگند]] که این دویدن شما برای [[فرمانروایان]] سودی ندارد و فقط شما پیکر خویش را به [[رنج]] می‌اندازید؛ دیگر چنین کاری نکنید. اما اگر [[دوست]] دارید ما این چار پایان را از شما بستانیم، ما آنها را به حساب [[خراج]] از شما می‌پذیریم. اما درباره خوراکی که برای ما تهیه کرده‌اید؛ ما [[دوست]] نداریم که چیزی از [[مال]] شما را جز با پرداخت بهای آن بخوریم"؛

گفتند: "ای [[امیرمؤمنان]]! ما آن را ارزیابی می‌کنیم و سپس بهایش را خواهیم گرفت"؛

گفت: "اگر بهایش را معلوم نکنید، ما به همان آذوقه‌ای که با خود داریم، اکتفا می‌کنیم".

گفتند: "ای [[امیرمؤمنان]]، ما سرپرستانی نامدار از [[اعراب]] داریم، آیا تو ما را از اینکه به ایشان پیشکشی بدهیم و آنان را از این که چیزی از ما بپذیرند، نیز منع می‌فرمایی؟"

فرمود: "همه [[اعراب]] شما را [[دوست]] دارند، اما بر هیچ یک از [[مسلمانان]] روا نیست که پیشکش شما را بپذیرد. و اگر کسی چیزی از شما به [[زور]] [[غصب]] کند، به ما خبر دهید"؛

گفتند: "ای [[امیرمؤمنان]]، ما [[دوست]] داریم که پیشکش و [[بزرگداشت]] ما پذیرفته شود"؛ پس به ایشان گفت: "آفرین بر شما! ولی ما را بدان نیازی نیست". پس ایشان را ترک کرد و به راه خود ادامه داد<ref>واقعه صفین، ص۱۴۳-۱۴۴، با اندکی تلخیص.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۸۲-۲۸۳.</ref>.

حبّه [[روایت]] کرده است: چون [[علی]] {{ع}} در [[رقه]] فرود آمد، در جایی بر ساحل [[فرات]] که آن را بلیخ می‌خواندند، اردوگاه زد و در آنجا راهبی از دیر خویش پایین آمد و به [[علی]] گفت: "نزد ما نوشته‌ای است که از [[پدران]] خود به [[ارث]] برده‌ایم و آن را [[یاران]] [[عیسی بن مریم]] {{ع}} نوشته‌اند؛ آن را به تو عرضه می‌دارم"؛ [[علی]] {{ع}} فرمود: "بسیار خوب، در آن چه نوشته است؟"

[[راهب]] گفت: " به [[نام خداوند]] [[بخشنده]] [[مهربان]] که قضایش را چنین راند و بر) [[لوح]]) مسطور چنین رقم زد که در میان مردمی درس ناخوانده، [[پیامبری]] از خودشان بر می‌انگیزد که کتاب و [[حکمت]] را به ایشان می‌آموزد و آنان را به [[راه خدا]] [[راهنمایی]] می‌کند، ([[پیامبری]] (که [[درشتی]] نمی‌کند، و در بازارها عربده نمی‌کشد (و غوغا نمی‌کند(، و [[بدی]] را به [[بدی]] [[پاداش]] نمی‌دهد، ولی) در عوض) می‌بخشاید و درمی‌گذرد. [[امّت]] او [[خداوند]] را در هر حالی و در هر فراز و نشیبی می‌ستایند و زبانشان به [[تهلیل]] و [[تکبیر]] و [[تسبیح]] رام و هموار است. [[خداوند]] او را بر هر چه قصد کند، [[یاری]] می‌دهد، و چون [[خدا]] او را به سوی خود خواند، امّتش [[اختلاف]] می‌کنند و سپس [[متحد]] می‌شوند، و چنانکه [[خدا]] بخواهد؛ بر آن ([[همبستگی]]) بمانند تا اینکه (به [[حشر]] پراکنده شوند؛ پس مردی از [[امّت]] او بر ساحل این آب رود [[فرات]] بگذرد؛ او [[امر به معروف و نهی از منکر]] می‌کند، به [[حق]] [[داوری]] می‌راند و در [[حکمرانی]] [[رشوه]] نمی‌ستاند. [[دنیا]] به دیده او از (مشتی) خاکستر (در معرض تندباد) به روزی طوفانی، پستتر و ناچیزتر است، و [[مرگ]] برای او از [[نوشیدن آب]] به هنگام [[تشنگی]] شدید آسان‌تر و گواراتر؛ در [[نهان]] از [[خدا]] می‌ترسد و در آشکار [[خیرخواه]] اوست؛ در [[راه خدا]] از [[سرزنش]] هیچ ملامت‌گری نمی‌هراسد؛ هر کس از [[مردم]] این [[سرزمین]] آن [[پیامبر]] {{صل}} را ببیند و به او [[ایمان]] آورد، [[خرسندی]] و [[بهشت]] من [[پاداش]] اوست، و هر کس این [[بنده]] [[صالح]] را دریابد باید او را [[یاری]] کند؛ زیرا کشته شدن در کنار او [[شهادت]] است". آن گاه [[راهب]] گفت: "پس من همراه تو هستم و از تو جدا نمیشوم تا آنچه تو میرسد، به من نیز رسد".

