پرش به محتوا

سیاست‌های امنیتی امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بنده خدا' به 'بنده خدا')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = امام علی
| موضوع مرتبط = امام علی
| عنوان مدخل  = [[امام علی]]
| عنوان مدخل  =  
| مداخل مرتبط = [[امام علی در قرآن]] - [[امام علی در حدیث]] - [[امام علی در کلام اسلامی]]
| مداخل مرتبط =  
| پرسش مرتبط  = امام علی (پرسش)
| پرسش مرتبط  = امام علی (پرسش)
}}
}}


== مقدمه ==
== اهمیت امنیت‌ ==
== اهمیت امنیت‌==
[[امام علی]] {{ع}}: بدترینِ [[شهرها]]، شهری است که در آن، [[امنیت]] و آبادانی‌نیست<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: شَر البِلادِ بَلَدٌ لا أمنَ فیهِ، ولا خِصبَ}} (غرر الحکم، ح ۵۶۸۴).</ref>.
* [[امام علی]] {{ع}}: بدترینِ [[شهرها]]، شهری است که در آن، [[امنیت]] و آبادانی‌نیست<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: شَر البِلادِ بَلَدٌ لا أمنَ فیهِ، ولا خِصبَ}} (غرر الحکم، ح ۵۶۸۴).</ref>.
 
* [[امام علی]] {{ع}}: [[مردم]] را چاره‌ای از [[حکمرانی]] [[نیک]] [[رفتار]] یا [[فاجر]] نیست که در حکومتش [[مؤمن]]، کار خود کند و [[کافر]]، بهره خود بَرَد و [[خداوند]] هر یک را به سرانجام مقدرش برساند و بدان وسیله، [[ثروت‌های عمومی]] فراهم آید، و با دشمنْ [[پیکار]] گردد، و راه‌ها [[امن]] شود، و [[حقوق]] [[ناتوان]] از [[توانمند]] ستانده شود، تا آنجا که نیکورفتار، آسوده باشد و از گزند [[تبهکار]]، در [[امان]] مانَد<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: لابُد لِلناسِ مِن أمیرٍ بَر أو فاجِرٍ؛ یعمَلُ فی إمرَتِهِ المُؤمِنُ، ویستَمتِعُ فیهَا الکافِرُ، ویبَلغُ اللهُ فیهَا الأَجَلَ، ویجمَعُ بِهِ الفَی‌ءُ، ویقاتَلُ بِهِ العَدُو، وتَأمَنُ بِهِ السبُلُ، ویؤخَذُ بِهِ لِلضعیفِ مِنَ القَوِی؛ حَتی‌ یستَریحَ بَر، ویستَراحَ مِن فاجِرٍ}} (نهج البلاغة، خطبه ۴۰).</ref>.
[[امام علی]] {{ع}}: [[مردم]] را چاره‌ای از [[حکمرانی]] [[نیک]] [[رفتار]] یا [[فاجر]] نیست که در حکومتش [[مؤمن]]، کار خود کند و [[کافر]]، بهره خود بَرَد و [[خداوند]] هر یک را به سرانجام مقدرش برساند و بدان وسیله، [[ثروت‌های عمومی]] فراهم آید، و با دشمنْ [[پیکار]] گردد، و راه‌ها [[امن]] شود، و [[حقوق]] [[ناتوان]] از [[توانمند]] ستانده شود، تا آنجا که نیکورفتار، آسوده باشد و از گزند [[تبهکار]]، در [[امان]] مانَد<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: لابُد لِلناسِ مِن أمیرٍ بَر أو فاجِرٍ؛ یعمَلُ فی إمرَتِهِ المُؤمِنُ، ویستَمتِعُ فیهَا الکافِرُ، ویبَلغُ اللهُ فیهَا الأَجَلَ، ویجمَعُ بِهِ الفَی‌ءُ، ویقاتَلُ بِهِ العَدُو، وتَأمَنُ بِهِ السبُلُ، ویؤخَذُ بِهِ لِلضعیفِ مِنَ القَوِی؛ حَتی‌ یستَریحَ بَر، ویستَراحَ مِن فاجِرٍ}} (نهج البلاغة، خطبه ۴۰).</ref>.
 
