توحید در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخهها
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-== منابع == {{فهرست منابع}} +== منابع == {{منابع}})) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳: | خط ۳: | ||
<div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[توحید در قرآن]] - [[توحید در حدیث]] - [[توحید در نهج البلاغه]] - [[توحید در معارف دعا و زیارات]] - [[توحید در کلام اسلامی]] - [[توحید در عرفان اسلامی]]</div> | <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[توحید در قرآن]] - [[توحید در حدیث]] - [[توحید در نهج البلاغه]] - [[توحید در معارف دعا و زیارات]] - [[توحید در کلام اسلامی]] - [[توحید در عرفان اسلامی]]</div> | ||
<div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[توحید (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسشهای عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[توحید (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div> | ||
==[[جایگاه]] و اهمیت [[توحید]]== | ==[[جایگاه]] و اهمیت [[توحید]]== | ||
*[[توحید]]، [[اعتقاد]] به یکتایی و [[یگانگی خداوند]]، [[اقرار]] به [[خالقیت]] و [[ربوبیت]] مطلق و انحصاری او، [[یکتاپرستی]] و [[پرستش]] و [[ستایش]] خالصانه و دور از [[شرک]] است.[[توحید]] اوّلین و مهمترین اصل [[اعتقادی]] و زیربنای [[نظام اعتقادی]] و ارزشی [[اسلام]] است که بدون [[فهم]] درست آن، بازشناختن [[صفات]] [[خداوند متعال]] ممکن نیست و نخستین [[دعوت]] همۀ [[پیامبران الهی]]، [[دعوت]] [[بشر]] به سوی خدای یگانه است. [[آیین]] صحیح [[عقیده]] به خدای یکتایی است که هم [[جهان]] را [[آفریده]] و هم [[تدبیر]] و ادارۀ آن به دست اوست، [[فرزند]] و شریک و [[همسر]] و همتایی ندارد. [[شعار]] [[توحید]] جملۀ {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«هیچ خدایی جز خداوند نیست» سوره صافات، آیه ۳۵.</ref> است. به [[یکتاپرستان]] "موحّد" گفته میشود. [[قرآن]] به موضوع [[توحید]] اهمیتی ویژه میدهد و به هیچ موضوعی بدین پایه توجه نکرده است [[توحید]] نام یکی از [[سورههای قرآن]] نیز هست که در آن از یکتایی و بیهمتایی و بیفرزندی [[خداوند]] [[سخن]] به میان آمده است. پایه همۀ [[ادیان آسمانی]] بر [[توحید]] است و اگر [[پیروان]] برخی [[آیینها]] به خدایان متعدّد معتقدند، [[انحرافی]] است که بعدها پدید آمده است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۱۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۹۹.</ref>. | *[[توحید]]، [[اعتقاد]] به یکتایی و [[یگانگی خداوند]]، [[اقرار]] به [[خالقیت]] و [[ربوبیت]] مطلق و انحصاری او، [[یکتاپرستی]] و [[پرستش]] و [[ستایش]] خالصانه و دور از [[شرک]] است.[[توحید]] اوّلین و مهمترین اصل [[اعتقادی]] و زیربنای [[نظام اعتقادی]] و ارزشی [[اسلام]] است که بدون [[فهم]] درست آن، بازشناختن [[صفات]] [[خداوند متعال]] ممکن نیست و نخستین [[دعوت]] همۀ [[پیامبران الهی]]، [[دعوت]] [[بشر]] به سوی خدای یگانه است. [[آیین]] صحیح [[عقیده]] به خدای یکتایی است که هم [[جهان]] را [[آفریده]] و هم [[تدبیر]] و ادارۀ آن به دست اوست، [[فرزند]] و شریک و [[همسر]] و همتایی ندارد. [[شعار]] [[توحید]] جملۀ {{متن قرآن|لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ}}<ref>«هیچ خدایی جز خداوند نیست» سوره صافات، آیه ۳۵.