بحث:حدیث منزلت در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بحث:حدیث منزلت در کلام اسلامی (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۳۷

۸ بایت حذف‌شده ، ‏۷ ژوئیهٔ ۲۰۲۰

جز

جایگزینی متن - 'غزوه تبوک' به 'غزوه تبوک'

دیداریویکی‌متن

Wasity

دیوان‌سالاران، مدیران

۲۱۸٬۲۲۶

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
 ==مقدمه==
-*[[حدیثی]] است از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} که [[مقام]] و [[منزلت]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} را باز می‌نماید و بدین روی به "[[حدیث منزلت]]" شهرت یافته است. [[پیامبر]] {{صل}} چندین بار این [[کلام]] را بر زبان [[مبارک]] آورده است؛ از جمله در [[غزوه]] [[تبوک]]. ماجرا از این قرار بود که چون [[پیامبر]] {{صل}} از احتمال [[هجوم]] [[سپاه]] [[روم]] به [[مدینه]] باخبر شد، [[مسلمانان]] را فراخواند و [[فرمان]] داد برای حرکت به سوی [[سپاه]] [[روم]] آماده شوند. از سوی دیگر می‌دانست که [[منافقان]] ممکن است در غیاب او دسیسه کنند و [[مدینه]] را به [[آشوب]] کشند. از این رو، تصمیم گرفت [[امام علی]] {{ع}} را با خود نَبَرَد و در [[مدینه]] بگذارد. چون [[منافقان]] از [[تصمیم پیامبر]] {{صل}} [[آگاه]] شدند، شایعه انداختند که [[پیامبر]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}} بی‌مهری کرده و او را با خود نمی‌برد. [[پیامبر]] {{صل}} نیز برای روشن ساختن [[هدف]] خویش از همراه نکردن [[علی]] {{ع}} با [[سپاه]]، از [[مقام]] و [[منزلت]] والای او نزد خویش پرده برداشت و بدین سان، کوشش [[منافقان]] را عقیم نهاد<ref>ارشاد مفید، ۱۵۶- ۱۵۴؛ سیره ابن هشام‌، ۲/ ۵۲۰.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 226-227.</ref>.
+*[[حدیثی]] است از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} که [[مقام]] و [[منزلت]] [[علی بن ابی طالب]] {{ع}} را باز می‌نماید و بدین روی به "[[حدیث منزلت]]" شهرت یافته است. [[پیامبر]] {{صل}} چندین بار این [[کلام]] را بر زبان [[مبارک]] آورده است؛ از جمله در [[غزوه تبوک]]. ماجرا از این قرار بود که چون [[پیامبر]] {{صل}} از احتمال [[هجوم]] [[سپاه]] [[روم]] به [[مدینه]] باخبر شد، [[مسلمانان]] را فراخواند و [[فرمان]] داد برای حرکت به سوی [[سپاه]] [[روم]] آماده شوند. از سوی دیگر می‌دانست که [[منافقان]] ممکن است در غیاب او دسیسه کنند و [[مدینه]] را به [[آشوب]] کشند. از این رو، تصمیم گرفت [[امام علی]] {{ع}} را با خود نَبَرَد و در [[مدینه]] بگذارد. چون [[منافقان]] از [[تصمیم پیامبر]] {{صل}} [[آگاه]] شدند، شایعه انداختند که [[پیامبر]] {{صل}} به [[علی]] {{ع}} بی‌مهری کرده و او را با خود نمی‌برد. [[پیامبر]] {{صل}} نیز برای روشن ساختن [[هدف]] خویش از همراه نکردن [[علی]] {{ع}} با [[سپاه]]، از [[مقام]] و [[منزلت]] والای او نزد خویش پرده برداشت و بدین سان، کوشش [[منافقان]] را عقیم نهاد<ref>ارشاد مفید، ۱۵۶- ۱۵۴؛ سیره ابن هشام‌، ۲/ ۵۲۰.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 226-227.</ref>.
 *[[منابع تاریخی]]، روایی و [[کلامی]]، این [[حدیث]] را بسیار مهم شمرده و آن را به بحث نهاده‌اند و حتی برخی [[دانشمندان شیعه]] کتب مستقلی برای باز نمودن آن نگاشته‌اند. [[میر حامد حسین]]، از علمای [[شیعه]] کتاب‌ [[عبقات الانوار]] را بدین [[حدیث]] اختصاص داده است. [[حدیث منزلت]] از نظر [[دانشمندان شیعه]]، در شمار [[احادیث صحیح]] و معتبر است و به صورت [[متواتر]] از [[پیامبر اسلام]] {{صل}} [[نقل]] شده است<ref>المراجعات‌، ۱۱۹؛ کشف المراد، ۳۶۸.</ref>. این [[حدیث]] در صد حدیثِ [[اهل سنت]] و هفتاد [[حدیث]] [[شیعه]] آمده است<ref>غایة المرام و حجة الخصام‌، ۲/ ۱۴۴- ۲۳؛ المراجعات‌، ۱۱۹.</ref>. [[استواری]] و صحت [[حدیث منزلت]] چنان است که حتی [[معاویه]] آن را [[نقل]] کرده است. [[سعد بن ابی وقاص]]- از [[دشمنان امام علی]] {{ع}}- نیز این [[حدیث]] را از افتخارات [[امام علی]] {{ع}} دانسته است<ref>همان، ۲۰۸؛ الصواعق المحرقة، ۱۷۹.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 227.</ref>.
