قوم یهود در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

== مقدمه ==

== تاریخچه [[یهودیت]] در [[جزیرة العرب]] ==

درباره ورود اولین گروه [[یهودی]] به شبه جزیره، مورخان، مطالبی را ذکر کرده‌اند که بعضی از آنها بی‌شباهت به افسانه نیست. بعضی گفته‌اند ورود [[یهود]] به [[جزیرة‌ العرب]] به دوران [[حضرت موسی]] {{ع}} برمی‌گردد؛ هنگامی که ایشان، لشکری را برای مقابله با حجازیان فرستاد و سرانجام [[لشکریان]] در یثرب ساکن شدند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۶ ص۵۱۷ (به نقل از اغانی ابوالفرج اصفهانی).</ref>. همچنین بعضی، حضور "[[داوود]] [[نبی]] {{ع}}" به همراه [[سبط]] "یهودا" در [[خیبر]] و هدیه آن را به [[بنی‌اسرائیل]] سبب ورود [[یهودیت]] به [[عربستان]] دانسته‌اند<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ج۲، ص۳۴۲.</ref>؛ اما بی‌تردید هیچ یک از این گفته‌ها صحت [[تاریخی]] چندانی ندارند و معتبر نیستند. بعضی از [[اخبار]] نیز ورود [[یهود]] به شبه جزیره را به ایام "[[بخت النصر]]" مربوط می‌دانند<ref>محمد بن جریر طبری، تاریخ الأمم و الملوک، ج۱، ص۵۳۹؛ نورالدین علی سمهودی، وفاء الوفاء باخبار دار المصطفی، ج۱، ص۱۲۸.</ref>. صحت حمله [[بخت النصر]] به [[فلسطین]] و ساکن شدن عده زیادی از [[یهودیان]] فراری در "وادی‌القری"، "[[خیبر]]"، "تیماء" و "[[یثرب]]" بعید نیست؛ چراکه این امر به علت نزدیک بودن [[فلسطین]] و [[حجاز]] به یکدیگر و نیز دایر بودن راه‌ها، کاملاً طبیعی به نظر می‌رسد. "تلمود" و "یشناه" نیز بر [[پناه]] بردن [[یهودیان]] در زمان "[[بنوکد نصر]]" ([[بخت النصر]]) به [[جزیرة العرب]] و تأثیرپذیری آنان از عادات و [[رسوم]] [[عرب]] اشاره دارند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۶، ص۴۷۴.</ref>

=== [[یهودیان]] [[یمن]] ===

در مباهله‌ای که بین این دو عالم [[یهودی]] و [[بت‌پرستان]] [[یمنی]] به وقوع پیوست، [[کاهنان]] به [[پیروزی]] رسیدند و بسیاری از [[حمیریان]] به [[یهودیّت]] گرویدند<ref>ابن اسحاق، سیره ابن اسحاق، ص۵۵.</ref>. [[یهودیان]] به علت [[آزادی]] کاملشان در [[یمن]]، توجه گروهی از ساکنان [[یمن]] را به خود جلب کردند؛ به گونه‌ای که بسیاری از "بنی حارث بن کعب" و عده‌ای از "غسان" و "[[جذام]]" به سبب مجاورت با [[یهودیان]]، به [[آیین یهود]] در آمدند<ref>احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۵۷.</ref>؛ اما [[یهودیان]] به [[دلیل]] [[افکار]] خاص خود هرگز آنان را در [[دین]] خود نپذیرفتند و آنان را به [[جامعه]] خود راه ندادند؛ بلکه آنان را "سامریون" می‌نامیدند<ref>حسین صابری، خاتم پیامبران، ج۱، ص۸۲-۸۳.</ref>.

