مسجد الحرام: تفاوت میان نسخهها
←مقامات مسجد الحرام
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
برچسب: پیوندهای ابهامزدایی |
||
خط ۸۲: | خط ۸۲: | ||
در دورههایی از [[تاریخ]] که [[شیعیان زیدی]] بر امور مسجد الحرام مسلط بودند، امام [[زیدیه]] نیز نماز را به [[جماعت]] میخوانده است؛ گفتنی است که در برخی از دورانها، [[مذهب حنبلی]]، امامی در مسجد نداشته است. | در دورههایی از [[تاریخ]] که [[شیعیان زیدی]] بر امور مسجد الحرام مسلط بودند، امام [[زیدیه]] نیز نماز را به [[جماعت]] میخوانده است؛ گفتنی است که در برخی از دورانها، [[مذهب حنبلی]]، امامی در مسجد نداشته است. | ||
مقام حنفی، به دلیل رسمیت [[مذهب حنفی]] برای [[دولت عثمانی]] از مهمترین مقامها بوده و در برابر ناودان طلا قرار داشته است. مقام شافعی ابتدا در پشت [[مقام ابراهیم]] بوده و سپس به بالای بنایی که بر فراز [[زمزم]] قرار داشت، انتقال یافته است. | مقام حنفی، به دلیل رسمیت [[مذهب حنفی]] برای [[دولت عثمانی]] از مهمترین مقامها بوده و در برابر ناودان طلا قرار داشته است. مقام شافعی ابتدا در پشت [[مقام ابراهیم]] بوده و سپس به بالای بنایی که بر فراز [[زمزم]] قرار داشت، انتقال یافته است. | ||
در دوره سعودی این چهار مقام به مرور تخریب شد و همه سنیان پشت سر یک امام، که از طرف [[دولت]] سعودی معین میشود، نماز میخوانند. کردی نوشته است که این اقدام از [[زمان]] روی کار آمدن عبد [[العزیز]] رواج یافت<ref>التاریخ القویم، ج۵، ص۳۲۸.</ref>. اما تخریب مقامها، از [[سال ۱۳۷۷ هجری]] آغاز شد<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، مشعر، ص۱۰۸.</ref>.<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۹۶۵.</ref>. | در دوره سعودی این چهار مقام به مرور تخریب شد و همه سنیان پشت سر یک امام، که از طرف [[دولت]] سعودی معین میشود، نماز میخوانند. کردی نوشته است که این اقدام از [[زمان]] روی کار آمدن عبد [[العزیز]] رواج یافت<ref>التاریخ القویم، ج۵، ص۳۲۸.</ref>. اما تخریب مقامها، از [[سال ۱۳۷۷ هجری]] آغاز شد<ref>آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان، مشعر، ص۱۰۸.</ref>. | ||
'''[[مقام]] [[بلال]]''': هنگامی که [[پیامبر]]{{صل}} به [[بلال حبشی]] فرمود تا برای اوقات [[نماز]] [[اذان]] سر دهد، وی بر دیواره جنوب [[غربی]] [[مسجد]] ایستاده و اذان گفت و یا به روایتی قبل از [[تغییر قبله]]، بر ستونی در [[خانه]] «[[عبدالله بن عمر]]» در جنوب مسجد (دارالعشره) اذان گفت. پس از تغییر قبله و زمانی که [[رسول خدا]]{{صل}} به [[توسعه]] مسجد پرداختند، یعنی بعد از [[غزوه خیبر]] این محل داخل مسجد قرار گرفت و در [[حقیقت]] محل اذان جدید، مقداری [[پایینتر]] و نزدیک [[صحن]] مسجد، در انتهای دیواره شمال غربی واقع شد. | |||
بعدها به یاد بلال حبشی، آن [[یار]] [[فداکار]] رسول خدا{{صل}} مأذنهای [[زیبا]] از سنگ مرمر سفید به ارتفاع دو متر ساختند که بر ستونهایی از سنگ [[استوار]] و اکنون در اوقات پنجگانه بر آن اذان سر میدهند. [[زایران]] [[مرقد]] [[شریف]] رسول خدا{{صل}} زیر این مکان چهارگوش به نماز میایستند تا یاد آن برده سیاه [[آزاد شده]] را [[پاس]] دارند و از [[فیض]] [[ثواب]] نماز در کنار آن بهرهمند شوند<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، اصغر قائدان، مشعر، ص۲۶۵.</ref>. مقام بلال به «[[مقصوره]] المبلغین»، «مأذنه بلال» و «مکبریه» هم معروف است. | |||
'''[[مقام جبرئیل]]''': درباره محل «مقام و مهبط [[جبرئیل]]{{ع}}» [[اختلاف]] است. مقام جبرئیل یعنی آن جایی که جبرئیل{{ع}} بر پیامبر{{صل}} [[هبوط]] کرد. نقل شده که هر گاه [[امین وحی]] میخواست بر [[پیغمبر]] وارد گردد، اینجا میایستاد و [[اجازه]] میگرفت، سپس بر آن حضرت وارد میشد و محل [[نزول وحی]] بیشتر این جا بوده است. شیخ در مصباح [[قبر حضرت فاطمه]]{{س}} را این جا نقل کرده است. | |||
[[علامه مجلسی]] در «تحفه» و [[محدث قمی]] در «[[هدیه]]» از [[امام ششم]] [[روایت]] کردهاند: زنی که [[عادت]] او قطع نشود، در این مقام دو رکعت نماز بگزارد و دعای دم را بخواند [[خون]] او منقطع خواهد شد. | |||
