بحث:آیا علم غیب در شب قدر نازل میشود؟ (پرسش) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۰۴:۰۰
، ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۱جایگزینی متن - 'حالیکه' به 'حالی که'
جز (جایگزینی متن - 'حالیکه' به 'حالی که') |
|||
خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
::::::اما ظاهراً پذیرش سهم امام از نهاد لیلة القدر حتی برای برخی از شیعیان دشوار است؛ زیرا به طرزی خطرناک به ادعای نبوت نزدیک میشود. این امر را لعن شدید کسانی که مایل به رد آن هستند نشان میدهد. هر کسی انکار کند که لیلة القدر در امامان و فقط در ایشان استمرار دارد، بنابر فرموده امام پنجم{{ع}} "منکر" است.<ref>همان، ۳۷۲؛ صفار، بصائر، ۲۲۴. هدف حدیث در عین حال این نیز هست که اثبات کند شب قدر فقط به امامان و نه به کسی دیگر تعلق دارد. محدودسازی لیلة القدر به امامان در احادیث دیگر نیز مورد تأکید قرار گرفته است، مثلاً «... فقط ماییم که لیلة القدر متمایز کرده است و این شب به هیچ کس دیگری تعلق ندارد» (اشعری، بصائر، ص۷۰). روشن نیست که چه کس دیگری مدعی چنین تمایزی شده است.</ref> نقل شده است در حالی که [[عبدالله بن عباس]] ـ پسرعمو و صحابی علی{{ع}} ـ اصرار میکرد که این امر با محمد{{صل}} به پایان رسیده است، بال فرشته به او خورد و او را کور کرد.<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۳۵۷-۳۵۹.</ref> | ::::::اما ظاهراً پذیرش سهم امام از نهاد لیلة القدر حتی برای برخی از شیعیان دشوار است؛ زیرا به طرزی خطرناک به ادعای نبوت نزدیک میشود. این امر را لعن شدید کسانی که مایل به رد آن هستند نشان میدهد. هر کسی انکار کند که لیلة القدر در امامان و فقط در ایشان استمرار دارد، بنابر فرموده امام پنجم{{ع}} "منکر" است.<ref>همان، ۳۷۲؛ صفار، بصائر، ۲۲۴. هدف حدیث در عین حال این نیز هست که اثبات کند شب قدر فقط به امامان و نه به کسی دیگر تعلق دارد. محدودسازی لیلة القدر به امامان در احادیث دیگر نیز مورد تأکید قرار گرفته است، مثلاً «... فقط ماییم که لیلة القدر متمایز کرده است و این شب به هیچ کس دیگری تعلق ندارد» (اشعری، بصائر، ص۷۰). روشن نیست که چه کس دیگری مدعی چنین تمایزی شده است.</ref> نقل شده است در حالی که [[عبدالله بن عباس]] ـ پسرعمو و صحابی علی{{ع}} ـ اصرار میکرد که این امر با محمد{{صل}} به پایان رسیده است، بال فرشته به او خورد و او را کور کرد.<ref>کلینی، کافی، ج۱، ص۳۵۷-۳۵۹.</ref> | ||
::::::در شب قدر، از غروب آفتاب تا طلوع سپیده، امام از اموری ـ مانند: مرگها و تولدهایی که روی خواهد داد، روزیِ هر یک از مخلوقات خدا چه خواهد بود، چه کسی مطیع و چه کسی یاغی خواهد بود، چه کسی به حج خواهد رفت، آیا زمین بیحاصل و بیثمر خواهد بود یا بارور و... ـ مطلع خواهد شد.<ref>صفار، بصائر، ص۲۲۰-۲۲۵.</ref> در این شب خدا چنین اموری را مقدر میسازد و فرشتگان آنچه را در باره این امور نوشته شده به امام وقت میرسانند.<ref>قمی، تفسیر، ج۲، ص۴۳۱.</ref> یا بنا بر حدیث دیگری، موضوعاتی نظیر (رزق و طول عمر در نوزدهم ماه رمضان ماهی که لیلة القدر در آن واقع است) مقدر میشوند؛ اما رویدادها فقط در خود آن شب به طور نهایی مقدر میگردند؛ "اگر برای این نبود، امام [از آنچه باید در آن سال روی میداد] هیچ نمیدانست".<ref>صفار، بصائر، ۲۲۰-۲۲۲. روایتی از [امام] جعفر صادق{{ع}} معرفتشناسی خاصی را به لیلة القدر نسبت میدهد؛ بر اساس این تبیین، خدا قلب امامان را بیرون میآورد و بر آن با مدادی از نور، تمام علم را مینگارد. به این طریق، قلب او "مصحف دیدگان" و گوشش "مترجم زبان" میشود که اگر او بخواهد از امری علم کسب کند، با دیده و قلب مینگرد و آنچه را میخواهد مییابد؛ "گویی به کتابی نگاه میکرده است". [امام] جعفر{{ع}} میگوید: علم لیلةالقدر تنها علمی است که به این طریق ابلاغ میشود؛ در موارد دیگر، علم فقط در قلب نفوذ میکند و سپس به گوش تلقین میشود (همان، ۲۲۳ـ۲۲۴). این حدیث که تا حدی خیالی است، به نقل از ابن حریش روایت میشود که سند احادیث لیلة القدر در کافی است؛ گرچه این حدیث در مجموعه کلینی نیامده است.