حسد در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها
←اقسام حسد به اعتبار ضرر آن
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
*در این‌جا اشاره به نکته‌ای مهم، سخت لازم است؛ و آن این‌که هرچند [[حسد]] نیز همچون [[دنیادوستی]] در شمار امور ذاتی [[انسان]] است، امّا در شمار امور ذاتی غیرقابل تغییر نمی‌باشد؛ بلکه [[آدمی]] می‌تواند به‌وسیله ریاضت‌های شرعی و با استفاده از راه‌هائی که پیش از این به تفصیل از آن سخن گفتیم، نفْس خود را از این [[رذیلت]] تخلیه نموده، به خوی‌های مقابل آن زینت بخشد. | *در این‌جا اشاره به نکته‌ای مهم، سخت لازم است؛ و آن این‌که هرچند [[حسد]] نیز همچون [[دنیادوستی]] در شمار امور ذاتی [[انسان]] است، امّا در شمار امور ذاتی غیرقابل تغییر نمی‌باشد؛ بلکه [[آدمی]] می‌تواند به‌وسیله ریاضت‌های شرعی و با استفاده از راه‌هائی که پیش از این به تفصیل از آن سخن گفتیم، نفْس خود را از این [[رذیلت]] تخلیه نموده، به خوی‌های مقابل آن زینت بخشد. | ||
*به عبارت دیگر، به فعلیّت درآمدن این ذاتیّات در دست [[آدمی]] است؛ او خود می‌تواند از بروز آن‌ها جلوگیری کرده، و یا [[نفس]] را در [[تمایلات]] خود رها نماید، تا [[رذیلت]] [[حسد]] همچون دیوی [[سرکش]] مهار [[نفس]] را در دست گرفته او را به هر سوی که دلخواه اوست، رهنمون شود!. به این [[آیه شریفه]] بنگرید: {{متن قرآن|لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ}}<ref>«ما پیامبرانمان را با برهان‌ها (ی روشن) فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو فرو فرستادیم تا مردم به دادگری برخیزند و (نیز) آهن را فرو فرستادیم که در آن نیرویی سخت و سودهایی برای مردم است» سوره حدید، آیه ۲۵.</ref>. | *به عبارت دیگر، به فعلیّت درآمدن این ذاتیّات در دست [[آدمی]] است؛ او خود می‌تواند از بروز آن‌ها جلوگیری کرده، و یا [[نفس]] را در [[تمایلات]] خود رها نماید، تا [[رذیلت]] [[حسد]] همچون دیوی [[سرکش]] مهار [[نفس]] را در دست گرفته او را به هر سوی که دلخواه اوست، رهنمون شود!. به این [[آیه شریفه]] بنگرید: {{متن قرآن|لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ وَأَنْزَلْنَا مَعَهُمُ الْكِتَابَ وَالْمِيزَانَ لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ وَأَنْزَلْنَا الْحَدِيدَ فِيهِ بَأْسٌ شَدِيدٌ وَمَنَافِعُ لِلنَّاسِ}}<ref>«ما پیامبرانمان را با برهان‌ها (ی روشن) فرستادیم و با آنان کتاب و ترازو فرو فرستادیم تا مردم به دادگری برخیزند و (نیز) آهن را فرو فرستادیم که در آن نیرویی سخت و سودهایی برای مردم است» سوره حدید، آیه ۲۵.</ref>. | ||
*بر این اساس، می‌توان گفت که اگر پیراستن [[نفس]] [[آدمی]] از رذائل، و آراستن آن به [[فضائل]] ممکن نمی‌بود، [[بعثت پیامبران]] {{صل}} عبث می‌نمود و فائدتی بر آن مترتّب نمی‌گشت - {{متن قرآن|سُبْحَانَهُ وَتَعَالَى عَمَّا يَقُولُونَ عُلُوًّا كَبِيرًا}}<ref>«پاکا و فرا برترا به برتری بزرگ که اوست از آنچه (آنان) می‌گویند» سوره اسراء، آیه ۴۳.</ref> | |||
*در این زمینه، هرچند [[قانون]] [[وراثت]]، [[قانون]] محیط رشد [[انسان]]، [[قانون]] تغذیه و [[قانون]] [[دوستان]] و هم‌نشینان او را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت، امّا با این همه به نظر ما ذاتی بودن این [[رذیلت]]، و نیز تشدید آن به‌وسیله یکایک این [[قوانین]]، نمی‌تواند آن را بر [[آدمی]] غالب نماید. آری! [[انسان]] تنها در صورتی [[اسیر]] این [[رذیلت اخلاقی]] می‌گردد، که خود به [[مبارزه]] با آن برنخیزد و [[نفس]] خود را از چنگال سیاه آن رها ننماید<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۳۳-۴۳۴.</ref>. | *در این زمینه، هرچند [[قانون]] [[وراثت]]، [[قانون]] محیط رشد [[انسان]]، [[قانون]] تغذیه و [[قانون]] [[دوستان]] و هم‌نشینان او را نیز نمی‌توان از نظر دور داشت، امّا با این همه به نظر ما ذاتی بودن این [[رذیلت]]، و نیز تشدید آن به‌وسیله یکایک این [[قوانین]]، نمی‌تواند آن را بر [[آدمی]] غالب نماید. آری! [[انسان]] تنها در صورتی [[اسیر]] این [[رذیلت اخلاقی]] می‌گردد، که خود به [[مبارزه]] با آن برنخیزد و [[نفس]] خود را از چنگال سیاه آن رها ننماید<ref>[[حسین مظاهری|مظاهری، حسین]]، [[دانش اخلاق اسلامی ج۲ (کتاب)|دانش اخلاق اسلامی]]، ج۲، ص ۴۳۳-۴۳۴.</ref>. | ||