مادر امام مهدی: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ' به 'شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج'
جز (جایگزینی متن - 'امام مهدی {{ع}} از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص' به 'قزوینی، سید محمد کاظم، [[امام مهدی از تولد...) |
جز (جایگزینی متن - 'شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ' به 'شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج') |
||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
#روایاتی که مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را بانویی سیاهپوست دانسته است. | #روایاتی که مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را بانویی سیاهپوست دانسته است. | ||
*یکی از روایتهای مشهور، حکایت از آن دارد که مادر [[امام مهدی]]{{ع}}، شاهزادهای رومی است که [[اعجازگونه]] به بیت شریف [[امام عسکری]]{{ع}} راه یافته است. | *یکی از روایتهای مشهور، حکایت از آن دارد که مادر [[امام مهدی]]{{ع}}، شاهزادهای رومی است که [[اعجازگونه]] به بیت شریف [[امام عسکری]]{{ع}} راه یافته است. | ||
*[[شیخ صدوق]] در داستان مفصلی، حکایت مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را [[نقل]] کرده است<ref> شیخ | *[[شیخ صدوق]] در داستان مفصلی، حکایت مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} را [[نقل]] کرده است<ref> [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، باب ۴۱، ح ۱</ref>. | ||
*'''[[روایات]] دسته اول:''' این [[روایت]]، نخست از طریق [[شیخ صدوق]]، در کتاب "[[کمال الدین و تمام النعمة]]" [[نقل]] شده است. آنگاه [[محمد بن جریر طبری]] آن را با سندی متفاوت، در کتاب "دلائل الامامة"<ref> محمد بن جریر طبری، دلائل الامامة، ص ۲۶۲</ref> آورده و [[شیخ طوسی]]" در کتاب "[[الغیبة]]" به [[نقل]] آن پرداخته است<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۲۰۸، ح ۱۷۸</ref>. وی، [[روایت]] را درست مانند [[روایت]] "[[کمال الدین و تمام النعمة]]" آورده است؛ امّا [[سند]] وی با [[سند]] کتاب [[کمال الدین]] متفاوت است. | *'''[[روایات]] دسته اول:''' این [[روایت]]، نخست از طریق [[شیخ صدوق]]، در کتاب "[[کمال الدین و تمام النعمة]]" [[نقل]] شده است. آنگاه [[محمد بن جریر طبری]] آن را با سندی متفاوت، در کتاب "دلائل الامامة"<ref> محمد بن جریر طبری، دلائل الامامة، ص ۲۶۲</ref> آورده و [[شیخ طوسی]]" در کتاب "[[الغیبة]]" به [[نقل]] آن پرداخته است<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۲۰۸، ح ۱۷۸</ref>. وی، [[روایت]] را درست مانند [[روایت]] "[[کمال الدین و تمام النعمة]]" آورده است؛ امّا [[سند]] وی با [[سند]] کتاب [[کمال الدین]] متفاوت است. | ||
*[[فتّال نیشابوری]]، [[ابن شهرآشوب]]<ref> ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۴، ص ۴۴۰</ref>، [[عبد الکریم نیلی]]<ref> عبد الکریم نیلی، منتخب الانوار المضیئة، ص ۱۰۵</ref> و از متأخران [[صاحب]] "إثبات الهداة فی النصوص و المعجزات" از کسانی هستند که این حکایت را [[نقل]] کردهاند. [[علامه مجلسی]] نیز حکایت را، یکجا از [[کتاب الغیبة]] و در جای دیگر، از [[کمال الدین و تمام النعمة]] [[نقل]] کرده است<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶</ref>. | *[[فتّال نیشابوری]]، [[ابن شهرآشوب]]<ref> ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۴، ص ۴۴۰</ref>، [[عبد الکریم نیلی]]<ref> عبد الکریم نیلی، منتخب الانوار المضیئة، ص ۱۰۵</ref> و از متأخران [[صاحب]] "إثبات الهداة فی النصوص و المعجزات" از کسانی هستند که این حکایت را [[نقل]] کردهاند. [[علامه مجلسی]] نیز حکایت را، یکجا از [[کتاب الغیبة]] و در جای دیگر، از [[کمال الدین و تمام النعمة]] [[نقل]] کرده است<ref> محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶</ref>. | ||