[[راوی]] گوید: پس [[علی]] {{ع}} گریست و سپس گفت: "[[سپاس]] خدایی را که مرا نزد خود فراموش شده نگذاشته و [[سپاس]] خدایی را که مرا جزو [[نیکان]] و [[صالحان]] نوشته و یاد کرده است". سپس [[راهب]] با آن [[حضرت]] همراه شد و روز و [[شب]] با [[علی]] {{ع}} به سر میبرد تا اینکه روز [[صفّین]] کشته شد. چون افراد به [[دفن]] کشتگان خود پرداختند، [[علی]] {{ع}} فرمود: "او را بجویید!" چون او را یافتند، بر او [[نماز]] خواند و او را به [[خاک]] سپرد و فرمود: "او این از ما و از [[اهل بیت]] ماست" و بارها برای او آمرزش طلبید<ref>واقعه صفین، نصر بن مزاحم، ص۱۴۷-۱۴۸؛ شرح الأخبار، قاضی نعمان مغربی، ج۲، ص۳۶۷- ۳۶۹؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۳، ص۲۰۵؛ موسوعة التاریخ الإسلامی، یوسفی غروی، ج۵، ص۹۴.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۸۴-۲۸۵.</ref>.

حبة بن جوین عرنی گوید: "روزی من به [[حذیفه بن یمان]] ([[یار]] [[پیامبر]] {{صل}}) گفتم: برای ما [[حدیث]] بگو زیرا ما از [[فتنه]] و [[فساد]] می‌ترسیم (که [[مردم]] به [[فتنه]] و [[اختلاف]] دچار شوند)؛ [[حذیفه]] گفت: "شما به فرقه‌ای که [[ابن سمیه]] ([[عمار]] که مادرش [[سمیه]] نام داشت) در صف آن قرار گرفته است، بگروید؛ زیرا [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "گروه متجاوز [[ستمگر]] [[گمراه]] و [[منحرف]] از راه راست او را خواهند کشت و آخرین روزی او هم شیر آمیخته به آب خواهد بود".

حبّه گوید: من [[شاهد]] بودم که در همان روز که [[عمار]] کشته شد، گفت: "آخرین روزی مرا در این [[دنیا]] بیاورید". پس برای او یک قدح بزرگ شیر آوردند که آن قدح دسته سرخ فام داشت و [[حذیفه]] در [[نقل حدیث]] [[پیامبر]] {{صل}} به اندازه سر موئی [[خطا]] نکرد؛ آن گاه [[عمار]] (هنگام حمله) گفت: "به [[خدا]] [[سوگند]] اگر آنها ما را بزنند تا به نخلستان [[هجر]] برسیم، باز هم من [[معتقد]] هستم و خواهم بود که ما بر [[حق]] هستیم و آنها بر [[باطل]] هستند"؛ و بعد از آن کشته شد. [[قاتل]] او [[ابوالغازیه]] بود و کسی که سر او را برید، [[ابن حوی سکسکی]] بود و درباره [[قتل]] و [[قاتلان]] او چیزهای دیگری هم گفته شده است"<ref>الکامل فی التاریخ، ابن اثیر، ج۳، ص۳۱۰؛ کشف الغمه فی معرفة الائمه، ابن ابی الفتح اربلی، ج۱، ص۲۲؛ مناقب علی بن ابی طالب، ابن مردویه، ص۱۶۷؛ الدرجات الرفیعه فی طبقات الشیعه، سید علی خان مدنی شیرازی، ص۲۷۹.</ref>.

[[ابن عساکر]] نیز به [[نقل]] از [[حبه بن جوین]] می‌نویسد: هنگامی که [[عمار]] به [[شهادت]] رسید، منادی ندا داد: "کسانی که در [[جنگ]] با [[اهل شام]] [[شک]] داشتند، کجایند؟" [[عمار]] کشته شد<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۴۳، ص۴۸۰.</ref>. او در جای دیگری می‌نویسد: [[حبه بن جوین]] به [[نقل]] از [[حذیفه]] می‌گوید: از [[پیامبر]] {{صل}} شنیدم که به [[عمار]] فرمود: [[عمار]]! تو را گروه [[ظالم]] خواهد کشت<ref>تاریخ مدینه دمشق، ج۴۳، ص۴۲۸.</ref>.

[[شیخ مفید]] به [[نقل]] از [[حبه عرنی]] می‌نویسد: [[عبدالله بن عمر]] دو مرد را دید که درباره [[عمار]] با هم [[نزاع]] می‌کنند و هر کدام خود را [[قاتل]] او می‌داند؛ پس گفت: "درباره این [[نزاع]] دارند که کدام زودتر به [[دوزخ]] می‌روند!" و سپس گفت: از [[رسول خدا]] {{صل}} شنیدم که فرمود: "کشنده و لخت کننده [[عمار]] در [[دوزخ]] است". این خبر به [[معاویه]] رسید، گفت: "ما او را نکشتیم؛ آنکه او را به [[جبهه]] آورد، او را کشت!"<ref>الامالی، شیخ صدوق، ص۴۰۴.</ref>.<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۸۵-۲۸۶.</ref>

