دیدگاه اهل سنت درباره امام مهدی چیست؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۴۰
، ۱۴ آوریل ۲۰۲۰←پاسخ جامع اجمالی
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
|- | |- | ||
|} | |} | ||
===دیدگاه اهل سنت درباره امام مهدی=== | |||
مهدویت و یا موعود باوری به معنای اعتقاد به یک نجات‌بخش است که در آخرالزمان برای نجات و رهایی انسان‌ها و برقراری صلح و عدالت خواهد آمد. مهدویت یکی از بحث های ریشه ای و اصیل است، و اختصاصی به تشیع ندارد و قبل از اینکه مسئله ای شیعی باشد یک مسئله اسلامی و مورد قبول بیشتر مسلمانان است، اگر در مواردی جزئی اختلاف هایی وجود دارد. | |||
====[[اعتقاد]] به وجود [[امام مهدی]] {{ع}} از نظر [[اهل سنت]]==== | |||
[[عقیده]] به [[مهدویت]] و [[باور]] به [[ظهور]] و [[قیام مهدی موعود]] ـ به عنوان نجاتدهنده عالم [[بشریت]] و اصلاحگر [[موعود]] ـ [[باور]] و [[اعتقادی]] است که براساس کتاب و [[سنّت]]، پدید آمده و بیشتر [[مسلمانان]] به آن [[اذعان]] دارند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹.</ref>. یعنی [[اعتقاد]] به وجود [[ولی عصر]]{{ع}} به عنوان نجاتدهندۀ عالم [[بشریت]] و اصلاحگر [[موعود]] ویژۀ [[شیعیان]] نیست و اصل این [[عقیده]] از نظر [[اهل سنت]] با [[شیعه]] همسان بوده و بین این دو [[فرقه]] از حیث بشارت‌‌های [[پیامبر]]{{صل}} راجع به [[ظهور]] آن [[حضرت]] و [[مأموریت]] جهانی وی و دربارۀ شخصیت برجسته و [[مقدس]] آن بزرگوار و حتی نشانه‌‌های [[ظهور]] و ویژگیهای [[انقلاب]] او تفاوتی وجود ندارد<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>، چنان‌که چهار نفر از بزرگان علمای [[مذاهب]] چهارگانۀ اهل [[سنّت]]<ref>ابن حجر شافعی، ابو السرور احمد بن ضیاء الحنفی، محمد بن احمد مالکی و یحیی بن محمد حنبلی.</ref> در جواب استفتایی به صحّت اصل [[ظهور مهدی]] در [[آخر الزمان]] و اینکه عالم را پر از [[عدل و داد]] کند و [[عیسی]] {{ع}} به آن [[حضرت]] [[اقتدا]] نماید و اوصاف دیگر آن [[حضرت]] رسما فتوای مستدل و [[قاطع]] دادهاند<ref>البرهان فی علامات مهدی آخر الزمان، باب ۱۳؛ امامت و مهدویت، ج ۳، ص ۲۸۱.</ref>.<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref> | |||
از مصادر معتبر [[تاریخ]] و [[حدیث]] استفاده میشود در تمامی عصرها و دورانها این یک عقیدۀ عمومی [[امّت اسلام]] بوده است و همه بر آن [[اتفاق نظر]] داشتهاند؛ لذا [[مدعیان دروغین مهدویت]] را به جهت اینکه واجد صفات و نشانیهای [[مهدی موعود]] نیستند رد میکردند و هرگز در [[مقام]] رد آنها صحّت اصل و اساس این [[عقیده]] را منکر نمیشدند و این اتفاق نظر به حدّی است که تندرو‌ترین گروههای [[اهل سنت]] ([[وهابیان]]) نیز این موضوع را پذیرفته و از آن به طور جدّی [[دفاع]] می‌کنند و از [[عقاید]] مسلّم [[اسلامی]] میدانند<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref> و حرکت‌‌هایی که از سوی [[مدعیان مهدویت]] در [[جوامع اسلامی]] [[اهل سنت]] رخ داده مانند جنبش [[مهدی سودانی]] در قرن گذشته و حرکتی که در آغاز این قرن در [[حرم]] [[مکه]] اتفاق افتاد و جنبش‌‌ها‌یی مانند "جنبش [[جهاد]] و [[هجرت]]" در [[مصر]] و حرکت‌‌های مشابه آن نشأت گرفته از [[اعتقاد]] به وجود [[ولی عصر]]{{ع}} است نه در اثر به وجود آمدن خلأ [[فکری]] و یا تحت تأثیر تفکرات [[شیعی]]، آنگونه که برخی تصور می‌کنند<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>. | |||
