تفسیر بیانی در علوم قرآنی: تفاوت میان نسخه‌ها
←انوار التنزیل و اسرار التاویل
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
تفسیر بیانی در الکشاف به اوج خود می‌‌رسد. زمخشری دلالت [[هنری]] و [[زیبایی]] شناسانه در نظم قرآن و معانی ثانوی دلالت‌ها را که در تقدیم و تأخیرها و [[مرجع]] [[ضمیر]] و ترکیب‌های لغوی وجود دارند آشکار ساخته و به اسلوب‌های بیانی قرآن مانند کنایات، استعارات و [[تشبیه]] و مجاز و تمثیل توجه ویژه‌ای کرده است. وی در تمایزی آشکار با [[عبدالقاهر جرجانی]] که توجه خود را عمدتاً به نظم قرآن و ارتباط آن با معانی معطوف داشته بود، به مباحث بدیع ـ به معنای عام آنکه شامل [[علم]] بیان نیز می‌‌شود ـ توجه کرد، از این رو زمخشری را باید نخستین مفسری شمرد که در راه [[آشکار کردن]] [[اعجاز قرآن]] از طریق استعمال بیانی در [[تفسیر]] تلاش کرده است. وی التفات‌ها و یافته‌های [[دل]] انگیزی در سراسر تفسیر [[الکشاف]] در شیوه [[تفسیر بیانی]] دارد<ref>المبادئ العامه، ص۱۱۰ - ۱۱۲؛ نقد منهج التفسیر، ص۲۳۸ - ۲۴۳.</ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[محمد علی لسانی فشارکی|لسانی فشارکی]]، [[تفسیر بیانی (مقاله)|مقاله «تفسیر بیانی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | تفسیر بیانی در الکشاف به اوج خود می‌‌رسد. زمخشری دلالت [[هنری]] و [[زیبایی]] شناسانه در نظم قرآن و معانی ثانوی دلالت‌ها را که در تقدیم و تأخیرها و [[مرجع]] [[ضمیر]] و ترکیب‌های لغوی وجود دارند آشکار ساخته و به اسلوب‌های بیانی قرآن مانند کنایات، استعارات و [[تشبیه]] و مجاز و تمثیل توجه ویژه‌ای کرده است. وی در تمایزی آشکار با [[عبدالقاهر جرجانی]] که توجه خود را عمدتاً به نظم قرآن و ارتباط آن با معانی معطوف داشته بود، به مباحث بدیع ـ به معنای عام آنکه شامل [[علم]] بیان نیز می‌‌شود ـ توجه کرد، از این رو زمخشری را باید نخستین مفسری شمرد که در راه [[آشکار کردن]] [[اعجاز قرآن]] از طریق استعمال بیانی در [[تفسیر]] تلاش کرده است. وی التفات‌ها و یافته‌های [[دل]] انگیزی در سراسر تفسیر [[الکشاف]] در شیوه [[تفسیر بیانی]] دارد<ref>المبادئ العامه، ص۱۱۰ - ۱۱۲؛ نقد منهج التفسیر، ص۲۳۸ - ۲۴۳.</ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[محمد علی لسانی فشارکی|لسانی فشارکی]]، [[تفسیر بیانی (مقاله)|مقاله «تفسیر بیانی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | ||
=== [[انوار | === [[ تفسیر انوار التنزیل و اسرار التاویل (کتاب)|انوار التنزیل و اسرار التاویل]]=== | ||
این تفسیر را که به [[تفسیر بیضاوی]] معروف است، می‌‌توان تلخیص یا [[تهذیب]] [[الکشّاف]] [[زمخشری]] دانست. [[بیضاوی]] | این تفسیر را که به [[تفسیر بیضاوی]] معروف است، می‌‌توان تلخیص یا [[تهذیب]] [[الکشّاف]] [[زمخشری]] دانست. [[بیضاوی]] مباحث ادبی، بلاغی و بیانی زمخشری را با اِعراض از دیدگاه‌های [[کلامی]] وی تلخیص کرده و به صورت متنی درسی در حوزه [[تفسیر ادبی]] و بیانی [[قرآن]] ارائه کرده است که طیّ چندین سده حوزه‌های علمیّه به آن توجه کرده و بیش از ۸۳ شرح بر آن نوشته‌اند. مطبوع‌ترین شرح بر این تفسیر، حاشیه [[شهاب الدین خفّاجی]] است که آن را می‌‌توان [[دیوان]] [[ادب]] و [[بلاغت]] دانست؛ زیرا اشعار و امثال فراوانی درباره مضامین و معانی [[آیات قرآنی]] و [[اختلاف]] [[قرائات]] در آن فراهم آمده‌اند<ref>المفسرون حیاتهم و منهجهم، ص۱۵۸ - ۱۶۳، ۵۱۹ - ۵۲۱.</ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[محمد علی لسانی فشارکی|لسانی فشارکی]]، [[تفسیر بیانی (مقاله)|مقاله «تفسیر بیانی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | ||
=== [[ارشاد]] العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم=== | === [[ارشاد]] العقل السلیم الی مزایا القرآن الکریم=== | ||
این تفسیر به [[تفسیر ابی السعود]] معروف است. ابوالسعود (م. ۹۸۲ ق.)، مؤلّف این تفسیر به [[کشف]] اسرار بلاغت و ارائه جلوه‌های [[اعجاز بیانی قرآن]] [[کریم]]، به خصوص در ابوابی همچون فصل و وصل، ایجاز و اطناب، تقدیم و تأخیر و [[اعتراض]] و تذییل، اهتمام ویژه ای دارد <ref>التفسیر والمفسرون، ج ۱، ص۳۴۹.</ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[محمد علی لسانی فشارکی|لسانی فشارکی]]، [[تفسیر بیانی (مقاله)|مقاله «تفسیر بیانی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | این تفسیر به [[تفسیر ابی السعود]] معروف است. ابوالسعود (م. ۹۸۲ ق.)، مؤلّف این تفسیر به [[کشف]] اسرار بلاغت و ارائه جلوه‌های [[اعجاز بیانی قرآن]] [[کریم]]، به خصوص در ابوابی همچون فصل و وصل، ایجاز و اطناب، تقدیم و تأخیر و [[اعتراض]] و تذییل، اهتمام ویژه ای دارد <ref>التفسیر والمفسرون، ج ۱، ص۳۴۹.</ref>.<ref>[[سید محمود طیب حسینی|طیب حسینی]] و [[محمد علی لسانی فشارکی|لسانی فشارکی]]، [[تفسیر بیانی (مقاله)|مقاله «تفسیر بیانی»]]، [[دائرة المعارف قرآن کریم ج۸ (کتاب)|دائرة المعارف قرآن کریم]]، ج۸.</ref> | ||