مسئولیتپذیری: تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص'
(←منابع) |
جز (جایگزینی متن - '، ص:' به '، ص') |
||
خط ۱۱: | خط ۱۱: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*[[قرآن کریم]] درباره اهمیت و [[جایگاه]] مسئولیتپذیری میفرماید: {{متن قرآن|وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا}}<ref>«و آنچه تو را بدان دانشی نیست، پی مگیر که از گوش و چشم و دل، هر یک، خواهند پرسید» سوره اسراء، آیه ۳۶.</ref>. | *[[قرآن کریم]] درباره اهمیت و [[جایگاه]] مسئولیتپذیری میفرماید: {{متن قرآن|وَلَا تَقْفُ مَا لَيْسَ لَكَ بِهِ عِلْمٌ إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُولَئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولًا}}<ref>«و آنچه تو را بدان دانشی نیست، پی مگیر که از گوش و چشم و دل، هر یک، خواهند پرسید» سوره اسراء، آیه ۳۶.</ref>. | ||
*همچنین میفرماید: {{متن قرآن|فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ...}}<ref>«در راه خداوند نبرد کن! تو را جز به (وظیفه) خویش مکلّف نکردهاند و مؤمنان را (نیز به نبرد) ترغیب کن ...» سوره نساء، آیه ۸۴.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، | *همچنین میفرماید: {{متن قرآن|فَقَاتِلْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لَا تُكَلَّفُ إِلَّا نَفْسَكَ وَحَرِّضِ الْمُؤْمِنِينَ...}}<ref>«در راه خداوند نبرد کن! تو را جز به (وظیفه) خویش مکلّف نکردهاند و مؤمنان را (نیز به نبرد) ترغیب کن ...» سوره نساء، آیه ۸۴.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۴۱.</ref>. | ||
*[[پیامبر]]{{صل}} میفرمایند: "شما همه شبان و [[مسئول]] نگاهبانی یکدیگرید"<ref>محمد رضا عطایی، مجموعه ورام، آداب و اخلاق در اسلام، ص۵۷.</ref>. | *[[پیامبر]]{{صل}} میفرمایند: "شما همه شبان و [[مسئول]] نگاهبانی یکدیگرید"<ref>محمد رضا عطایی، مجموعه ورام، آداب و اخلاق در اسلام، ص۵۷.</ref>. | ||
*[[امام علی]]{{ع}} نیز میفرمایند: "گفتارها سپرده، نزد نگهدار است و نهفتهها [[آشکار]]، و هر نفسی بدانچه کرده گرفتار..."<ref>نهج البلاغه، ترجمه جعفر شهیدی، کلمات قصار ۳۴۳، ص۴۲۲.</ref>. | *[[امام علی]]{{ع}} نیز میفرمایند: "گفتارها سپرده، نزد نگهدار است و نهفتهها [[آشکار]]، و هر نفسی بدانچه کرده گرفتار..."<ref>نهج البلاغه، ترجمه جعفر شهیدی، کلمات قصار ۳۴۳، ص۴۲۲.</ref>. | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
*بحث دیگر این است که چرا [[آدمی]] [[مسئولیت]] دارد؟ براساس [[آموزههای دینی]] حتی اعضای [[انسان]] [[مسئولیت]] دارند تا چه رسد به خود [[انسان]]، [[انسان]] به این [[دلیل]] در مقابل [[خداوند]] [[مسئولیت]] دارد که [[خداوند]] او را آفریده و هر آنچه مورد نیازش بوده به او عطا نموده و از طرفی در "الست" از [[انسان]] [[تعهد]] گرفته شده است، همچنانکه در [[قرآن کریم]] آمده است:{{متن قرآن|وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَى شَهِدْنَا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِينَ}}<ref> «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت از پشت فرزندان آدم، زادههای آنها را برآورد و از آنان بر خودشان گواهی گرفت که آیا من پروردگارتان نیستم؟ گفتند: چرا، گواهی میدهیم؛ مبادا که در رستخیز بگویید ما از این ناآگاه بودیم» سوره اعراف، آیه ۱۷۲.