====دیدگاه [[اهل سنت]] دربارۀ [[ظهور امام مهدی]]{{ع}}==== | |||
[[جایگاه]] [[اعتقاد به حضرت مهدی]]{{ع}} در میان [[اهل سنت]] چنان است که علمای ایشان با [[نقل]] روایتی از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}}، منکران [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} را منکران [[رسالت پیامبر]] [[اسلام]] شمرده‌اند<ref>{{متن حدیث|قَالَ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}}: مَنْ أَنْکَرَ خُرُوجَ الْمَهْدِیِّ، فَقَدْ کَفَرَ بِمَا أنْزَلَ عَلَی مُحَمَّد}}؛ السیوطی، جلال الدین؛ العرف الوردی فی اخبار المهدی، ص ۱۴۲.</ref>؛ [[محمد]] بن سفارینی [[حنبلی]] در کتاب لوامع‌‌الانوار در این مورد ابتدا روایاتی از [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} [[نقل]] کرده‌اند که در آنها اولاً [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} امر قطعی و لازم‌‌الاجرا دانسته شده است<ref>{{متن حدیث|وَ فِی حَدِیثِ حُذَیْفَةَ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُ عَنِ النَّبِیِّ{{صل}}: یَا حُذَیْفَةُ لَوْ لَمْ یَبْقَ مِنَ الدُّنْیَا إِلَّا یَوْمٌ وَاحِدٌ لَطَوَّلَ اللَّهُ ذَلِکَ الْیَوْمَ حَتَّی یَمْلِکَ رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ بَیْتِی تَجْرِی الْمَلَاحِمُ عَلَی یَدَیْهِ وَ یَظْهَرُ الْإِسْلَامُ وَ لَا یُخْلِفُ اللَّهُ وَعْدَهُ وَ هُوَ سَرِیعُ الْحِسَابِ}}</ref>؛ ثانیاً [[تکذیب‌کنندگان]] [[امام]] از [[دین]] خارج و [[کافر]] تلقی شده‌اند<ref> {{متن حدیث|وَ قَدْ رَوَی الْإِمَامُ الْحَافِظُ بْن الْإِسْکَافِ بِسَنَدٍ مَرضِیٍّ إِلی جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ رَضِیَ اللَّهُ عَنْهُمَا قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ{{صل}} مَن کَذَّبَ بِالدَّجّالِ فَقَد کَفَرَ وَ مَن کَذَّبَ بِالْمَهْدِیِّ فَقَدْ کَفَرَ}}</ref>.<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۵۶ ـ۵۷.</ref> | |||
*برخی از دیدگاه‌های [[اهل سنت]] دربارۀ [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} عبارت‌اند از: | |||
#[[ظهور امام مهدی]]{{ع}} امر قطعی و لازم‌الاجراست؛ | |||
#[[ایمان]] به [[خروج مهدی]]{{ع}} [[واجب]] و منکر آن [[کافر]] است؛ | |||
#منکران [[ظهور امام مهدی]]{{ع}} منکران [[رسالت]] [[پیامبر گرامی اسلام]]{{صل}} هستند؛ | |||
#[[مهدویت]] از موضوعات و مسائل [[اعتقادی]] ثابت و اصیل؛ | |||
#از راه‌های مطمئنه و قطعی نظیر [[تواتر]] ثابت شده و از [[امور غیبی]] به شمار می‌آید<ref>{{عربی|وَ خلاصَةِ اَلْقَوْلِ إِنَّ عَقِیدَةَ خُرُوجُ الْمَهْدِیِّ عَقِیدَةُ ثَابِتَةٌ مُتَواتِرَةٌ عَنْهَصل یَجِبُ الْإِیمَانُ بِهَا لِأَنَّهَا مِنْ أُمُورِ الْغَیْبِ و اَلْإِیمَانُ بِهَا مِنْ صِفَاتِ اَلْمُتَّقِینَ کَمَا قَالَ تَعَالَی الم، ذَلِکَ الْکِتَابُ لَا رَیْبَ فِیهِ هُدًی لِلْمُتَّقِینَ، الَّذِینَ یُؤْمِنُونَ بِالْغَیْبِ وَ إِنَّ إِنْکَارَهَا لاَ یَصْدُرُ إِلاَّ مِنْ جَاهِلٍ أَوْ مُکَابِرٍ أَسْأَلُ اللَّهَ تَعَالَی أَنْ یَتَوَفَّانَا عَلَی الْإِیمَانِ بِهَا وَ بِکُلِّ مَا صَحَّ فِی الْکِتَابِ وَ السُّنَّةِ}}؛ البانی، ناصرالدین، موسوعه الالبانی، ج ۹، ص ۲۷۷.