اطاعت حاکم جائر در فرهنگ و معارف انقلاب اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

# '''حمایت از پناهندگان''': [[ستم]] [[فرمانروایان]] و [[آزار]] [[مخالفان]]، موجب [[احساس]] [[ناامنی]] و فرار و [[هجرت]] مخالفان از سرزمین خود و [[پناه]] بردن به کشورهای دیگر شده است. در [[حقوق]] بین‌الملل، [[پناهندگی]] یعنی “حالت شخصی که با [[احساس]] خطر نسبت به [[حیات]] و [[آزادی]] خویش به خاطر نژاد، [[مذهب]]، ملّیت، [[عقاید]] [[سیاسی]] و یا هرگونه [[ناامنی]] محیطی، ناگزیر از ترک [[کشور]] متبوع و [[اقامتگاه]] دائمی خویش باشد”<ref>[[سید محمد هاشمی|هاشمی، سید محمد]]، حقوق اساسی جمهوری اسلامی، ص۴۰۴.</ref>. [[اسلام]] نیز اگر [[بیگانگان]] غیرمسلمان خواهان [[پناهندگی]] باشند، [[امان]] آنان را [[امضا]] می‌کند. در [[فقه سیاسی]] [[شیعه]]، فصلی با عنوان “استیمان” وجود دارد و [[فقها]] با توجه به [[منابع اسلامی]]، [[مشروعیت]] [[قرارداد]] [[امان]] ([[پناهندگی]]) را پذیرفته‌اند. [[شیخ طوسی]] در کتاب [[مبسوط (کتاب)|مبسوط]]، با استناد به [[آیه]] {{متن قرآن|وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ...}}<ref>«و اگر یکی از مشرکان از تو پناه خواست به او پناه ده تا کلام خداوند را بشنود سپس او را به پناهگاه وی برسان» سوره توبه، آیه ۶.</ref> ([[استیمان]] [[مشرک]]) و [[عقد]] [[امان]] [[حدیبیه]] [[معتقد]] است که [[امام]] [[معصوم]] می‌تواند با توجه به [[مصالح مسلمانان]] در هرجا و مکان، بدون هیچ [[محدودیت]] با [[مشرکان]] [[پیمان]] [[امان]] ببندد؛ اما [[نایب امام]] تنها در یک [[سرزمین]] به انعقاد [[پیمان]] با هر یک از افرادی که به وی مراجعه می‌کنند مجاز است؛ بدون آنکه همه [[کفار]] را شامل شود<ref>{{عربی|فاذا ثبت جوازه نظر، فإن كان العاقد الامام جاز أن يعقد لأهل الشرك كلهم في جميع البقاع و الأماكن}} (ر. ک: ابوجعفر محمد بن حسن طوسی، المبسوط فی فقه الإمامیه، ج۲، ص۱۴). </ref>. [[محقق حلی]] در [[شرایع]] [[معتقد]] است یک نفر [[مسلمان]] اجازه دارد شماری از [[کفار]] را [[امان]] دهد؛ بدون آنکه مجاز باشد به همه [[کفار]] یک منطقه [[امان]] دهد؛ اما [[امام]] {{ع}} می‌تواند برای [[کفار]] به طریق عموم و خصوصی [[عقد]] [[امان]] ببندد. [[مقام]] [[منصوب]] از سوی [[امام]] نیز می‌تواند تا آن حد که به وی اجازه داده شده است، [[قرارداد]] [[امان]] ببندد<ref>ر. ک: نجم‌الدین جعفر بن حسن حلی، شرایع الاسلام، ترجمه ابوالقاسم بن احمد یزدی، به کوشش محمدتقی دانش‌پژوه، ص۱۱۴-۱۱۵؛ به نقل از: [[سید محمد هاشمی|هاشمی، سید محمد]]، حقوق اساسی جمهوری اسلامی، ص۴۰۹.