</ref>. | *بحث دیگر این است که چرا [[آدمی]] [[مسئولیت]] دارد؟ براساس [[آموزههای دینی]] حتی اعضای [[انسان]] [[مسئولیت]] دارند تا چه رسد به خود [[انسان]]، [[انسان]] به این [[دلیل]] در مقابل [[خداوند]] [[مسئولیت]] دارد که [[خداوند]] او را آفریده و هر آنچه مورد نیازش بوده به او عطا نموده و از طرفی در "الست" از [[انسان]] [[تعهد]] گرفته شده است، همچنانکه در [[قرآن کریم]] آمده است:{{متن قرآن|وَإِذْ أَخَذَ رَبُّكَ مِنْ بَنِي آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّيَّتَهُمْ وَأَشْهَدَهُمْ عَلَى أَنْفُسِهِمْ أَلَسْتُ بِرَبِّكُمْ قَالُوا بَلَى شَهِدْنَا أَنْ تَقُولُوا يَوْمَ الْقِيَامَةِ إِنَّا كُنَّا عَنْ هَذَا غَافِلِينَ}}<ref> «و (یاد کن) آنگاه را که پروردگارت از پشت فرزندان آدم، زادههای آنها را برآورد و از آنان بر خودشان گواهی گرفت که آیا من پروردگارتان نیستم؟ گفتند: چرا، گواهی میدهیم؛ مبادا که در رستخیز بگویید ما از این ناآگاه بودیم» سوره اعراف، آیه ۱۷۲.</ref>. | ||
*[[احساس مسئولیت]]، به طور ناخودآگاه در [[درون انسان]] متولد میشود. زمانی که [[انسان]]، ندای [[وجدان]] را به [[تکلیف]] و [[واجب]] [[اخلاقی]] میشنود، طبیعتاً تنها با وجود [[آزادی]] کامل و [[قدرت]] بر [[اطاعت]] و [[فرمانبرداری]] از [[تکلیف]]، این ندا را میشنود، در این وضعیت، [[وجدان]] میپرسد و شخص [[صاحب]] [[وجدان]] مورد سؤال قرار میگیرد و در آن اموری که به [[تکلیف]] [[اخلاقی]] برمیگردد، هیچ رابطهای میان فرد و وجدانش وجود ندارد. آری! [[خداوند متعال]] میپرسد و [[حسابرسی]] میکند، ولی او [[خویشتنداری]] و [[مهربانی]] هم میکند <ref>محمد جواد مغنیه، فلسفه اخلاق در اسلام، ترجمه عبدالحسین صافی، ص۱۴۹ – ۱۵۱.</ref>. | *[[احساس مسئولیت]]، به طور ناخودآگاه در [[درون انسان]] متولد میشود. زمانی که [[انسان]]، ندای [[وجدان]] را به [[تکلیف]] و [[واجب]] [[اخلاقی]] میشنود، طبیعتاً تنها با وجود [[آزادی]] کامل و [[قدرت]] بر [[اطاعت]] و [[فرمانبرداری]] از [[تکلیف]]، این ندا را میشنود، در این وضعیت، [[وجدان]] میپرسد و شخص [[صاحب]] [[وجدان]] مورد سؤال قرار میگیرد و در آن اموری که به [[تکلیف]] [[اخلاقی]] برمیگردد، هیچ رابطهای میان فرد و وجدانش وجود ندارد. آری! [[خداوند متعال]] میپرسد و [[حسابرسی]] میکند، ولی او [[خویشتنداری]] و [[مهربانی]] هم میکند <ref>محمد جواد مغنیه، فلسفه اخلاق در اسلام، ترجمه عبدالحسین صافی، ص۱۴۹ – ۱۵۱.</ref>. | ||
*از طرفی [[مقام]] [[مسئولیت]] بعد از [[تکلیف]] است، زیرا از آن میجوشد و زاده میشود. ماهیت [[مسئولیت]] میطلبد که مسؤلی باشد که ما برای حساب و کتاب در برابر او بایستیم، و او کسی است که [[الزام]] و [[تکلیف]] و [[امر و نهی]] نموده است<ref>ر.ک: محمد جواد مغنیه، فلسفه اخلاق در اسلام، ترجمه عبدالحسین صافی، ص۱۶۹.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، | *از طرفی [[مقام]] [[مسئولیت]] بعد از [[تکلیف]] است، زیرا از آن میجوشد و زاده میشود. ماهیت [[مسئولیت]] میطلبد که مسؤلی باشد که ما برای حساب و کتاب در برابر او بایستیم، و او کسی است که [[الزام]] و [[تکلیف]] و [[امر و نهی]] نموده است<ref>ر.ک: محمد جواد مغنیه، فلسفه اخلاق در اسلام، ترجمه عبدالحسین صافی، ص۱۶۹.</ref><ref>[[فردین احمدوند|احمدوند، فردین]]، [[مکارم اخلاق در صحیفه (کتاب)|مکارم اخلاق در صحیفه]]، ص۳۴۳.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == |