پرش به محتوا

نظریه نصب الهی امام در قرن هشتم هجری: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۱۸: خط ۱۸:
=== نصب الهی مقام امامت ===
=== نصب الهی مقام امامت ===
==== ادله عقلی ====
==== ادله عقلی ====
علامه حلی، فرزندش (فخر المحققین) و [[شهید]] اول، در [[اثبات]] این آموزه [[شیعی]]، به “برهان لطف” [[تمسک]] کرده‌اند. ایشان نصب الهی امام را [[لطف]] دانسته، آن را بر [[خداوند]] [[واجب]] خوانده‌اند<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ۱۵؛ محمد بن حسن بن یوسف حلی، النکت الاعتقادیه، ص۴۵؛ محمد بن مکی عاملی نبطی جزینی (شهید اول)، المسائل الأربعینیه، ص۲۱-۲۲.</ref>.
علامه حلی، فرزندش (فخر المحققین) و [[شهید]] اول، در [[اثبات]] این آموزه [[شیعی]]، به “برهان لطف” تمسک کرده‌اند. ایشان نصب الهی امام را [[لطف]] دانسته، آن را بر [[خداوند]] [[واجب]] خوانده‌اند<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ۱۵؛ محمد بن حسن بن یوسف حلی، النکت الاعتقادیه، ص۴۵؛ محمد بن مکی عاملی نبطی جزینی (شهید اول)، المسائل الأربعینیه، ص۲۱-۲۲.</ref>.


ویژگی‌های درونی امام، [[برهان]] دیگری است که مستند علامه حلی و شهید اول قرار گرفته است. بعضی شرایط ضروری [[امام]]، مانند [[عصمت]]، حالتی درونی است که فقط [[باری تعالی]] از آن [[آگاه]] می‌باشد؛ لذا [[گزینش امام]]، فقط در توان خداوند خواهد بود<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۳۲ و ۴۵؛ همو، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۳۶۶؛ محمد بن مکی عاملی نبطی جزینی (شهید اول)، المسائل الاربعینیه، ص۲۰.</ref>.
ویژگی‌های درونی امام، [[برهان]] دیگری است که مستند علامه حلی و شهید اول قرار گرفته است. بعضی شرایط ضروری [[امام]]، مانند [[عصمت]]، حالتی درونی است که فقط [[باری تعالی]] از آن [[آگاه]] می‌باشد؛ لذا [[گزینش امام]]، فقط در توان خداوند خواهد بود<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۳۲ و ۴۵؛ همو، کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد، ص۳۶۶؛ محمد بن مکی عاملی نبطی جزینی (شهید اول)، المسائل الاربعینیه، ص۲۰.</ref>.


[[مرحوم علامه حلی]] در اثبات [[لزوم]] نصب الهی امام، ادله متعددی ذکر کرده است که برخی از آنها به‌اختصار چنین است:
[[مرحوم علامه حلی]] در اثبات [[لزوم]] نصب الهی امام، ادله متعددی ذکر کرده است که برخی از آنها به‌اختصار چنین است:
# نامحدود بودن وقایع و مسائل [[دینی]] و [[نیازمندی]] به [[مبیّن]] تفاصیل [[احکام]]، [[نصب الهی]] امامی [[معصوم]] را می‌طلبد<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۱۸.</ref>. با توجه به شباهت این [[استدلال]] با آنچه قبلاً از مرحوم [[حمصی]] (قرن ششم) و مرحوم [[کراجکی]] (قرن پنجم) نقل شد، نیازی به تبیین آن نیست؛
# نامحدود بودن وقایع و مسائل [[دینی]] و [[نیازمندی]] به [[مبیّن]] تفاصیل [[احکام]]، [[نصب الهی]] امامی [[معصوم]] را می‌طلبد<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۱۸.</ref>. با توجه به شباهت این [[استدلال]] با آنچه قبلاً از مرحوم حمصی (قرن ششم) و مرحوم [[کراجکی]] (قرن پنجم) نقل شد، نیازی به تبیین آن نیست؛
# [[امامت]] در نزد ما از ارکان دین و در نزد [[عامه]]، از مسائل مهم [[دین]] است. [[خداوند]] که حتی مسائل دینی کم‌اهمیت‌تر را به [[مردم]] واگذار نکرده، قطعاً این مسئله دینی مهم را نیز به [[اختیار]] ایشان نگذاشته است<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۳۶-۳۷.</ref>. اساساً واگذاری [[امامت]] به [[مکلفان]]، با ضرورت بعثت انبیا ناسازگار است؛ چراکه لازمه‌اش این خواهد بود که خداوند تمام احکام را به خود مردم واگذار کند و دیگر نیازی به ارسال [[پیغمبران]] نباشد<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۳۹.</ref>؛
# [[امامت]] در نزد ما از ارکان دین و در نزد [[عامه]]، از مسائل مهم [[دین]] است. [[خداوند]] که حتی مسائل دینی کم‌اهمیت‌تر را به [[مردم]] واگذار نکرده، قطعاً این مسئله دینی مهم را نیز به [[اختیار]] ایشان نگذاشته است<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۳۶-۳۷.</ref>. اساساً واگذاری [[امامت]] به [[مکلفان]]، با ضرورت بعثت انبیا ناسازگار است؛ چراکه لازمه‌اش این خواهد بود که خداوند تمام احکام را به خود مردم واگذار کند و دیگر نیازی به ارسال [[پیغمبران]] نباشد<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۳۹.</ref>؛
# خداوند نسبت به [[بندگان]] خود مهربان‌ترین بوده، افعالش نیز از روی [[حکمت]] است. از طرفی، [[نصب امام]] از مسائل مهم و اساسی مورد ابتلای مردم بوده که ممکن است واگذاری آن به مکلفان، سبب ایجاد [[فتنه]] و [[فساد]] فراوان در [[جامعه]] گردد. چنین امری با [[مهربانی]] و [[حکمت خداوند]] ناسازگار است. پس خداوند، نصب امام را به مکلفان واگذار نمی‌کند<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۳۷. گفتنی است، هر چند واگذاری تعیین امام به مردم، ممکن است به اختلاف بینجامد، مردم می‌توانند برای تضعیف این احتمال، راهکارهایی بیندیشند؛ چنان‌که هم‌اکنون در کشورهای مختلف، بدون اینکه جنگی واقع شود، امام و حاکم توسط مردم تعیین می‌گردد. به هر حال، این استدلال نیازمند تبیین دقیق‌تری است.</ref>.
# خداوند نسبت به [[بندگان]] خود مهربان‌ترین بوده، افعالش نیز از روی [[حکمت]] است. از طرفی، [[نصب امام]] از مسائل مهم و اساسی مورد ابتلای مردم بوده که ممکن است واگذاری آن به مکلفان، سبب ایجاد [[فتنه]] و [[فساد]] فراوان در [[جامعه]] گردد. چنین امری با [[مهربانی]] و [[حکمت خداوند]] ناسازگار است. پس خداوند، نصب امام را به مکلفان واگذار نمی‌کند<ref>ر.ک: حسن بن یوسف حلی، الالفین، ص۳۷. گفتنی است، هر چند واگذاری تعیین امام به مردم، ممکن است به اختلاف بینجامد، مردم می‌توانند برای تضعیف این احتمال، راهکارهایی بیندیشند؛ چنان‌که هم‌اکنون در کشورهای مختلف، بدون اینکه جنگی واقع شود، امام و حاکم توسط مردم تعیین می‌گردد. به هر حال، این استدلال نیازمند تبیین دقیق‌تری است.</ref>.
۱۱۷٬۲۱۳

ویرایش