پرش به محتوا

آیه اکمال دین: تفاوت میان نسخه‌ها

۴٬۱۷۹ بایت حذف‌شده ،  ‏۱۹ آوریل ۲۰۲۰
خط ۱۶: خط ۱۶:
*[[علامه امینی]] موارد متعددی را از کتب [[اهل سنت]] [[نقل]] می‌کند که [[نزول]] این [[آیه]] را در [[روز غدیر]] و پس از آن واقعه دانسته‌اند<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۲۳۰، المراجعات، مراجعۀ ۱۲ و تعلیقۀ شمارۀ۶۲۷، نیز آیات الغدیر، علی الکورانی، ص ۲۳۹ تا ۲۸۴، احقاق الحق، ج ۶ ص ۳۵۳. در منابع شیعی از جمله ر. ک: بحار الأنوار، ج ۳۷ ص۱۰۸</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۰.</ref>.
*[[علامه امینی]] موارد متعددی را از کتب [[اهل سنت]] [[نقل]] می‌کند که [[نزول]] این [[آیه]] را در [[روز غدیر]] و پس از آن واقعه دانسته‌اند<ref>الغدیر، ج ۱ ص ۲۳۰، المراجعات، مراجعۀ ۱۲ و تعلیقۀ شمارۀ۶۲۷، نیز آیات الغدیر، علی الکورانی، ص ۲۳۹ تا ۲۸۴، احقاق الحق، ج ۶ ص ۳۵۳. در منابع شیعی از جمله ر. ک: بحار الأنوار، ج ۳۷ ص۱۰۸</ref><ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ غدیر (کتاب)|فرهنگ غدیر]]، ص۳۰.</ref>.
*[[آیه اکمال]]، بخشی از [[آیه]] ۳ [[سوره]] [[مائده]] است که به خاطر جمله: {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ}}<ref>امروز دینتان را برای شما کامل ساختم؛ سوره مائده آیه:۳.</ref> در آن، به نام آیه اکمال دین شهرت یافته است. متن آیه چنین می‌باشد: {{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ }}<ref>مردار و خون و گوشت خوک و آنچه جز به نام خداوند ذبح شده باشد و مرده با خفگی و مرده با ضربه و مرده با افتادن از بلندی و مرده از شاخ زدن حیوان دیگر و آنچه درندگان نیم‌خور کرده باشند- جز آن را که (تا زنده است) ذبح کرده‌اید- و آنچه بر روی سنگ‌های مقدّس (برای بت‌ها) قربانی شود و آنچه با تیرهای بخت‌آزمایی قسمت کنید (خوردن گوشت همه اینها) بر شما حرام و آنها (همه) گناه است؛ امروز کافران از دین شما نومید شدند پس، از ایشان مهراسید و از من بهراسید! امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم پس، هر که در قحطی و گرسنگی ناگزیر (از خوردن گوشت حرام) شود بی‌آنکه گراینده به گناه باشد بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است؛ سوره مائده، آیه:۳.</ref><ref>[[مهوش السادات علوی|علوی، مهوش السادات]]؛ [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص ۷۱ - ۷۲.</ref>.
*[[آیه اکمال]]، بخشی از [[آیه]] ۳ [[سوره]] [[مائده]] است که به خاطر جمله: {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ}}<ref>امروز دینتان را برای شما کامل ساختم؛ سوره مائده آیه:۳.</ref> در آن، به نام آیه اکمال دین شهرت یافته است. متن آیه چنین می‌باشد: {{متن قرآن|حُرِّمَتْ عَلَيْكُمُ الْمَيْتَةُ وَالدَّمُ وَلَحْمُ الْخِنزِيرِ وَمَا أُهِلَّ لِغَيْرِ اللَّهِ بِهِ وَالْمُنْخَنِقَةُ وَالْمَوْقُوذَةُ وَالْمُتَرَدِّيَةُ وَالنَّطِيحَةُ وَمَا أَكَلَ السَّبُعُ إِلاَّ مَا ذَكَّيْتُمْ وَمَا ذُبِحَ عَلَى النُّصُبِ وَأَن تَسْتَقْسِمُواْ بِالأَزْلامِ ذَلِكُمْ فِسْقٌ الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُواْ مِن دِينِكُمْ فَلاَ تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَيْكُمْ نِعْمَتِي وَرَضِيتُ لَكُمُ الإِسْلامَ دِينًا فَمَنِ اضْطُرَّ فِي مَخْمَصَةٍ غَيْرَ مُتَجَانِفٍ لِّإِثْمٍ فَإِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ رَّحِيمٌ }}<ref>مردار و خون و گوشت خوک و آنچه جز به نام خداوند ذبح شده باشد و مرده با خفگی و مرده با ضربه و مرده با افتادن از بلندی و مرده از شاخ زدن حیوان دیگر و آنچه درندگان نیم‌خور کرده باشند- جز آن را که (تا زنده است) ذبح کرده‌اید- و آنچه بر روی سنگ‌های مقدّس (برای بت‌ها) قربانی شود و آنچه با تیرهای بخت‌آزمایی قسمت کنید (خوردن گوشت همه اینها) بر شما حرام و آنها (همه) گناه است؛ امروز کافران از دین شما نومید شدند پس، از ایشان مهراسید و از من بهراسید! امروز دینتان را کامل و نعمتم را بر شما تمام کردم و اسلام را (به عنوان) آیین شما پسندیدم پس، هر که در قحطی و گرسنگی ناگزیر (از خوردن گوشت حرام) شود بی‌آنکه گراینده به گناه باشد بی‌گمان خداوند آمرزنده‌ای بخشاینده است؛ سوره مائده، آیه:۳.</ref><ref>[[مهوش السادات علوی|علوی، مهوش السادات]]؛ [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص ۷۱ - ۷۲.</ref>.
