نماز جماعت در معارف و سیره معصوم: تفاوت میان نسخه‌ها

در [[حدیثی]] از [[سیره امیرالمؤمنین]]{{ع}} استفاده می‌شود که اقامه جماعت جدید برای چند نفر رواست؛ البته باید توجه کرد که این کار به صورت [[عادت]] در نیاید که افراد به‌عمد دیر بیایند تا جماعت مستقلی بر پا کنند. [[روایت]] چنین است: دو مرد وارد مسجد شدند، درحالی‌که علی{{ع}} نماز را با [[مردم]] خوانده بود؛ حضرت به آن دو فرمود: {{متن حدیث|إِنْ شِئْتُمَا فَلْيَؤُمَّ أَحَدُكُمَا صَاحِبَهُ وَ لَا يُؤَذِّنُ وَ لَا يُقِيمُ‌}}<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ص۵۶.</ref>: اگر می‌خواهید، یکی از شما به دیگری [[اقتدا]] کند؛ ولی [[اذان]] و اقامه نگوید». این بیان نشان می‌دهد آن دو با فاصله‌ای اندک از اتمام نماز جماعت به مسجد رسیده بودند. [[شیخ طوسی]] طبق این روایت [[فتوا]] داده است که در گوشه‌ای نماز بخوانند<ref>شیخ طوسی، الخلاف، ج۱، ص۵۴۳؛ نجم‌الدین ابوالقاسم جعفر بن حسن محقق حلی، المعتبر، ج۲، ص۴۳۰.</ref>. این [[حدیث]] با تفاوتی در [[مسند]] زید آمده است<ref>زید بن علی، مسند، ص۱۲۸.</ref>. [[راوی]] این روایت [[ابو‌خالد]] [[عمرو بن خالد واسطی]] از [[زید بن علی]] از پدرانش است. [[عمرو بن خالد]] [[توثیق]] نشده است. [[نجاشی]] او را راوی از زید دانسته که دارای کتاب بزرگی است که [[نصر بن مزاحم]] و دیگران از او نقل کرده‌اند<ref>احمد بن علی نجاشی، رجال النجاشی، ص۲۸۹.</ref>. او را [[بتری]]<ref>شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص۱۴۲؛ علامه حلی، خلاصة الأقوال، ص۲۴۱.</ref> و از [[عامه]]<ref>حسن بن علی حلی، رجال ابن‌داوود، ص۳۵۴، ش‌۴۸۹.</ref> دانسته‌اند. شاید شیوه [[اهل سنت]] برگرفته از چنین [[نقلی]] باشد<ref>[[علی اکبر ذاکری|ذاکری، علی اکبر]]، [[سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه (کتاب)|سیره عبادی معصومان در کتاب‌های چهارگانه شیعه]]، ص ۱۱۳.</ref>.

منظور این است که زنان اگر قبل از مردان سرهای خود را بر می‌داشتند، امکان دیدن عورت مردان برای آنان وجود داشت و این مناسب و درست نبود یا به تعبیر برخی از بزرگان، حجم عورت مردان برای آنان قابل [[رؤیت]] بود و این هم درست نبود<ref>شیخ علی‌پناه اشتهاردی، مدارک العروه، ج۱۶، ص۵۳۹.</ref>. [[مرحوم مجلسی]] اول مدعی است که منظور از «أزر» چادر زنان است؛ یعنی زنان زودتر سرشان را بر ندارند که مردان آنان را ببینند و در اصل عبارت «لضیق أزرهن» بوده است<ref>محمدتقی مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ج۴، ص۴۵۵.</ref>. دلیلی که ممکن است بر این مطلب باشد، [[روایت]] [[علل الشرائع]] از امام صادق{{ع}} است که می‌فرماید: {{متن حدیث|كُنَّ يُؤْمَرْنَ النِّسَاءُ فِي زَمَنِ الرَّسُولِ{{صل}} أَنْ لَا يَرْفَعْنَ رُءُوسَهُنَّ إِلَّا بَعْدَ الرِّجَالِ لِقِصَرِ أُزُرِهِنَّ}}<ref>شیخ صدوق، علل الشرائع، ص۳۴۴.</ref>: به [[زنان]] در [[زمان پیامبر]]{{صل}} دستور داده شد که سرهایشان را بعد از مردان بلند کنند، به جهت اینکه چادرهای آنان کوتاه بود»؛ اما این ادعا درست نیست و با متن [[روایت]] سازگاری ندارد، به چند دلیل:

#«أُزُر» جمع «إزار» است و [[ازار]] به معنای لنگ است که مردان به کمر خود می‌بستند و آن را نمی‌توان به معنای [[لباس]] زنان و چادر گرفت. [[فیض کاشانی]] در شرح این [[حدیث]] می‌نویسد: «أُزُر» جمع «إزار» است و شاید مراد این باشد که ازار مردان گاهی تنگ بوده است؛ پس وقتی [[سجده]] می‌کردند، برخی از پایین‌تنه آنان برای زنانی که پشت سر وی بودند، ظاهر می‌شده است؛ به همین جهت [[پیامبر]]{{صل}} زنان را از بلندکردن سر قبل از مردان [[نهی]] کرده است<ref>محمدمحسن فیض کاشانی، الوافی، ج۸، ص۱۲۲۳: {{عربی|الأزر جمع الإزار و لعل المراد أن إزار الرجل منهم ربما يكون ضيقا فكان إذا سجد بدأ بعض أسافل بدنه للنساء اللواتي خلف الرجال فنهين عن رفع رؤسهن قبلهم}}.</ref>.