بحث:حجاب در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها
←پانویس
(←پانویس) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←پانویس) |
||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
در [[آیات]] فوق از تعابیر {{متن قرآن|ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ}} و {{متن قرآن|ذَلِكُمْ أَزْكَى لَكُمْ}} فهمیده می‌شود که دستور [[اجازه]] گرفتن یک [[حکم]] سخت‌گیرانه یا [[فرمان]] تعبدی صرف نیست؛ بلکه دارای [[مصلحت]]، [[فلسفه]]، [[حکمت]]، دلیل و آثار و فوایدی است که در صورت رعایت، مواهب و [[منافع]] آن به افراد و [[جامعه باز]] می‌گردد. همچنین {{متن قرآن|لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ}} اشاره به این [[حقیقت]] است که شما در [[فطرت]] خود، صحت و [[زیبایی]] این [[احکام]] و مسائل را [[درک]] می‌کنید، ولی باید آنها را یادآوری کرد و [[تذکر]] داد<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[پوشش و حجاب (کتاب)|پوشش و حجاب]]، ص ۶۹.</ref>. | در [[آیات]] فوق از تعابیر {{متن قرآن|ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ}} و {{متن قرآن|ذَلِكُمْ أَزْكَى لَكُمْ}} فهمیده می‌شود که دستور [[اجازه]] گرفتن یک [[حکم]] سخت‌گیرانه یا [[فرمان]] تعبدی صرف نیست؛ بلکه دارای [[مصلحت]]، [[فلسفه]]، [[حکمت]]، دلیل و آثار و فوایدی است که در صورت رعایت، مواهب و [[منافع]] آن به افراد و [[جامعه باز]] می‌گردد. همچنین {{متن قرآن|لَعَلَّكُمْ تَذَكَّرُونَ}} اشاره به این [[حقیقت]] است که شما در [[فطرت]] خود، صحت و [[زیبایی]] این [[احکام]] و مسائل را [[درک]] می‌کنید، ولی باید آنها را یادآوری کرد و [[تذکر]] داد<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[پوشش و حجاب (کتاب)|پوشش و حجاب]]، ص ۶۹.</ref>. | ||
==[[حفظ]] چشم و [[پوشش]] [[جسم]]== | |||
به مردان [[مؤمن]] بگو که دیدگان فروخوابانند و دامن‌ها [[حفظ]] کنند. این عمل برای ایشان پاکیزه‌تر است؛ همانا [[خداوند]] به آنچه انجام می‌دهند، [[آگاه]] است و به [[بانوان]] با [[ایمان]] بگو چشم‌های خود را فرو پوشند و دامن‌های خویش حفظ کنند و [[زیور]] خویش مگر آنچه که پیدا است، آشکار نکنند و سرپوش‌های خویش را بر گریبان‌ها بزنند، [[زینت]] خویش آشکار نکنند، مگر برای شوهران یا [[پدران]] یا پدر شوهران یا پسران یا پسر شوهران یا [[برادران]] یا [[برادر]] زادگان یا خواهرزادگان، یا [[زنان]] یا مملوکان‌شان یا مردان طفیلی که به [[زن]] [[حاجت]] ندارند یا کودکانی که از [[راز]] زنان (امور جنسی) آگاه نیستند (یا بر کامجویی از زنان توانا نیستند) و پای به [[زمین]] نکوبند تا زیورهای مخفی آنان (خلخال‌هایی که به پا می‌کردند) دانسته شود و همگی به سوی خداوند [[توبه]] [[برید]]، ای گروه [[مؤمنان]]، باشد که [[رستگار]] شوید<ref>{{متن قرآن|قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصَارِهِمْ وَيَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذَلِكَ أَزْكَى لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِمَا يَصْنَعُونَ *وَقُلْ لِلْمُؤْمِنَاتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصَارِهِنَّ وَيَحْفَظْنَ فُرُوجَهُنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا وَلْيَضْرِبْنَ بِخُمُرِهِنَّ عَلَى جُيُوبِهِنَّ وَلَا يُبْدِينَ زِينَتَهُنَّ إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ أَوْ آبَائِهِنَّ أَوْ آبَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ أَبْنَائِهِنَّ أَوْ أَبْنَاءِ بُعُولَتِهِنَّ أَوْ إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي إِخْوَانِهِنَّ أَوْ بَنِي أَخَوَاتِهِنَّ أَوْ نِسَائِهِنَّ أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُهُنَّ أَوِ التَّابِعِينَ غَيْرِ أُولِي الْإِرْبَةِ مِنَ الرِّجَالِ أَوِ الطِّفْلِ الَّذِينَ لَمْ يَظْهَرُوا عَلَى عَوْرَاتِ النِّسَاءِ وَلَا يَضْرِبْنَ بِأَرْجُلِهِنَّ لِيُعْلَمَ مَا يُخْفِينَ مِنْ زِينَتِهِنَّ وَتُوبُوا إِلَى اللَّهِ جَمِيعًا أَيُّهَ الْمُؤْمِنُونَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}} «به مردان مؤمن بگو دیدگان (از نگاه حرام) فرو دارند و پاکدامنی ورزند، این برای آنان پاک‌تر است، بی‌گمان خداوند از آنچه می‌کنند آگاه است *و به زنان مؤمن بگو دیدگان (از نگاه حرام) فرو دارند و پاکدامنی ورزند و زیور خود را آشکار نگردانند مگر آنچه از آن، که خود پیداست و باید روسری‌هایشان را بر گریبان خویش افکنند و زیور خود را آشکار نگردانند جز بر شوهرانشان یا پدرانشان یا پدران شوهرانشان یا پسرانشان یا پسران شوهرانشان یا برادرانشان یا پسران برادرانشان یا پسران خواهرانشان یا زنان (هم آیین) شان یا کنیزهاشان یا مردان وابسته‌ای که نیاز (به زن) ندارند یا کودکانی که از شرمگاه‌های زنان آگاهی ندارند و چنان پا نکوبند که آنچه از زیورشان پوشیده می‌دارند آشکار گردد و همگان ای مؤمنان! به درگاه خداوند توبه کنید، باشد که رستگار گردید» سوره نور، آیه ۳۰.</ref>. | |||
روزی زنی [[جوان]] و [[زیبا]] که طبق معمول روسری خود را به پشت گردن انداخته و دور گردن و بنا گوشش پیدا بود، از کوچه عبور می‌کرد؛ زیبایی‌های [[زن]] جوان، سخت نظر [[جوانی]] از [[اصحاب پیامبران]]{{صل}} را جلب کرد. آن زن وارد کوچه‌ای شد و مرد جوان همچنان با چشم خود، او را دنبال می‌کرد. همان طور که می‌رفت، ناگهان استخوان یا شیشه‌ای که از [[دیوار]] بیرون آمده بود، به صورتش خورد و رخسارش را مجروح ساخت. وقتی به خود آمد که [[خون]] از سر و صورتش جاری شده بود. نزد [[رسول اکرم]]{{صل}} آمد و ماجرای پیش آمده را به آن حضرت بازگفت. اینجا بود که این [[آیه مبارکه]] نازل شد<ref>کافی، ج۵، ص۵۲۱؛ وسائل الشیعه، ج۳، ص۲۴؛ و تفسیر صافی و تفسیر درالمنثور، ذیل همین آیه؛ شهید مطهری، مجموعه آثار، ج۱۹، ص۴۸۵</ref>. | |||
زن [[مظهر]] [[جمال]]، و مرد مظهر [[شیفتگی]] است؛ بدین جهت [[تمایل]] مرد به نگاه کردن و چشم‌چرانی، بیشتر از تمایل زن به نگاه است و تمایل زن به خودنمایی بیشتر از میل مرد به جلوه‌نمایی است؛ بنابراین نخست، دوری گزیدن از نگاه و [[حفظ]] دامن برای مردان و بعد برای [[زنان]] بیان شده است [[وظیفه]] [[پوشش]] و [[حجاب]] تنها برای زنان طرح شده است. [[همسانی]] تعابیر و واژه‌ها نشان دهنده این [[واقعیت]] است که [[قوانین اسلام]] بر پایه جنسیت و [[تبعیض]] و تفاوت میان زن و مرد بنا نشده، بلکه [[هدف]] از این [[دستورات]]، رعایت [[مصالح]] [[بشر]] است؛ خواه زن باشد یا مرد. | |||
کاهش نگاه و کوتاه کردن آن، بدین معنا است که افراد به شکل [[خیره]] و برای چشم‌چرانی به نامحرم نگاه نکنند. نگاه آنان به یکدیگر باید نگاه آنی و به هنگام روبه‌رو شدن و مقدمه‌ای برای گفت‌و‌گو و با چشمان محجوب و نیمه باز باشد، نه نگاه استقلالی برای تماشا و ورانداز کردن و خیره شدن؛ آن هم در چهره (و شاید دو دست تا مچ)، اما نگاه به غیر صورت [[زن]] که هیچ ضرورتی ندارد، جایز نیست<ref>شهید مطهری، مجموعه آثار، ج۱۹، ص۴۷۶.</ref>. | |||