== کسب اطلاعات‌==
== کسب اطلاعات‌==
* [[امام علی]] {{ع}}‌- در نامه‌اش به کارگزارانش-: به [[نام خداوند]] [[بخشنده]] [[مهربان]]. از [[بنده خدا]] [[علی]]، پیشوای [[مؤمنان]]، به هر آن‌کس از [[کارگزاران]] که نامه‌ام را بخواند. پس از [[حمد]] و [[سپاس]] [[الهی]]؛ مردانی با ما [[بیعت]] داشتند و [اینک‌] گریخته‌اند. پس [[گمان]] می‌بریم که‌ به سوی شهرهای [[ناحیه]] [[بصره]] رفته‌اند. از [[مردمان]] شهرهایت درباره آنان پرس‌وجو کن و مأموران مخفی ([[خبرچین‌ها]]) را از هر سوی سر [[زمین]] خود، بر آنان بگمار. آن‌گاه، آنچه را که بدان رسیدی، برایم بنویس. والسلام!<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}- فی کتابِهِ إلی‌ عُمالِهِ-: بِسمِ اللهِ الرحمنِ الرحیمِ. مِن عَبدِ اللهِ عَلِی أمیرِ المُؤمِنینَ إلی‌ مَن قَرَأَ کتابی هذا مِنَ العُمالِ: أما بَعدُ، فَإِن رِجالًا لَنا عِندَهُم بَیعَةٌ خَرَجوا هُراباً فَنَظُنهُم وَجهوا نَحوَ بِلادِ البَصرَةِ، فَاسأَل عَنهُم أهلَ بِلادِک، واجعَل عَلَیهِمُ العُیونَ فی کل ناحِیةٍ مِن أرضِک، ثُم اکتُب إلَی بِما ینتَهی إلَیک عَنهُم، وَالسلامُ}} (الغارات، ج ۱، ص ۳۳۷).</ref>
[[امام علی]] {{ع}}‌- در نامه‌اش به کارگزارانش-: به [[نام خداوند]] [[بخشنده]] [[مهربان]]. از [[بنده خدا]] [[علی]]، پیشوای [[مؤمنان]]، به هر آن‌کس از [[کارگزاران]] که نامه‌ام را بخواند. پس از [[حمد]] و [[سپاس]] [[الهی]]؛ مردانی با ما [[بیعت]] داشتند و [اینک‌] گریخته‌اند. پس [[گمان]] می‌بریم که‌ به سوی شهرهای [[ناحیه]] [[بصره]] رفته‌اند. از [[مردمان]] شهرهایت درباره آنان پرس‌وجو کن و مأموران مخفی ([[خبرچین‌ها]]) را از هر سوی سر [[زمین]] خود، بر آنان بگمار. آن‌گاه، آنچه را که بدان رسیدی، برایم بنویس. والسلام!<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}- فی کتابِهِ إلی‌ عُمالِهِ-: بِسمِ اللهِ الرحمنِ الرحیمِ. مِن عَبدِ اللهِ عَلِی أمیرِ المُؤمِنینَ إلی‌ مَن قَرَأَ کتابی هذا مِنَ العُمالِ: أما بَعدُ، فَإِن رِجالًا لَنا عِندَهُم بَیعَةٌ خَرَجوا هُراباً فَنَظُنهُم وَجهوا نَحوَ بِلادِ البَصرَةِ، فَاسأَل عَنهُم أهلَ بِلادِک، واجعَل عَلَیهِمُ العُیونَ فی کل ناحِیةٍ مِن أرضِک، ثُم اکتُب إلَی بِما ینتَهی إلَیک عَنهُم، وَالسلامُ}} (الغارات، ج ۱، ص ۳۳۷).</ref>.
* [[الفتوح‌ (کتاب)|الفتوح‌]]- در گزارش [[جنگ صفین]]-: مردی از [[قبیله]] حِمیر، به نام حصین بن مالک با [[معاویه]] بود که با [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} مکاتبه داشت و او را بر [[اسرار]] [[معاویه]] [[آگاه]] می‌ساخت<ref>الفتوح، ج ۳، ص ۷۸.</ref>.
 