 ==مفهوم و کاربرد [[حدیث]]==
 *[[حدیث منزلت]] [[گواهی]] می‌دهد که [[امام علی]] {{ع}} را نزد [[پیامبر]] {{صل}} جایگاهی بوده است که هیچ یک از [[صحابه]] یارای رسیدن به آن را نداشته‌اند. از این [[حدیث]]، افزون بر [[فضیلت]] [[امام علی]] {{ع}}، می‌توان به [[عصمت]] و [[خلافت]] او نیز پی برد؛ زیرا [[پیامبر]] {{صل}} همه [[فضایل]] و خصایص و [[مناصب]] [[هارون]] {{ع}} را برای [[امام علی]] {{ع}} ثابت کرده است مگر [[نبوت]]. بنابر [[آیات قرآنی]]، [[حضرت موسی]] {{ع}} از [[خداوند]] درخواست که برادرش، [[هارون]] {{ع}}، را [[وزیر]] او سازد و در امر [[رسالت]]، شریکش کند و بدین وسیله، او را نیرویی بیش‌تر بخشد و یاری‌اش دهد. [[خداوند]] این دعای [[موسی]] {{ع}} را پذیرفت و [[اجابت]] کرد<ref>{{متن قرآن|وَاجْعَل لِّي وَزِيرًا مِّنْ أَهْلِي هَارُونَ أَخِي اشْدُدْ بِهِ أَزْرِي وَأَشْرِكْهُ فِي أَمْرِي كَيْ نُسَبِّحَكَ كَثِيرًا وَنَذْكُرَكَ كَثِيرًا إِنَّكَ كُنتَ بِنَا بَصِيرًا قَالَ قَدْ أُوتِيتَ سُؤْلَكَ يَا مُوسَى }}؛ سوره طه، آیه ۳۶- ۲۹.</ref>. [[هارون]] {{ع}} در غیاب [[موسی]] {{ع}} [[جانشین]] او نیز بوده است<ref>{{متن قرآن| وَوَاعَدْنَا مُوسَى ثَلاثِينَ لَيْلَةً وَأَتْمَمْنَاهَا بِعَشْرٍ فَتَمَّ مِيقَاتُ رَبِّهِ أَرْبَعِينَ لَيْلَةً وَقَالَ مُوسَى لأَخِيهِ هَارُونَ اخْلُفْنِي فِي قَوْمِي وَأَصْلِحْ وَلاَ تَتَّبِعْ سَبِيلَ الْمُفْسِدِينَ }}؛ سوره اعراف، آیه ۱۴۲.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 228.</ref>.
 *استثنای [[مقام نبوت]] در پایان [[حدیث]]، بر این تأیید می‌کند که [[امام علی]] {{ع}} از همه [[مناصب]] دیگر [[هارون]] {{ع}} برخوردار بوده است. [[استدلال]] به این [[حدیث]] برای اثبات [[خلافت امام علی]] {{ع}} بدان اندازه روشن است که [[مأمون]] [[خلیفه عباسی]] در [[مناظره]] با علمای عصرش با استفاده از همین [[حدیث]] [[خلافت امام علی]] {{ع}} را ثابت می‌کند<ref>العقد الفرید، ۵/ ۳۵۸.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 228.</ref>.
-*برخی [[دانشمندان]] [[اهل سنت]] بر آن رفته‌اند که [[حدیث منزلت]]، تنها بر [[خلافت امام علی]] {{ع}} در [[مدینه]] هنگام [[غزوه]] [[تبوک]] دلالت می‌کند و نمی‌توان آن را دلیلی بر [[خلافت امام]] {{ع}} پس از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} دانست. [[متکلمان شیعه]] پاسخ داده‌اند که اولًا [[پیامبر]] {{صل}} در حوادثی دیگر، کسانی دیگر را نیز [[جانشین]] خود ساخت؛ اما هیچ گاه این چنین از [[جانشینی]] آنان یاد نکرد. ثانیاً، این [[وصف]] [[پیامبر]] {{صل}} از [[جایگاه امام علی]] {{ع}} منحصر به [[جنگ تبوک]] نیست؛ بلکه در چند رویداد دیگر، [[پیامبر]] {{صل}} همین سان از [[علی]] {{ع}} و [[جایگاه]] او یاد کرده است. از آن جمله است [[پیمان]] [[اخوت]] اول و دوم و نیز واقعه بستن درهای [[مسجد]] [[مدینه]]<ref>المراجعات‌، ۱۲۷ و ۱۲۶؛ پیشوایی در اسلام‌، ۲۵۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 228.</ref>.
+*برخی [[دانشمندان]] [[اهل سنت]] بر آن رفته‌اند که [[حدیث منزلت]]، تنها بر [[خلافت امام علی]] {{ع}} در [[مدینه]] هنگام [[غزوه تبوک]] دلالت می‌کند و نمی‌توان آن را دلیلی بر [[خلافت امام]] {{ع}} پس از [[رحلت پیامبر]] {{صل}} دانست. [[متکلمان شیعه]] پاسخ داده‌اند که اولًا [[پیامبر]] {{صل}} در حوادثی دیگر، کسانی دیگر را نیز [[جانشین]] خود ساخت؛ اما هیچ گاه این چنین از [[جانشینی]] آنان یاد نکرد. ثانیاً، این [[وصف]] [[پیامبر]] {{صل}} از [[جایگاه امام علی]] {{ع}} منحصر به [[جنگ تبوک]] نیست؛ بلکه در چند رویداد دیگر، [[پیامبر]] {{صل}} همین سان از [[علی]] {{ع}} و [[جایگاه]] او یاد کرده است. از آن جمله است [[پیمان]] [[اخوت]] اول و دوم و نیز واقعه بستن درهای [[مسجد]] [[مدینه]]<ref>المراجعات‌، ۱۲۷ و ۱۲۶؛ پیشوایی در اسلام‌، ۲۵۱.</ref><ref>[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص 228.</ref>.
 ==پانویس==
 {{یادآوری پانویس}}
 {{پانویس2}}