حدیث غدیر در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←شبهات مرتبط با حدیث غدیر
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
|||
| خط ۲۵۹: | خط ۲۵۹: | ||
سزاوار نیست صاحب [[عقل]] و درکی - با توجّه و التفات به خصوص هر یک این قرائن حالیه و مقالیه چه رسد به مجموع آنها -[[شک]] کند در این که [[رسول خدا]] {{صل}} تصریح و [[تنصیص]] بر [[امامت امیرالمؤمنین]] {{ع}} نمودند وگرنه چگونه معانی از الفاظ استفاده می‌شود، و چگونه [[کتاب خدا]] و غیر آن بر معنایی از معانی دلالت می‌کند؟ آیا امکان دارد مقصود از این [[حدیث امامت]] و [[خلافت]] نباشد در حالی که امیرالمؤمنین {{صل}} در جمعی از [[مردم]] از عده‌ای از [[صحابه]] خواست که [[حدیث غدیر]] را بیان کنند و [[نفرین]] کرد بر هر کسی که آن را [[کتمان]] کند. اگر مقصود از این [[حدیث]] صرف [[محبّت]] و [[نصرت]] بود هرگز مورد این همه اهتمام و توجه واقع نمی‌شد. | سزاوار نیست صاحب [[عقل]] و درکی - با توجّه و التفات به خصوص هر یک این قرائن حالیه و مقالیه چه رسد به مجموع آنها -[[شک]] کند در این که [[رسول خدا]] {{صل}} تصریح و [[تنصیص]] بر [[امامت امیرالمؤمنین]] {{ع}} نمودند وگرنه چگونه معانی از الفاظ استفاده می‌شود، و چگونه [[کتاب خدا]] و غیر آن بر معنایی از معانی دلالت می‌کند؟ آیا امکان دارد مقصود از این [[حدیث امامت]] و [[خلافت]] نباشد در حالی که امیرالمؤمنین {{صل}} در جمعی از [[مردم]] از عده‌ای از [[صحابه]] خواست که [[حدیث غدیر]] را بیان کنند و [[نفرین]] کرد بر هر کسی که آن را [[کتمان]] کند. اگر مقصود از این [[حدیث]] صرف [[محبّت]] و [[نصرت]] بود هرگز مورد این همه اهتمام و توجه واقع نمی‌شد. | ||
باری، حدیث غدیر با این قرائن و شواهد، [[نصّ]] آشکاری بر خلافت و امامت امیرالمؤمنین {{ع}} است<ref>[[سید قاسم علی‌احمدی|علی‌احمدی، سید قاسم]]، [[حقانیت در اوج مظلومیت ج۱ (کتاب)|حقانیت در اوج مظلومیت ج۱]]، ص ۲۲۳-۲۴۳.</ref>. | باری، حدیث غدیر با این قرائن و شواهد، [[نصّ]] آشکاری بر خلافت و امامت امیرالمؤمنین {{ع}} است<ref>[[سید قاسم علی‌احمدی|علی‌احمدی، سید قاسم]]، [[حقانیت در اوج مظلومیت ج۱ (کتاب)|حقانیت در اوج مظلومیت ج۱]]، ص ۲۲۳-۲۴۳.</ref>. | ||
== استناد و [[احتجاج]] به [[حدیث غدیر]] == | |||
یکی از شواهد اعتبار [[سند]] و [[دلالت حدیث]] [[غدیر]] به عنوان [[نص بر امامت]]، آن است که [[سخنان امیرالمؤمنین]] {{ع}} و سایر [[بنی‌هاشم]] و [[اصحاب]] [[رسول الله]] {{صل}} موارد زیادی به [[حدیث غدیر]] بر [[امامت]] و [[جانشینی رسول خدا]] {{صل}} [[احتجاج]] شده است. در اینجا برای رعایت اختصار فقط به [[بیان]] دو مورد از [[احتجاجات امیرالمؤمنین]] {{ع}} بسنده می‌شود: | |||