*[[فریقین]] درباره زمان [[نزول]] این [[آیه]] تنها دو قول را مطرح کرده‌اند: بر اساس قول نخست، [[نزول]] آن در "[[حجة الوداع]]" و در روز [[عرفه]] است و بر اساس قول دوم، [[نزول]] آن در [[غدیر خم]] است. [[علامه امینی]] در [[کتاب ]]"[[الغدیر]]" [[اسامی]] و گفتار شانزده نفر از [[دانشمندان]] [[اهل سنت]] را که [[حدیث]] [[نزول]] [[آیه]] در [[روز غدیر]] را [[نقل]] کرده‌اند آورده است <ref>علامه امینی، الغدیر، ص۲۳۰.</ref>. به [[اجماع]] علمای [[شیعه]] و [[عقیده]] برخی از [[مفسرین]] [[اهل سنت]]، این [[آیه]] پس از [[نصب]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} توسط [[پیامبر|حضرت محمد]]{{صل}} به [[امامت]] و [[جانشینی]] پس از خود در [[غدیر خم]] نازل شده است<ref>[[مهوش السادات علوی|علوی، مهوش السادات]]؛ [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص ۷۱ - ۷۲.</ref>.
*[[پیامبر|رسول خدا]] در [[باب]] [[شأن نزول]] این [[آیه]] فرمود: "همانا [[کمال دین]] و تمام [[نعمت]] و رضای [[پروردگار]] به اعلام [[جانشینی]] و [[ولایت]] [[امام علی|علی]]{{ع}} توسط من به شما [[مردم]] بوده" <ref>{{عربی|"إِنَ‏ كَمَالَ‏ الدِّينِ‏ وَ تَمَامَ‏ النِّعْمَةِ وَ رِضَى‏ الرَّبِ‏ بِإِرْسَالِي إِلَيْكُمْ بِالْوَلَايَةِ بَعْدِي لِعَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب‏{{ع}}‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}؛ بحار الانوار؛ ج۳۷، ص ۱۱۱.</ref>. [[علامه امینی]] در [[الغدیر]] و [[میرحامد حسین]] در "[[عبقات الانوار]]" با تتبع در کتب [[اهل سنت]] شواهد بسیاری از کتب آنان در [[تأیید]] و ابات نازل شدن این [[آیه]] در [[شأن]] [[امام علی|علی]]{{ع}} آورده‌اند <ref>دانشنامه قرآن کریم، ص۷۷.</ref><ref>[[مهوش السادات علوی|علوی، مهوش السادات]]؛ [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص ۷۱ - ۷۲.</ref>.
*[[فیض کاشانی]] در [[تفسیر]] صافی می‌نویسد: در [[مجمع البیان]] از [[امام باقر]] و [[امام صادق]]{{عم}} [[نقل]] شده که این [[آیه]] پس از این که [[پیامبر]]{{صل}}، [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} را به هنگام بازگشت از [[غدیر خم]]، پیشوار [[مردم]] قرار داد نازل گردید و این آخرین امر [[واجب]] بود که [[خداوند]] نازل فرمود و پس از آن [[واجب]] دیگری نازل نشد. سپس در توضیح آن می‌نویسد: فرائض به [[ولایت]] کامل گردید، چون [[پیامبر]]{{صل}} همه آنچه را که [[خداوند]] از [[علم]] در نزد ایشان به [[ودیعه]] گذاشته بود به [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} انتقال داد و سپس از طریق او به ذریه‌اش یکی پس از دیگری انتقال یافت. پس هنگامی که آنها را در جای خود نشاند، [[مردم]] را از رجمع به آنها در [[حلال و حرام]] تمکن بخشید و این امر را به [[قیام]] یکی پس از دیگری استمرار داد و بدین‌گونه [[دین]] را کامل نمود و [[نعمت]] را تمام ساخت <ref>الصافی، ج۲، ص۱۰.</ref><ref>[[مهوش السادات علوی|علوی، مهوش السادات]]؛ [[دانشنامه معاصر قرآن کریم (کتاب)|دانشنامه معاصر قرآن کریم]]، ص ۷۱ - ۷۲.</ref>.
