پرش به محتوا

احسان در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۶٬۲۲۵ بایت اضافه‌شده ،  ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۱
خط ۱۲۱: خط ۱۲۱:


باز آورده که: ابن‌مردویه از [[جابر بن عبدالله]]، اخراج نمود که او گفت: {{متن حدیث|قال: رسول الله{{صل}} في هذه الآية: {{متن قرآن|هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ}}، قال: هل [[جزاء]] من أنعمت عليه بالإسلام إلا أن أدخله الجنة}}<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۱۴۹.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۵۳.</ref>
باز آورده که: ابن‌مردویه از [[جابر بن عبدالله]]، اخراج نمود که او گفت: {{متن حدیث|قال: رسول الله{{صل}} في هذه الآية: {{متن قرآن|هَلْ جَزَاءُ الْإِحْسَانِ إِلَّا الْإِحْسَانُ}}، قال: هل [[جزاء]] من أنعمت عليه بالإسلام إلا أن أدخله الجنة}}<ref>الدر المنثور، ج۶، ص۱۴۹.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۵۳.</ref>
===[[احسان]] و [[تدبّر]] در [[آیات]]===
{{متن قرآن|كِتَابٌ أَنْزَلْنَاهُ إِلَيْكَ مُبَارَكٌ لِيَدَّبَّرُوا آيَاتِهِ وَلِيَتَذَكَّرَ أُولُو الْأَلْبَابِ}}<ref>«(این) کتابی خجسته است که ما به سوی تو فرو فرستاده‌ایم تا در آیات آن نیک بیندیشند و تا خردمندان از آن پند گیرند» سوره ص، آیه ۲۹.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۶۱.</ref>
====تدبّر در هر [[آیه]] به ترتیب آیات مصحفی====
=====احسان عامل اصلی [[ظهور]] [[روحیه]] [[حق‌شناسی]] و تجلی‌گاه [[حق‌پرستی]] است=====
{{متن قرآن|وَإِذْ أَخَذْنَا مِيثَاقَ بَنِي إِسْرَائِيلَ لَا تَعْبُدُونَ إِلَّا اللَّهَ وَبِالْوَالِدَيْنِ إِحْسَانًا}}<ref>«و (یاد کنید) آنگاه را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند را نپرستید و با پدر و مادر و خویشاوند و یتیمان و بیچارگان نیکی کنید» سوره بقره، آیه ۸۳.</ref>. [[نیکی]] به [[والدین]] روحیه حق‌شناسی را از طریق توجه به واسطه هستی خود؛ یعنی والدین، در فرد ظاهر، و آن را تقویت می‌نماید. آثار وضعی آن هم عبارتند از:
# والدین با [[عنایت]] به روحیه حق‌شناسی فرزند، [[ترغیب]] و [[تشویق]] می‌شوند تا به فعالیت و تحرک بیشتری پرداخته و پرنشاط و با [[امید به آینده]] به محیط [[زندگی]] صفایی خاص بخشند که قهراً نیز [[فرزندان]] از ثمرات آن بهره‌مند خواهند شد؛
# [[نیکی]] به [[والدین]]، سبب تقویت [[روابط]] [[عاطفی]] و [[محبت]] بیشتر والدین به [[فرزندان]] خواهد شد. این نتیجه، مهم‌تر و جالب‌تر از نتیجه اول است؛
#تأثیر متقابل روابط عاطفی خوب والدین و فرزندان نسبت به یکدیگر، سبب توسعه و [[رشد]] [[روحیه]] [[حق‌شناسی]] آنان نسبت به مبدأ هستی به صورت [[حق‌پرستی]] و [[پرستش]] [[خدای متعال]]، می‌گردد؛ بدین‌گونه که انتقال عاطفی مداوم فرزند و والدین، تحرک، [[نشاط]]، [[صفا]]، و [[صمیمیت]] را در محیط [[خانه]] موجب شده و [[زندگی]] را [[شور]] و نشاطی بهشتی می‌بخشد. [[خوش‌بینی]] اعضای [[خانواده]] نسبت به یکدیگر، [[اعتماد]] و [[اطمینان]] آنان را به هم افزایش داده و [[امیدواری]] به [[آینده]] را در پی دارد. این امر، نه تنها به زندگی خرّمی می‌دهد؛ بلکه به‌طور وضعی، روحیه حق‌شناسی را رشد داده و این رشد به نوبه خود سبب می‌شود که توجه‌داشتن به مبدأ هستی به صورت پرستش خدای یگانه را نیاز اساسی خویش [[احساس]] کند. این اتفاق از آن جهت است که از یک طرف زمینه آن به طور اساسی فراهم است: {{متن قرآن|فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِي فَطَرَ النَّاسَ عَلَيْهَا}}<ref>«همان سرشتی که خداوند مردم را بر آن آفریده است» سوره روم، آیه ۳۰.</ref> و از طرف دیگر، تذکرات و یاد آوری‌های والدین در جهت [[خداشناسی]]، [[توحید]] و پرستش خدای یگانه و لبریز بودن فوق‌العاده [[عواطف]] که در نتیجه روابط متقابل در محیط عاطفی [[نیک]] بین والدین و فرزند ایجاد شده، او را به طور اساسی و عمیق به سوی پرستش خدای یگانه سوق می‌دهد.
همزمان با رشد روحیه حق‌شناسی، [[احسان]] به [[خویشاوندان]]، یتمیان و واماندگان زمین‌گیر، در [[رفتار]] او نمایان خواهد شد، قوله تعالی: {{متن قرآن|وَذِي الْقُرْبَى وَالْيَتَامَى وَالْمَسَاكِينِ}}؛ زیرا روابط عاطفی والدین و فرزند که دارای ریشه‌ای بدنی و حیاتی است، اگر به طور صحیح رشد کند و به انجام برسد، چون چشمه زلال جوشانی خواهد بود که حاصل آن، نه تنها خرمی و سرسبزی اطراف خود است؛ بلکه نقاط دورتر از منشأ حیاتی خویش را هم سبز و خرم خواهد نمود؛ همچنین نشاطی که در فضای فرح‌بخش [[احسان]] نسبت به [[والدین]]، [[خویشاوندان]]، [[یتیمان]] و [[بیچارگان]] زمین‌گیر ایجاد می‌شود، خوش‌برخوردی، [[خوش‌رویی]] و خوش‌سخنی با [[مردم]] را آن‌چنان که [[حق تعالی]] فرموده: {{متن قرآن|وَقُولُوا لِلنَّاسِ حُسْنًا}}، به ارمغان می‌آورد؛ [[سروری]] آکنده از [[عشق]] که در پرتو [[حق‌پرستی]] و [[پرستش]] خدای یگانه، ایجاد شده و او را از روی [[شوق]] و میل، به [[عبادت]] و [[عمل صالح]] وا می‌دارد: {{متن قرآن|وَأَقِيمُوا الصَّلَاةَ وَآتُوا الزَّكَاةَ}}<ref>«و نماز را برپا دارید و زکات بدهید» سوره بقره، آیه ۴۳.</ref>.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۶۱.</ref>


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
۷۳٬۳۶۴

ویرایش