آیه اکمال دین: تفاوت میان نسخه‌ها

* [[آیۀ اکمال]]، بخشی از آیۀ ۳ [[سورۀ مائده]] است که به خاطر جمله: {{متن قرآن|الْيَوْمَ أَكْمَلْتُ لَكُمْ دِينَكُمْ}} در آن، به این نام [[شهرت]] یافته است. این [[آیه]] در روز [[غدیرخم]] و پس از [[ابلاغ]] [[ولایت]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} به [[مردم]] توسّط [[پیامبر]]{{صل}} نازل شد<ref>ر.ک: محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۳۸-۳۹. </ref>؛ چنانکه [[پیامبر]]{{صل}} در باب [[شأن نزول]] [[آیه]] فرموند: «همانا [[کمال دین]] و تمام [[نعمت]] و رضای [[پروردگار]] به اعلام [[جانشینی]] و [[ولایت علی]]{{ع}} توسط من به شما [[مردم]] بوده است»<ref>{{متن حدیث|إِنَ‏ کَمَالَ‏ الدِّینِ‏ وَ تَمَامَ‏ النِّعْمَةِ وَ رِضَی‏ الرَّبِ‏ بِإِرْسَالِی إِلَیْکُمْ بِالْوَلَایَةِ بَعْدِی لِعَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِب‏{{ع}}‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏}}؛ بحار الانوار؛ ج۳۷، ص ۱۱۱. </ref>. ایشان بعد از [[نزول]] [[آیه]]، با این جملات [[خوشحالی]] خودشان را ابراز کردند: {{متن حدیث|اللَّهُ أَکْبَرُ عَلَی إِکْمَالِ الدِّینِ وَ إِتْمَامِ النِّعْمَةِ وَ رِضَی الرَّبِّ بِرِسَالَتِی وَ بِوِلَایَةِ عَلِیٍّ مِنْ بَعْدِی}}<ref>ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۳۰. </ref>.

*تمامی روایاتی که بیانگر [[نزول]] [[آیه]] در نهم ذی الحجه است به قولی از [[عمر]] ابن خطاب برمی گردد زیرا او تنها کسی بود که در زمان خودش [[معتقد]] بود [[آیه اکمال دین]] در روز عرفۀ نازل شده است، اما [[علامه امینی]] در [[کتاب الغدیر]]، ۱۶ نفر از بزرگان [[اهل سنت]]، مانند: [[محمد بن جریر طبری]]، [[حاکم]] [[نیشابوری]]، [[حاکم]] حسکانی، [[سبط ابن جوزی]]، [[ابن کثیر دمشقی]]، [[خطیب]] [[بغدادی]]، [[ابن عساکر]] و جلال‌الدین [[سیوطی]] یاد می‌کند که در کتاب‌هایشان، [[نزول]] [[آیۀ اکمال]] را در روز ۱۸ ذی‌الحجه می‌دانند و تمام [[روایات]] این عده به چهار نفر از [[صحابه]] که مورد [[تأیید]] [[اهل سنت]] است برمی گردد، [[صحابه]] ای مانند: [[ابوسعید خدری]]، [[ابوهریره]]، [[زید بن ارقم]] و [[جابر بن عبدالله انصاری]]<ref>ر.ک: مقامی، مهدی،درسنامه امام‌شناسی، ص:۱۲۴. </ref>.  

*از طرفی مصداق الیوم در [[آیۀ اکمال]] هم به هیچ وجه نمی‌تواند روز [[عرفه]] باشد، چراکه این روز تناسب زیادی با [[اکمال دین]] ندارد، زیرا اگر منظور از [[اکمال دین]] در روز [[عرفه]] [[تعلیم]] [[مناسک]] [[حج]] و یا بیان تفصیل انواع [[محرمات]] گوشتی باشد، در بردارندۀ معنی [[اکمال دین]] نیست، چراکه کامل نمودن فرعی از [[فروع دین]] (مانند [[حج]] و بیان تفصیلی [[محرمات]]) نمی‌تواند به معنی [[اکمال دین]] باشد. همچنین با توجه به اینکه پس از [[نزول]] [[آیه]] هنوز پروندۀ [[تشریع]] باز بوده و [[احکام]] جدیدی از طرف [[پیامبر]] بیان می‌‌شد، [[اعتقاد]] به کامل شدن [[دین]] در روز [[عرفه]] منطقی نبوده است، چراکه پس از [[اکمال دین]]، بیان [[تشریع]] از طرف [[پیامبر اسلام]] معنایی ندارد<ref>ر.ک: مقامی، مهدی، ولایت و امامت در قرآن، ص:۱۴۶-۱۴۸. </ref>.