نماز و دعای مقام [[حضرت جبرئیل]]؛ در مقام جبرئیل پس از «[[استیذان]]» دو رکعت نماز مستحبی بخوان و بگو: {{متن حدیث|يَا مَنْ خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَ مَلَأَهَا جُنُوداً... وَ لَا تَقْطَعْ رَجَائِي بِمُحَمَّدٍ وَ آلِهِ}}<ref>راهنمای حریمین شریفین، ج۴ - ۵، ص۱۳۲.</ref>. | |||
در شرح [[مناسک]] [[شهید ثانی]] که به قلم [[علامه]] مازندرانی آمده: در این [[مقام]] مستحاضه کثیره<ref>در روایت وسایل از کافی و تهذیب امام ششم نقل شده است و چون عبور از مسجد برای حایض حرام است شاید مراد همان خون استحاضه است.</ref> اگر رو به [[قبله]] [[دعا]] کند طاهر میگردد. دعا چنان که در کتاب [[مزار]] [[بحار الانوار]] میباشد این است: | |||
{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنِّي أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ أَوْ تَسَمَّيْتَ بِهِ لِأَحَدٍ مِنْ خَلْقِكَ أَوِ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ وَ أَسْأَلُكَ بِاسْمِكَ الْأَعْظَمِ الْأَعْظَمِ وَ بِكُلِّ حَرْفٍ أَنْزَلْتَهُ عَلَى مُوسَى- وَ بِكُلِّ حَرْفٍ أَنْزَلْتَهُ عَلَى عِيسَى- وَ بِكُلِّ حَرْفٍ أَنْزَلْتَهُ عَلَى مُحَمَّدٍ{{صل}} وَ عَلَى أَنْبِيَاءِ اللَّهِ إِلَّا فَعَلْتَ بِي كَذَا وَ كَذَ}}<ref>وسایل الشیعه، ج۱۳، ص۴۶۴.</ref>. | |||
و اگر [[حاجت]] دیگری دارد آن را تصریح کند و بر آورد ان شاء [[الله]]. [[مقام جبرئیل]] در نزدیکی «باب [[آل]] [[عثمان]]» (باب [[جبرئیل]]{{ع}}) است؛ در مدخل خروجی این در به اندازه ۵ / ۱ متر در سمت راست سنگی سیاهتر از سنگ دیوارهای [[مسجد]] به ارتفاع حدود چهل سانتی متر قرار داده شده که اینجا مقام و مهبط جبرئیل{{ع}} بوده است<ref>تاریخ المدینة المنورة، ابن شبه، ج۱، ص۵.</ref>. مکان مورد نظر امروز قابل تشخیص نیست؛ زیرا باب آل عثمان یا باب جبرئیل{{ع}} قبل از [[توسعه]] مسجد کمی جلوتر (به سمت داخل مسجد) و حدود سه متر بالاتر از باب جبرئیل کنونی قرار داشته و سنگ و مقام مورد نظر اکنون در داخل [[ضریح]] واقع شده است. | |||
مکانی که امروزه در بعضی از نقشهها در گوشه جنوب شرقی و انتهای [[دیوار]] مسجد، یعنی مجاور «باب [[البقیع]]» به عنوان مهبط جبرئیل{{ع}} ثبت شده قطعاً صحیح نیست؛ زیرا جبرئیل{{ع}} هنگام [[غزوه بنی قریظه]] در مقابل باب آل عثمان یعنی در نزدیکی مکان الجنائز بر آن حضرت [[نزول]] فرمود و لذا این در به «باب [[جبرئیل]]» مشهور شد. [[سمهودی]] نقل کرده است که بر سنگ یاد شده مهر و نقش [[انگشتری سلیمان]]{{ع}} حک شده بود. در [[حقیقت]] امروزه مکانِ مهبط [[جبرئیل امین]]{{ع}} در داخل [[ضریح]] و چند متر بالاتر از دیواره شمال شرقی [[حجره]] [[مطهره]] قرار گرفته است<ref>تاریخ و آثار اسلامی مکه و مدینه، اصغر قائدان، مشعر، ص۲۶۵.</ref>. | |||
'''[[مقام]] [[حنبلی]]''': نام محلی (چارطاقی) بود در [[صحن]] [[مسجد الحرام]] (در محل [[دار الندوه]])، مخصوص نمازگزاردن حنبل - مؤسس [[مذهب حنبلی]] - و فعلاً اثری از آن نیست. | |||
'''مقام [[حنفی]]''': نام محلی بود (چارطاقی) در صحن مسجد الحرام در ضلع شمال [[غربی]]، مخصوص نمازگزاردن [[ابو حنیفه]] - مؤسس [[مذهب حنفی]] - و فعلاً اثری از آن نیست. | |||
'''مقام [[شافعی]]''': نام محلی بود در صحن مسجد الحرام در بالای ساختمانی که [[چاه زمزم]] در آن قرار داشت، مخصوص نمازگزاردن شافعی - مؤسس [[مذهب شافعی]] - طبق نوشتهها مقام شافعی وجود نداشت. و او پشت [[مقام ابراهیم]] یا بر [[زمین]] اطراف [[زمزم]] [[نماز]] میخواند و مقام شافعی بعدها ساخته شد و فعلاً نیز اثری از آن نیست. | |||
'''مقام [[مالکی]]''': نام محلی بود (چارطاقی) در صحن مسجد الحرام در ضلع جنوب شرقی، مخصوص نماز گزاردن مالک - مؤسس [[مذهب مالکی]] - و فعلاً اثری از آن نیست. | |||
'''مقام مصلی''': جایی را میگویند که [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} در آنجا نماز گزارده بود.<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[محمدنامه (کتاب)|محمدنامه]]، ص ۹۶۵-۹۷۴.</ref>. | |||
== منابع == | == منابع == |