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]، [[بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت (کتاب)|بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت]]، ص ۵۶ ـ۵۷؛ [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹.</ref> | |||
==تفاوت [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[عقیده]] به [[مهدویت]]== | |||
*تفاوت [[شیعه]] و [[اهل سنت]] در [[اعتقاد به مهدویت]] این است که [[شیعه]] [[معتقد]] است هم اکنون [[حضرت مهدی]] زنده است؛ ولی بعضی از [[اهل سنت]] معتقدند او در [[آخرالزمان]] به [[دنیا]] می‌آید و عدۀ کمی از آنان در مورد ولادت و [[غیبت]] او با [[شیعیان]] هم‌‌عقیده‌اند<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷؛ رحیمی، عباس، امید فردا، ص۱۲.</ref> و معتقدند [[حضرت مهدی]] پسر بلاواسطۀ [[حضرت]] [[امام حسن عسکری]]{{ع}} است و در کتبشان به این مطلب تصریح کرده‌اند<ref>ر.ک: [[حبیب‌الله طاهری|طاهری، حبیب‌الله]]، [[سیمای آفتاب (کتاب)|سیمای آفتاب]]، ص ۳۸۷.</ref> از جمله: | |||
#[[ابن اثیر]] در حوادث سال ۲۶۰ [[هجری]] می‌نویسد: «از جمله حوادث سال ۲۶۰ آن بود که در آن [[امام حسن عسکری]]{{ع}} [[وفات]] یافت و او یکی از [[امامان دوازده‌گانه]] به عقیدۀ [[شیعه]] است که ولادتش در سال ۲۳۲ بود. او [[پدر]] محمًّد است که [[شیعه]] او را [[منتظر]] نامند»<ref>الکامل فی التاریخ، ج ۷، ص ۲۷۴.</ref>؛ | |||
#[[حافظ ابو عبدالله محمد بن یوسف گنجی شافعی]] می‌گوید: [[امام عسکری]]{{ع}} [[روز جمعه]] هشتم [[ربیع]] الاوّل در سال ۲۶۰ در سامرّا از [[دنیا]] رفت و در خانه‌ای که پدرش [[دفن]] شده بود [[دفن]] گردید پسرش را بعد از خود گذاشت و اوست [[امام]] [[منتظر]]»<ref>کفایة الطالب فی المناقب، فصل: فرع فی ذکر الائمه، ص ۳۱۲.</ref> و...<ref>ر.ک: [[محمد تقی مصباح یزدی|مصباح یزدی، محمد تقی]]، [[آفتاب ولایت (کتاب)|آفتاب ولایت]]، ص۱۱۷ ـ ۱۱۹؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ (کتاب)|معارف و عقاید ۵]] ج۲ ص ۱۱۰.</ref>. کهن‌‌ترین کتاب [[اهل سنت]] دربارۀ [[مهدی]]{{ع}}، کتاب "[[فتن و ملاحم]]" اثر [[حافظ نعیم بن حماد مروزی]] است که مؤلف آن از اساتید [[بخاری]] و دیگران بوده است که از مصنفان [[صحاح]] ششگانه به شمار می‌رود<ref>ر.ک: [[علی کورانی|کورانی، علی]]، [[عصر ظهور ۱ (کتاب)|عصر ظهور]]، ص۳۷۷.</ref>. | |||
===ویژگیهای [[مهدی موعود]] در [[احادیث]] و منابع اهل [[سنّت]]=== | |||
*در [[منابع روایی]] اهل [[سنّت]]، [[روایات معتبر]] و صحیحی از [[پیامبر اکرم]]{{صل}} دربارۀ [[مهدی موعود]] [[نقل]] شده که برای معرّفی و [[شناخت]] آن [[حضرت]] قابل توجّه است از جمله: | |||