</ref>. [[قانون اساسی]] جمهوری نیز [[پناهندگی]] را پذیرفته و در اصل ۱۵۵ مقرر می‌دارد: “دولت [[جمهوری اسلامی ایران]] می‌تواند به کسانی که [[پناهندگی]] [[سیاسی]] بخواهند، [[پناه]] دهد؛ مگر اینکه بر طبق [[قوانین]] [[ایران]] [[خائن]] و [[تبهکار]] شناخته شوند”. تدوین و تنظیم آیین‌نامه‌های مربوط به [[پناهندگی]] [[سیاسی]] در حیطه [[وظایف]] و اختیارات [[وزارت]] امور خارجه است. “تدوین و اجرای آیین‌نامه‌های مربوط به [[تابعیت]] و [[پناهندگی]] [[سیاسی]] با [[همکاری]] و هماهنگی [[وزارت]] [[کشور]] و سایر دستگاه‌های ذی‌ربط در عهده [[وزارت]] امور خارجه است”<ref>بند پنجم قانون وظایف و اختیارات وزارت امور خارجه، مصوب ۲۰/۱/۱۳۶۴.</ref>. در [[آیین]] [[نامه]] پناهندگان مصوب [[هیئت]] [[وزیران]] آمده است: “مقصود از [[پناهنده]]، فردی است که به علل [[سیاسی]]، مذهبی، نژادی یا عضویت گروه‌های خاص [[اجتماعی]]، از [[ترس]] [[جان]] و [[شکنجه]] خود و افراد خانواده‌اش که تحت تکفل او می‌باشند، به [[کشور ایران]] [[پناهنده]] شود”<ref>ماده یک ۱ آیین‌نامه پناهندگان، مصوب ۲۵/۹/۱۳۴۲ هیئت وزیران... ، [[سید محمد هاشمی|هاشمی، سید محمد]]، حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، ص۴۴۲.</ref>. پس چنانچه [[تبعه]] [[کشور]] دیگری با هر [[دلیل]] بخواهد به [[جمهوری اسلامی ایران]] [[پناهنده]] شود و بخواهد که [[دولت]] [[ایران]] به او اجازه اقامت و کار دهد، به [[حکم]] [[آیه]] {{متن قرآن|وَإِنْ أَحَدٌ مِنَ الْمُشْرِكِينَ اسْتَجَارَكَ فَأَجِرْهُ...}}<ref>«و اگر یکی از مشرکان از تو پناه خواست به او پناه ده.».. سوره توبه، آیه ۶.</ref> باید به او [[پناه]] داد. هر کسی که باشد، باید در [[پناه]] [[اسلام]] [[زندگی]] کند، مگر آنکه مرتکب جرایمی شده باشد که از نظر [[قوانین]] [[جمهوری اسلامی]] نیز [[مجرم]] و [[تبهکار]] به شمار آید؛ زیرا [[پناه دادن]] به [[مجرم]] که موجب فرار از [[مجازات]] باشد با هیچ اصل [[حقوقی]] جایز نیست. اما اگر مرتکب عملی شده که از نظر [[کشور]] متبوعش [[جرم]] است، ولی از نظر [[اسلام]] [[جرم]] نیست، اشکالی ندارد<ref>ر. ک: [[محمد یزدی|یزدی، محمد]]، قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، ص۶۶۸-۶۶۹.</ref>.