[[ذهبی]] می‌نویسد: حبّه از [[شیعیان علی]] {{ع}} بود که همراه او در [[نهروان]] حضور<ref>المنتظم فی تاریخ الامم و الملوک، ابن جوزی، ج۶، ص۱۸۴؛ تاریخ الاسلام، ذهبی، ج۵، ص۳۹۲.</ref> داشت. [[خطیب بغدادی]] می‌نویسد: حبّه همراه با [[علی]] {{ع}} در [[جنگ نهروان]] شرکت کرد. سپس به [[نقل]] از [[حبه عرنی]] می‌نویسد: هنگامی که از [[جنگ نهروان]] فارغ شدیم، مردی گفت: "به [[خدا]] قسم! بعد از امروز هیچ حروری<ref>فرقه‌ای از خوارج منسوب به حروراء. (فرهنگ لاروس، خلیل جر (ترجمه: طبیبیان(، ج۱، ص۸۲۴(.</ref> زاده نخواهد شد"؛ [[علی]] {{ع}} فرمود: "[[صبر]] کن و چنین حرفی نزن! به آن کسی که دانه را شکافت، و [[انسان]] را آفرید، ایشان در صلب مردان و رحم [[زنان]] هستند و زایل نمی‌شوند تا اینکه طایفه‌ای از ایشان در [[بین النهرین]] [[خروج]] کنند و مردی از [[اولاد]] من بر ایشان [[خروج]] می‌کند و آنان را نابود می‌کند؛ پس از آن هرگز برنمی گردند"<ref>تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج۸، ص۲۶۹.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۸۶-۲۸۷.</ref>.

[[سید ابن طاووس]] با واسطه از [[حبة بن جوین]] [[نقل]] می‌کند که گفته است: شبی من و نوف در محوطه [[دارالاماره]] خوابیده بودیم که ناگهان در اواخر [[شب]]، [[امیر المؤمنین]] {{ع}} را دیدیم که که مانند شخص سرگشته دست خویش را بر دیوار گذاشته و این [[آیه]] را تا آخر [[تلاوت]] می‌کند: {{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ...}}<ref>«بی‌گمان در آفرینش آسمان‌ها و زمین و پیاپی آمدن شب و روز نشانه‌هایی برای خردمندان است» سوره آل عمران، آیه ۱۹۰.</ref><ref>{{متن قرآن|إِنَّ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَاخْتِلَافِ اللَّيْلِ وَالنَّهَارِ لَآيَاتٍ لِأُولِي الْأَلْبَابِ * الَّذِينَ يَذْكُرُونَ اللَّهَ قِيَامًا وَقُعُودًا وَعَلَى جُنُوبِهِمْ وَيَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ رَبَّنَا مَا خَلَقْتَ هَذَا بَاطِلًا سُبْحَانَكَ فَقِنَا عَذَابَ النَّارِ * رَبَّنَا إِنَّكَ مَنْ تُدْخِلِ النَّارَ فَقَدْ أَخْزَيْتَهُ وَمَا لِلظَّالِمِينَ مِنْ أَنْصَارٍ * رَبَّنَا إِنَّنَا سَمِعْنَا مُنَادِيًا يُنَادِي لِلْإِيمَانِ أَنْ آمِنُوا بِرَبِّكُمْ فَآمَنَّا رَبَّنَا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَكَفِّرْ عَنَّا سَيِّئَاتِنَا وَتَوَفَّنَا مَعَ الْأَبْرَارِ * رَبَّنَا وَآتِنَا مَا وَعَدْتَنَا عَلَى رُسُلِكَ وَلَا تُخْزِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّكَ لَا تُخْلِفُ الْمِيعَادَ}} «بی‌گمان در آفرینش آسمان‌ها و زمین و پیاپی آمدن شب و روز نشانه‌هایی برای خردمندان است * (همان) کسان که خداوند را ایستاده و نشسته و آرمیده بر پهلو یاد می‌کنند و در آفرینش آسمان‌ها و زمین می‌اندیشند: پروردگارا! این (ها) را بیهوده نیافریده‌ای، پاکا که تویی! ما را از عذاب آتش (دوزخ) باز دار * پروردگارا! هر که را به آتش (دوزخ) درآوری، خوار کرده‌ای و ستمگران را یاوری نخواهد بود * پروردگارا! ما شنیدیم فرا خواننده‌ای به ایمان فرا می‌خواند که به پروردگار خود ایمان آورید! و ایمان آوردیم؛ پروردگارا، گناهان ما را بیامرز و از بدی‌های ما چشم بپوش و ما را با نیکان بمیران * پروردگارا! و آنچه با پیامبرانت به ما وعده کردی عطا کن و روز رستخیز ما را خوار مگردان؛ بی‌گمان تو در وعده (خود) خلاف نمی‌ورزی» سوره آل عمران، آیه ۱۹۰-۱۹۴.</ref>. وی می‌گوید: [[حضرت]] این [[آیات]] را می‌خواند و به سان شخص سرگشته راه می‌رفت. تا اینکه فرمود: "ای حبّه، آیا خوابیده‌ای یا [[بیداری]]؟"، گفتم: بیدارم؛ شما که چنین می‌کنید، پس ما چگونه باید باشیم؟ چشمان [[حضرت]] پر از [[اشک]] شد و گریست و سپس فرمود: "ای حبّه، برای [[خداوند]] مقامی است، و برای ما در پیشگاه او جایگاهی است و هیچ کدام از [[اعمال]] ما بر او پوشیده نیست. ای حبّه، [[خداوند]] نسبت به تو و من از رشته رگ گردن نزدیکتر است؛ ای حبّه، هیچ چیز نمی‌تواند من و تو را از دید [[خداوند]] پنهان دارد". سپس فرمود: "ای نوف، آیا خوابیده‌ای؟" نوف که خوابیده بود، از [[خواب]] بیدار شد و گفت: "خیر، یا [[امیرالمؤمنین]]، بیدار نیستم؛ امشب بسیار گریستم"؛ پس آن [[حضرت]] فرمود: "ای نوف، اگر در این [[شب]] از [[خوف]] [[خداوند]] بسیار بگویی، فردای [[قیامت]] در پیشگاه [[خداوند]] چشمانت روشن خواهد شد؛ ای نوف، هیچ قطره‌ای از چشم [[انسان]] به خاطر [[ترس]] از [[عظمت خدا]] به [[زمین]] نمی‌ریزد، مگر اینکه دریاهای [[آتش جهنم]] را خاموش می‌سازد؛ ای نوف، [[مقام]] و [[منزلت]] هیچ کس از [[مقام]] کسی که از [[ترس]] [[عظمت خدا]] بگرید، و در راه [[خشنودی خدا]] [[دوست]] و یا [[دشمن]] بدارد، بزرگتر و والاتر نیست؛ ای نوف، هر کس در راه [[خرسندی]] [[خدا]] [[دوست]] بدارد، هیچ کس را بر [[محبت]] او مقدّم نخواهد داشت، و هر کس در راه [[خشنودی خدا]] [[دشمن]] بدارد، خیری به [[دشمنان]] خویش نمی‌رساند. و در این حال، کاملاً به حقایق [[ایمان]] [[دست]] خواهد یافت"؛ سپس [[حضرت]] چنین فرمود: "از [[خداوند]] [[بیم]] داشته و بپرهیزید، که من شما را [[بیم]] دادم".سپس در حال عبور می‌فرمود: "خداوندا! ای کاش می‌دانستم که در حال غفلت‌هایم آیا از من روی می‌گردانی، یا به من می‌نگری؟ و ای کاش می‌دانستم که در [[خواب]] طولانی و [[شکر]] و [[سپاس]] اندکم در برابر نعمت‌هایت، حالم چگونه است؟"