[[الفتوح‌ (کتاب)|الفتوح‌]]- در گزارش [[جنگ صفین]]-: مردی از [[قبیله]] حِمیر، به نام حصین بن مالک با [[معاویه]] بود که با [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} مکاتبه داشت و او را بر [[اسرار]] [[معاویه]] [[آگاه]] می‌ساخت<ref>الفتوح، ج ۳، ص ۷۸.</ref>.
 
== [[اصلاح]] دشمنان‌==
== [[اصلاح]] دشمنان‌==
* [[امام علی]] {{ع}}: آن‌که دشمنش را [[اصلاح]] کند، بر جمعیت خودْ افزوده است<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: مَنِ استَصلَحَ عَدُوهُ زادَ فی عَدَدِهِ}} (غرر الحکم، ح ۸۲۳۰).</ref>.
[[امام علی]] {{ع}}: آن‌که دشمنش را [[اصلاح]] کند، بر جمعیت خودْ افزوده است<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: مَنِ استَصلَحَ عَدُوهُ زادَ فی عَدَدِهِ}} (غرر الحکم، ح ۸۲۳۰).</ref>.
* [[امام علی]] {{ع}}: کمال [[دوراندیشی]]، به [[صلاح]] کشاندن [[مخالفان]] و [[مدارا]] با [[دشمنان]] است<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: کمالُ الحَزمِ استِصلاحُ الأَضدادِ، ومُداجاةُ الأَعداءِ}} (غرر الحکم، ح ۷۲۳۲).</ref>.
 
[[امام علی]] {{ع}}: کمال [[دوراندیشی]]، به [[صلاح]] کشاندن [[مخالفان]] و [[مدارا]] با [[دشمنان]] است<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: کمالُ الحَزمِ استِصلاحُ الأَضدادِ، ومُداجاةُ الأَعداءِ}} (غرر الحکم، ح ۷۲۳۲).</ref>.
 
== [[سازش]] به همراه [[زیرکی‌]]==
== [[سازش]] به همراه [[زیرکی‌]]==
* [[امام علی]] {{ع}}: [[سازش]] را تا زمانی که در آن ضعفی برای [[اسلام]] نباشد، سودمندتر از [[نبرد]] یافتم<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: وَجَدتُ المُسالَمَةَ ما لَم یکن وَهنٌ فِی الإِسلامِ أنجَعَ مِنَ القِتالِ}} (غرر الحکم، ح ۱۰۱۳۸).</ref>.
[[امام علی]] {{ع}}: [[سازش]] را تا زمانی که در آن ضعفی برای [[اسلام]] نباشد، سودمندتر از [[نبرد]] یافتم<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: وَجَدتُ المُسالَمَةَ ما لَم یکن وَهنٌ فِی الإِسلامِ أنجَعَ مِنَ القِتالِ}} (غرر الحکم، ح ۱۰۱۳۸).</ref>.
 
== کوچک نشمردن دشمن‌==
== کوچک نشمردن دشمن‌==
* [[امام علی]] {{ع}}: هیچ [[دشمنی]] را کوچک مشمار، گرچه [[ناتوان]] باشد<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: لا تَستَصغِرَن عَدُواً وإن ضَعُفَ}} (غرر الحکم، ح ۱۰۲۱۶).</ref>.
[[امام علی]] {{ع}}: هیچ [[دشمنی]] را کوچک مشمار، گرچه [[ناتوان]] باشد<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}: لا تَستَصغِرَن عَدُواً وإن ضَعُفَ}} (غرر الحکم، ح ۱۰۲۱۶).</ref>.
 
== موقعیت‌شناسی در برخورد با دشمنان‌==
== موقعیت‌شناسی در برخورد با دشمنان‌==
* [[امام علی]] {{ع}}: پیش از [[توانمندی]]، بر [[دشمن]] یورش مَبَر<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: لا تُوقِع بِالعَدُو قَبلَ القُدرَةِ}} (غرر الحکم، ح ۱۰۲۵۸).</ref>.
[[امام علی]] {{ع}}: پیش از [[توانمندی]]، بر [[دشمن]] یورش مَبَر<ref>{{متن حدیث|الإمام علی {{ع}}: لا تُوقِع بِالعَدُو قَبلَ القُدرَةِ}} (غرر الحکم، ح ۱۰۲۵۸).</ref>.
* [[امام علی]] {{ع}}: نابود کننده‌ترینِ چیزها برای دشمنت آن است که به وی اعلام نکنی که او را [[دشمن]] گرفته‌ای<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}- فی الحِکمِ المَنسوبَةِ إلَیهِ-: أقتَلُ الأَشیاءِ لِعَدُوک ألا تُعَرفَهُ أنک اتخَذتَهُ عَدُواً}} (شرح نهج البلاغة، ج ۲۰، ص ۲۸۳، ح ۲۴۴).</ref>.
 