*قبل از [[آیه اکمال]]، [[آیه]] [[ابلاغ]] نازل شده بود که [[فرمان]] گماشتن [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} به [[جانشینی]] [[خدا]] بود: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref> ای پیامبر! آنچه را از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده است برسان و اگر نکنی پیام او را نرسانده‌ای؛ و خداوند تو را از (گزند) مردم در پناه می‌گیرد، خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند؛ سوره مائده، آیه: ۶۷.</ref>. برخی از [[مفسران]] [[سنی]] از قبیل [[طبری]]، [[سیوطی]]، [[طنطاوی]] و [[آلوسی]] با [[شیعه]] هم نظرند که [[آیه]] مذکور در [[شأن]] [[امام علی]]{{ع}} نازل شده است <ref>جامع البیان، ج۶، ص ۱۹۸؛ الدر المنثور، ج۲، ص۲۹۸؛ المنار، ج۶، ص ۴۶۳؛ روح المعانی، ج۶، ص۱۶۸.</ref>.
*قبل از [[آیه اکمال]]، [[آیه]] [[ابلاغ]] نازل شده بود که [[فرمان]] گماشتن [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} به [[جانشینی]] [[خدا]] بود: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الرَّسُولُ بَلِّغْ مَا أُنزِلَ إِلَيْكَ مِن رَّبِّكَ وَإِن لَّمْ تَفْعَلْ فَمَا بَلَّغْتَ رِسَالَتَهُ وَاللَّهُ يَعْصِمُكَ مِنَ النَّاسِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يَهْدِي الْقَوْمَ الْكَافِرِينَ}}<ref> ای پیامبر! آنچه را از پروردگارت به سوی تو فرو فرستاده شده است برسان و اگر نکنی پیام او را نرسانده‌ای؛ و خداوند تو را از (گزند) مردم در پناه می‌گیرد، خداوند گروه کافران را راهنمایی نمی‌کند؛ سوره مائده، آیه: ۶۷.</ref>. برخی از [[مفسران]] [[سنی]] از قبیل [[طبری]]، [[سیوطی]]، [[طنطاوی]] و [[آلوسی]] با [[شیعه]] هم نظرند که [[آیه]] مذکور در [[شأن]] [[امام علی]]{{ع}} نازل شده است <ref>جامع البیان، ج۶، ص ۱۹۸؛ الدر المنثور، ج۲، ص۲۹۸؛ المنار، ج۶، ص ۴۶۳؛ روح المعانی، ج۶، ص۱۶۸.</ref>.
*بر اساس گزارش [[شیخ صدوق]] در کتاب امالی، [[پیامبر]]{{صل}} درباره این [[آیه]] به [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} فرمود: " اگر آنچه به من امر شد از [[ولایت]] تو، که به [[مردم]] [[ابلاغ]] کنم را انجام نمی‌دادم، موجب حبط عملم می‌شود<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَمْ‏ أُبَلِّغْ‏ مَا أُمِرْتُ‏ بِهِ‏ مِنْ‏ وَلَايَتِكَ‏ لَحَبِطَ عَمَلِي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ نور الثقلین، ج۱، ص۶۵۴.</ref>.
*بر اساس گزارش [[شیخ صدوق]] در کتاب امالی، [[پیامبر]]{{صل}} درباره این [[آیه]] به [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} فرمود: " اگر آنچه به من امر شد از [[ولایت]] تو، که به [[مردم]] [[ابلاغ]] کنم را انجام نمی‌دادم، موجب حبط عملم می‌شود<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَمْ‏ أُبَلِّغْ‏ مَا أُمِرْتُ‏ بِهِ‏ مِنْ‏ وَلَايَتِكَ‏ لَحَبِطَ عَمَلِي‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ نور الثقلین، ج۱، ص۶۵۴.</ref>.
۱۱۵٬۱۶۹

ویرایش