از [[حبه عرنی]] [[نقل]] شده است: در یکی از روزها که [[حضرت امیرالمؤمنین]] {{ع}} بر فراز [[منبر]] بود، چنان خندید که دندان‌های مبارکش ظاهر شد، من تا آن روز آن [[حضرت]] را چنین خندان ندیده بودم؛ سپس فرمود: "در این هنگام، به یاد [[ابوطالب]] افتادم؛ روزی هنگامی که در زیر درخت خرما همراه با [[پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نماز]] می‌گزاردم، [[ابوطالب]] ظاهر شد و گفت: "ای [[برادر]] زاده چه می‌کنی؟" [[پیامبر]] {{صل}} او را به [[پذیرش اسلام]] [[دعوت]] کرد؛ [[ابوطالب]] گفت: "در آن چه انجام می‌دهید، ایرادی نیست".سپس [[علی]] {{ع}} سه بار فرمود: "پروردگارا! سراغ ندارم کسی از این [[امت]] را جز [[رسول خدا]] {{صل}} که پیش از من که برای [[اطاعت]] و [[عبادت]] در برابر تو سر به [[خاک]] گذاشته باشد". پس از آن، [[علی]] {{ع}} فرمود: "همانا هفت سال<ref>مسند احمد، احمد بن حنبل، ج۱، ص۹۹؛ و نیز ر. ک: انساب الاشراف، بلاذری، ج۲، ص۹۲؛ تاریخ مدینة دمشق، ابن عساکر، ج۴۲، ص۳۰؛ تاریخ بغداد، خطیب بغدادی، ج۲، ص۲۷۲؛ مناقب امیر المؤمنین، کوفی، ج۱، ص۶ ۲۵.</ref> و به [[نقلی]] پنج سال<ref>الذریه الطاهره، دولابی، ص۶۳؛ انساب الاشراف، بلاذری، ج۲، ص۹۲؛ تاریخ مدینه دمشق، ابن عساکر؛ ج۴۲، ص۳۰.</ref>) پیش از دیگران، به [[عبادت خدا]] پرداختم". همچنین از [[حبه عرنی]] [[روایت]] شده است که گفت: [[پیامبر]] {{صل}} روز [[دوشنبه]] [[مبعوث]] شد و [[علی]] {{ع}} روز سه [[شنبه]] به آن [[حضرت]] [[ایمان]] آورد <ref>إعلام الوری بأعلام الهدی، طبرسی، ج۱، ص۳۱۲؛ روضة الواعظین، فتال نیشابوری، ص۸۵. برای توضیح بیشتر، ر. ک: المصنف، ابن ابی شیبه، ج۷، ص۴۹۸ و ج۸، ص۴۳؛ مناقب آل ابی طالب، ابن‌شهرآشوب، ج۱، ص۲۹۱ و ۲۹۷ و ۲۹۹؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۱۳، ص۲۲۹؛ موسوعة التاریخ الاسلامی، یوسفی غروی، ج۱، ص۳۸۴-۳۸۷.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۸۸-۲۸۹.</ref>.

