خانه: تفاوت میان نسخهها
←قوم ثمود
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
[[قرآن]] از خانههای قوم عاد و مهارت آنان در خانهسازی یاد میکند و بناهای آنان را از جهت ساخت بینظیر میداند: {{متن قرآن| أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلادِ }}<ref>«آیا درنیافتهای که پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ با (مردم شهر) «ارم» که دارای ستونهای بزرگ بود، که مانند آن در میان شهرها نیافریدهاند» سوره فجر، آیه ۶-۸.</ref>.<ref>مجمعالبیان، ج ۱۰، ص ۷۳۷ - ۷۳۸؛ الجدید، ج ۷، ص ۳۶۴. </ref> برخی {{متن قرآن|ذَاتِ الْعِمَادِ}} را سازههای بلند و دارای ستونهای فراوان دانستهاند. <ref>مجمعالبیان، ج ۱۰، ص ۷۳۷؛ المحرر الوجیز، ج ۵، ص ۴۷۸؛ تفسیر بغوی، ج ۵، ص ۲۴۹. </ref> داستان افسانهای [[بهشت]] [[شداد]]، درباره ساخت و سازهای این [[قوم]] است. براساس نقل افسانهگونه ابنمنبه، [[عربی]] که در [[بادیه]] شترش را میکاوید، به شکلی اتفاقی به آن بهشت رسید<ref>مجمعالبیان، ج ۱۰، ص ۷۳۷ - ۷۳۸؛ بیان المعانی، ج ۱، ص ۱۴۵. </ref>.<ref>[[ حسین علی یوسفزاده|یوسفزاده]] و [[مرضیه قدمی|قدمی]]، [[خانه (مقاله)|مقاله "خانه "]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۱.</ref> | [[قرآن]] از خانههای قوم عاد و مهارت آنان در خانهسازی یاد میکند و بناهای آنان را از جهت ساخت بینظیر میداند: {{متن قرآن| أَلَمْ تَرَ كَيْفَ فَعَلَ رَبُّكَ بِعَادٍ إِرَمَ ذَاتِ الْعِمَادِ الَّتِي لَمْ يُخْلَقْ مِثْلُهَا فِي الْبِلادِ }}<ref>«آیا درنیافتهای که پروردگارت با قوم عاد چه کرد؟ با (مردم شهر) «ارم» که دارای ستونهای بزرگ بود، که مانند آن در میان شهرها نیافریدهاند» سوره فجر، آیه ۶-۸.</ref>.<ref>مجمعالبیان، ج ۱۰، ص ۷۳۷ - ۷۳۸؛ الجدید، ج ۷، ص ۳۶۴. </ref> برخی {{متن قرآن|ذَاتِ الْعِمَادِ}} را سازههای بلند و دارای ستونهای فراوان دانستهاند. <ref>مجمعالبیان، ج ۱۰، ص ۷۳۷؛ المحرر الوجیز، ج ۵، ص ۴۷۸؛ تفسیر بغوی، ج ۵، ص ۲۴۹. </ref> داستان افسانهای [[بهشت]] [[شداد]]، درباره ساخت و سازهای این [[قوم]] است. براساس نقل افسانهگونه ابنمنبه، [[عربی]] که در [[بادیه]] شترش را میکاوید، به شکلی اتفاقی به آن بهشت رسید<ref>مجمعالبیان، ج ۱۰، ص ۷۳۷ - ۷۳۸؛ بیان المعانی، ج ۱، ص ۱۴۵. </ref>.<ref>[[ حسین علی یوسفزاده|یوسفزاده]] و [[مرضیه قدمی|قدمی]]، [[خانه (مقاله)|مقاله "خانه "]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۱.</ref> | ||
=== [[قوم ثمود]]=== | === [[قوم ثمود]]=== | ||
[[قرآن]] از خانهسازی قوم ثمود نیز یاد میکند و براین پایه، منطقه جغرافیایی جای [[زندگی]] قوم ثمود دارای دو بخش دشت و کوهستان بوده و آنان که مردمی [[متمدن]] و [[آگاه]] به [[فنون]] خانهسازی و قصرسازی بودند، <ref>مجمعالبیان، ج۴، ص۶۷۹؛ تفسیر نور، ج۴، ص ۱۰۳. </ref> در دشتها قصرسازی میکرده؛ نیز با تراشیدن سنگها در [[دل]] کوهها [[خانه]] میساختهاند: {{متن قرآن|وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ}}<ref>«و یاد کنید آنگاه را که شما را جانشینانی پس از (قوم) عاد قرار داد و در این سرزمین جای داد که در هامون آن کاخها میسازید و کوهها را برای خانهسازی میتراشید پس نعمتهای خداوند را به یاد آورید و در این سرزمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اعراف، آیه ۷۴.</ref> [[مفسران]]، [[قصور]] را به معنای خانههای بلند و باشکوه دانستهاند و بر اساس این [[آیه]] و آیه {{متن قرآن|قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref>«بگو: چه کسی زیوری را که خداوند برای بندگانش پدید آورده و (نیز) روزیهای پاکیزه را، حرام کرده است؟ بگو: آن (ها) در زندگی این جهان برای کسانی است که ایمان آوردهاند، در روز رستخیز (نیز) ویژه (ی مؤمنان) است؛ این چنین ما آیات خود را برای گروهی که دانشورند روشن میداریم» سوره اعراف، آیه ۳۲.</ref> ساختن خانههای مرتفع را روا دانسته <ref>التبیان، ج ۴، ص ۴۵۰؛ تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۲۳۹؛ المنیر، ج ۸، ص ۲۷۷. </ref> و در سبب روی آوردن قوم ثمود به کوهها برای خانهسازی گفتهاند: چون خانههای آنان در دشت برای طول عمرشان کافی نبود،<ref> تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۲۳۹؛ ارشاد الاذهان، ص ۱۶۵؛ الاصفی، ج ۱، ص ۳۸۱. </ref> | [[قرآن]] از خانهسازی قوم ثمود نیز یاد میکند و براین پایه، منطقه جغرافیایی جای [[زندگی]] قوم ثمود دارای دو بخش دشت و کوهستان بوده و آنان که مردمی [[متمدن]] و [[آگاه]] به [[فنون]] خانهسازی و قصرسازی بودند، <ref>مجمعالبیان، ج۴، ص۶۷۹؛ تفسیر نور، ج۴، ص ۱۰۳. </ref> در دشتها قصرسازی میکرده؛ نیز با تراشیدن سنگها در [[دل]] کوهها [[خانه]] میساختهاند: {{متن قرآن|وَاذْكُرُوا إِذْ جَعَلَكُمْ خُلَفَاءَ مِنْ بَعْدِ عَادٍ وَبَوَّأَكُمْ فِي الْأَرْضِ تَتَّخِذُونَ مِنْ سُهُولِهَا قُصُورًا وَتَنْحِتُونَ الْجِبَالَ بُيُوتًا فَاذْكُرُوا آلَاءَ اللَّهِ وَلَا تَعْثَوْا فِي الْأَرْضِ مُفْسِدِينَ}}<ref>«و یاد کنید آنگاه را که شما را جانشینانی پس از (قوم) عاد قرار داد و در این سرزمین جای داد که در هامون آن کاخها میسازید و کوهها را برای خانهسازی میتراشید پس نعمتهای خداوند را به یاد آورید و در این سرزمین تبهکارانه آشوب نورزید» سوره اعراف، آیه ۷۴.</ref> [[مفسران]]، [[قصور]] را به معنای خانههای بلند و باشکوه دانستهاند و بر اساس این [[آیه]] و آیه {{متن قرآن|قُلْ مَنْ حَرَّمَ زِينَةَ اللَّهِ الَّتِي أَخْرَجَ لِعِبَادِهِ وَالطَّيِّبَاتِ مِنَ الرِّزْقِ قُلْ هِيَ لِلَّذِينَ آمَنُوا فِي الْحَيَاةِ الدُّنْيَا خَالِصَةً يَوْمَ الْقِيَامَةِ كَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref>«بگو: چه کسی زیوری را که خداوند برای بندگانش پدید آورده و (نیز) روزیهای پاکیزه را، حرام کرده است؟ بگو: آن (ها) در زندگی این جهان برای کسانی است که ایمان آوردهاند، در روز رستخیز (نیز) ویژه (ی مؤمنان) است؛ این چنین ما آیات خود را برای گروهی که دانشورند روشن میداریم» سوره اعراف، آیه ۳۲.</ref> ساختن خانههای مرتفع را روا دانسته <ref>التبیان، ج ۴، ص ۴۵۰؛ تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۲۳۹؛ المنیر، ج ۸، ص ۲۷۷. </ref> و در سبب روی آوردن قوم ثمود به کوهها برای خانهسازی گفتهاند: چون خانههای آنان در دشت برای طول عمرشان کافی نبود،<ref> تفسیر قرطبی، ج ۷، ص ۲۳۹؛ ارشاد الاذهان، ص ۱۶۵؛ الاصفی، ج ۱، ص ۳۸۱. </ref> با مهارتی که داشتند به کوهها رو آورده: {{متن قرآن|وَتَنْحِتُونَ مِنَ الْجِبَالِ بُيُوتًا فَارِهِينَ}}<ref>«و از (دل) کوهها استادانه خانههایی میتراشید» سوره شعراء، آیه ۱۴۹.</ref>. برخی نیز [[راز]] خانهسازی آنان در [[کوه]] را در [[امان]] بودن از باد و [[باران]] و سرمای زمستان دانستهاند. <ref> مجمعالبیان، ج ۴، ص ۶۷۹؛ المنیر، ج ۸، ص ۲۶۹، ۲۷۴. </ref> از آنجا که قرآن خانههای خالی این نابود شدگان را برای [[عبرت]] دیگران نشانه نهاده است: {{متن قرآن|فَتِلْكَ بُيُوتُهُمْ خَاوِيَةً بِمَا ظَلَمُوا إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَعْلَمُونَ}}<ref>«و این خانههای (فرو ریخته و) خالی آنهاست برای ستمی که روا داشتند؛ بیگمان در این، نشانهای است برای گروهی که دانایند» سوره نمل، آیه ۵۲.</ref> میتوان گفت [[گمان]] آنان از خانهسازی در [[کوه]] در [[امان]] ماندن از [[بلایا]] و [[عذاب]] به جهت [[استحکام]] بیشتر کوهها بوده است<ref>جامع البیان، ج ۱۴، ص ۳۴؛ التفسیر الکبیر، ج ۱۹، ص ۱۵۷. </ref>.<ref>[[ حسین علی یوسفزاده|یوسفزاده]] و [[مرضیه قدمی|قدمی]]، [[خانه (مقاله)|مقاله "خانه "]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۱.</ref> | ||
