پرش به محتوا

فتنه در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'موقعیت' به 'موقعیت'
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار')
جز (جایگزینی متن - 'موقعیت' به 'موقعیت')
خط ۱۶: خط ۱۶:
# [[جنگ]] و دعواهایی که بین [[مردم]] اتفاق می‌افتد: “ما یقع بَین [[الناس]] مِن القتال”؛ و [[شرک]] [[کفر]] و [[عذاب]] دانسته است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۱۳، ص۳۲۱-۳۱۷.</ref>. هر چند به گفته راغب معنای اصلی واژه “فَتن” طلا را داخل [[آتش]] کردن می‌داند، تا ناخالصی‌های آن جدا شود.
# [[جنگ]] و دعواهایی که بین [[مردم]] اتفاق می‌افتد: “ما یقع بَین [[الناس]] مِن القتال”؛ و [[شرک]] [[کفر]] و [[عذاب]] دانسته است<ref>ابن منظور، لسان العرب، ج۱۳، ص۳۲۱-۳۱۷.</ref>. هر چند به گفته راغب معنای اصلی واژه “فَتن” طلا را داخل [[آتش]] کردن می‌داند، تا ناخالصی‌های آن جدا شود.


در [[قرآن کریم]] [[فتنه]] از اموری دانسته شده که یا مربوط به [[خداوند]] است که از روی [[حکمت]] و [[مصلحت]] برای [[آزمایش]] [[بندگان]] انجام می‌دهد و یا بازتاب [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان‌ها]] است که به خود آنان بر می‌گرداند، یا اینکه توسط [[انسان]] صورت می‌پذیرد، مانند [[گرفتاری‌ها]]، [[مصیبت‌ها]]، [[کشتارها]]، فشارها و نابه‌سامانی‌ها و سایر اقدام‌های نابه‌هنجار، که این [[مشکلات]] ربطی به [[خداوند]] ندارد و همواره از سوی [[پروردگار]] مورد [[نکوهش]] و [[انتقاد]] شدید قرار گرفته است<ref>مفردات، ص۳۷۲.</ref>. این معانی بیشتر به آثار [[فتنه]] و یا مقدمات و بستر تحقق [[فتنه]] مرتبط است، که اگر کسی [[آزمایش]] شد، دچار [[مشکلات]] و [[مصیبت‌ها]] می‌گردد، یا در [[موقعیت]] [[مقام]] و [[قدرت]] و [[ثروت]] در معرض [[فتنه]] قرار می‌گیرد. یا چون [[موقعیت]] را نمی‌شناسد و یا صاحب قدرتی عوام‌فریبی می‌کند و یا در اثر [[جهل]] توده‌ها [[حقیقت]] موضوع آشکار نمی‌شود، عده‌ای دچار [[فتنه]] می‌شوند. یکی از مهم‌ترین نمودها و نمونه‌های [[فتنه]]، [[جنگ‌ها]] و اختلاف‌های داخلی و نزاع‌های گروهی، حزبی، طایفه‌ای، [[سیاسی]]، [[دینی]] و مذهبی است که در [[جوامع]] دارای [[منافع]] مشترک، اتفاق می‌افتد. این اختلاف‌ها و کشمکش‌ها وجهۀ [[سیاسی]]، [[اجتماعی]] آنان را در نگاه دیگران مخدوش می‌سازد و از آن تعبیر به [[فتنه]] می‌شود. بنابراین بحث [[فتنه]] در این مدخل به آن دسته از آیاتی اشاره دارد که [[پیامبر]] را از [[فلسفه آفرینش]] و [[دلیل]] بر مهلت دیگران و یا دادن امکانات با خبر می‌سازد و گاه با تعبیر کاف خطاب به ایشان [[وسیله]] [[آگاهی]] و [[تربیت]] را فراهم می‌سازد که آن‌چه به آنان دادیم برای [[امتحان]] و [[فتنه]] است.
در [[قرآن کریم]] [[فتنه]] از اموری دانسته شده که یا مربوط به [[خداوند]] است که از روی [[حکمت]] و [[مصلحت]] برای [[آزمایش]] [[بندگان]] انجام می‌دهد و یا بازتاب [[اعمال]] و [[رفتار]] [[انسان‌ها]] است که به خود آنان بر می‌گرداند، یا اینکه توسط [[انسان]] صورت می‌پذیرد، مانند [[گرفتاری‌ها]]، [[مصیبت‌ها]]، [[کشتارها]]، فشارها و نابه‌سامانی‌ها و سایر اقدام‌های نابه‌هنجار، که این [[مشکلات]] ربطی به [[خداوند]] ندارد و همواره از سوی [[پروردگار]] مورد [[نکوهش]] و [[انتقاد]] شدید قرار گرفته است<ref>مفردات، ص۳۷۲.