اهل کتاب در معارف و سیره رضوی: تفاوت میان نسخه‌ها

پس از معرفی [[امام رضا]]{{ع}} به [[عالمان]] [[اهل کتاب]] از سوی مأمون، [[خلیفه]] [[جاثلیق]] را برای [[مناظره]] با امام رضا{{ع}} [[دعوت]] کرد. جاثلیق نخست بدان سبب که امام رضا{{ع}} در مناظره به کتاب [[پیامبر خاتم]] که مورد قبول او نیست [[استدلال]] خواهد کرد از مناظره با آن حضرت عذر خواست [[امام]] وی را دعوت به مناظره بر اساس [[انجیل]] که مورد قبول جاثلیق است فرا خواند. سپس امام درباره موضوعات مختلف از جمله [[نبوت]] [[حضرت عیسی]]{{ع}} و کتاب آن حضرت و یوحنای دیلمی که در نزد [[حضرت مسیح]] دارای [[مقام]] و منزلتی بود و وجود نام [[پیامبر اسلام]] و [[اهل بیت]]{{عم}} آن حضرت در انجیل و شمار [[حواریون حضرت عیسی]] و [[بنده خدا]] بودن حضرت عیسی و عدم جواز [[پرستش]] آن حضرت از سوی [[مسیحیان]] مناظره کردند و برای [[اثبات]] این مطالب [[دلایل]] مختلفی را از [[تورات]] و انجیل و [[قرآن کریم]] اقامه کردند که در پایان جاثلیق [[اقرار]] نمود که معبودی جز [[خدای یگانه]] وجود ندارد. سپس امام با رأس [[جالوت]] [[رئیس]] [[یهودیان]] مناظره کرد. رأس جالوت در ابتدا پذیرش سخنان و پاسخ‌های امام رضا{{ع}} را مشروط به آن کرد که همه آنها از تورات و انجیل یا [[زبور]] داوود یا [[صحف]] [[حضرت ابراهیم]] باشد امام در پاسخ این شرط را پذیرفت و همه پاسخ‌های خود به سؤال‌های وی را از این کتاب‌ها آورد سپس وی درباره [[نبوت پیامبر خاتم]] سؤال کرد، [[امام رضا]]{{ع}} برای [[اثبات]] این امر پاسخ‌هایی از [[تورات]] و [[انجیل]] و [[زبور]] داد و همچنین درباره [[انکار حضرت عیسی]] از سوی او و دیگر [[یهودیان]] مباحثی میان او و امام رضا{{ع}} مطرح شد. سپس مناظره‌ای کوتاه میان آن حضرت و هربذ بزرگ [[رئیس]] [[مجوسیان]] انجام گرفت و مباحث از سوی امام رضا{{ع}} در مورد [[پیامبر]] آنان و دیگر [[پیامبران الهی]] از جمله [[پیامبر اسلام]] مطرح گردید که هربن در مقابل [[دلایل]] [[قاطع]] [[امام]] پاسخی نداشته و [[سکوت]] نمود. در پی این امر امام رو به [[جمعیت]] حاضر کرد و از آنان درخواست کرد که اگر سؤالی دارند مطرح کنند که از میان آنان [[عمران]] [[صابئی]] رئیس [[صابئیان]] برخاسته و از امام درباره [[خداوند]] یگانه و ویژگی‌های او پرسش‌هایی مطرح کرد و امام به همه سؤال‌های او پاسخ داد تا اینکه عمران قانع گردید و به [[وحدانیت خداوند]] یگانه و نبوت پیامبر خاتم[[ایمان]] آورده و [[اسلام]] را در حضور آن حضرت پذیرفت و دیگر [[متکلمان]] وقتی تسلیم‌شدن عمران صابئی با وجود [[سرسختی]] شدید او در برابر اسلام را [[مشاهده]] کردند دیگر به امام رضا{{ع}} نزدیک نشده و از آن حضرت سؤالی نکردند تا اینکه هنگام غروب فرا رسید و امام مجلس را ترک کرد و [[مردم]] نیز متفرّق شدند<ref>التوحید، ص۴۱۷.