پرش به محتوا

علم معصوم به همه حقایق قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰: خط ۱۰:


==باطن قرآن و علم امامان به بطن قرآن==
==باطن قرآن و علم امامان به بطن قرآن==
*یکی از معتبرترین خاستگاه علوم اهل بیت(علیهم السلام)، قرآن کریم است. این کتاب آسمانی، سرچشمۀ تمامی احکام شریعت و مهم‌ترین منبع علوم و معارف اسلامی است،<ref>ر.ک. عظیمی، محمد صادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص 171؛ اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص 75 و 76</ref> لیکن همه کس نمی‌تواند به عمق و باطن آن دست یابد و حقایق علمی آن را کشف کند. براساس برخی آیات مانند «وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ 7</ref>»<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶</ref> و نیز، برخی روایات از قبیل «مَا يَسْتَطِيعُ أَحَدٌ أَنْ يَدَّعِيَ أَنَّ عِنْدَهُ جَمِيعَ الْقُرْآنِ كُلِّهِ ظَاهِرِهِ وَ بَاطِنِهِ غَيْرُ الْأَوْصِيَاء<ref>ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب, الکافی، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲</ref>»<ref>ر.ک. بابایی، اهل بیت(علیهم السلام) پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref>، روشن می‌شود پس از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) مفسران آگاه به همه معانی و معارف قرآن، منحصر به امیرمؤمنان(علیه السلام) و یازده امام پس از ایشان است<ref>ر.ک. بابایی، اهل¬بیت(علیهم السلام) پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۳۴</ref> و به اجماع شیعه این علم از علومی است که لازم است امام از آن برخوردار باشد.<ref>ر.ک. اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶</ref> البته، بارها خود امامان معصوم(علیهم السلام) نیز، تصریح کرده اند که علم خود را نسل به نسل از نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) گرفته‌اند و علم نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) هم چیزی جز، علم قرآن کریم نیست.<ref>ر.ک. ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن‌ها</ref> از طرفی هم، یکی از معتبرترین خاستگاه علوم اهل‌ بیت(علیهم السلام)، قرآن کریم است که هر کسی نمی‌تواند به عمق و باطن آن برسد و حقایق علمی آن را کشف کند؛ چون بعد از پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله)، تنها اهل بیت(علیهم السلام) به همه قرآن از جمله ظاهر و باطن آن آشنا هستند.<ref>ر.ک. عظیمی، محمدصادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص ۷۱</ref>
*یکی از معتبرترین خاستگاه علوم [[اهل بیت]] {{عم}}، قرآن کریم است. این کتاب آسمانی، سرچشمۀ تمامی احکام شریعت و مهم‌ترین منبع علوم و معارف اسلامی است،<ref>ر.ک. [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱؛ [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref> لیکن همه کس نمی‌تواند به عمق و باطن آن دست یابد و حقایق علمی آن را کشف کند. براساس برخی آیات مانند {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}﴾}}<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref>»<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶</ref> و نیز، برخی روایات از قبیل {{عربی|اندازه=155%|«مَا يَسْتَطِيعُ أَحَدٌ أَنْ يَدَّعِيَ أَنَّ عِنْدَهُ جَمِيعَ الْقُرْآنِ كُلِّهِ ظَاهِرِهِ وَ بَاطِنِهِ غَيْرُ الْأَوْصِيَاء}}<ref>«هیچ کس را یارای این سخن نیست که ادعا کند تمامی قرآن از ظاهر و باطن آن نزد اوست مگر اوصیاء » ر.ک. کلینی، محمد بن یعقوب, الکافی، ج ۱، ص ۲۸۶، ح ۲</ref><ref>ر.ک. [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref>، روشن می‌شود پس از [[پیامبر اکرم]] {{صل}} مفسران آگاه به همه معانی و معارف قرآن، منحصر به [[امیرمؤمنان]] {{ع}} و یازده امام پس از ایشان است<ref>ر.ک. [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref> و به اجماع [[شیعه]] این علم از علومی است که لازم است امام از آن برخوردار باشد.<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref> البته، بارها خود [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} نیز، تصریح کرده اند که علم خود را نسل به نسل از نبی اکرم{{صل}} گرفته‌اند و علم نبی اکرم{{صل}} هم چیزی جز، علم قرآن کریم نیست.<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها</ref> از طرفی هم، یکی از معتبرترین خاستگاه علوم [[اهل‌ بیت]] {{عم}}، قرآن کریم است که هر کسی نمی‌تواند به عمق و باطن آن برسد و حقایق علمی آن را کشف کند؛ چون بعد از [[پیامبر اکرم]] {{صل}}، تنها [[اهل بیت]] {{عم}} به همه قرآن از جمله ظاهر و باطن آن آشنا هستند<ref>ر.ک. [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱</ref>.
 
