جایگاه امامت در تفسیر و علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها
←منابع
(←منابع) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
(←منابع) |
||
| خط ۱۶۳: | خط ۱۶۳: | ||
افزون بر آن، آلوسی که می‌گوید: از اینکه نبوت ابراهیم{{ع}} به امامت تعبیر شده به دلیل خصوصیتی است که در ابراهیم{{ع}} هست با این سخن از اشکال گریخته است چون بحث بر سر خصوصیت درباره حضرت ابراهیم{{ع}} نیست، بلکه بحث بر سر نتیجه آن است که چرا خداوند با این خصوصیت‌ها، از نبوت حضرت ابراهیم{{ع}} به امامت، یاد کرده است. | افزون بر آن، آلوسی که می‌گوید: از اینکه نبوت ابراهیم{{ع}} به امامت تعبیر شده به دلیل خصوصیتی است که در ابراهیم{{ع}} هست با این سخن از اشکال گریخته است چون بحث بر سر خصوصیت درباره حضرت ابراهیم{{ع}} نیست، بلکه بحث بر سر نتیجه آن است که چرا خداوند با این خصوصیت‌ها، از نبوت حضرت ابراهیم{{ع}} به امامت، یاد کرده است. | ||
به هر روی، به نظر می‌رسد دیدگاه رایج و مشهور [[شیعه]] درباره [[مقام]] [[امامت حضرت ابراهیم]]{{ع}} به طور خاص و دیگر [[امامان]] به طور عام واقع‌بینانه است و این مقام [[برتر]] از [[مقام رسالت]] و نبوت خواهد بود. اکنون باید دید معنای «اصطلاحی امام» در این آیه به چه معناست که در فصل بعد خواهد آمد.<ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران فریقین (کتاب)|بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران فریقین]] ص ۱۰۵</ref> | به هر روی، به نظر می‌رسد دیدگاه رایج و مشهور [[شیعه]] درباره [[مقام]] [[امامت حضرت ابراهیم]]{{ع}} به طور خاص و دیگر [[امامان]] به طور عام واقع‌بینانه است و این مقام [[برتر]] از [[مقام رسالت]] و نبوت خواهد بود. اکنون باید دید معنای «اصطلاحی امام» در این آیه به چه معناست که در فصل بعد خواهد آمد.<ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران فریقین (کتاب)|بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران فریقین]] ص ۱۰۵</ref> | ||
==نتیجه== | |||
# [[مفسران شیعی]]، [[رتبه امامت]] در این [[آیه]] را همسو با [[روایات]] در مصادرشان، فراتر از [[نبوت]] می‌دانند و در این معنا - به جز دو تن از معاصران آنان- [[اتفاق نظر]] دارند. [[ادله قرآنی]] آنان در این باره عبارت‌اند از: تحلیل ساختار ادبی آیه، [[نزول وحی]] پیش از [[امامت]]، درنگ در [[زمان]] آزمون‌هایی که در [[قرآن]] به آن تصریح شده و [[تأمل]] در زمان دعای [[حضرت ابراهیم]]{{ع}}. [[روایات شیعه]] در این باره دست‌کم در حد [[مستفیض]] است. این روایات، امامت را پس از نبوت و فراتر از آن قلمداد می‌کند و در مفاد آنها تعارضی به چشم نمی‌خورد؛ | |||
# [[اهل سنت]]، به طور مشخص درباره رتبه امامت در این آیه بحث نکرده‌اند، آنان تنها در صدد تبیین معنای «[[امام]]» برآمده و عمدتاً آن را به معنای «[[نبی]]» دانسته‌اند. پس از نظر [[اهل تسنن]]، امامت همان نبوت است و مقامی [[برتر]] از آن نیست. اهل سنت در این زمینه ناگزیر از دو امرند: الف) زمان ابتلای حضرت ابراهیم{{ع}} به «کَلِماتٍ» را پیش از زمان [[اعطای نبوت]]، محسوب کنند، یا تبیینی مناسب از این دو زمان به دست دهند. ب) دلیلی برای [[اثبات]] معنای امامت به نبوت در این آیه اقامه کنند؛ دیدگاه اهل سنت و همچنین دو تن از معاصران [[شیعی]] در هر دو امر دچار [[ضعف]] و [[کاستی]] جدی است؟ | |||
#افزون بر [[ادله]] [[شیعه]] در [[برتری]] [[مقام امامت]] از [[رسالت]]، ادله دیگر نیز می‌توان در جهت [[تحکیم]] آن اقامه کرد از جمله: [[تمسک]] به [[سیاق آیات]] ۱۲۴ تا ۱۴۱ [[سوره بقره]]، بررسی مقاطع [[زندگی]] حضرت ابراهیم{{ع}}، تمسک به فرازهای آیه {{متن قرآن|إِذِ ابْتَلَى}}، تأمل در زمان [[دعاهای ابراهیم]]{{ع}} برای [[فرزندان]] و تحلیل شرایط احراز [[امامت در قرآن]]؛ | |||
#تنها سه نفر از اهل تسنن - تا آنجا که می‌شناسیم- ادله‌ای برای اثبات [[همسانی]] معنا و [[مقام نبوت]] با امامت و پیامدهای آن ارائه کرده‌اند که عبارت‌اند از: [[قاضی ابوبکر باقلانی]] در [[قرن پنجم]]، [[فخر رازی]] در [[قرن ششم]] و [[آلوسی]] در [[قرن سیزدهم]]. [[ادله]] اینان افزون بر آنکه مبتنی بر نصی از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} یا [[صحابه]] نیست، با اشکال‌های متعددی روبه‌روست.<ref>[[فتح‌الله نجارزادگان|نجارزادگان، فتح‌الله]]، [[بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران فریقین (کتاب)|بررسی تطبیقی معناشناسی امام و مقام امامت از دیدگاه مفسران فریقین]] ص ۱۱۴</ref> | |||
== منابع == | == منابع == | ||