از [[حبة بن جوین]] [[نقل]] شده است که مردی به [[سعد بن ابی وقاص]] گفت: "آیا [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} تو را برای [[جنگ جمل]] [[دعوت]] کرد اما تو نپذیرفتی؟"

[[سعد بن ابی وقاص]] گفت: "نمی‌دانستم کار خطایی می‌کنم، یا راه درست را [[انتخاب]] کرده‌ام، ولی در هر حال، به [[علی]] {{ع}} سه [[خصلت]] عطا شده است که اگر یکی از آنها به من عطا می‌شد، برایم از [[دنیا]] و هر آن چه در آن است، دوست داشتنی‌تر بود: [[پیامبر]] {{صل}} در [[روز غدیر]] [[خم]] از او [[دعوت]] کرد و او را ستود و فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلاَهُ فَعَلِيٌّ مَوْلاَهُ اَللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاَهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ}}؛ و او در روز [[خیبر]] چشم درد داشت و نمی‌دید؛ پس [[پیامبر]] {{صل}} آب دهان خود را بر چشمش مالید و [[خیبر]] به دست او [[فتح]] شد؛ و [[پیامبر]] {{صل}} [[منزل]] [[علی]] {{ع}} را در [[مسجد]] نگه داشت و [[عباس]] و [[حمزه بن عبدالمطلب]] را از [[مسجد]] بیرون کرد؛ پس گفتند: "ما عموهای تو هستیم؛ ما را [[اخراج]] کردی و [[علی]] {{ع}} را نگه داشتی؟" [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "من شما را [[اخراج]] نکردم و او را ساکن نگردانیدم، بلکه این کار [[خدا]] بود"<ref>مناقب أمیر المؤمنین، کوفی ۲، ص۴۰۱.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۸۹-۲۹۰.</ref>.

[[عبدالرحمن بن حماد]] در [[حدیثی]] مرفوع [[نقل]] می‌کند که [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} در [[کوفه]] و روی [[منبر]] [[خدا]] را ستود و سپس فرمود: "ای [[مردم]]! همانا [[گناهان]] سه گونه‌اند" و از [[سخن گفتن]] خودداری فرمود؛ پس [[حبه عرنی]] به ایشان گفت: "ای [[امیر مؤمنان]]! فرمودی [[گناهان]] سه گونه‌اند و ساکت شدی؟" فرمود: می‌خواستم آنها را شرح دهم ولی تنگی نفسی بر من عارض شد که میان من و سخنم حائل شد؛ آری [[گناهان]] سه گونه‌اند: گناهی که آمرزیده است، و گناهی که آمرزیده نشود، و گناهی که من بر صاحبش هم [[امیدوار]] و هم بیمناکم"<ref>اصول کافی، کلینی، ج۲، ص۴۴۳؛ المحاسن، برقی، ج۱، ص۷.</ref>؛

حبّه گفت: "ای [[امیر مؤمنان]]، آنها را برای ما بیان فرما!"

فرمود: "آری؛ اما [[گناه]] آمرزیده [[گناه]] آن بنده‌ای است که [[خداوند]] او را در [[دنیا]] به خاطر گناهش [[عقوبت]] کند؛ پس [[خدا]] بردبارتر و کریم‌تر از آن است که [[بنده]] خود را دو بار [[عقوبت]] کند؛ و اما گناهی که آمرزیده نشود، ستمکاری‌هایی است که برخی [[بندگان]] به برخی می‌کنند؛ زیرا چون خواست [[خداوند]] تبارک و تعالی با [[فرستادن پیامبران]] و [[احکام]] بر خلقش عیان شد، به خودش [[سوگند]] یاد کرد و فرمود: "به [[عزت]] و جلالم [[سوگند]] که [[ستم]] هیچ [[ستمکاری]] بدون [[کیفر]] نخواهد ماند؛ گرچه زدن مشتی به مشتی یا مالیدن دستی به دستی و یا شاخ زدن شاخداری به بیشاخی باشد؛ پس [[بندگان]] را به خاطر یکدیگر، [[قصاص]] کند تا ستمی از کسی بر کسی نماند؛ سپس آنها را برای حساب برانگیزد؛ و اما [[گناه]] سوم گناهی است که [[خداوند]] بر خلقش پنهان داشته، و [[توبه]] از آن را بر [[گنهکار]] روزی کرده، و او به وضعی در آمده که از گناهش بیمناک و به پروردگارش [[امیدوار]] است؛ پس ما برای او (یعنی این شخص [[گنهکار]]) همان حال را داریم که خودش آن حال را برای خود دارد؛ برای او [[امید]] [[رحمت]] داریم، و نیز بر او از [[عذاب]] بیمناکیم"<ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۰-۲۹۱.</ref>.