[[امام علی]] {{ع}}: نابود کننده‌ترینِ چیزها برای دشمنت آن است که به وی اعلام نکنی که او را [[دشمن]] گرفته‌ای<ref>{{متن حدیث|عنه {{ع}}- فی الحِکمِ المَنسوبَةِ إلَیهِ-: أقتَلُ الأَشیاءِ لِعَدُوک ألا تُعَرفَهُ أنک اتخَذتَهُ عَدُواً}} (شرح نهج البلاغة، ج ۲۰، ص ۲۸۳، ح ۲۴۴).</ref>.
 
== پرهیزاندن از شکنجه‌==
== پرهیزاندن از شکنجه‌==
* [[مسند زید (کتاب)|مسند زید]]- به [[نقل]] از [[زید بن علی]]، از پدرش، از جدش درباره [[امام علی]] {{ع}}-: به [[درستی]] که او ([[علی]] {{ع}}) به [[عمر]] درباره زنِ حامله‌ای که اعتراف به [[زنا]] کرده بود و [[عمر]] [[دستور]] داده بود سنگسار شود، گفت: "شاید بر سرش فریاد کشیده‌ای یا او را ترسانده‌ای؟". گفت: چنین بود. فرمود: "آیا از [[پیامبر خدا]] نشنیدی که می‌فرمود:" بر اعتراف کننده، پس از [[شکنجه]] حدی نیست. به [[درستی]] که آنکه را دربند کشی یا زندان کنی، یا [[تهدید]] کنی، اقرارش [ارزش‌] ندارد؟"". گوید: [[عمر]]، [[زن]] را [[آزاد]] کرد. سپس گفت: [[زنان]]، ناتوان‌اند که [[فرزندی]] مانند [[علی بن ابی طالب]] بزایند. اگر [[علی]] نبود، [[عمر]] هلاک می‌شد<ref>مسند زید، ص ۳۳۵.</ref>.
[[مسند زید (کتاب)|مسند زید]]- به [[نقل]] از [[زید بن علی]]، از پدرش، از جدش درباره [[امام علی]] {{ع}}-: به [[درستی]] که او ([[علی]] {{ع}}) به [[عمر]] درباره زنِ حامله‌ای که اعتراف به [[زنا]] کرده بود و [[عمر]] [[دستور]] داده بود سنگسار شود، گفت: "شاید بر سرش فریاد کشیده‌ای یا او را ترسانده‌ای؟". گفت: چنین بود. فرمود: "آیا از [[پیامبر خدا]] نشنیدی که می‌فرمود:" بر اعتراف کننده، پس از [[شکنجه]] حدی نیست. به [[درستی]] که آنکه را دربند کشی یا زندان کنی، یا [[تهدید]] کنی، اقرارش [ارزش‌] ندارد؟"". گوید: [[عمر]]، [[زن]] را [[آزاد]] کرد. سپس گفت: [[زنان]]، ناتوان‌اند که [[فرزندی]] مانند [[علی بن ابی طالب]] بزایند. اگر [[علی]] نبود، [[عمر]] هلاک می‌شد<ref>مسند زید، ص ۳۳۵.</ref>.
 