</ref>. بر اساس روایتی از [[اباصلت هروی]]، [[خادم امام رضا]]{{ع}}، مناظره‌های امام با [[عالمان]] [[اهل کتاب]] و دیگر [[مذاهب اسلامی]] و نقش آن در [[تغییر نگرش]] [[مسلمانان]] به آن حضرت و شخص [[مأمون]]، یکی از اسباب به [[شهادت]] رساندن امام رضا{{ع}} از سوی مأمون گردید<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۲۶۵.</ref>. افزون بر مراجعه عالمان و [[پیروان اهل کتاب]] به امام رضا{{ع}} و [[مناظره]] با آن حضرت، آنان به اجداد و نیاکان [[معصوم]] آن حضرت نیز مراجعات زیادی داشته و از آنان سؤال‌های متعددی در مورد مسائل مختلف می‌کردند که برخی از این مراجعه‌ها و [[سؤال‌ها]] در سخنان و [[احادیث امام رضا]]{{ع}} مطرح شده است. در [[حدیثی]] از آن حضرت به نقل از پدرشان [[موسی بن جعفر]]{{ع}} آمده است روزی آن حضرت در نزد [[امام صادق]]{{ع}} بوده است که گروهی از [[یهودیان]] به نزد آن حضرت آمده و سؤال‌هایی در مورد قرار گرفتن [[خلافت]] در غیر [[خاندان پیامبر]] مطرح کردند، امام صادق{{ع}} در پاسخ آنان فرمود در هر عصر و زمانی امینان [[الهی]] مورد [[ظلم و ستم]] دیگران واقع می‌شوند. سپس یهودیان از وجود [[علم لدنی]] در میان [[خاندان پیامبر اسلام]] سؤال کردند که آن حضرت[[دست]] بر سینه فرزند خردسال خود کشیده و برای او [[دعا]] کرد و سپس خطاب به یهودیان فرمود هرکس از آنان سؤالی دارد از فرزند خردسال آن حضرت سؤال نماید و آنان سؤال‌های فراوانی از موسی بن جعفر{{ع}} پرسیدند و آن حضرت به همه سؤال‌های آنان پاسخ داد و یهودیان پس از دریافت صحیح پاسخ سؤال‌های خود به [[یگانگی خداوند]] [[متعال]] و [[نبوت پیامبر خاتم]] و [[امامت]] [[فرزندان]] آن حضرت [[شهادت]] داده و [[مسلمان]] شدند<ref>قرب الإسناد، ص۳۱۷-۳۳۰.</ref>. در [[نقلی]] دیگر از آن حضرت آمده است که یکی از [[پیروان اهل کتاب]] به نزد [[امیرمؤمنان علی]]{{ع}} آمده و عرض کرد که سؤال‌هایی دارد که در صورت دریافت پاسخ خود از سوی آن حضرت [[اسلام]] را می‌پذیرد. سپس سؤال‌های متعددی را درباره موضوعات مختلف از جمله [[تعداد امامان]] [[امّت]] [[آخرالزمان]]، جایگاه سکونت [[پیامبر آخرالزمان]] در [[بهشت]] و موضوعاتی دیگر مطرح کرد و آن حضرت به همه سؤال‌ها پاسخ داد و شخص مذکور ضمن اعتراف به اینکه این پاسخ‌ها در [[کلام]] [[حضرت موسی]] و با املای [[حضرت هارون]]{{ع}} آمده است اسلام را پذیرفت و مسلمان شد<ref>عیون أخبار الرضا{{ع}}، ج۲، ص۵۶-۵۸.</ref>.<ref>[[مهدی کمپانی زارع|کمپانی زارع، مهدی]]، [[اهل کتاب - کمپانی زارع (مقاله)|مقاله «اهل کتاب»]]، [[دانشنامه امام رضا ج۲ (کتاب)|دانشنامه امام رضا ج۲]]، ص۶۸۳.</ref>

== [[احکام فقهی]] [[اهل کتاب]] ==