[[حبه عرنی]] گوید: "روزی با [[امیر المؤمنین علی]] {{ع}} از [[کوفه]] خارج شدیم و به [[وادی السلام]] رسیدیم؛ [[امام]] {{ع}} آنجا ایستاد، مثل اینکه با گروهی صحبت می‌کرد؛ پس من هم ایستادم؛ آن [[قدر]] که خسته شدم؛ پس نشستم و از نشستن نیز خسته شدم؛ دوباره آن [[قدر]] ایستادم که خسته شدم؛ پس دوباره نشستم به طوری که خسته شدم؛ پس ردایم را جمع کردم و گفتم: یا [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} دلم به حال شما سوخت که اینقدر ایستادی؛ ساعتی استراحت کن؛ پس ردایم را انداختم تا بر آن بنشیند. [[امام علی]] {{ع}} فرمود: "حبّه! این، [[انس]] و [[الفت]] [[مؤمن]] است با یک‌دیگر"؛ گفتم: آنها هم چنین هستند؟ فرمود: "آری؛ اگر پرده از چشم تو برداشته شود، خواهی دید که دسته دسته با هم نشسته‌اند و به صحبت مشغول هستند"؛ گفتم: اینها [[جسم]] هستند یا [[روح]]؟

فرمود: "[[روح]] هستند؛ هر مؤمنی که در هر گوشه [[زمین]] از [[دنیا]] برود، به [[روح]] او می‌گویند، برو به [[وادی‌السلام]]؛ این [[سرزمین]]، بقعه‌ای از جنّت عدن است"<ref>فروع کافی، کلینی، ج۳، ص۲۴۳.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۱.</ref>.

[[حبه عرنی]] گوید: از [[امیرالمؤمنین علی]] {{ع}} شنیدم که می‌فرمود: "من از دو چیز بر شما نگرانم: داشتن [[آرزوی دراز]] و [[پیروی]] از خواهش [[دل]]؛ اما [[آرزوی دراز]] [[آخرت]] را از یاد [[انسان]] می‌برد، و [[پیروی]] از خواهش [[انسان]] را از [[پذیرش حق]] باز می‌دارد؛ به [[راستی]] که [[دنیا]] پشت کرده و در حال رفتن است و [[آخرت]] رو کرده، در حال آمدن است، و هر کدام فرزندانی دارند؛ پس، از [[فرزندان]] [[آخرت]] باشید، نه از [[فرزندان]] [[دنیا]]، که امروز روز عمل است، نه [[پاداش]]، و فردا روز [[پاداش]] است، نه عمل<ref>الامالی، شیخ مفید، ص۹۳.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۲.</ref>.

[[مزنی]] از [[حارث بن حصیره]] از [[حبه عرنی]] [[نقل]] می‌کند: [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} فرمود: گوئی هم اکنون به شیعیانمان در [[مسجد کوفه]] می‌نگرم که خیمه‌ها زده‌اند و [[قرآن]] را بدان‌گونه که نازل شده است، به [[مردم]] می‌آموزند؛ بدانید: چون آن [[حضرت]] [[قیام]] کند، خرابی آن را بازسازی و [[قبله]] آن را [[استوار]] خواهد ساخت"<ref>{{متن حدیث|إِذَا قَامَ كَسَّرَهُ وَ سَوَّى قِبْلَتَهُ}}؛ الغیبه، نعمانی، ص۳۱۸، با تلخیص.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۲.</ref>.

[[حبه عرنی]] و [[میثم تمار]] گویند: روزی مردی [[خدمت]] [[علی]] {{ع}} آمد و گفت: "یا [[امیرالمؤمنین]]، من مقداری توشه، تهیه و راحله‌ای هم آماده کرده‌ام، و کارهایم را هم انجام داده‌ام و می‌خواهم به [[بیت المقدس]] بروم"؛ [[علی]] {{ع}} به او فرمودند: "مرکب سواری خود را بفروش و توشه‌ات را هم بخور و به [[مسجد کوفه]] برو و در آنجا [[عبادت]] کن؛ [[مسجد کوفه]] یکی از [[مساجد]] چهارگانه است که خواندن دو رکعت [[نماز]] در آن معادل ده رکعت است که در سایر [[مساجد]] خوانده شود؛ [[خیرات]] و [[برکات]] آن [[مسجد]] تا دوازده میل ادامه دارد، و همانجا را که شما از آن آمده‌اید نیز شامل می‌شود. و این [[مسجد]]، بزرگ‌تر بوده و در حدود هزار زرع آن از بین رفته است. [[طوفان نوح]] {{ع}} از زاویه آن [[مسجد]] شروع شد و آب از [[زمین]] آن فوران کرد و همه جا را فرا گرفت. [[ابراهیم]] {{ع}} در کنار ستون پنجم آن [[نماز]] گذارده و [[عصای موسی]] {{ع}} در آن [[مسجد]] است، و درخت کدو در آنجا روئید؛ [[یغوث]] و [[یعوق]] که [[فاروق]] نامیده می‌شوند، در آنجا هلاک شدند؛ کوه‌های [[اهواز]] از آنجا پیدا شدند؛ [[مسجد کوفه]] نمازگاه [[نوح]] {{ع}} است و [[روز قیامت]] هفتاد هزار نفر از آنجا [[محشور]] می‌شوند که حساب و عذابی ندارند؛ وسط آن یکی از باغ‌های [[بهشت]] است و در آنجا سرچشمه‌هائی هستند که می‌درخشند و چشمه‌های پلیدی‌ها را از بین می‌برند، و [[مؤمنان]] را [[پاک]] می‌کنند چشمه‌ای از شیر، چشمه‌ای از روغن و چشمه‌ای از آب است. سمت راست [[مسجد]] محل [[ذکر خدا]] است، و سمت چپ آن محل [[مکر]] و [[فریب]] و [[شیطنت]]. اگر [[مردم]] می‌دانستند در [[مسجد کوفه]] چه خیری است، با خزیدن روی [[زمین]] هم خود را به آنجا می‌رسانیدند"<ref>الغارات، ثقفی کوفی، ج۲، ص۴۱۴؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۹۷، ص۱۳۹۴.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۲-۲۹۳.</ref>.