===[[قوم شعیب]]=== | ===[[قوم شعیب]]=== | ||
[[خدا]] از هلاک قوم شعیب با دو تعبیر یاد میکند: {{متن قرآن|فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ}}<ref>«پس او را دروغگو شمردند آنگاه زلزله آنان را فرو گرفت و در خانهشان از پا افتادند» سوره عنکبوت، آیه ۳۷.</ref>، {{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَأَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ}}<ref>«و چون «امر» ما دررسید شعیب و مؤمنان همراه او را با بخشایشی از سوی خویش رهایی بخشیدیم و بانگ آسمانی ستمگران را فرو گرفت و در خانههای خود از پا در افتادند» سوره هود، آیه ۹۴.</ref> گرچه برخی دیار را به [[لشکرگاه]] یا [[خیمهگاه]] معنا کردهاند،<ref>خزانة الادب، ج ۴، ص ۲۱۳. </ref> بعضی از [[مفسران]] به قرینه "دار " در [[آیه]] {{متن قرآن|فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ}}<ref>«پس او را دروغگو شمردند آنگاه زلزله آنان را فرو گرفت و در خانهشان از پا افتادند» سوره عنکبوت، آیه ۳۷.</ref> نیز آیه {{متن قرآن|فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ}}<ref>«آنگاه زمینلرزه آنان را فرو گرفت و در خانهشان از پا در آمدند» سوره اعراف، آیه ۷۸.</ref> دیار را جمع دار دانسته و معتقدند قوم شعیب در خانههای خود گرفتار [[عذاب الهی]] و خاکستر شدند<ref> تفسیر سمرقندی، ج ۲، ص ۶۳۲ - ۶۳۳؛ تفسیر بیضاوی، ج ۴، ص ۱۹۴. </ref>.<ref>[[ حسین علی یوسفزاده|یوسفزاده]] و [[مرضیه قدمی|قدمی]]، [[خانه (مقاله)|مقاله "خانه "]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۱.</ref> | [[خدا]] از هلاک قوم شعیب با دو تعبیر یاد میکند: {{متن قرآن|فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ}}<ref>«پس او را دروغگو شمردند آنگاه زلزله آنان را فرو گرفت و در خانهشان از پا افتادند» سوره عنکبوت، آیه ۳۷.</ref>، {{متن قرآن|وَلَمَّا جَاءَ أَمْرُنَا نَجَّيْنَا شُعَيْبًا وَالَّذِينَ آمَنُوا مَعَهُ بِرَحْمَةٍ مِنَّا وَأَخَذَتِ الَّذِينَ ظَلَمُوا الصَّيْحَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دِيَارِهِمْ جَاثِمِينَ}}<ref>«و چون «امر» ما دررسید شعیب و مؤمنان همراه او را با بخشایشی از سوی خویش رهایی بخشیدیم و بانگ آسمانی ستمگران را فرو گرفت و در خانههای خود از پا در افتادند» سوره هود، آیه ۹۴.</ref> گرچه برخی دیار را به [[لشکرگاه]] یا [[خیمهگاه]] معنا کردهاند،<ref>خزانة الادب، ج ۴، ص ۲۱۳. </ref> بعضی از [[مفسران]] به قرینه "دار " در [[آیه]] {{متن قرآن|فَكَذَّبُوهُ فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ}}<ref>«پس او را دروغگو شمردند آنگاه زلزله آنان را فرو گرفت و در خانهشان از پا افتادند» سوره عنکبوت، آیه ۳۷.</ref> نیز آیه {{متن قرآن|فَأَخَذَتْهُمُ الرَّجْفَةُ فَأَصْبَحُوا فِي دَارِهِمْ جَاثِمِينَ}}<ref>«آنگاه زمینلرزه آنان را فرو گرفت و در خانهشان از پا در آمدند» سوره اعراف، آیه ۷۸.</ref> دیار را جمع دار دانسته و معتقدند قوم شعیب در خانههای خود گرفتار [[عذاب الهی]] و خاکستر شدند<ref> تفسیر سمرقندی، ج ۲، ص ۶۳۲ - ۶۳۳؛ تفسیر بیضاوی، ج ۴، ص ۱۹۴. </ref>.<ref>[[ حسین علی یوسفزاده|یوسفزاده]] و [[مرضیه قدمی|قدمی]]، [[خانه (مقاله)|مقاله "خانه "]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۱۱ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۱۱.</ref> |