==دلیل قرآنی==
==دلیل قرآنی==
*دو دلیل بر ادعای علم امام(علیه السلام) به همه حقایق قرآن اقامه شده است: دلیل قرآنی و دلیل روایی. اما، دلیل قرآنی از قبیل «وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ 7</ref>»<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶؛ بابایی، اهل بیت(علیهم السلام) پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref> و «قُلْ كَفى بِاللَّهِ شَهيداً بَيني وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب<ref>سورۀ رعد، آیۀ 43</ref>»<ref>ر.ک. ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ بابایی، اهل بیت(علیهم السلام) پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ نقوی، نسیم عباس، علم پیامبر و ائمه به غیب، ص۴۰؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۳۴</ref> که در آنها مراد از «الراسخون» و «مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب» اهل بیت(علیهم السلام) معرفی شده اند.<ref>ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶؛ ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ بابایی، اهل بیت(علیهم السلام) پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ نقوی، نسیم عباس، علم پیامبر و ائمه به غیب، ص۴۰؛ افقی، داوود، بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات، ص ۳۴</ref>
*دو دلیل بر ادعای علم امام{{ع}} به همه حقایق قرآن اقامه شده است: دلیل قرآنی و دلیل روایی. اما، دلیل قرآنی از قبیل {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|وَمَا يَعْلَمُ تَأْوِيلَهُ إِلاَّ اللَّهُ وَالرَّاسِخُونَ فِي الْعِلْمِ}}﴾}}<ref>سورۀ آل عمران، آیۀ ۷</ref>»<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷</ref> و {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|قُلْ كَفى بِاللَّهِ شَهيداً بَيني وَ بَيْنَكُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب}}﴾}}<ref>سورۀ رعد، آیۀ ۴۳</ref>»<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[سید نسیم عباس نقوی|عباس نقوی، سید نسیم]]، [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص۴۰؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref> که در آنها مراد از "الراسخون" و {{عربی|اندازه=155%|﴿{{متن قرآن|مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْكِتاب}}﴾}} [[اهل بیت]]{{عم}} معرفی شده‌اند.<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶؛ [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، [[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]، ماهنامه معرفت، ش ۷۳، ص ۲۷؛ [[سید نسیم عباس نقوی|عباس نقوی، سید نسیم]]، [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص۴۰؛ [[داوود افقی|افقی، داوود]]، [[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]، ص ۳۴</ref>
 
==دلیل روایی==
==دلیل روایی==
*روایات دربارۀ علم امامان(علیهم السلام) به حقایق قرآن فراوان است؛<ref>ر.ک. ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ بحرانی، هاشم، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ذیل آخرین آیه سوره رعد، حدیث ۱۶؛ تفتازانی، مسعود بن عمر، مختصرالمعانی، ص ۷۷؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج ۴، باب ۱۰، ح ۵؛ ص ١٢٨، ح ٣؛ ص ۱۹۳، ح ١؛ ص ۱۹4، ح ١؛ ص ۲۱۲، ح ۲؛ ج ۱، ص ۴۸؛ ج ۱، ص ۲۰۴؛ ج ۱، ص 37؛ ج ۱، ص 301؛ عظیمی، محمدصادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص ۷۱</ref> مانند:
*روایات دربارۀ علم [[امامان]] {{عم}} به حقایق قرآن فراوان است؛<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها؛ [[هاشم بحرانی|بحرانی، هاشم]]، البرهان فی تفسیر القرآن، ج ۲، ذیل آخرین آیه سوره رعد، حدیث ۱۶؛ تفتازانی، مسعود بن عمر، مختصرالمعانی، ص ۷۷؛ صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج ۴، باب ۱۰، ح ۵؛ ص ١٢٨، ح ٣؛ ص ۱۹۳، ح ١؛ ص ۱۹۴، ح ١؛ ص ۲۱۲، ح ۲؛ ج ۱، ص ۴۸؛ ج ۱، ص ۲۰۴؛ ج ۱، ص ۳۷؛ ج ۱، ص ۳۰۱؛ [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱</ref> مانند:
#امام رضا(علیه السلام) می فرمایند: «هیچ اختلاف و نزاعی وجود ندارد که حلال و حرام قرآن و به طور کلی قرآن تمام و کمال نزد ائمه است»<ref>ر.ک. اوجاقی، ناصرالدین، علم امام از دیدگاه کلام امامیه، ص۷۵ و ۷۶</ref>   
#[[امام رضا]] {{ع}} می‌فرمایند: «هیچ اختلاف و نزاعی وجود ندارد که حلال و حرام قرآن و به طور کلی قرآن تمام و کمال نزد ائمه است»<ref>ر.ک. [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، [[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]، ص ۷۵ و ۷۶</ref>   
#امیرالمؤمنین(علیه السلام) می فرمایند:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج 1، ص ۱۹۸</ref> «هیچ آیه از قرآن بر پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) نیامد مگر آنکه آن را بر من خوانده و املا نمود و من آن را با خط خود نوشتم؛ پیامبر(صلی الله علیه و آله) تأویل، تفسیر، ناسخ، منسوخ، محکم، متشابه و عام و خاص آن را به من آموخت.»<ref>ر.ک. عظیمی، محمد صادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص 171</ref>  
#[[امیرالمؤمنین]] {{ع}} می‌فرمایند:<ref>صفار، محمد بن حسن، بصائرالدرجات، ج 1، ص ۱۹۸</ref> «هیچ آیه از قرآن بر [[پیامبر خدا]] {{صل}} نیامد مگر آنکه آن را بر من خوانده و املا نمود و من آن را با خط خود نوشتم؛ [[پیامبر]] {{صل}} تأویل، تفسیر، ناسخ، منسوخ، محکم، متشابه و عام و خاص آن را به من آموخت.»<ref>ر.ک. [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱</ref>  
#و امام باقر(علیه السلام) می فرمایند: «هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند از ظاهر و باطن قرآن به طور کامل آگاه است، مگر اوصیا و جانشینان پیامبر.»<ref>ر.ک. عظیمی، محمد صادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص 171</ref>
[[امام باقر]] {{ع}} می‌فرمایند: «هیچ کس نمی‌تواند ادعا کند از ظاهر و باطن قرآن به طور کامل آگاه است، مگر اوصیا و جانشینان پیامبر.»<ref>ر.ک. [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱</ref>