#[[شیخ]] [[ابراهیم]] حموی [[شافعی]] در [[فرائد السمطین]] از [[رسول خدا]]{{صل}} [[نقل]] کرده است: «[[خلفا]] و [[جانشینان]] من و حجّتهای [[خدا]] بر [[خلق]] پس از من [[دوازده]] نفرند: اوّل آنان برادرم و آخرشان فرزندم؛ گفته شد: ای [[رسول خدا]]! برادرت کیست؟ فرمود: [[علی بن ابی طالب]]. سؤال شد: فرزندت کیست؟ فرمود: [[مهدی]] که [[زمین]] را از [[قسط و عدل]] آکنده میسازد؛ همانسان که از ظلموجور پر شده است. قسم به آنکه مرا به [[حق]] به عنوان بشارتدهنده و ترساننده برانگیخت! اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز [[باقی]] نمانده باشد [[خداوند]] آن روز را چنان طولانی سازد تا فرزندم [[مهدی]] [[خروج]] کند پس از [[خروج]] او [[عیسی]] [[پسر مریم]] پشت سرش به [[نماز]] میایستد»<ref>{{متن حدیث|انّ خلفائی و اوصیائی و حجج اللّه علی الخلق بعدی اثنا عشر اوّلهم اخی و آخرهم ولدی؛ قیل یا رسول اللّه! و من اخوک؟ قال: علیّ بن ابی طالب، قیل، فمن ولدک؟ قال: المهدی{{ع}}؛ یملأ الارض قسطا و عدلا کما ملئت جورا و ظلما و الّذی بعثنی بالحقّ بشیرا و نذیرا لو لم یبق من الدّنیا الّا یوم واحد لطوّل اللّه ذلک الیوم حتّی یخرج به ولدی المهدیّ فینزل روح اللّه عیسی بن مریم فیصلّی خلقه}}؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۰، ج ۲۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج، ۴۷، ص ۷۱.</ref>. | |||
#در [[سنن]] ابی [[داوود]] و تذکرة [[خواص]] الامه از [[عبد]] اللّه بن [[عمر]] [[نقل]] شده است [[رسول خدا]]{{صل}} فرمودند: در [[آخر الزمان]] مردی از [[فرزندان]] من [[قیام]] میکند که اسم او، همانند اسم من و کنیهاش مثل [[کنیه]] من است [[زمین]] را از [[عدل]] پر میسازد چنان‌که از [[ظلم]] پر شده است و او [[مهدی]] است»<ref>{{متن حدیث|قال رسول اللّه {{صل}}: «یخرج من آخر الزمان رجل من ولدی اسمه کاسمی و کنیته ککنیتی یملأ الارض عدلا کما ملئت جورا، فذلک المهدی}}؛ تذکرة الخواص الامه، ص ۳۷۷؛ سنن ابی داوود، ج ۲، ص ۴۲۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref> | |||
*با بررسی و مطالعه [[منابع روایی]] اهل [[سنّت]] سیمای کلی [[حضرت مهدی]]{{ع}} را چنین میتوان تصویر کرد: | |||
#[[مهدی]]{{ع}} [[خلیفه]] در پایان [[امت پیامبر]]{{صل}}، [[امیر]] در پایان فتنهها و [[انقطاع]] زمان، مالک و فرمانروای [[زمین]]، [[پادشاه]] و فرمانروای انسان‌ها، [[امام]] و پیشوای [[مردم]]، [[ولیّ]] و [[سرپرست]] [[امت]]، [[سلطان]] [[مشرق]] و [[مغرب]] است؛ | |||
#از [[اهل بیت]] و از [[خاندان پیامبر]] و از [[فرزندان فاطمه زهرا]]{{س}} است؛ | |||
#[[مهدی]]{{ع}} از [[فرزندان]] [[حسین]]{{ع}} است؛ | |||
#او کسی است که [[عیسی بن مریم]] پشت سرش [[نماز]] میخواند؛ | |||
#او [[مال]] را فراوان میبخشد و آن را شمارش نمیکند و... <ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref>. | |||
*در پایان باید خاطرنشان کرد به رغم فراوانی و [[تواتر احادیث]] مربوط به [[مهدی]] [[آخر الزمان]] این [[اعتقاد]] به صورت جدی و پررنگ در میان [[اهل سنت]] شیوع ندارد<ref>سپتوی، عبد العلیم، المهدی المنتظر، ج ۱، ص ۶۰.</ref>.<ref>ر.ک: [[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]، [[مهدویت پیش از ظهور (کتاب)|مهدویت پیش از ظهور]]، ص۳۴، ۴۳.</ref> | |||
==پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه== | ==پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه== | ||