واژهٔ «[[زینت]]» در «زینت‌های خود را آشکار نسازند». آرایش‌هایی که سرمه و رنگ و زیورآلاتی را که همانند طلا و جواهر از بدن جدا هستند، در بر می‌گیرد. | |||
آن‌گاه [[قرآن]] از [[وجوب]] پوشاندن زینت، دو مورد را استثنا کرده است: | |||
# برای همگان: {{متن قرآن|إِلَّا مَا ظَهَرَ مِنْهَا}}<ref>«مگر آنچه از آن، که خود پیداست» سوره نور، آیه ۳۱.</ref>. برخی مراد از «زینت‌های آشکار» را جامه‌های رو و بعضی سرمه، [[انگشتر]] و رنگ دست و عده‌ای آن را زیبایی‌های طبیعی خود چهره و دو دست تا مچ دانسته‌اند<ref>شهید مطهری، مجموعه آثار، ج۱۹، ص۴۷۹.</ref>. ولی مجموع [[روایت‌ها]] می‌فهماند که برای زن، پوشانیدن چهره و دست‌ها تا مچ [[واجب]] نیست، حتی آشکار بودن آرایش‌های عادی و معمولی که در این قسمت‌ها وجود دارد، نظیر سرمه و [[خضاب]] که معمولاً زن از آنها خالی نیست و [[پاک]] کردن آنها که یک عمل فوق العاده به شمار می‌رود، نیز مانعی ندارد<ref>شهید مطهری، مجموعه آثار، ج۱۹، صص ۴۸۳ و ۴۸۴.</ref>. البته هر چیزی که موجب جلب توجه مردان می‌شود، همچون استعمال عطرهای تند و آرایش‌های جلب کننده نگاه در چهره ممنوع است<ref>شهید مطهری، مجموعه آثار، ج۱۹، ص۴۹۱.</ref>. پس باید روسری، [[موی سر]]، سینه، دور گردن و زیر گلوی زن را بپوشاند<ref>مجمع البیان، ج۷ و ۸، ص۲۱۷؛ شهید مطهری، مجموعه آثار، ج۱۹، ص۴۸۵.</ref>. | |||
#برای [[محارم]] و افراد خاص: {{متن قرآن|إِلَّا لِبُعُولَتِهِنَّ}}؛ «مگر برای شوهرانشان، پدرانشان و.».. شوهر، پدر، پدر شوهر، پسر، [[پسران]] [[همسر]]، [[برادر]]، پسر برادر و پسر [[خواهر]] از خویشاوندانی هستند که در اصطلاح [[فقه]] «[[محارم]]» خوانده می‌شوند نیز [[زنان]] هم [[کیش]] و [[مسلمان]]؛ از آن رو که ممکن است زنان غیرمسلمان از زیبایی‌های زنان مسلمان نزد مردان خود سخن بگویند. [[آیه]] در ادامه از کنیزان و [[بردگان]] نام می‌برد که به دلیل وضعیت شغلی، دارای [[احکام]] ویژه‌ای هستند و در مرحله بعد، از مردانی که تمایلی به زنان ندارند و [[جاذبه]] جنسی را [[درک]] نمی‌کنند و از [[کودکان]] نابالغی که از امور جنسی بی‌اطلاع هستند یا از توان و [[قدرت]] جنسی برخوردار نشده‌اند، نام برده و آنها را نیز استثنا می‌کند. | |||
در پایان، [[خداوند]] زنان را از هر گونه [[اقدام]] برای آشکار ساختن زینت‌های پنهان خود، [[نهی]] می‌کند و بدان رو که زنان [[عرب]] خلخال‌هایی گران قیمت به پا می‌کردند و گاه برای فهماندن به دیگران، پای خود را محکم بر [[زمین]] می‌کوفتند، بدان‌ها هشدار می‌دهد که مبادا پایشان را محکم به زمین بزنند تا زینت‌های مخفی آنان آشکار شود! از این دستور می‌توان فهمید که به طور کلی [[زن]] در [[معاشرت]]، نباید کاری کند که موجب تحریک و تهییج و جلب توجه مردان نامحرم شود<ref>شهید مطهری، مجموعه آثار، ج۱۹، ص۴۹۱.</ref>. | |||
در نهایت، [[قرآن]] با فراخواندن همگان به بازگشت به سوی خداوند برای آنکه به [[رستگاری]] نایل شوند، در [[حقیقت]] [[مردمان]] را هشدار می‌دهد که از [[سهل‌انگاری]] در انجام [[فرمان‌های الهی]] بپرهیزند.<ref>[[علی محمدی آشنانی|محمدی آشنانی، علی]]، [[پوشش و حجاب (کتاب)|پوشش و حجاب]]، ص ۷۱.</ref>. | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||