==نتیجه‌گیری==
==نتیجه‌گیری==
*از مطالب بیان شده می توان استنباط کرد که:
*از مطالب بیان شده می‌توان استنباط کرد که:
#علم امامان معصوم(علیهم السلام) عین علم پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) است؛<ref>ر.ک. ایمانی، احد، وبگاه بهترین سخن‌ها</ref>
#علم [[امامان]] [[معصوم]] {{عم}} عین علم [[پیامبر اکرم]] {{صل}} است؛<ref>ر.ک. [[احد ایمانی|ایمانی، احد]]، وبگاه بهترین سخن‌ها</ref>
#پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) مفسر و مبین واقعی قرآن کریم بوده و بعد از ایشان، امامان معصوم(علیهم السلام) تفسیر، تأویل و بیان حقایق قرآن کریم را بر عهده دارند؛  
#پیامبر اکرم{{صل}} مفسر و مبین واقعی قرآن کریم بوده و بعد از ایشان، امامان معصوم{{عم}} تفسیر، تأویل و بیان حقایق قرآن کریم را بر عهده دارند؛  
#این علم از سنخ علوم موهوبی بوده و از تعلیمات غیبی و الهامات باطنی سرچشمه گرفته و با هدایت‌های پیامبر و تأییدات ویژه خدای متعال از حقایق قرآنی آگاه می‌شوند نه اینکه، خود علم غیب باشد. درضمن، علم به همه حقایق قرآن کریم از قبیل علوم اکتسابی نیست که در معرض فراموشی یا خطا باشد.<ref>ر.ک. نقوی، نسیم عباس، علم پیامبر و ائمه به غیب، ص۴۰؛ عظیمی، محمدصادق، سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی، ص ۷۱</ref>
#این علم از سنخ علوم موهوبی بوده و از تعلیمات غیبی و الهامات باطنی سرچشمه گرفته و با هدایت‌های پیامبر و تأییدات ویژه خدای متعال از حقایق قرآنی آگاه می‌شوند نه اینکه، خود علم غیب باشد. درضمن، علم به همه حقایق قرآن کریم از قبیل علوم اکتسابی نیست که در معرض فراموشی یا خطا باشد.<ref>ر.ک. [[سید نسیم عباس نقوی|عباس نقوی، سید نسیم]]، [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]، ص۴۰؛ [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، [[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]، ص ۱۷۱</ref>
 
==منابع==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{ستون-شروع|2}}
* [[پرونده:89913604.jpg|22px]] [[محمد صادق عظیمی|عظیمی، محمد صادق]]، '''[[سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی (پایان‌نامه)|سیر تطور موضوع گستره علم امام در کلام اسلامی]]'''؛
* [[پرونده:Moasseseimamkhomeini.jpg|22px]] [[ناصرالدین اوجاقی|اوجاقی، ناصرالدین]]، '''[[علم امام از دیدگاه کلام امامیه (پایان‌نامه)|علم امام از دیدگاه کلام امامیه]]'''؛
* [[پرونده:Mar.jpg|22px]] [[علی اکبر بابایی|بابایی، علی اکبر]]، '''[[اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن (مقاله)|اهل بیت پیامبر مفسران آگاه به تمام قرآن]]'''؛
* [[پرونده:899550304.jpg|22px]] [[داوود افقی|افقی، داوود]]، '''[[بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات (پایان‌نامه)|بررسی غلو در روایات علم اهل بیت از کتاب بصائر الدرجات]]'''؛
* [[پرونده:9030760879.jpg|22px]] '''[[سید نسیم عباس نقوی|عباس نقوی، سید نسیم]]، [[علم پیامبر و ائمه به غیب (پایان‌نامه)|علم پیامبر و ائمه به غیب]]'''؛
{{پایان}}
{{پایان}}


==پرسش‌های وابسته==
==پرسش‌های وابسته==
۷۵٬۰۴۳

ویرایش