پرش به محتوا

زبور در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۲۵۲ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ نوامبر ۲۰۲۳
خط ۲۸: خط ۲۸:
[[قرآن]] درباره ماهیت و آموزه‌های زبور داود{{ع}} مطلب چندانی ندارد؛ اما ماهیت [[وحیانی]] و امتیاز بودن آن برای [[داوود]]{{ع}}، [[احتجاج]] به آن و وجود [[وعده خداوند]] در آن مبنی بر [[حکومت صالحان]]، از آیات مربوط، به روشنی برمی‌آید.
[[قرآن]] درباره ماهیت و آموزه‌های زبور داود{{ع}} مطلب چندانی ندارد؛ اما ماهیت [[وحیانی]] و امتیاز بودن آن برای [[داوود]]{{ع}}، [[احتجاج]] به آن و وجود [[وعده خداوند]] در آن مبنی بر [[حکومت صالحان]]، از آیات مربوط، به روشنی برمی‌آید.
===زبور امتیازی برای داود{{ع}}===
===زبور امتیازی برای داود{{ع}}===
[[خداوند]] پس از بیان تفاوت و وجه امتیاز [[پیامبران]] نسبت به یکدیگر، از دادن زبور به حضرت داود{{ع}} [[سخن]] می‌گوید: «ورَبُّکَ اَعلَمُ بِمَن فِی السَّمـوت والاَرضِ ولَقَد فَضَّلنا بَعضَ النَّبِیّینَ عَلی بَعضٍ وءاتَینا داوودَ زَبورا». ([[اسراء]] / ۱۷، ۵۵) مفسران اتفاق دارند که [[آیه]] ۵۵ [[سوره اسراء]] / ۱۷ به شرایط متفاوت و برخی ویژگی‌های برجسته هر یک از [[انبیا]] نسبت به دیگری مانند [[خلیل‌الرحمان]] شدن ابراهیم{{ع}}، کلیم‌الله بودن [[موسی]]{{ع}}، [[آفرینش]] غیر عادی [[عیسی]]{{ع}}، [[پادشاهی]] با [[عظمت]] سلیمان{{ع}}، همچنین عالمانه و [[حکیمانه]] بودن این امتیازها و تفاوت‌ها اشاره دارد.<ref>تفسیر مقاتل، ج ۲، ص۲۶۱؛ جامع البیان، ج ۱۵، ص۱۲؛ مجمع البیان، ج ۶، ص۲۶۲.</ref> بر این اساس، یادکرد داود{{ع}} و زبور وی برای بیان وجه [[برتری]] و امتیاز اوست؛<ref>الکشاف، ج ۲، ص۴۵۳؛ المیزان، ج ۱۳، ص۱۲۰.</ref> اما اینکه چرا فقط از حضرت داود{{ع}} و زبور وی یاد شده است، مفسران به اختلاف‌گراییده‌اند. بر اساس دیدگاه مفسرانی مانند [[طبرسی]]، [[بیضاوی]] و [[آلوسی]]، [[مشرکان]] درباره [[نبوت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[نزول قرآن]] بر وی به سبب [[یتیم]] و [[فقیر]] بودن او و با وجود اَشراف و افراد نامی، [[تردید]] و آن را [[تکذیب]] کردند. [[خداوند]] با یادکرد [[زبور]] به عنوان وجه امتیاز [[داوود]]{{ع}} ـ به رغم برخورداری وی از امتیاز [[قدرت]] و [[ثروت]] [[پادشاهی]] ـ پاسخ می‌دهد که نداری و [[یتیمی]] موجب [[نقص]]، و ثروت و پادشاهی مایه [[ارزش انسان]] و اثرگذار در [[گزینش]] [[انبیا]] نیست و [[انتخاب]] [[حضرت داوود]] و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[نبوت]] و دادن [[کتاب آسمانی]] به آن دو به رغم شرایط متفاوت از سر [[حکمت]]، [[دانش]] و [[هدفمندی]] است و نباید بر پیامبر اکرم{{صل}} خرده گرفت.<ref>مجمع‌البیان، ج ۶، ص۲۶۲؛ تفسیر بیضاوی، ج ۳، ص۴۵۲؛ روح المعانی، ج ۱۵، ص۹۵.