</ref> است. به [[یکتاپرستان]] "موحّد" گفته میشود. [[قرآن]] به موضوع [[توحید]] اهمیتی ویژه میدهد و به هیچ موضوعی بدین پایه توجه نکرده است [[توحید]] نام یکی از [[سورههای قرآن]] نیز هست که در آن از یکتایی و بیهمتایی و بیفرزندی [[خداوند]] [[سخن]] به میان آمده است. پایه همۀ [[ادیان آسمانی]] بر [[توحید]] است و اگر [[پیروان]] برخی [[آیینها]] به خدایان متعدّد معتقدند، [[انحرافی]] است که بعدها پدید آمده است<ref>ر.ک: [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگنامه دینی (کتاب)|فرهنگنامه دینی]]، ص۱۴؛ [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۹۹.</ref>. | ||
خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
# [[صبر]]، [[رضا]] و [[تسلیم]]: بر اساس [[توحید افعالی]] هیچ مصیبتی رخ نمیدهد مگر به [[اذن]] [[خدا]]. [[قرآن کریم]] به این [[حقیقت]] تصریح و سپس تأکید میکند که هرکس به [[خدا]] [[ایمان]] دارد، [[خداوند]] [[قلب]] او را [[هدایت]] میکند: {{متن قرآن|مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ}}<ref>«هیچ بلایی (به کسی) نمیرسد مگر به اذن خداوند و هر کس به خداوند ایمان آورد (خداوند) دلش را راهنمایی میکند و خداوند به هر چیزی داناست» سوره تغابن، آیه ۱۱.</ref>. این مژدهای است به اهل [[ایمان]] که هرکس به اصول [[توحید]]، به ویژه [[توحید افعالی]] [[معتقد]] باشد [[پروردگار]] [[قلب]] او را [[هدایت]] میکند و هنگام ورود [[مصیبتها]] و بروز [[ناملایمات]]، به او [[صبر]] میدهد. وقتی [[انسان]] [[ایمان]] میآورد که [[مصائب]] به [[اذن]] خدایند و درمی یابد [[صلاح]] او در چیزی است که برایش پیش میآید، در [[پیشامدهای ناگوار]] [[بیتابی]] نمیکند و به [[قضای الهی]] [[رضا]] میدهد و [[خدا]] نیز او را به [[مقام]] [[رضا]] و [[تسلیم]] راه مینماید<ref>ر.ک: [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref>. | # [[صبر]]، [[رضا]] و [[تسلیم]]: بر اساس [[توحید افعالی]] هیچ مصیبتی رخ نمیدهد مگر به [[اذن]] [[خدا]]. [[قرآن کریم]] به این [[حقیقت]] تصریح و سپس تأکید میکند که هرکس به [[خدا]] [[ایمان]] دارد، [[خداوند]] [[قلب]] او را [[هدایت]] میکند: {{متن قرآن|مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ}}<ref>«هیچ بلایی (به کسی) نمیرسد مگر به اذن خداوند و هر کس به خداوند ایمان آورد (خداوند) دلش را راهنمایی میکند و خداوند به هر چیزی داناست» سوره تغابن، آیه ۱۱.</ref>. این مژدهای است به اهل [[ایمان]] که هرکس به اصول [[توحید]]، به ویژه [[توحید افعالی]] [[معتقد]] باشد [[پروردگار]] [[قلب]] او را [[هدایت]] میکند و هنگام ورود [[مصیبتها]] و بروز [[ناملایمات]]، به او [[صبر]] میدهد. وقتی [[انسان]] [[ایمان]] میآورد که [[مصائب]] به [[اذن]] خدایند و درمی یابد [[صلاح]] او در چیزی است که برایش پیش میآید، در [[پیشامدهای ناگوار]] [[بیتابی]] نمیکند و به [[قضای الهی]] [[رضا]] میدهد و [[خدا]] نیز او را به [[مقام]] [[رضا]] و [[تسلیم]] راه مینماید<ref>ر.