*برخی گفتهاند: این حکایت پس از سال ۲۴۲ ق اتّفاق افتاده است؛ در حالی که از سال ۲۴۲ ق به بعد، [[جنگ]] مهمّی میان [[مسلمانان]] و [[رومیان]]، رخ نداده است تا [[نرجس خاتون]] اسیر [[مسلمانان]] شوند<ref> جاسم حسین، تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۱۱۵</ref>. در پاسخ گفته شده: در این دوران و پس از آن، درگیری و جنگهایی میان آنان رخ داده است که در بسیاری از کتابهای تاریخی، میتوان نمونههایی از این درگیریها را یافت<ref>ر. ک: محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج ۹، ص ۲۰۱؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۷، ص ۸۰، ۸۱، ۸۵، ۹۳؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج ۱۰، ص ۳۲۳، ۳۴۳، ۳۴۵، ۳۴۷؛ همچنین در مقدمه کتاب مهدی موعود{{ع}}، ص ۱۵۲ مطلب مستندی در رد کسانی که جنگ در آن دوران را منتفی دانستهاند، آورده است</ref>. | *برخی گفتهاند: این حکایت پس از سال ۲۴۲ ق اتّفاق افتاده است؛ در حالی که از سال ۲۴۲ ق به بعد، [[جنگ]] مهمّی میان [[مسلمانان]] و [[رومیان]]، رخ نداده است تا [[نرجس خاتون]] اسیر [[مسلمانان]] شوند<ref> جاسم حسین، تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۱۱۵</ref>. در پاسخ گفته شده: در این دوران و پس از آن، درگیری و جنگهایی میان آنان رخ داده است که در بسیاری از کتابهای تاریخی، میتوان نمونههایی از این درگیریها را یافت<ref>ر. ک: محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج ۹، ص ۲۰۱؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۷، ص ۸۰، ۸۱، ۸۵، ۹۳؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج ۱۰، ص ۳۲۳، ۳۴۳، ۳۴۵، ۳۴۷؛ همچنین در مقدمه کتاب مهدی موعود{{ع}}، ص ۱۵۲ مطلب مستندی در رد کسانی که جنگ در آن دوران را منتفی دانستهاند، آورده است</ref>. | ||
*'''[[روایات]] دسته دوم:''' در بعضی از احادیث- بدون اشاره به سرگذشت آن بانوی بزرگوار- فقط به [[تربیت]] وی در بیت شریف [[حکیمه]] دختر [[امام جواد]]{{ع}} اشاره شده است<ref> شیخ | *'''[[روایات]] دسته دوم:''' در بعضی از احادیث- بدون اشاره به سرگذشت آن بانوی بزرگوار- فقط به [[تربیت]] وی در بیت شریف [[حکیمه]] دختر [[امام جواد]]{{ع}} اشاره شده است<ref> [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، باب ۴۲، ح ۲</ref>. عموم [[روایات]] این دسته، با [[احادیث]] دسته نخست منافاتی ندارد؛ زیرا میتوان [[روایات]] مربوط به [[نرجس خاتون]] را پس از ورود او به خانه آن بانوی بزرگ دانست. | ||
*'''[[روایت]] دسته سوم:''' [[مسعودی]] در "اثبات الوصیة" پس از [[نقل]] [[روایت]] پیشین، افزوده است: [[نرجس خاتون]]، علاوه بر اینکه در بیت شریف عمه [[امام عسکری]]{{ع}} [[تربیت]] یافته بود؛ در همان بیت شریف نیز به [[دنیا]] آمده بود<ref> مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۷۲</ref>. | *'''[[روایت]] دسته سوم:''' [[مسعودی]] در "اثبات الوصیة" پس از [[نقل]] [[روایت]] پیشین، افزوده است: [[نرجس خاتون]]، علاوه بر اینکه در بیت شریف عمه [[امام عسکری]]{{ع}} [[تربیت]] یافته بود؛ در همان بیت شریف نیز به [[دنیا]] آمده بود<ref> مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۷۲</ref>. | ||