</ref> بر اساس [[تفسیر]] دوم میان [[آیه]] مورد بحث با آیه ۱۰۵ [[سوره انبیاء]] / ۲۱ که از [[وعده خداوند]] در زبور مبنی بر [[حاکمیت صالحان]] بر روی [[زمین]] سخن می‌گوید، ارتباط وجود دارد؛ به این معنا که خداوند با یادکرد زبور می‌خواهد در پاسخ [[مشرکان]]، پیامبر اکرم{{صل}} و [[پیروان]] او را مصداق [[صالحان]] یادشده در آن بخواند که بر آنان [[حاکم]] خواهند شد.<ref>الکشاف، ج ۲، ص۴۵۳؛ الصافی، ج ۳، ص۳۵۷.</ref> تفسیر سوم، آیه را پاسخ به یهودیانی می‌داند که با [[انکار]] [[نزول]] کتاب آسمانی پس از [[موسی]]{{ع}}، درباره [[نزول قرآن]] تردید کردند؛<ref>نک: التفسیر الکبیر، ج ۲۰، ص۲۳۰؛ اللباب، ج ۱۲، ص۳۱۲؛ نمونه، ج ۹، ص۳۳.</ref> اما خداوند با اشاره به [[زبور داود]]{{ع}} که پس از [[تورات]] نازل شده است، ادعای آنان را از اساس [[باطل]] می‌خواند.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۰، ص۲۷۸.</ref> تفسیر چهارم را [[علامه طباطبایی]] ارائه کرده است. وی با پیوند دادن آیه مورد بحث با دومین آیه پیش از آن ([[اسراء]] / ۱۷، ۵۳) که [[مؤمنان]] را به [[نیکوترین سخن]]، در [[گفت‌وگو]] با [[کافران]] می‌خواند، بر این [[باور]] است که یادکرد زبور داود{{ع}} برای [[ترغیب]] مؤمنان به گفتن این‌گونه سخنان و رعایت کامل [[ادب]] هنگام گفت و گوست؛ زیرا [[زبور داود]]{{ع}} دارای [[زیباترین]] جملات و سخنان در [[حمد]] و [[ستایش]] خداست.<ref>المیزان، ج ۱۳، ص۱۱۹ ـ ۱۲۰.</ref>
[[خداوند]] پس از بیان تفاوت و وجه امتیاز [[پیامبران]] نسبت به یکدیگر، از دادن زبور به حضرت داود{{ع}} [[سخن]] می‌گوید: {{متن قرآن|وَرَبُّكَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَلَقَدْ فَضَّلْنَا بَعْضَ النَّبِيِّينَ عَلَى بَعْضٍ وَآتَيْنَا دَاوُودَ زَبُورًا}}<ref>«و پروردگار تو به هر کس که در آسمان‌ها و زمین است داناتر است و بی‌گمان ما برخی از پیامبران را بر برخی (دیگر) برتری بخشیدیم و به داود، زبور دادیم» سوره اسراء، آیه ۵۵.</ref> مفسران اتفاق دارند که [[آیه]] فوق به شرایط متفاوت و برخی ویژگی‌های برجسته هر یک از [[انبیا]] نسبت به دیگری مانند [[خلیل‌الرحمان]] شدن ابراهیم{{ع}}، کلیم‌الله بودن [[موسی]]{{ع}}، [[آفرینش]] غیر عادی [[عیسی]]{{ع}}، [[پادشاهی]] با [[عظمت]] سلیمان{{ع}}، همچنین عالمانه و [[حکیمانه]] بودن این امتیازها و تفاوت‌ها اشاره دارد.<ref>تفسیر مقاتل، ج ۲، ص۲۶۱؛ جامع البیان، ج ۱۵، ص۱۲؛ مجمع البیان، ج ۶، ص۲۶۲.</ref> بر این اساس، یادکرد داود{{ع}} و زبور وی برای بیان وجه [[برتری]] و امتیاز اوست؛<ref>الکشاف، ج ۲، ص۴۵۳؛ المیزان، ج ۱۳، ص۱۲۰.