پرش به محتوا

بِر (نیکی): تفاوت میان نسخه‌ها

۴ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۱
جز
جایگزینی متن - 'تحقیق' به 'تحقیق'
جز (جایگزینی متن - 'تحقیق' به 'تحقیق')
خط ۹۳: خط ۹۳:
===این خصلت‌ها===
===این خصلت‌ها===
==بر در فرهنگ قرآن==
==بر در فرهنگ قرآن==
کلمه بِرّ در ضمن شش [[آیه قرآن]]، در چهار [[سوره]]: بقره، [[آل عمران]]، [[مائده]]، [[مجادله]]، هشت بار آمده است. این چهار سوره، [[مدنی]] بوده؛ یعنی در [[مدینه]] نازل شده‌اند. ترتیب مصحفی و نزولی دو [[سوره بقره]] و آل عمران بر هم [[تطبیق]] دارد؛ اما دو سوره: مائده و مجادله در ترتیب نزولی خود نسبت به ترتیب مصحفی‌شان تقدم و تاخر دارند. ما در این جا ابتدا [[آیات]] مربوط را به ترتیب مصحفی آن تنظیم نموده و بعد با استناد به کتب لغت، به [[تحقیق]] در معنای بِرّ می‌پردازیم و سپس با استفاده از [[تفاسیر]]، [[تفسیر]] آن را ارائه داده و در مرحله چهارم هم تفسیر [[روایی]] آن را تحقیق می‌کنیم و بالاخره با [[استعانت]] از [[فضل]] و [[توفیق الهی]]، به [[تدبر]] در آن آیات می‌پردازیم.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۲۸۹.</ref>
کلمه بِرّ در ضمن شش [[آیه قرآن]]، در چهار [[سوره]]: بقره، [[آل عمران]]، [[مائده]]، [[مجادله]]، هشت بار آمده است. این چهار سوره، [[مدنی]] بوده؛ یعنی در [[مدینه]] نازل شده‌اند. ترتیب مصحفی و نزولی دو [[سوره بقره]] و آل عمران بر هم [[تطبیق]] دارد؛ اما دو سوره: مائده و مجادله در ترتیب نزولی خود نسبت به ترتیب مصحفی‌شان تقدم و تاخر دارند. ما در این جا ابتدا [[آیات]] مربوط را به ترتیب مصحفی آن تنظیم نموده و بعد با استناد به کتب لغت، به تحقیق در معنای بِرّ می‌پردازیم و سپس با استفاده از [[تفاسیر]]، [[تفسیر]] آن را ارائه داده و در مرحله چهارم هم تفسیر [[روایی]] آن را تحقیق می‌کنیم و بالاخره با [[استعانت]] از [[فضل]] و [[توفیق الهی]]، به [[تدبر]] در آن آیات می‌پردازیم.<ref>[[عبدالنبی امامی|امامی، عبدالنبی]]، [[فرهنگ قرآن ج۱ (کتاب)|فرهنگ قرآن ج۱]]، ص ۲۸۹.</ref>
===در معنای [[برّ]]===
===در معنای [[برّ]]===
راغب در مفردات فرموده: بَرّ بر خلاف “بَحْر” (دریا) است و از آن، وسعت و پهنای وسیع متصور می‌شود و لذا [[بِرّ]] از آن مشتق شده؛ یعنی توسعه در [[کار خیر]]، و گاهی آن را به فعل [[الهی]] نسبت می‌دهند، مانند: {{متن قرآن|إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ}}<ref>«ما از دیرباز او را می‌خواندیم که اوست که نیکوکار بخشاینده است» سوره طور، آیه ۲۸.</ref>، و گاهی (هم) به [[بنده]] نسبت می‌دهند، پس گفته می‌شود: {{متن حدیث|بَرَّ العبدُ رَبَّه}}، یعنی در [[طاعت]] او توسعه داد. بنابراین از جانب [[خدای متعال]]، “ثواب”، و از جانب بنده، “طاعت” است، و آن بر دو نوع است: یک نوع در [[اعتقاد]]، و یک نوع (هم) در [[اعمال]]، و مشتمل بر آن است قوله تعالی: {{متن قرآن|لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ...}}، و بر این اساس است که چون از [[معصوم]]{{ع}} درباره بِرّ سؤال شد، همین [[آیه]] را قرائت فرمود. پس آیه متضمن است بر اعتقاد، اعمال، [[فرایض]]، [[نوافل]]، و بِرّ الوالدین، (به معنای) وسعت در [[نیکی]] نسبت به آن دو بوده و ضدّ آن “عقوق” است، و “بِرّ”، در [[راستی]] استعمال می‌شود؛ زیرا آن برخی از خیر است که در توسعه هست<ref>مفردات، ص۳۸.</ref>.
راغب در مفردات فرموده: بَرّ بر خلاف “بَحْر” (دریا) است و از آن، وسعت و پهنای وسیع متصور می‌شود و لذا [[بِرّ]] از آن مشتق شده؛ یعنی توسعه در [[کار خیر]]، و گاهی آن را به فعل [[الهی]] نسبت می‌دهند، مانند: {{متن قرآن|إِنَّهُ هُوَ الْبَرُّ الرَّحِيمُ}}<ref>«ما از دیرباز او را می‌خواندیم که اوست که نیکوکار بخشاینده است» سوره طور، آیه ۲۸.</ref>، و گاهی (هم) به [[بنده]] نسبت می‌دهند، پس گفته می‌شود: {{متن حدیث|بَرَّ العبدُ رَبَّه}}، یعنی در [[طاعت]] او توسعه داد. بنابراین از جانب [[خدای متعال]]، “ثواب”، و از جانب بنده، “طاعت” است، و آن بر دو نوع است: یک نوع در [[اعتقاد]]، و یک نوع (هم) در [[اعمال]]، و مشتمل بر آن است قوله تعالی: {{متن قرآن|لَيْسَ الْبِرَّ أَنْ تُوَلُّوا وُجُوهَكُمْ...}}، و بر این اساس است که چون از [[معصوم]]{{ع}} درباره بِرّ سؤال شد، همین [[آیه]] را قرائت فرمود. پس آیه متضمن است بر اعتقاد، اعمال، [[فرایض]]، [[نوافل]]، و بِرّ الوالدین، (به معنای) وسعت در [[نیکی]] نسبت به آن دو بوده و ضدّ آن “عقوق” است، و “بِرّ”، در [[راستی]] استعمال می‌شود؛ زیرا آن برخی از خیر است که در توسعه هست<ref>مفردات، ص۳۸.</ref>.
۲۱۸٬۲۱۰

ویرایش