بنی‌غفار در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

==مواطن و سکونتگاه‌های [[بنی غفار]]==

[[مردم]] [[غفار]] عمدتاً در جنوب [[مدینه]] یعنی در نیمه شمالی راه [[مکه]] به مدینه سکنا داشتند. شاخه‌هایی از آنان -به ویژه دو تیره بنونار و بنو‌حراق<ref>ابن هشام، السیرة النبویه، ج۲، ص۲۶۶‌؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۵، ص۷۲؛ بکری، معجم ما استعجم، ج۴، ص۱۲۲۷.</ref>- در [[وادی]] الصَفراء،<ref>«و آن وادی ای است از نواحی مدینه کثیر النخل و الزرع». یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۴۱۲.</ref> کراع الغَمیم (در ۸ میلی عُسفان)<ref>ابن اثیر، اسدالغابه، ج۱، ص۳۸۴؛ یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۴، ص۲۱۴، ۴۴۳.</ref> و بَعال (در نزدیکی [[سقیا]])<ref>یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ج۱، ص۴۵۲؛ زبیدی، تاج العروس، ج۷، ص۲۳۰.</ref> پراکنده بودند و مواضعی چون وَدّان (در ۸ میلی [[ابواء]])<ref>یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ج۱۵، ص۳۶۵ ـ ۳۶۶؛ عمر رضا کحاله، معجم قبائل‌العرب، ج۳، ص۸۹۰‌؛ بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۱۰۵۲؛ ج۴، ص۱۳۷۴.</ref>و غَیْقَه (میان مکه و مدینه)<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۴، ص۲۴۵؛ ر.ک: ابن حبان، الثقات، ج۳، ص۳۵۵؛ یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ج۴، ص۲۲۲.</ref> عمده‌ترین مراکز جمعیتی آنان محسوب می‌‌شد. [[غفاری‌ها]] از غیقه به مدینه بسیار رفت و آمد داشتند.<ref>ابن ابی حاتم، الجرح و التعدیل، ج۸‌، ص۳۴۷؛ ابن اثیر، اسد الغابه، ج۴، ص۱۱۸.</ref> البته گزارشاتی هم مبنی بر سکونت بنی غفار در دیگر مناطق وجود دارد. انتساب "[[چاه]] رُوْمَه"<ref>یاقوت حموی، معجم‌البلدان، ج۱، ص۲۹۹ ـ ۳۰۰؛ ابن شبه، تاریخ‌المدینه، ج۱، ص‌۱۵۳.</ref> و "اَضائة غفار" (آبگیر مانندی در مدینه) به [[غفاریان]]، دلیل ما بر استقرار برخی از آنان در این مناطق است.<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۱، ص۱۶۴؛ ابن حجر، فتح الباری، ج۹، ص۲۳.</ref> اَضائة غفار در ۱۰ میلی مکه قرار داشته<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۱، ص۲۱۴.</ref> و در گذشته به عنوان [[میقات]] بنوغفار مطرح بوده است.<ref>واحدی، اسباب النزول، ص۲۴۹.</ref> خَضْخاض در نزدیکی اضائه<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۲، ص۵۰۱..</ref>و نیز تَناضِب در یک منزلی مکه<ref>زبیدی، تاج العروس، ج۱، ص۴۸۹، «نضب».</ref> هم، به بنی غفار منسوب است. از دره‌ای در [[منطقه نجد]] به نام مَناصف هم به عنوان میقات دیگر غفار یاد شده‌است.<ref>واحدی، اسباب النزول، ص۲۴۹.</ref>-<ref>حسینیان مقدم، حسین، مقاله «بنی غفار»، دائرة المعارف قرآن کریم، ج۶.</ref> روستای [[ربذه]] هم از دیگر متعلقات [[قبیله غفار]] محسوب می‌‌شد.<ref>الهيلا *** منتدى قبيلة عتيبة، مقاله قبيلة غفار بين الماضي و الحاضر، صقرالعروبه.</ref> این روستا که در ۲۰۰ کیلومتری شرق [[مدینه]] و در موقعیت ممتازی در مسیر زیارتی [[کوفیان]] قرار داشت،<ref>الهيلا *** منتدى قبيلة عتيبة، مقاله قبيلة غفار بين الماضي و الحاضر، صقرالعروبه.</ref> در ایام [[حیات رسول خدا]]{{صل}}<ref>طبرانی، المعجم الکبیر، ج۱۲، ص۲۸۴؛ ابن شبه، تاریخ مدینه، ج۱، ص۱۵۵.</ref> و به [[نقلی]] در دوران [[خلافت عمر بن الخطاب]]<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۳، ص۲۳۲؛ ابن ابی شیبه کوفی، المصنف، ج۵، ص۳۹۱.</ref> به عنوان چراگاه اختصاصی شتران [[صدقه]] و اسبهای [[مسلمانان]] تعیین گردید. علاوه بر آن، نامگذری و انتساب برخی از چاه‌های آب، منازل و نواحی، حکایت از سکونت جمعی از [[غفاریان]] در مناطق جنوبی مدینه دارد. از [[بدر]]،<ref>معجم ما استعجم، ج۱، ص۲۳۱؛ طبری، جامع البیان، مج ۳، ج۴، ص۹۹؛ زبیدی، تاج‌العروس، ج۳، ص۳۴.</ref> [[قاحه]] (= سُقیا)،<ref>ابن اثیر، اسد الغابه، ج۱، ص۳۴۴.</ref> شَبکه شَدَخ<ref>یاقوت حموی، معجم البلدان، ج۳، ص۳۲۲، ۳۲۸؛ بکری، معجم ما استعجم، ج۳، ص۷۷۹.</ref> (یا شبکه [[جرح]])،<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۷، ص۲۱؛ ابن اثیر، النهایه، ج۲، ص۴۴۱، «شبک».</ref> بغیبغه، غیقه و اذناب [[الصفراء]]<ref>بکری، معجم ما استعجم، ج۲، ص۶۵۹‌.</ref> به عنوان عمده آبهای [[بنی‌غفار]] یاد‌شده است.

== منابع ==