[[حبه عرنی]] گوید: "[[علی]] {{ع}} فرمود: "[[خداوند]] [[پیمان]] هر [[مؤمن]] را به [[محبت]] من و [[پیمان]] هر [[منافق]] را هم به [[بغض]] من گرفته است؛ اگر من [[مؤمن]] را با [[شمشیر]] بزنم، مرا [[دشمن]] نخواهد گرفت و اگر [[دنیا]] را در کام [[منافق]] بریزم، مرا [[دوست]] نخواهد داشت"<ref>الغارات، ثقفی کوفی، ج۲، ص۵۲۰؛ شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۴، ص۸۳.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۳.</ref>.

[[حبه عرنی]] گوید: [[امام علی]] {{ع}} فرمود: "ای حبّه! هر کس مرا [[دوست]] بدارد، در [[قیامت]] با من خواهد بود؛ همانا اگر همه روزها [[روزه]] بگیری و همه شب‌ها را به [[نماز]] و [[عبادت]] بایستی و میان [[صفا و مروه]] (یا [[رکن و مقام]]) کشته شوی، [[خداوند]] تو را در عطا [[قیامت]] با همان کسی که در هوای او هستی، [[محشور]] خواهد کرد؛ اگر او بهشتی است، در [[بهشت]] و اگر [[جهنمی]] است، در [[جهنم]] خواهی بود"<ref>شرح نهج البلاغه، ابن ابی الحدید، ج۴، ص۱۰۵. {{متن حدیث|وَ رَوَى جَعْفَرٌ الْأَحْمَرُ عَنْ مُسْلِمٍ الْأَعْوَرِ عَنْ حَبَّةَ الْعُرَنِيِّ قَالَ قَالَ عَلِيٌّ {{ع}}مَنْ أَحَبَّنِي كَانَ مَعِي أَمَا إِنَّكَ لَوْ صُمْتَ الدَّهْرَ كُلَّهُ وَ قُمْتَ اللَّيْلَ كُلَّهُ ثُمَّ قُتِلْتَ بَيْنَ الصَّفَا وَ الْمَرْوَةِ أَوْ قَالَ بَيْنَ الرُّكْنِ وَ الْمَقَامِ لَمَا بَعَثَكَ اللَّهُ إِلَّا مَعَ هَوَاكَ بَالِغاً مَا بَلَغَ إِنْ فِي جَنَّةٍ فَفِي جَنَّةٍ وَ إِنْ فِي نَارٍ فَفِي نَارٍ}}.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۳-۲۹۴.</ref>.

[[حبه عرنی]] گوید: "از [[امیرالمؤمنین]] {{ع}} شنیدم که می‌فرمود: [[یوشع بن نون]]، [[وصی]] [[موسی بن عمران‌]]{{ع}} بود، [[الواح موسی]] {{ع}} از زمرد سبز بود. و وقتی [[موسی]] {{ع}} (به خاطر کار [[سامری]]) [[خشمگین]] شد، [[الواح]] را از دست خود انداخت که بعضی از آنها [[شکست]] و بعضی باقی ماند و بعضی نیز بالا رفت؛ پس از تسکین [[خشم]] [[موسی]] {{ع}} [[یوشع بن نون]] گفت: "آیا در نزد تو توضیح آنچه در [[الواح]] بود، هست؟ [[موسی]] گفت: "آری"؛ پس آن را پیوسته گروهی از گروهی دیگر به [[ارث]] می‌برند تا اینکه به دست چهار دسته از [[اهل یمن]] رسید؛ پس [[خداوند]] [[محمد]] {{صل}} را [[مبعوث]] کرد؛ این خبر به آنها رسید، گفتند: "این [[پیامبر]] چه می‌گوید؟"