</ref> | ::::::در شب قدر، از غروب آفتاب تا طلوع سپیده، امام از اموری ـ مانند: مرگها و تولدهایی که روی خواهد داد، روزیِ هر یک از مخلوقات خدا چه خواهد بود، چه کسی مطیع و چه کسی یاغی خواهد بود، چه کسی به حج خواهد رفت، آیا زمین بیحاصل و بیثمر خواهد بود یا بارور و... ـ مطلع خواهد شد.<ref>صفار، بصائر، ص۲۲۰-۲۲۵.</ref> در این شب خدا چنین اموری را مقدر میسازد و فرشتگان آنچه را در باره این امور نوشته شده به امام وقت میرسانند.<ref>قمی، تفسیر، ج۲، ص۴۳۱.</ref> یا بنا بر حدیث دیگری، موضوعاتی نظیر (رزق و طول عمر در نوزدهم ماه رمضان ماهی که لیلة القدر در آن واقع است) مقدر میشوند؛ اما رویدادها فقط در خود آن شب به طور نهایی مقدر میگردند؛ "اگر برای این نبود، امام [از آنچه باید در آن سال روی میداد] هیچ نمیدانست".<ref>صفار، بصائر، ۲۲۰-۲۲۲. روایتی از [امام] جعفر صادق{{ع}} معرفتشناسی خاصی را به لیلة القدر نسبت میدهد؛ بر اساس این تبیین، خدا قلب امامان را بیرون میآورد و بر آن با مدادی از نور، تمام علم را مینگارد. به این طریق، قلب او "مصحف دیدگان" و گوشش "مترجم زبان" میشود که اگر او بخواهد از امری علم کسب کند، با دیده و قلب مینگرد و آنچه را میخواهد مییابد؛ "گویی به کتابی نگاه میکرده است". [امام] جعفر{{ع}} میگوید: علم لیلةالقدر تنها علمی است که به این طریق ابلاغ میشود؛ در موارد دیگر، علم فقط در قلب نفوذ میکند و سپس به گوش تلقین میشود (همان، ۲۲۳ـ۲۲۴). این حدیث که تا حدی خیالی است، به نقل از ابن حریش روایت میشود که سند احادیث لیلة القدر در کافی است؛ گرچه این حدیث در مجموعه کلینی نیامده است.</ref> | ||
::::::در اینجا تفاوت مهمی میان انکشافات لیلة القدر و مصادیق دیگر علم مستمر وجود دارد؛ علمی که شب و روز [به امام] میرسد، علم به رویدادهاست، در | ::::::در اینجا تفاوت مهمی میان انکشافات لیلة القدر و مصادیق دیگر علم مستمر وجود دارد؛ علمی که شب و روز [به امام] میرسد، علم به رویدادهاست، در حالی که پدیدار میشوند؛ اما در شب قدر به امام علم به شرایط و رویدادهای آینده عطا میشود. این امر، مسألهای را مطرح میسازد ـ که در ادعای کلی توانایی امامان به آگاهی قبلی مستتر است؛ اما موضوع لیلة القدر آن را بیشتر کانون توجه میسازد ـ و آن اینکه اگر امام آینده را با یقین میداند، علم او چه تفاوتی با علم کامل خود خدا دارد؟ همچنین چگونه میتوانیم از این نتیجه بگریزیم که علم پیشینی امام از افعال خدا، قدرت و اراده خدا را محدود ساخته است؟ در اینجا به پرسشهایی میرسیم که به [علم] کلام مربوط میشوند و بهتر است در همان بحث کلامی مطرح شوند.<ref>فصل هفتم رساله دكتراى نویسنده</ref>در اینجا فقط باید به سطح بالایی که نظریه شیعی بر علم ظاهراً بدون قید امامان قائل است اشاره کنیم».<ref>[http://emamat.ir/home/%D9%88%DB%8C%DA%98%D9%87%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87/item/1813-%D8%B9%D9%84%D9%85-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%85%DB%8C-%DA%A9%D9%87-%D8%B4%D8%A8-%D9%88-%D8%B1%D9%88%D8%B2-%D8%A8%D9%87-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%DB%8C-%D8%B1%D8%B3%D8%AF.html علم امامان علمی که شب و روز به امام میرسد].</ref> | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} |