== [[نرم‌خویی]] تا زمانی که [[توطئه]] در کار نباشد ==
== [[نرم‌خویی]] تا زمانی که [[توطئه]] در کار نباشد ==
* [[الأموال‌ (کتاب)|الأموال‌]]- به [[نقل]] از [[کثیر بن نمر]]-: مردی، مردی از [[خوارج]] را نزد [[علی]] {{ع}} آورد و گفت ای [[امیر مؤمنان]]! دیدم که این مرد، تو را [[دشنام]] می‌دهد. فرمود: "به او [[دشنام]] ده، همان‌گونه که به من [[دشنام]] داد". گفت: تو را دوزخی می‌انگاشت! فرمود: "آن را که با من [[پیکار]] نکند، نمی‌کشم". [سپس‌] فرمود: "آنها بر ما سه [[حق]] دارند: آنان را از [[مساجد]]، باز نداریم، که در آن [[یاد خدا]] کنند؛ و آنان را از [[ثروت‌های عمومی]] باز نداریم، تا زمانی که دستان آنان با دست‌های ماست؛ و با آنان [[پیکار]] نکنیم، تا زمانی که با ما [[پیکار]] نکنند"<ref>الأموال، ص ۲۴۵، ح ۵۶۷.</ref>.
[[الأموال‌ (کتاب)|الأموال‌]]- به [[نقل]] از [[کثیر بن نمر]]-: مردی، مردی از [[خوارج]] را نزد [[علی]] {{ع}} آورد و گفت ای [[امیر مؤمنان]]! دیدم که این مرد، تو را [[دشنام]] می‌دهد. فرمود: "به او [[دشنام]] ده، همان‌گونه که به من [[دشنام]] داد". گفت: تو را دوزخی می‌انگاشت! فرمود: "آن را که با من [[پیکار]] نکند، نمی‌کشم". [سپس‌] فرمود: "آنها بر ما سه [[حق]] دارند: آنان را از [[مساجد]]، باز نداریم، که در آن [[یاد خدا]] کنند؛ و آنان را از [[ثروت‌های عمومی]] باز نداریم، تا زمانی که دستان آنان با دست‌های ماست؛ و با آنان [[پیکار]] نکنیم، تا زمانی که با ما [[پیکار]] نکنند"<ref>الأموال، ص ۲۴۵، ح ۵۶۷.</ref>.
 
== [[تبعید توطئه‌گران‌]]==
== [[تبعید توطئه‌گران‌]]==
* [[الغارات‌ (کتاب)|الغارات‌]]- به [[نقل]] از [[سعید اشعری]]-: [[علی]] {{ع}} هنگام حرکت به سوی [[نهروان]]، مردی از [[قبیله]] [[نخع]] را [[جانشین]] کرد که نامش [[هانی بن هوذه]] بود. وی به [[علی]] {{ع}} [[نامه]] نوشت که [دو گروهِ‌] [[غنی]] و [[باهله]]، [[فتنه]] کرده‌اند و [[دعا]] کرده‌اند که دشمنت [[پیروز]] گردد. [[علی]] {{ع}} به او نوشت: "آنان را از [[کوفه]] بیرون کن و هیچ یک از آنان را رها مکن"<ref>الغارات، ج ۱، ص ۱۸.</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۳۰۱-۳۰۵.</ref>.
[[الغارات‌ (کتاب)|الغارات‌]]- به [[نقل]] از [[سعید اشعری]]-: [[علی]] {{ع}} هنگام حرکت به سوی [[نهروان]]، مردی از [[قبیله]] [[نخع]] را [[جانشین]] کرد که نامش [[هانی بن هوذه]] بود. وی به [[علی]] {{ع}} [[نامه]] نوشت که [دو گروهِ‌] [[غنی]] و [[باهله]]، [[فتنه]] کرده‌اند و [[دعا]] کرده‌اند که دشمنت [[پیروز]] گردد. [[علی]] {{ع}} به او نوشت: "آنان را از [[کوفه]] بیرون کن و هیچ یک از آنان را رها مکن"<ref>الغارات، ج ۱، ص ۱۸.</ref><ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۳۰۱-۳۰۵.</ref>.


== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{مدخل امام علی}}
{{مدخل امام علی}}
== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* [[پرونده:۱۳۶۸۱۱۴۸.jpg|۲۲px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']]
# [[پرونده:۱۳۶۸۱۱۴۸.jpg|۲۲px]] [[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|'''گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین''']]
{{پایان منابع}}
{{پایان منابع}}


== پانویس ==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس۲}}
 
{{امام علی}}
{{امام علی}}


[[رده:امام علی]]
[[رده:سیاست‌های امام علی]]
[[رده:سیاست‌های امنیتی امام علی]]
[[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]
[[رده:مدخل گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]
۱۱۲٬۸۶۰

ویرایش