اول: یوم الشوری (سال ۲۳ [[هجری]]) [[احتجاج]] [[امیر المؤمنین]] {{ع}} در روز [[شوری]] در منابع اصیل [[فریقین]] از أبی الطفیل عامر بن واثله [[نقل]] شده است که [[امام]] {{ع}} در ضمن آن منا شده و [[احتجاج]] می‌فرماید: {{متن حدیث|قَالَ: فَأَنْشُدُكُمْ بِاللَّهِ هَلْ فِيكُمْ أَحَدٌ قَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} مَقَالَتَهُ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ: مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ، اللَّهُمَّ وَالِ مَنْ وَالاهُ وَ عَادِ مَنْ عَادَاهُ، وَ انْصُرْ مَنْ نَصَرَهُ، لِيُبَلِّغِ الشَّاهِدُ الْغَائِبَ غَيْرِي؟!. قَالُوا: اللَّهُمَّ لَا}}<ref>الغدیر، ج۱، ص۳۲۷.</ref>. علاوه بر سخن [[علامه امینی]] در اعتبار این مناشده بر اساس منابع معتبر [[اهل سنت]]،<ref>همان.</ref> [[ابن ابی الحدید]] [[روایت]] این [[احتجاج]] را [[مستفیض]] می‌داند<ref>رک: شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج ۹، ص ۱۶۶.</ref>. | |||
دوم: {{متن حدیث|فِي الرَّحْبَةِ}}: برخی از [[منافقین]] در [[حقانیت]] [[امامت]] [[امیر المؤمنین]] {{ع}} ایجاد [[شبهه]] کرده بودند آن [[حضرت]] در میدان بزرگ [[کوفه]] که به "[[رحبه]]" [[معروف]] است [[مردم]] را فرا خوانده و به ایراد [[خطابه]] برای [[احتجاج]] پرداخت. [[علامه امینی]] درباره این [[احتجاج]] می‌گوید: این موضوع به حدی جلب توجه کرده که بسیاری از [[تابعین]] آن را [[روایت]] کرده‌اند و اسناد آن در کتب [[علماء]] به [[حد]] [[تواتر]] و تظافر رسیده<ref>رک: الغدیر، ج۱، ص ۳۳۹.</ref>. | |||
در این جا فقط یکی از نقل‌های [[احمد بن حنبل]] را [[بیان]] می‌کنیم: [[احمد حنبل]] در [[مسند]] از زادان بن ابی [[عمر]]- یعنی ابو عمرو [[فارسی]] - [[نقل]] می‌کند: {{متن حدیث|سَمِعْتُ عَلِيّاً {{ع}} يَقُولُ فِي الرَّحْبَةِ وَ هُوَ يَنُشُدُ النَّاسَ مَنْ شَهِدَ رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ وَ هُوَ يَقُولُ مَا قَالَ فَقَامَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا فَشَهِدُوا أَنَّهُمْ سَمِعُوا رَسُولَ اللَّهِ {{صل}} وَ هُوَ يَقُولُ مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ}}<ref>سخن علی {{ع}} را شنیدم که در رحبه از مردم سؤال کرد و آنها را سوگند داد که هر کس رسول خدا {{صل}} را در روز غدیر خم دیده و سخنان او را شنیده برخیزد و گواهی دهد، سیزده تن برخاستند و شهادت دادند که آنها از رسول خدا {{صل}} شنیدند که می‌فرمود: {{متن حدیث|مَنْ كُنْتُ مَوْلَاهُ فَعَلِيٌّ مَوْلَاهُ}}. ابن حنبل، مسند، ج۱، ص ۸۴ در مواضع دیگر نیز مناشدات امیرالمونین {{ع}} به حدیث غدیر را نقل کرده است مانند ج۱، ص ۱۱۸ و ۱۱۹ و۱۵۲ و ج۵ ص۳۶۶. محمد حسن مظفر در کتاب دلائل الصدق می‌نویسد: {{عربی|أقول: وهذا صریح فی دلالة الحدیث علی الخلافة}}، دلائل الصدق، ج۴، ص ۳۲۲.</ref>. | |||
در پایان اینجا به دو سوال و [[شبهه]] پیرامون [[حدیث غدیر]] پاسخ داده می‌شود: | |||