ک: [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref>. | ||
#دفع و رفع [[بدیها]]:[[توحید]] حسنهای است که همه [[بدیها]] و پلیدیها را دفع میکند و اگر [[بدی]] و [[پلیدی]] [[فرصت]] بروز یابد، با وجود [[توحید]] از میان میرود، زیرا اساس کژیهای [[اخلاقی]] و [[رفتاری]] [[انسان]] [[ظلمت]] [[شرک]] است که با [[نور]] [[توحید]] از صحنۀ [[زندگی]] محو میگردد. [[قرآن کریم]] گروهی از [[اهل کتاب]] را که به [[اسلام]] گرویدند، میستاید و میفرماید: اینان [[بدی]] را با [[نیکی]] دفع میکنند: {{متن قرآن|ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ}}<ref>«بدی را با روشی که نیکوتر است دور کن؛ ما به آنچه وصف میکنند داناتریم» سوره مؤمنون، آیه ۹۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref> | #دفع و رفع [[بدیها]]:[[توحید]] حسنهای است که همه [[بدیها]] و پلیدیها را دفع میکند و اگر [[بدی]] و [[پلیدی]] [[فرصت]] بروز یابد، با وجود [[توحید]] از میان میرود، زیرا اساس کژیهای [[اخلاقی]] و [[رفتاری]] [[انسان]] [[ظلمت]] [[شرک]] است که با [[نور]] [[توحید]] از صحنۀ [[زندگی]] محو میگردد. [[قرآن کریم]] گروهی از [[اهل کتاب]] را که به [[اسلام]] گرویدند، میستاید و میفرماید: اینان [[بدی]] را با [[نیکی]] دفع میکنند: {{متن قرآن|ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ السَّيِّئَةَ نَحْنُ أَعْلَمُ بِمَا يَصِفُونَ}}<ref>«بدی را با روشی که نیکوتر است دور کن؛ ما به آنچه وصف میکنند داناتریم» سوره مؤمنون، آیه ۹۶.</ref>.<ref>ر.ک: [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص۷۲ - ۱۱۵.</ref> | ||
==توحید در فرهنگ مطهر== | ==توحید در فرهنگ مطهر== | ||
خط ۱۰۰: | خط ۱۰۰: | ||
توحید نظری مربوط به عالم [[شناخت]] و [[اندیشه]] است. یعنی خدا را به [[یگانگی]] شناختن. توحید نظری یعنی شناخت یگانه بودن خدا<ref>آشنایی با قرآن، ج۱-۲، ص۱۰۰.</ref>. به عبارت دیگر توحید نظری [[بینش]] کمال است. توحید نظری پی بردن به “یگانگی” خداست. توحید نظری دیدن است<ref>مجموعه آثار، ج۲، ص۱۰۴.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۲۹۳.</ref> | توحید نظری مربوط به عالم [[شناخت]] و [[اندیشه]] است. یعنی خدا را به [[یگانگی]] شناختن. توحید نظری یعنی شناخت یگانه بودن خدا<ref>آشنایی با قرآن، ج۱-۲، ص۱۰۰.</ref>. به عبارت دیگر توحید نظری [[بینش]] کمال است. توحید نظری پی بردن به “یگانگی” خداست. توحید نظری دیدن است<ref>مجموعه آثار، ج۲، ص۱۰۴.</ref>.<ref>[[محمد علی زکریایی|زکریایی، محمد علی]]، [[فرهنگ مطهر (کتاب)|فرهنگ مطهر]]، ص ۲۹۳.</ref> | ||
== منابع == | ==منابع== | ||
{{منابع}} | {{منابع}} | ||
# [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']] | # [[پرونده:000055.jpg|22px]] [[حسن رمضانی|رمضانی، حسن]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|'''دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹''']] |