*[[شیخ طوسی]] این [[روایت]] را بدون جمله {{عربی|" ولدت فی بیتها"}}، [[نقل]] کرده است<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۲۴۴</ref>. | *[[شیخ طوسی]] این [[روایت]] را بدون جمله {{عربی|" ولدت فی بیتها"}}، [[نقل]] کرده است<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۲۴۴</ref>. | ||
خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
*طرفداران این دیدگاه به [[روایت]] زیر از [[کناسی]]<ref> قابل توجه اینکه این روایت در غیبت نعمانی از یزید کناسی و در کمال الدین و تمام النعمة از ضریس کناسی نقل شده است</ref> استناد کردهاند. او میگوید: از [[امام باقر]]{{ع}} شنیدم که فرمود: همانا در [[صاحب]] این امر، سنّتی از [[حضرت یوسف|یوسف]]{{ع}} است و آن اینکه او [[فرزند]] کنیزی سیاه است. [[خداوند]] سبحانه و تعالی امرش را در یک شب [[اصلاح]] میفرماید<ref>ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۱۶۳؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۹، باب ۳۲، ح ۱۲</ref>. | *طرفداران این دیدگاه به [[روایت]] زیر از [[کناسی]]<ref> قابل توجه اینکه این روایت در غیبت نعمانی از یزید کناسی و در کمال الدین و تمام النعمة از ضریس کناسی نقل شده است</ref> استناد کردهاند. او میگوید: از [[امام باقر]]{{ع}} شنیدم که فرمود: همانا در [[صاحب]] این امر، سنّتی از [[حضرت یوسف|یوسف]]{{ع}} است و آن اینکه او [[فرزند]] کنیزی سیاه است. [[خداوند]] سبحانه و تعالی امرش را در یک شب [[اصلاح]] میفرماید<ref>ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۱۶۳؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۹، باب ۳۲، ح ۱۲</ref>. | ||
*[[علامه مجلسی]] با بیان اینکه این [[روایت]]، با بسیاری از [[روایات]] درباره مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} [[مخالفت]] دارد<ref> گفتنی است روایات فراوانی از سوی مدعیان مهدویّت و طرفداران آنها در طول تاریخ، جعل شده و به امامان معصوم علیهم السّلام نسبت داده شده است</ref>؛ راه حل را این دانسته است که مقصود از [[روایت]]، میتواند مادر با واسطه یا مربی آن حضرت باشد<ref>محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۹، باب ۱۳</ref>. | *[[علامه مجلسی]] با بیان اینکه این [[روایت]]، با بسیاری از [[روایات]] درباره مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} [[مخالفت]] دارد<ref> گفتنی است روایات فراوانی از سوی مدعیان مهدویّت و طرفداران آنها در طول تاریخ، جعل شده و به امامان معصوم علیهم السّلام نسبت داده شده است</ref>؛ راه حل را این دانسته است که مقصود از [[روایت]]، میتواند مادر با واسطه یا مربی آن حضرت باشد<ref>محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۹، باب ۱۳</ref>. | ||
*در منابع معتبر، به سرگذشت مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} پس از ولادت آن حضرت هیچ اشارهای نشده است. البته سخنی که در این باره [[نقل]] شده این است که: [[ابو علی خزیزرانی]]، کنیزی داشت که او را به [[امام حسن عسکری]]{{ع}} اهدا کرد و چون [[جعفر کذاب]]، خانه [[امام]] را [[غارت]] کرد؛ وی از دست [[جعفر کذاب]] گریخت و با [[ابو علی خزیزرانی]] [[ازدواج]] کرد. [[ابو علی خزیزرانی]] میگوید: او گفته است در ولادت [[سید]] حاضر بود و مادر او [[صقیل]] نام داشت. [[امام حسن عسکری]]{{ع}} [[صقیل]] را