۱. [[تعارض]] با [[اجماع]]: گفته شده اگر در [[حدیث غدیر]] "[[مولی]]" به معنی [[امام]] و اولی به [[تصرف]] باشد، با [[اجماع]] بر [[خلافت]] ابی بکر معارض می‌شود بنابراین برای رفع [[تعارض]] چاره‌ای جز [[تصرف]] در معنای [[حدیث]] و حمل [[ولایت]] بر [[نصرت]] و [[محبت]] باقی نمی‌ماند<ref>ر.ک: الصواعق المحرقه، ج ۱، ص ۱۰۶ و شرح تجرید قوشجی، ص ۳۶۹.</ref>. | |||
پاسخ: اوّلاً در [[بیان]] [[دلالت حدیث]] [[غدیر]] گفتیم که در این جا [[مولی]] نمی‌تواند معنایی جز [[سرپرستی]] و [[تصدی]] امور داشته باشد بنابراین با فرض وجود چنین [[نص جلی]] و آشکار و سایر [[نصوص]] جایی برای [[اجماع]] باقی نمی‌ماند. | |||
ثانیا [[اجماع]] مورد ادعا از نظر تحقق مخدوش است و در مباحث دیگر مفصلاً درباره [[مخالفت]] [[صحابه]] سرشناس با [[سقیفه]] و [[اجماع]] مورد ادعا سخن گفته شد<ref>ر.ک: درس هجدهم از مباحث امامت عامه.</ref>. | |||
٢. دو ولی در یک زمان: برخی از [[اهل سنت]] گفته‌اند در زمان [[حیات پیامبر اکرم]] {{صل}} تنها آن [[حضرت]] [[حق تصرف]] در امور [[مسلمانان]] را دارا بودند و [[نصب]] [[والی]] بر [[امت اسلامی]] با وجود [[ولایت]] [[نبی اکرم]] {{صل}} معنا ندارد بنابراین ناچاریم [[ولایت]] در [[حدیث غدیر]] را بر معنایی غیر از [[حق تصرف]] و [[امامت]] بر [[امت]] حمل کنیم<ref>ر.ک: مرقاة المفاتیح شرح مشکاة المصابیح، ج ۹، ص ۳۹۳۷ شماره حدیث ۶۰۹۱.</ref>. | |||
پاسخ: اوّلاً با توجه به سخنان [[پیامبر]] {{صل}} که من به زودی از میان شما می‌روم و دو چیز گرانمایه را در میان شما می‌گذارم<ref>رسول خدا {{صل}} در خطابه غدیر تمسک به نقلین را نیز مطرح کردند ر.ک: الغدیر ج۱، ص ۳۵.</ref> پیداست در صدد [[تعیین جانشین]] خویش است و برای [[آینده]] [[برنامه‌ریزی]] می‌کند نه برای زمان حاضر، بنابراین روشن است که منظورش وجود دو [[رهبر]] و دو [[پیشوا]] در عرض هم و در زمان واحد نیست<ref>ر.ک: تفسیر نمونه، ج۵، ص ۲۳.</ref>. | |||
ثانیا در سخنان روزمره در تعمیرات ادبی بسیار دیده می‌شود که اسم یا عنوانی به افرادی گفته می‌شود که آن را بالقوه دارند و بسیاری از افراد [[جانشین]] خود را در حیات خود تعیین می‌کنند و از همان زمان نام [[جانشین]] بر او می‌گذارند با اینکه جنبه بالقوه دارد. علاوه بر اینکه [[ولایت]] بالفعل هم به صورت طولی در زمان [[رسول خدا]] {{صل}} برای [[امیر المؤمنین]] {{ع}} ثابت بوده است<ref>برای مطالعه و بررسی بیشتر ر.ک: تفسیر نمونه، ج۵، ص ۱۴ و پیام قرآن ج۹ ص۱۸۷ و ادله أمامه امیرالمؤمنین {{ع}} ۷۲ و براهین و نصوص امامت، ص ۱۹۲.</ref>.<ref>[[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۱ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]] ص </ref> | |||
== شبهات مرتبط با حدیث غدیر == | == شبهات مرتبط با حدیث غدیر == | ||