اصبغ بن نباته در رجال و تراجم: تفاوت میان نسخه‌ها

#'''[[جایگاه]] [[آموزگار]]:''' از [[حضرت]] سؤال شد: منظور از والدینی که در [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|أَنِ اشْكُرْ لِي وَلِوَالِدَيْكَ إِلَيَّ الْمَصِيرُ}}<ref>«که مرا و پدر و مادرت را سپاس بگزار (که) بازگشت (همه) به سوی من است» سوره لقمان، آیه ۱۴.</ref> آمده است، چه کسانی هستند؟ [[حضرت]] در پاسخ فرمود: "مقصود [[خداوند متعال]] از [[والدین]] در این [[آیه کریمه]]، پدرانی هستند که [[دانش]] و [[حکم]] ([[حلم]]) را به یادگار گذاشته، آن را به دیگران آموختند"<ref>تفسیر القمی، علی بن ابراهیم، ج۲، ص۱۴۸.</ref>

#'''توصیه به [[عبادت]] و [[بندگی]] و مراعات اوقات آن:''' [[اصبغ بن نباته]] [[نقل]] می‌کند: روزی [[حضرت علی]]{{ع}} [[سخن]] پس از ثنای [[خداوند]] و فرستادن [[درود]] و [[سلام]] بر [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: "اما بعد؛ شما را به [[ترس از خدا]] سفارش می‌کنم؛ خدایی که دوستانش از [[اطاعت]] او سود میبرند و دشمنانش از [[معصیت]] او زیانمند می‌شوند. و بدانید که عذر کسی که به عمد [[ضلالت]] را [[هدایت]] پندارد و [[حق]] را به بهانه اینکه [[ضلالت]] است، ترک گوید؛ پذیرفته نیست. و هر آینه، [[شایسته‌ترین]] چیزی که [[رهبر]] باید درباره رعیتش بر عهده گیرد، این است که آنان را به [[وظایف]] دینی‌شان آشنا سازد و بر ماست که شما را به انجام [[فرایض]] [[امر]] کنیم، همان‌گونه که [[خدا]] امر کرده است و از آن‌چه [[خدای تعالی]] [[نهی]] کرده است، [[نهی]] و امر [[خدا]] را در میان [[مردم]] دور و نزدیک، اقامه کنیم. و از کسی که حکمی درباره او صادر شده است، باک نداریم؛ ما می‌دانیم، مردمی هستند که در [[دین]] خود در پی [[آرزوها]] و هواهای خویشتن هستند و می‌گویند که ما با نمازگزاران [[نماز]] می‌گزاریم و همراه با جهاد کنندگان، [[جهاد]] و [[رنج]] [[هجرت]] را [[تحمل]] می‌کنیم و [[دشمن]] را می‌کشیم؛ همه اینها کارهایی است که [[مردم]] دیگر هم انجام می‌دهند؛ [[ایمان]]، به [[ظاهرسازی]] و [[آرزو]] در [[دل]] پروردن نیست؛ [[نماز]]، وقتی دارد که آن را [[رسول خدا]]{{صل}} مقرر کرده است و جز در آن وقت، [[نماز]]، درست نخواهد بود. پس وقت [[نماز صبح]]، هنگامی است که [[شب]]، سپری و [[خوردن و آشامیدن]] بر [[روزه‌دار]] [[حرام]] شود. و وقت [[نماز ظهر]] در گرمای تابستان وقتی است که سایه تو به اندازه تو شود و در زمستان از وقت [[زوال]] [[خورشید]] از فلک است و این زمانی است که [[آفتاب]] را بر ابروی راست خود ببینی. با شروطی که [[خداوند]] در [[رکوع]] و [[سجود]] مقرر فرموده. وقت [[نماز عصر]]، هنگامی است که [[خورشید]] هنوز سفید و تابناک و به زردی نگراییده است و مدت آن به اندازه زمانی است که مردی بر شتری سنگین بتواند دو فرسخ راه بپیماید و آنگاه [[خورشید]] غروب کند. وقت [[مغرب]] زمان [[غروب]] [[خورشید]] است که [[روزه‌دار]] [[افطار]] می‌کند و وقت عشاء زمانی است که [[شب]] فرا رسد و سرخی افق برود تا ثلثی از [[شب]] و هر کس [[نماز]] عشاء ناخوانده در این هنگام بخوابد، [[خدا]] [[خواب]] را از چشمانش ببرد. اینها اوقات [[نماز]] بود: "نماز بر [[مؤمنان]] در وقت‌های معین [[واجب]] شده است"؛ کسی می‌گوید: [[مهاجرت]] کرده‌ام. در حالی که [[مهاجرت]] نکرده است؛ [[مهاجران]] کسانی هستند که از [[بدی‌ها]] [[مهاجرت]] کرده، از آنها و دوری می‌گزینند و هرگز به آنها باز نمی‌گردند. دیگری می‌گوید: [[جهاد]] کرده‌ام؛ در حالی که [[جهاد]] نکرده است؛ [[جهاد]]، اجتناب از حرام‌ها و [[مجاهدت]] با [[دشمن]] است. گاه مردمی به [[جنگ]] می‌روند و [[نیکو]] هم می‌جنگند و جز [[ذکر خدا]] و [[اجر]] [[اخروی]] نمی‌خواهند؛ اما مردی می‌جنگد به سبب [[خصلت]] [[دلیری]] که در اوست و از هر کس [[حمایت]] می‌کند، چه او را بشناسد و چه نشناسد، مردی به سبب [[خصلت]] [[ترس]] که در اوست، به [[پیکار]] نمی‌رود و در این حال، [[پدر]] و مادرش را هم به [[دشمن]] [[تسلیم]] می‌کند. ثمره [[پیکار]] کردن [[مرگ]] باشد، و [[ارزش]] هر پیکارگری در چیزی است که به خاطر آن [[پیکار]] می‌کند و گرنه سگ هم به [[دفاع]] از لانه و بچه‌هایش می‌جنگد. [[روزه]]، اجتناب از حرام‌هاست، همچنان که باید از [[خوردن و آشامیدن]] اجتناب کرد. زکاتی را که [[پیامبر]]{{صل}} مقرر داشته است، به طیب خاطر بپردازید و نگذارید سال بر آن بگذرد. اندرزی را که به شما می‌دهم، [[نیک]] دریابید؛ غارت‌زده کسی است که دینش را از او ربوده باشند و نیکبخت، کسی است که از دیگران [[پند]] گیرد. بدانید که شما را [[موعظه]] و برای شما نیک‌خواهی کردم و دیگر بهانه‌ای در برابر [[خدا]] نخواهید داشت. حرف خود را می‌زنم و برای خود و شما از [[خدا]] [[آمرزش]] می‌خواهم"<ref>الغارات، ثقفی کوفی، ج۲، ص۵۰۱- ۵۰۳.</ref><ref>[[حسین شهسواری|شهسواری، حسین]]، [[أصبغ بن نباته تمیمی حنظلی مجاشعی کوفی (مقاله)|أصبغ بن نباته تمیمی حنظلی مجاشعی کوفی]]، [[اصحاب امام حسن مجتبی (کتاب)| اصحاب امام حسن مجتبی]]، ص ۲۰۷-۲۲۳.</ref>.

== جستارهای وابسته ==