لوح محفوظ در قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

منظور از [[لوح محفوظ]] چیست و [[پیامبر]] چه نسبتی با آن دارد؟ [[لوح]] در اصل به معنای آشکار شدن است: {{عربی|لاح الشّیء لوحا: بدأ}} آنگاه [[لوح]] به هر تخته و صفحه گویند که در آن می‌نویسند، خواه از چوب باشد یا غیر آن. صفحه را از آن جهت [[لوح]] گویند که معانی در آن به وسیله [[کتابت]] آشکار می‌شود<ref>کتاب العین، ج۳، ص۳۰۰.</ref>. چنان‌که از [[مجمع البیان]] (ج ۵ ص۴۶۹) به دست می‌آید، در مفردات راغب (ص ۷۵۰) در باره [[لوح]] آمده: {{عربی|اللَّوْحُ: واحد أَلْوَاحِ السفینة}} قال تعالی: {{متن قرآن|وَحَمَلْنَاهُ عَلَى ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَدُسُرٍ}}<ref>«و او را بر (کشتی) پر تخته و میخ، سوار کردیم» سوره قمر، آیه ۱۳.</ref> و به همین [[دلیل]] [[الواح]] به آن‌چه در چوب نوشته می‌شده، [[لوح]] می‌گفته‌اند. تعبیر به [[لوح محفوظ]] در [[آیه]]: {{متن قرآن|فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ}}<ref>«در لوحی نگهداشته» سوره بروج، آیه ۲۲.</ref> ناظر به تعبیر مجازی یا استعاری و یا [[روح]] معنا از این کلمه به صورت مبهم است. و همین تعبیر گاه با عنوان کتاب آمده: {{متن قرآن|إِنَّ ذَلِكَ فِي كِتَابٍ إِنَّ ذَلِكَ عَلَى اللَّهِ يَسِيرٌ}}<ref>«آیا نمی‌دانی که خداوند آنچه را در آسمان و زمین است می‌داند؟ به راستی این در کتابی (نگاشته) است؛ بی‌گمان این (کار) بر خداوند آسان است» سوره حج، آیه ۷۰.</ref> در اقرب الموارد این علّت را به صورت “قیل” آورده است. به قولی علت آن آشکار شدن خطوط در آن است: {{متن قرآن|وَحَمَلْنَاهُ عَلَى ذَاتِ أَلْوَاحٍ وَدُسُرٍ}}<ref>«و او را بر (کشتی) پر تخته و میخ، سوار کردیم» سوره قمر، آیه ۱۳.</ref> [[نوح]] را به چیزی‌که تخته‌ها و میخ (مسمارها) داشت حمل کردیم. منظور [[کشتی نوح]]{{ع}} و [[الواح]] جمع [[لوح]] است. در [[قرآن]] این کلمه بارها تکرار شده و عموماً به معنای مادی آنان یعنی محسوس و ملموس آن است: {{متن قرآن|وَكَتَبْنَا لَهُ فِي الْأَلْوَاحِ مِنْ كُلِّ شَيْءٍ مَوْعِظَةً}}<ref>«و برای او در “الواح” (تورات) در هر زمینه پندی و برای هر چیز تفصیلی نوشتیم» سوره اعراف، آیه ۱۴۵.</ref> {{متن قرآن|وَأَلْقَى الْأَلْوَاحَ وَأَخَذَ بِرَأْسِ أَخِيهِ}}<ref>«(این بگفت) و الواح را فرو افکند و سر برادرش را گرفت» سوره اعراف، آیه ۱۵۰.</ref> {{متن قرآن|وَلَمَّا سَكَتَ عَنْ مُوسَى الْغَضَبُ أَخَذَ الْأَلْوَاحَ...}}<ref>«و چون خشم موسی فرو نشست الواح را برداشت.».. سوره اعراف، آیه ۱۵۴.</ref> مراد از [[الواح]] صفحه‌های [[تورات]] است معلوم نیست از چوب بوده یا چرم یا فلز و غیره. اما صورت‌های دیگری هم ناظر به عالم دیگر دارد: {{متن قرآن|وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ * لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ * لَوَّاحَةٌ لِلْبَشَرِ}}<ref>«و چه دانی تو که دوزخ چیست * نه بر جای می‌نهد و نه یله می‌کند * برگرداننده رنگ پوست است» سوره مدثر، آیه ۲۷-۲۹.</ref> تلویح به معنی [[تغییر]] است {{عربی|لوّحه الحرّ: غیّره}} [[بشر]] جمع بشره بمعنی پوست [[بدن]] است، یعنی چه می‌دانی سقر چیست‌؟ نه می‌گذارد و نه دست می‌کشد [[تغییر]] دهنده پوست‌های [[بدن]] است. نمونه دیگر آن با ترکیب محفوط و مسطور است: {{متن قرآن|فِي لَوْحٍ مَحْفُوظٍ}}<ref>«در لوحی نگهداشته» سوره بروج، آیه ۲۲.</ref>. این معنا کنایه از نگهداری آن در [[خزانه الهی]] و محفوظ ماندن آن از [[تغییر]] و تبدیل و نقصان و زیادت یا محفوظ از دستبرد دیگران و عدم اطلاع حتی [[ملائکه]] است. در لسان العرب، (ج ۲، ص۵۸۴)، آمده که [[لوح محفوظ]]؛ یعنی {{عربی|مُسْتَوْدَع مَشِیئاتِ الله تعالی، و إِنما هو علی المَثَلِ. و قیل: اللوحُ الکَتفُ إِذا کتب علیها}}.