=== یهودیان حجاز ===

[[یهود]] بعد از سیل [[ارم]] و کوچ [[اوس]]، [[خزرج]] و أزد به [[یثرب]]، طبق عهدی که با آنان بسته بود با آنها به [[زندگی]] پرداختند؛ اما پس از مدتی [[پیمان]] شکسته شد و چون جمعیّت [[اوس]] و [[خزرج]] کم بود در دست [[یهودیان]] [[زبون]] و [[خوار]] شدند<ref>عزالدین ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج۱، ص۶۰۶.</ref>؛ به گونه‌ای که اگر به منزل یک اوسی یا خزرجی و یا [[ازدی]] دست‌درازی می‌شد، او نمی‌توانست [[مانع]] [[تجاوز]] به [[اموال]] و ناموسش شود<ref>احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۰۳.</ref> تا اینکه "[[مالک بن عجلان]]" نزد "[[تبع ابی‌کرب]]" رفت و او را از [[غلبه]] [[یهود]] بر خویش [[آگاه]] کرد. او هم به [[یثرب]] حمله برد و [[سیادت]] [[یهود]] بر [[عرب]] را در هم [[شکست]]. گفته‌اند که [[مالک بن عجلان]]، از "[[ابوجبلة غسانی]]"، [[امیر]] غسانی، یاری طلبید و با [[نیرنگ]] او، سران [[یهود]] را به بهانه [[صلح]] به [[شام]] [[دعوت]] کرد. سپس از این [[فرصت]] استفاده کرد و همه را از دم تیغ گذراند<ref>ابن خلدون، تاریخ ابن خلدون، ص۳۴۴.</ref>. از آن پس [[یهود]]، متعرض [[اوس]] و [[خزرج]] نشدند و زمام امور [[یثرب]] به دست [[اوس]] و [[خزرج]] افتاد<ref>احمد بن ابی یعقوب یعقوبی، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۰۴.</ref>.

==== [[یهود]] ساکن [[مدینه]] ====

از مواضع دیگر [[یهود]] در [[حجاز]]، "مقنا" و "ایله" بود که یهودیانی چون "بنوجنبه"، "مقنا" و "بنوغار" (یا "بنوعریض") در آن ساکن بودند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۶ ص۵۳۰.</ref>. [[پیامبر]] {{صل}} بعد از شکل‌گیری [[حکومت اسلامی]] در [[مدینه]]، با ارسال نامه‌ای از آنان خواستند که یا [[اسلام]] بیاورند و یا [[جزیه]] بدهند. آنها هم به پرداخت [[جزیه]] [[راضی]] شدند<ref>ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۲۱۲.</ref>. در تیماء، یمامه و عرض نیز، تعدادی [[یهودی]] ساکن بودند. تجارشان در [[مکه]] و دیگر نقاط [[عربستان]] [[تجارت]] می‌کردند و [[مال]] با ربای زیاد قرض می‌دادند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۶، ص۵۲۹.</ref>. وادی القری نیز از مواضع مهم [[یهود]] به شمار می‌آمد. آنان با [[اعراب]] [[پیمان]] بسته بودند و در [[سال هفتم هجرت]] با حضرت جنگیدند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۶، ص۵۲۵.</ref>

== [[حیات]] [[سیاسی]] ـ [[اجتماعی]] [[یهودیان]] ==

در حیات اجتماعی و [[سیاسی]] [[یهودیان]] با [[اعراب جاهلی]]، غیر از [[اختلاف در دین]]، مشکل چندانی به چشم نمی‌خورد. آنها در اکثر، امور همچون [[اعراب جاهلی]] بودند و این، شاید به علت تأثیر [[اعرابی]] بوده که [[یهودی]] شده بودند<ref>جواد علی، المفصل فی تاریخ العرب، ج۶ ص۵۳۲.</ref>.

== [[یهودیان]] در عصر ظهور [[پیامبر اکرم]] {{صل}} ==

[[دلایل]] بسیاری برای این [[دشمنی]] برشمرده‌اند؛ از جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: [[یهودیان]] همیشه به اصالت نژادی خود [[مغرور]] بوده و می‌خواسته‌اند بر همه [[مردم]]، [[خاصه]] [[فقرا]] و ضعفا [[حکومت]] کنند. آنان تصور می‌کردند [[دین]] آسمانی فقط [[دین یهود]] است و هیچ کس غیر از ایشان، حقی در [[رسالت]] و [[پیامبری]] ندارد؛ چون [[اعراب]] همیشه بر آنها چیره بوده‌اند، با آنها [[کینه]] و [[عداوت]] [[کورکورانه]] داشتند؛ شیفتگی ناپسندشان به [[امور مادی]] و [[حرص]] [[زشت]] ایشان بر [[زندگی]] و لوازم آن؛ [[زیاده‌روی]] آنها در [[مفاسد]] و کارهای [[زشت]] و [[نبوت]] مردی از [[عرب]] که و سلطه‌اش را خراب می‌کرد و به سودهای کلانشان از بازرگانی [[نامشروع]] و [[ربا]] خاتمه می‌داد، دلایلی بود که با [[پیامبر]] {{صل}} و [[مسلمانان]]، [[دشمن]] بیشتری ابراز می‌کردند.

== منابع ==