</ref> اما اینکه چرا فقط از حضرت داود{{ع}} و زبور وی یاد شده است، مفسران به اختلاف‌ گراییده‌اند. بر اساس دیدگاه مفسرانی مانند [[طبرسی]]، [[بیضاوی]] و [[آلوسی]]، [[مشرکان]] درباره [[نبوت]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[نزول قرآن]] بر وی به سبب [[یتیم]] و [[فقیر]] بودن او و با وجود اَشراف و افراد نامی، [[تردید]] و آن را [[تکذیب]] کردند. [[خداوند]] با یادکرد [[زبور]] به عنوان وجه امتیاز [[داوود]]{{ع}} ـ به رغم برخورداری وی از امتیاز [[قدرت]] و [[ثروت]] [[پادشاهی]] ـ پاسخ می‌دهد که نداری و [[یتیمی]] موجب [[نقص]]، و ثروت و پادشاهی مایه [[ارزش انسان]] و اثرگذار در [[گزینش]] [[انبیا]] نیست و [[انتخاب]] [[حضرت داوود]] و [[پیامبر اکرم]]{{صل}} به [[نبوت]] و دادن [[کتاب آسمانی]] به آن دو به رغم شرایط متفاوت از سر [[حکمت]]، [[دانش]] و [[هدفمندی]] است و نباید بر پیامبر اکرم{{صل}} خرده گرفت.<ref>مجمع‌البیان، ج ۶، ص۲۶۲؛ تفسیر بیضاوی، ج ۳، ص۴۵۲؛ روح المعانی، ج ۱۵، ص۹۵.</ref> بر اساس [[تفسیر]] دوم میان [[آیه]] مورد بحث با آیه {{متن قرآن|وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ}}<ref>«و در زبور  پس از تورات  نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.</ref> که از [[وعده خداوند]] در زبور مبنی بر [[حاکمیت صالحان]] بر روی [[زمین]] سخن می‌گوید، ارتباط وجود دارد؛ به این معنا که خداوند با یادکرد زبور می‌خواهد در پاسخ [[مشرکان]]، پیامبر اکرم{{صل}} و [[پیروان]] او را مصداق [[صالحان]] یادشده در آن بخواند که بر آنان [[حاکم]] خواهند شد.<ref>الکشاف، ج ۲، ص۴۵۳؛ الصافی، ج ۳، ص۳۵۷.</ref> تفسیر سوم، آیه را پاسخ به یهودیانی می‌داند که با [[انکار]] [[نزول]] کتاب آسمانی پس از [[موسی]]{{ع}}، درباره [[نزول قرآن]] تردید کردند؛<ref>نک: التفسیر الکبیر، ج ۲۰، ص۲۳۰؛ اللباب، ج ۱۲، ص۳۱۲؛ نمونه، ج ۹، ص۳۳.</ref> اما خداوند با اشاره به [[زبور داود]]{{ع}} که پس از [[تورات]] نازل شده است، ادعای آنان را از اساس [[باطل]] می‌خواند.<ref>تفسیر قرطبی، ج ۱۰، ص۲۷۸.</ref> تفسیر چهارم را [[علامه طباطبایی]] ارائه کرده است. وی با پیوند دادن آیه مورد بحث با دومین آیه پیش از آن {{متن قرآن|وَقُلْ لِعِبَادِي يَقُولُوا الَّتِي هِيَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّيْطَانَ يَنْزَغُ بَيْنَهُمْ إِنَّ الشَّيْطَانَ كَانَ لِلْإِنْسَانِ عَدُوًّا مُبِينًا}}<ref>«و به بندگانم بگو تا گفتاری که نیکوتر است بر زبان آورند که شیطان میان آنان را می‌شوراند؛ بی‌گمان شیطان برای انسان دشمنی آشکار است» سوره اسراء، آیه ۵۳.</ref> که [[مؤمنان]] را به [[نیکوترین سخن]]، در [[گفت‌وگو]] با [[کافران]] می‌خواند، بر این [[باور]] است که یادکرد زبور داود{{ع}} برای [[ترغیب]] مؤمنان به گفتن این‌گونه سخنان و رعایت کامل [[ادب]] هنگام گفت و گوست؛ زیرا [[زبور داود]]{{ع}} دارای [[زیباترین]] جملات و سخنان در [[حمد]] و [[ستایش]] خداست.<ref>المیزان، ج ۱۳، ص۱۱۹ ـ ۱۲۰.</ref>


===[[احتجاج]] به زبور داود{{ع}}===
===[[احتجاج]] به زبور داود{{ع}}===
۱۱۵٬۲۳۲

ویرایش