# '''حمایت از مسلمانان''': از دیدگاه [[اسلام]]، همه [[مسلمانان]] عضو یک جامعه‌اند و یک [[امت]] به شمار می‌روند. بر این اساس، [[همدردی]]، [[همدلی]] و [[هم‌نوایی]]، یکی از ویژگی‌های [[مسلمانان]] است. [[پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} در این باره می‌فرماید: حکایت [[مؤمنان]] در [[دوستی]] و مهربانی‌شان چون اعضای یک پیکر است. وقتی یکی از آنان رنجور شود، دیگران به [[مراقبت]] و [[حمایت]] از او [[هم‌داستان]] می‌شوند<ref>{{متن حدیث|الْمُؤْمِنُونَ فِي تَبَارِّهِمْ وَ تَرَاحُمِهِمْ وَ تَعَاطُفِهِمْ كَمَثَلِ الْجَسَدِ إِذَا اشْتَكَى تَدَاعَى لَهُ سَائِرُهُ بِالسَّهَرِ وَ الْحُمَّى}} (مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۷۱، ص۲۷۴).</ref>. [[احساس]] تعلق واحد [[مسلمانان]] سبب [[تعاون]] و [[همکاری]] آنان می‌شود. بدین معنا که [[مسلمانان]] در همه امور و [[شئون]] مشترک [[اجتماعی]]، [[اقتصادی]] و [[سیاسی]] خود، تنها بر پایه [[نیکی]] و [[تقوا]] به [[همکاری]] موظف‌اند<ref>{{متن قرآن|وَتَعَاوَنُوا عَلَى الْبِرِّ وَالتَّقْوَى}} «و یکدیگر را در نیکی و پرهیزگاری یاری کنید» سوره مائده، آیه ۲.</ref> و همگی در قبال یکدیگر مسئول‌اند<ref>{{متن حدیث|كُلُّكُمْ رَاعٍ وَ كُلُّكُمْ مَسْئُولٌ عَنْ رَعِيَّتِهِ}} (ر. ک: تاج‌الدین شعیری، جامع الأخبار، ص۱۱۹؛ ابن ابی‌جمهور احسائی، عوالی الئالی، ج۱، ص۱۲۹).</ref>. هرکس ندایی بشنود که [[مسلمانان]] را به کمک طلبد، ولی به آن پاسخ ندهد، [[مسلمان]] نیست<ref>{{متن حدیث|مَنْ سَمِعَ رَجُلًا يُنَادِي يَا لَلْمُسْلِمِينَ فَلَمْ يُجِبْهُ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ}} (ر. ک: محمدباقر مجلسی، بحارالأنوار، ج۷۱، ص۳۳۹).</ref>. در روایتی آمده است: “هرکس [[شب]] را به صبح آورد، در حالی که به امور [[مسلمانان]] اهتمام نورزد [[مسلمان]] نیست”<ref>{{متن حدیث|مَنْ أَصْبَحَ لَا يَهْتَمُّ بِأُمُورِ الْمُسْلِمِينَ فَلَيْسَ بِمُسْلِمٍ}} (محمد بن حسن حر عاملی، وسائل الشیعه، ج۱۶، ص۲۳۷)</ref>. این [[آرمان]] مشترک، [[مسلمانان]] را چون دانه‌های [[تسبیح]] به یکدیگر پیوند می‌زند و برای همه آنان یک [[تابعیت]] مشترک “امّی” در مقابل [[حاکمیت]] ملی قایل است<ref>ر. ک: سیدخلیل خلبان، حقوق بین‌الملل اسلامی، ص۱۴۱.</ref>. در [[قانون]] [[جمهوری اسلامی ایران]]، [[دولت]] به نمایندگی از همه افراد [[جامعه]] به ادای [[تعهد]] برادرانه به همه [[مسلمانان]] موظف شده است. به همین [[دلیل]]، اصل یازدهم [[قانون اساسی]] مقرر می‌دارد: “به [[حکم]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|إِنَّ هَذِهِ أُمَّتُكُمْ أُمَّةً وَاحِدَةً وَأَنَا رَبُّكُمْ فَاعْبُدُونِ}}<ref>«به راستی این امّت شماست، امّتی یگانه و من پروردگار شمایم بنابراین مرا بپرستید» سوره انبیاء، آیه ۹۲.</ref>، همه [[مسلمانان]] یک امت‌اند و [[دولت]] [[جمهوری اسلامی ایران]] موظف است [[سیاست]] خود را بر پایه ائتلاف همه [[ملل]] [[اسلامی]] قرار دهد و کوشش پیگیر به عمل آورد تا [[وحدت]] [[سیاسی]]، [[اقتصادی]] و [[فرهنگی]] [[جهان اسلام]] را تحقق بخشد”، و در [[سیاست خارجی]] “دفاع از همه [[مسلمانان]] را” باید در [[دستور]] کار خود قرار دهد<ref>ر. ک: اصل ۱۵۲ قانون اساسی.</ref>.