</ref>. این معانی بیشتر به آثار [[فتنه]] و یا مقدمات و بستر تحقق [[فتنه]] مرتبط است، که اگر کسی [[آزمایش]] شد، دچار [[مشکلات]] و [[مصیبت‌ها]] می‌گردد، یا در موقعیت [[مقام]] و [[قدرت]] و [[ثروت]] در معرض [[فتنه]] قرار می‌گیرد. یا چون موقعیت را نمی‌شناسد و یا صاحب قدرتی عوام‌فریبی می‌کند و یا در اثر [[جهل]] توده‌ها [[حقیقت]] موضوع آشکار نمی‌شود، عده‌ای دچار [[فتنه]] می‌شوند. یکی از مهم‌ترین نمودها و نمونه‌های [[فتنه]]، [[جنگ‌ها]] و اختلاف‌های داخلی و نزاع‌های گروهی، حزبی، طایفه‌ای، [[سیاسی]]، [[دینی]] و مذهبی است که در [[جوامع]] دارای [[منافع]] مشترک، اتفاق می‌افتد. این اختلاف‌ها و کشمکش‌ها وجهۀ [[سیاسی]]، [[اجتماعی]] آنان را در نگاه دیگران مخدوش می‌سازد و از آن تعبیر به [[فتنه]] می‌شود. بنابراین بحث [[فتنه]] در این مدخل به آن دسته از آیاتی اشاره دارد که [[پیامبر]] را از [[فلسفه آفرینش]] و [[دلیل]] بر مهلت دیگران و یا دادن امکانات با خبر می‌سازد و گاه با تعبیر کاف خطاب به ایشان [[وسیله]] [[آگاهی]] و [[تربیت]] را فراهم می‌سازد که آن‌چه به آنان دادیم برای [[امتحان]] و [[فتنه]] است.
#{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ الله يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ * وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ الله شَدِيدُ الْعِقَابِ}}<ref>«ای مؤمنان! (ندای) خداوند و پیامبر را هر گاه شما را به چیزی فرا خوانند که به شما زندگی می‌بخشد پاسخ دهید و بدانید که خداوند میان آدمی و دل او میانجی می‌شود و (بدانید که) به نزد وی گرد آورده می‌شوید * و از فتنه‌ای پروا کنید که (چون درگیرد) تنها به کسانی از شما که ستم کردند نمی‌رسد (بلکه دامنگیر همه می‌شود) و بدانید که به راستی خداوند سخت کیفر است» سوره انفال، آیه ۲۴-۲۵.</ref>.
#{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اسْتَجِيبُوا لِلَّهِ وَلِلرَّسُولِ إِذَا دَعَاكُمْ لِمَا يُحْيِيكُمْ وَاعْلَمُوا أَنَّ الله يَحُولُ بَيْنَ الْمَرْءِ وَقَلْبِهِ وَأَنَّهُ إِلَيْهِ تُحْشَرُونَ * وَاتَّقُوا فِتْنَةً لَا تُصِيبَنَّ الَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْكُمْ خَاصَّةً وَاعْلَمُوا أَنَّ الله شَدِيدُ الْعِقَابِ}}<ref>«ای مؤمنان! (ندای) خداوند و پیامبر را هر گاه شما را به چیزی فرا خوانند که به شما زندگی می‌بخشد پاسخ دهید و بدانید که خداوند میان آدمی و دل او میانجی می‌شود و (بدانید که) به نزد وی گرد آورده می‌شوید * و از فتنه‌ای پروا کنید که (چون درگیرد) تنها به کسانی از شما که ستم کردند نمی‌رسد (بلکه دامنگیر همه می‌شود) و بدانید که به راستی خداوند سخت کیفر است» سوره انفال، آیه ۲۴-۲۵.</ref>.
#{{متن قرآن|وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ... * وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ}}<ref>«و هر جا بر آنان دست یافتید، بکشیدشان و از همان‌جا که بیرونتان راندند بیرونشان برانید و (بدانید که) آشوب (شرک) از کشتار بدتر است... * و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند» سوره بقره، آیه ۱۹۱و ۱۹۳. </ref>.
#{{متن قرآن|وَاقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ وَأَخْرِجُوهُمْ مِنْ حَيْثُ أَخْرَجُوكُمْ وَالْفِتْنَةُ أَشَدُّ مِنَ الْقَتْلِ... * وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّى لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ}}<ref>«و هر جا بر آنان دست یافتید، بکشیدشان و از همان‌جا که بیرونتان راندند بیرونشان برانید و (بدانید که) آشوب (شرک) از کشتار بدتر است... * و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند» سوره بقره، آیه ۱۹۱و ۱۹۳. </ref>.
۲۱۸٬۴۷۸

ویرایش