اطاعت حاکم جائر در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
اطاعت حاکم جائر در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۵ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۹:۱۵
، ۱۵ آوریل←نظارت مردم
| خط ۳۴۹: | خط ۳۴۹: | ||
# در صورت [[تخلف]] رئیس‌جمهوری از [[وظایف]] قانونی خود پس از [[حکم]] [[دیوان]] عالی [[کشور]]، [[مقام رهبری]] با در نظر گرفتن [[مصالح]] [[کشور]] [[حق]] [[عزل]] وی را خواهد داشت. | # در صورت [[تخلف]] رئیس‌جمهوری از [[وظایف]] قانونی خود پس از [[حکم]] [[دیوان]] عالی [[کشور]]، [[مقام رهبری]] با در نظر گرفتن [[مصالح]] [[کشور]] [[حق]] [[عزل]] وی را خواهد داشت. | ||
# حدود اختیارات و [[وظایف]] [[مقامات]] [[زمامدار]]، اعم از [[مقام رهبری]]، [[ریاست]] جمهوری و [[دولت]] مجلس [[شورای اسلامی]]، شورای نگهبان، [[قوه قضائیه]]، شوراها، و دیگر نهادها در [[قانون اساسی]] مشخص شده است<ref>[[محمد علی میرعلی|میرعلی، محمد علی]]، [[اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت (کتاب)|اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت]]، ص ۳۵۱.</ref>. | # حدود اختیارات و [[وظایف]] [[مقامات]] [[زمامدار]]، اعم از [[مقام رهبری]]، [[ریاست]] جمهوری و [[دولت]] مجلس [[شورای اسلامی]]، شورای نگهبان، [[قوه قضائیه]]، شوراها، و دیگر نهادها در [[قانون اساسی]] مشخص شده است<ref>[[محمد علی میرعلی|میرعلی، محمد علی]]، [[اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت (کتاب)|اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت]]، ص ۳۵۱.</ref>. | ||
==== | ==== نظارت مردم ==== | ||
[[قانون اساسی]] روش‌های نظارتی را برای [[مردم]] قرار داده است تا از استداد [[رأی]] [[حاکم]] و [[دولت]] جلوگیری کند. | [[قانون اساسی]] روش‌های نظارتی را برای [[مردم]] قرار داده است تا از استداد [[رأی]] [[حاکم]] و [[دولت]] جلوگیری کند. | ||
[[مردم]] می‌توانند [[انتقاد]]، [[نصیحت]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] خویش را درباره [[دولت]] و عملکرد [[حاکم]] از طرق مختلفی چون مطبوعات و رسانه‌های گروهی، [[احزاب]] و تشکیلات [[سیاسی]]، اجتماعات و راهپیمایی عرضه کنند و از این طریق بر آنان [[نظارت]] نمایند<ref>ر. ک: [[سید محمد هاشم هاشمی|هاشمی، سید محمد هاشم]]، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ص۲۳۰-۲۳۴.</ref>. اصل هشتم [[قانون اساسی]] مقرر می‌دارد: “در [[جمهوری اسلامی ایران]] [[دعوت به خیر]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] وظیفه‌ای همگانی و متقابل بر عهده [[مردم]] نسبت به یکدیگر، [[دولت]] نسبت به [[مردم]] و [[مردم]] نسبت به [[دولت]] است و شرایط و حدود و کیفیت آن را [[قانون]] معین می‌کند”. [[قانون اساسی]] این کار را در زمره [[حقوق]] و [[وظایف]] عمومی معرفی کرده است. اصل [[اسلامی]] [[نظارت همگانی]] به [[نظام]] این امکان را فراهم می‌آورد که [[قدرت]] به [[فساد]] کشیده نشود و زمینه [[خودکامگی]] [[حاکم]] و [[حکومت]] فراهم نشود<ref>برای مطالعه بیشتر در این باره، ر. ک: عباسعلی عمید زنجانی، کلیات حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ص۷۶-۷۹.</ref><ref>[[محمد علی میرعلی|میرعلی، محمد علی]]، [[اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت (کتاب)|اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت]]، ص ۳۵۱.