*همچنین از آنجا که هر [[مکتب]]، هر اندازه اندیشه‌های [[قوی]] و [[الهی]] داشته باشد، به [[تنهایی]] نمی‌تواند خودش را [[حفظ]] کند، بلکه باید یک پاسدار [[حقیقی]] به نام [[رهبر]] در آن [[جامعه]] وجود داشته باشد که با [[معرفت]] و [[ایمان]] والای خود، [[حافظ]] و بیان کنندۀ [[احکام دین]] باشد و بعد از [[رسول خدا]]{{صل}} در صورتی که [[حضرت]] [[جانشینی]] بعد از خودش مشخص نکند نه تنها بیان احکان به صورت تام و کامل بیان نمی‌شود، بلکه [[تمام دین]] به سمت نابودی پیش خواهد رفت. باید [[رهبر]] و امامی وجود داشته باشد که نگذارد جریان [[دینی]] به سمت [[انحطاط]] و [[تباهی]] کشیده شود. در واقع نقش [[رهبری]] در [[دین]]، مانند نقش ستون فقرات در [[بدن]] است که بدون آن، جز پوسته‌ای از [[دین]] ظاهر نخواهد شد. بنابراین این صفات عظیمی که در [[آیه]] وجود دارد قطعاً بر اساس امر کلیدی و مهمی بنا شده که تنها فرضیۀ موجود در روزهای آخر [[عمر]] [[پیامبر]]{{صل}} همان مسئلۀ [[امامت]] و [[ولایت]] [[امیرالمؤمنین]]{{ع}} بوده است<ref>ر.ک: قدردان قراملکی، محمد حسن، امامت، ص۲۱۳ - ۲۲۲. </ref>.

*این دلالت از نگاه [[روایات]] هم [[تأیید]] شده است چنانکه [[رسول خدا]]{{صل}} دربارۀ [[روز غدیر]] [[خم]] فرمود: «[[غدیر خم]] [[برترین]] عیدهای [[امّت]] من است، روزی است که [[خداوند]] به من [[فرمان]] داد برادرم [[علی بن ابی طالب]] را به عنوان [[علم]] و نشانه‌ای برای امّتم [[نصب]] کنم تا به وسیلۀ او پس از من [[هدایت]] شوند و این روزی است که [[خداوند]]، [[دین]] را در آن کامل ساخت و [[نعمت]] را بر امّتم به اتمام رسانید و [[اسلام]] را به عنوان [[دینی]] [[برتر]] برای آنان پسندید»<ref>{{متن حدیث|یَوْمُ غَدِیرِ خُمٍّ أَفْضَلُ أَعْیَادِ أُمَّتِی وَ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی أَمَرَنِیَ اللَّهُ تَعَالَی ذِکْرُهُ فِیهِ بِنَصْبِ أَخِی عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ عَلَماً لِأُمَّتِی یَهْتَدُونَ بِهِ مِنْ بَعْدِی وَ هُوَ الْیَوْمُ الَّذِی أَکْمَلَ اللَّهُ فِیهِ الدِّینَ وَ أَتَمَّ عَلَی أُمَّتِی فِیهِ النِّعْمَةَ وَ رَضِیَ لَهُمُ الْإِسْلَامَ دِیناً}}؛ بحار الانوار، ج ۳۷ ص ۱۰۹.</ref>.<ref>ر.ک: علوی، مهوش السادات؛ دانشنامه معاصر قرآن کریم، ص ۷۱ - ۷۲.</ref>