از آنچه بر سر خاندانش میآید، [[آگاه]] کرد و او از [[امام]] خواست از [[خدای تعالی]] بخواهد [[مرگ]] وی را پیش از آن برساند. او در حیات [[امام حسن عسکری]]{{ع}} در گذشت و بر سر [[قبر]] وی لوحی است که بر آن نوشتهاند: این، [[قبر]] مادر [[محمد]] است<ref> شیخ | *در منابع معتبر، به سرگذشت مادر [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} پس از ولادت آن حضرت هیچ اشارهای نشده است. البته سخنی که در این باره [[نقل]] شده این است که: [[ابو علی خزیزرانی]]، کنیزی داشت که او را به [[امام حسن عسکری]]{{ع}} اهدا کرد و چون [[جعفر کذاب]]، خانه [[امام]] را [[غارت]] کرد؛ وی از دست [[جعفر کذاب]] گریخت و با [[ابو علی خزیزرانی]] [[ازدواج]] کرد. [[ابو علی خزیزرانی]] میگوید: او گفته است در ولادت [[سید]] حاضر بود و مادر او [[صقیل]] نام داشت. [[امام حسن عسکری]]{{ع}} [[صقیل]] را از آنچه بر سر خاندانش میآید، [[آگاه]] کرد و او از [[امام]] خواست از [[خدای تعالی]] بخواهد [[مرگ]] وی را پیش از آن برساند. او در حیات [[امام حسن عسکری]]{{ع}} در گذشت و بر سر [[قبر]] وی لوحی است که بر آن نوشتهاند: این، [[قبر]] مادر [[محمد]] است<ref> [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۳۱، ح ۷</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۳۷۱ - ۳۷۵.</ref>. | ||
==صیقل رد موعودنامه== | ==صیقل رد موعودنامه== | ||
*یکی از نامهایی است که [[نرجس خاتون]] -مادر حضرت- به آن خوانده میشده<ref>[[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۱۷۲.</ref>. همچنین "[[صیقل]]" کنیزی بود که وقتی [[معتمد عباسی]] [[دستور]] داد به جستوجوی خانه [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و خانه همسایگان پس از [[شهادت]] [[امام]] بپردازند، این کنیز به خاطر حفظ [[جان]] [[امام زمان]] {{ع}} ادعای بارداری کرد. لذا او را دستگیر کردند و به مدت دو سال نگاه داشتند، تا آنکه به باردار نبودن وی مطمئن شده و او را رها ساختند<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۴۷۶؛ حیات فکری سیاسی امامان شیعه، ص ۲۱۵.</ref>. برخی منابع "[[صقیل]]" ذکر کردهاند و [[صقیل]]، به مفهوم پدیده نورانی و پرجلوه و نرم است<ref>[[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۱۷۲.</ref><ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۶۵.</ref>. | *یکی از نامهایی است که [[نرجس خاتون]] -مادر حضرت- به آن خوانده میشده<ref>[[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۱۷۲.</ref>. همچنین "[[صیقل]]" کنیزی بود که وقتی [[معتمد عباسی]] [[دستور]] داد به جستوجوی خانه [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و خانه همسایگان پس از [[شهادت]] [[امام]] بپردازند، این کنیز به خاطر حفظ [[جان]] [[امام زمان]] {{ع}} ادعای بارداری کرد. لذا او را دستگیر کردند و به مدت دو سال نگاه داشتند، تا آنکه به باردار نبودن وی مطمئن شده و او را رها ساختند<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۴۷۶؛ حیات فکری سیاسی امامان شیعه، ص ۲۱۵.</ref>. برخی منابع "[[صقیل]]" ذکر کردهاند و [[صقیل]]، به مفهوم پدیده نورانی و پرجلوه و نرم است<ref>[[سید محمد کاظم قزوینی|قزوینی، سید محمد کاظم]]، [[امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور (کتاب)|امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور]]، ص ۱۷۲.</ref><ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۴۶۵.</ref>. |