</ref> | [[مردم]] می‌توانند [[انتقاد]]، [[نصیحت]] و [[امر به معروف و نهی از منکر]] خویش را درباره [[دولت]] و عملکرد [[حاکم]] از طرق مختلفی چون مطبوعات و رسانه‌های گروهی، [[احزاب]] و تشکیلات [[سیاسی]]، اجتماعات و راهپیمایی عرضه کنند و از این طریق بر آنان [[نظارت]] نمایند<ref>ر. ک: [[سید محمد هاشم هاشمی|هاشمی، سید محمد هاشم]]، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ص۲۳۰-۲۳۴.</ref>. اصل هشتم [[قانون اساسی]] مقرر می‌دارد: “در [[جمهوری اسلامی ایران]] [[دعوت به خیر]]، [[امر به معروف و نهی از منکر]] وظیفه‌ای همگانی و متقابل بر عهده [[مردم]] نسبت به یکدیگر، [[دولت]] نسبت به [[مردم]] و [[مردم]] نسبت به [[دولت]] است و شرایط و حدود و کیفیت آن را [[قانون]] معین می‌کند”. [[قانون اساسی]] این کار را در زمره [[حقوق]] و [[وظایف]] عمومی معرفی کرده است. اصل [[اسلامی]] [[نظارت همگانی]] به [[نظام]] این امکان را فراهم می‌آورد که [[قدرت]] به [[فساد]] کشیده نشود و زمینه [[خودکامگی]] [[حاکم]] و [[حکومت]] فراهم نشود<ref>برای مطالعه بیشتر در این باره، ر. ک: عباسعلی عمید زنجانی، کلیات حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ص۷۶-۷۹.</ref>.<ref>[[محمد علی میرعلی|میرعلی، محمد علی]]، [[اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت (کتاب)|اطاعت از حاکم جائر در نظام امامت و خلافت]]، ص ۳۵۱.</ref> | ||
== جمع‌بندی == | == جمع‌بندی == | ||
[[انقلاب اسلامی ایران]] مولود [[تفکر]] مبارزاتی [[شیعه]] است که آن را از [[پیشوایان]] خود به عاریت گرفته است. اگر [[شیعیان]] [[ایران]] در مدت کوتاهی توانستند [[رژیم]] [[دیکتاتوری]] [[ایران]] را، به‌رغم [[پشتیبانی]] قدرت‌های بزرگ از آن، برکنار، و [[حکومت اسلامی]] را جای‌گزین کنند، در پرتو نظریه عدم [[اطاعت از حاکم جائر]] بوده است. این نظریه از [[مبانی فکری]] [[شیعه]] برخاسته است و [[فقهای شیعه]] بدان [[اعتقاد]] داشتند. از این رو با آغاز حرکت مبارزاتی [[مردم ایران]] به [[رهبری]] [[امام خمینی]]، نه تنها [[علما]] با این [[جنبش]] مردمی [[مخالفت]] نکردند، بلکه تا پایان از آن همه‌جانبه [[حمایت]] نمودند و حتی خود وارد صحنه مبارزاتی شدند. البته جنبش‌های مبارزاتی پیش‌تر با [[اختلاف]] در عمق و سطح کم‌و‌بیش در [[ایران]] وجود داشت. به همین [[دلیل]]، [[تاریخ شیعه]] لبریز از [[مبارزات]] بسیاری با [[حکام جور]] است. این [[مبارزات]] پیاپی تأثیرهای فراوانی بر [[مردم ایران]] گذاشته است. | [[انقلاب اسلامی ایران]] مولود [[تفکر]] مبارزاتی [[شیعه]] است که آن را از [[پیشوایان]] خود به عاریت گرفته است. اگر [[شیعیان]] [[ایران]] در مدت کوتاهی توانستند [[رژیم]] [[دیکتاتوری]] [[ایران]] را، به‌رغم [[پشتیبانی]] قدرت‌های بزرگ از آن، برکنار، و [[حکومت اسلامی]] را جای‌گزین کنند، در پرتو نظریه عدم [[اطاعت از حاکم جائر]] بوده است. این نظریه از [[مبانی فکری]] [[شیعه]] برخاسته است و [[فقهای شیعه]] بدان [[اعتقاد]] داشتند. از این رو با آغاز حرکت مبارزاتی [[مردم ایران]] به [[رهبری]] [[امام خمینی]]، نه تنها [[علما]] با این [[جنبش]] مردمی [[مخالفت]] نکردند، بلکه تا پایان از آن همه‌جانبه [[حمایت]] نمودند و حتی خود وارد صحنه مبارزاتی شدند. البته جنبش‌های مبارزاتی پیش‌تر با [[اختلاف]] در عمق و سطح کم‌و‌بیش در [[ایران]] وجود داشت. به همین [[دلیل]]، [[تاریخ شیعه]] لبریز از [[مبارزات]] بسیاری با [[حکام جور]] است. این [[مبارزات]] پیاپی تأثیرهای فراوانی بر [[مردم ایران]] گذاشته است. | ||