[[مردم]] گفتند: "او شراب و [[زنا]] را [[حرام]] کرده است و به داشتن [[اخلاق]] خوب و خوش [[رفتاری]] با [[همسایه]] [[دستور]] می‌دهد"؛ گفتند: "او شایسته‌تر است به داشتن این الواحی که در دست ماست" پس قرار گذاشتند آنها را در فلان ماه به نزد ایشان ببرند. پس [[خداوند]] به [[جبرئیل]] [[وحی]] کرد که به نزد [[پیامبر]] {{صل}} راه برو و جریان را به ایشان بگو؛ [[جبرئیل]] آمد و به [[پیامبر اسلام]] {{صل}} گفت: " فلان کس و فلان کس [[وارث]] [[الواح موسی]] {{ع}} شده‌اند؛ آنها در فلان ماه و فلان [[شب]] [[الواح]] را برای شما می‌آورند". آن [[شب]] [[پیامبر اکرم]] {{صل}} بیدار بود تا اینکه آنها آمدند و در [[خانه]] را کوبیدند، در حالی که می‌گفتند: یا [[محمد]]! [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: "آری؛ فلان کس پسر فلان کس و فلان کس پسر فلانی و یا فلان کس پسر فلان کس، کجاست آن کتابی که به [[ارث]] از [[یوشع بن نون]] [[وصی]] [[موسی بن عمران]] {{ع}} به شما رسیده است؟"

گفتند: "ما [[شهادت]] می‌دهیم به اینکه خدائی جز [[خدای یکتا]] نیست {{متن حدیث|وَحْدَهُ لَا شَرِيكَ لَهُ}} و اینکه [[محمد]] {{صل}} [[پیامبر]] اوست؛ به [[خدا]] قسم! از وقتی که آن در [[اختیار]] ما قرار گرفته تا کنون کسی جز شما از آن اطلاع نداشته است؛ پس [[پیامبر]] {{صل}} کتاب را از آنها گرفت و آن، کتابی به زبان [[عبرانی]] دقیق است؛ [[پیامبر]] {{صل}} آن را به من داد و من آن را زیر سر خود قرار دادم و تا صبح با من بود، در حالی که به [[زبان عربی]] تبدیل شده بود و آن، کتابی است که [[علم]] هر آنچه [[خداوند]] [[خلق]] کرده، از [[آسمان‌ها]] و [[زمین]]، تا [[روز قیامت]]، در آن است"<ref>بصائرالدرجات، حسن صفار، ص۱۶۱؛ بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۱۳، ص۲۲۵ (به نقل از بصائرالدرجات)؛ مکاتیب الرسول، احمدی میانجی، ج۲، ص۲۰.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۴-۲۹۵.</ref>.

[[حبة بن جوین]] گوید: [[امیرمؤمنان]] {{ع}} فرمود: "ما [[اهل بیت]] [[برگزیدگان خدا]] هستیم؛ پیشینیان ما پیامبران‌اند؛ [[حزب]] ما [[حزب الله]] است و گروه متجاوز و [[ستم‌پیشه]] [[حزب]] شیطان‌اند؛ هر کس ما و [[دشمن]] ما را یکسان بداند، از ما نیست"<ref>الامالی، شیخ طوسی، ص۲۷۰.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۵.</ref>.

از [[حبه عرنی]] [[نقل]] شده است که [[امام]] {{ع}} فرمودند: "[[خداوند]] عز و جل [[آدم]] {{ع}} را از سطح روی [[زمین]] آفرید، پس در او شوره و نمک و بوی خوش بود و همان‌طور در فرزندانش نیز [[صالح]] و طالح دیده می‌شود"<ref>علل الشرائع، شیخ صدوق، ج۱، ص۸۳.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۵.</ref>.

[[عبدالرحمان بن جندب]] از پدرش [[روایت]] می‌کند: روزی [[عمرو بن حمق]]، [[حجر بن عدی]]، [[حبه بن جوین]]، [[حارث اعور]] و [[عبدالله بن سبا]] نزد [[امیر المؤمنین]] {{ع}} آمدند و این [[ملاقات]] هنگامی صورت گرفت که [[مصر]]، [[فتح]] و [[محمد بن ‌ابی‌ بکر]] کشته شده بود، و [[علی]] {{ع}} بسیار [[اندوهگین]] بودند. پس آنها از [[امیر المؤمنین]] {{ع}} پرسیدند: "نظرت درباره [[ابوبکر]] و [[عمر]] چیست؟"

[[علی]] {{ع}} فرمودند: "مگر اکنون از همه [[کارها]] فارغ شده‌اید که فقط داشتن پاسخ این سؤال باقی مانده است؛ اینک [[مصر]] از دست رفته است و [[شیعیان]] من در آنجا کشته شده‌اند؛ اما من درباره سؤال شما مطالبی خواهم نوشت و مسائل را در آنجا توضیح خواهم داد، و از شما می‌خواهم که [[حق]] مرا [[حفظ]] کنید، و آن را ضایع نسازید؛ آن نوشته را برای [[شیعیان]] من بخوانید و همواره با [[حق]] باشید و [[حق]] را [[یاری]] کنند"<ref>برای مطالعه متن کامل این نامه، ر. ک: الغارات، ثقفی کوفی، ج۱، ص۳۰۲- ۳۲۲؛ کشف المحجه لتمره المهجه، ابن طاووس، ص۱۷۳، باب ۱۵۵، المسترشد، طبری امامی، ص۴۰۹-۴۲۷ به نقل از شعبی و شریح بن هانی؛ موسوعة التاریخ الاسلامی، ج۵، ص۳۰۹-۳۱۷.</ref><ref>[[عبدالرضا عسکری|عسکری، عبدالرضا]]، [[حبه بن جوین (مقاله)|مقاله «حبه بن جوین»]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۹۵-۲۹۶.</ref>.