دجال که خروجش از نشانه‌های غیرحتمی ظهور است کیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::«از دیدگاه بعضی [[عامه]] [[دجال]]، همان [[صائد بن صید]] است. [[علامه مجلسی]] درباره [[دجال]] می‌گوید: [[اهل سنت]] [[اختلاف]] کرده‌اند که آیا [[دجال]] همان [[صائد بن صید]] است یا غیر او؟ عده‌ای گفته‌اند: [[صائد بن صید]] [[توبه]] کرد و در [[مدینه]] از [[دنیا]] رفت. و از [[حضرت علی]]{{ع}} [[نقل]] کرده‌اند که این شخص، [[دجال]] نیست؛ ولی بنا به [[نقل]] عده‌ای دیگر، [[صائد بن صید]] همان [[دجال]] است<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۳.</ref>»<ref>[[نجم‌الدین طبسی|طبسی، نجم‌الدین]]، [[تا ظهور ج۱ (کتاب)|تا ظهور]]، ج۱، ص ۳۶۰.</ref>.

::::::«[[خروج دجال]] را یکی از [[علائم الظهور]] می‌شمارند و او را چنین توصیف می‌نمایند: مردی است [[کافر]]، یک چشم بیش ندارد آنهم در پیشانیش واقع شده و مانند ستاره‌ای می‌درخشد، در پیشانی وی نوشته: [[کافر]] است به طوری که هر باسواد و بی‌سواد آن را می‌خواند. کوهی از طعام و نهری از [[آب]] همیشه با اوست. بر الاغ سفیدی سوار می‌شود که هر گامش یک میل راه است.

::::::«در مورد [[دجال]] باید گفت: او نیز یک [[طاغوت]] حیله‌گر دیگر است. طبق [[نقل]] [[امام صادق]] {{ع}}، [[امام علی|امیر مؤمنان علی]]{{ع}} در ضمن [[خطبه]] طولانی فرمود: "[[حضرت مهدی]] {{ع}} با یارانش از [[مکه]] به [[بیت المقدس]] آمده و در آنجا بین آن حضرت با [[دجال]] و ارتش آن [[جنگ]] می‌شود. [[دجال]] و ارتشش مفتضحانه شکست می‌خورند، به طوری که از اول تا آخر آنها به [[هلاکت]] می‌رسند و [[دنیا]] آباد می‌شود و [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[عدالت]] و [[قسط]] را در [[جهان]] برپا می‌دارد. بنا به روایتی: آن حضرت {{ع}} [[دجال]] را در کناسه [[کوفه]] به دار می‌زند"<ref>اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۴۲؛ ۱۷۶.</ref>. [[خروج دجال]] در [[روایات]] [[اهل سنت|اهل تسنن]] و در [[تورات]] و [[انجیل]] نیز آمده، و اوصاف و ویژگی‌های او نیز در [[روایات]] ذکر شده است‌<ref>در این‌باره به بحار الانوار، ج ۵۲ ص ۱۹۴ و ۱۹۵ مراجعه شود.</ref>. به هرحال آن حضرت {{ع}} [[دجال]]- آن [[طاغوت]] حقه‌باز و پرتزویر- را نیز که به [[جنگ]] با او برمی‌خیزد، شکست می‌دهد. طبق بعضی از [[روایات]]، آن حضرت، [[حضرت عیسی]]{{ع}} را در کشتن [[دجال]] در سرزمین [[فلسطین]] کمک می‌کند<ref>المجالس السنیه، ج ۵ ص ۷۱۰.</ref>. آری [[پیامبر خاتم|رسول خدا]]{{صل}} به [[امام علی|علی]]{{ع}} فرمود: "بدان فرزندم ([[مهدی]]{{ع}}) از کسانی که به تو و [[شیعیان]] تو [[ستم]] کردند، در [[دنیا]] [[انتقام]] می‌گیرد، و [[خداوند]] در [[آخرت]] آنها را [[عذاب]] می‌نماید. [[سلمان]] پرسید: او کیست؟ [[پیامبر]] {{صل}} فرمود: او نهمین فرزند [[امام حسین|حسین]]{{ع}} است که پس از [[غیبت]] طولانی [[ظاهر]] می‌شود و [[فرمان]] [[خدا]] را اعلام می‌کند و [[دین خدا]] را آشکار می‌سازد و از [[دشمنان]] [[خدا]] [[انتقام]] می‌گیرد و سراسر [[زمین]] را همان‌گونه که پر از [[ظلم‌]] و [[جور]] شده، پر از [[عدل‌]] و [[داد]] می‌نماید"<ref>اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۳۷؛ علائم بسیار دیگری نیز ذکر شده که برای رعایت اختصار از ذکر آنها صرف نظر شده به اثبات الهداة، ج ۷، ص ۳۸۳ تا ۴۳۱ مراجعه شود.</ref>»<ref>[[ محمد محمدی اشتهاردی|محمدی اشتهاردی، محمد]]، [[حضرت مهدی فروغ تابان ولایت (کتاب)|حضرت مهدی فروغ تابان ولایت]]، ص ۶۹-۷۰.</ref>.

::::::«از ریشه "دجل" به معنای "[[دروغگو]] و حیله‌گر" است.<ref>داستان [[دجال]]، در کتاب مقدس مسیحیان بارها بکار رفته است (رساله یوحنا، باب ۲، آیه ۱۸و ۲۲)؛ و از کسانی که منکر حضرت مسیح و یا "پدر و پسر" را انکار کنند، به عنوان [[دجال]] یاد شده است. به همین جهت، در ترجمه انگلیسی کتاب مقدس، واژۀ آنتی کریست (Antichrist) یعنی ضد مسیح، به کار رفته است.</ref> و دو احتمال در مورد [[دجال]] وجود دارد:  

::::::«یکی از [[علایم ظهور]] آن حضرت که در بعضی [[روایات]] از نشانه‏‌های حتمی شمرده شده، [[خروج]] شخصی به نام [[دجال]] است. وی یک [[طاغوت]] پرتزویر و حیله‌‏گر است که عدّه بسیاری را به دنبال خود می‌‏‏کشد. ما در اینجا به همان روشی که به معرّفی [[سفیانی]] پرداختیم، [[دجال]] و خصوصیات و ویژگی‌هایش را مورد بررسی قرار می‌‏دهیم. در [[روایات]] برای او [[صفات]] گوناگون و عجیبی ذکر شده است که باهم می‌‏خوانیم: حتمی بودن [[خروج]] او: [[امام علی|امیر المؤمنین]] {{ع}} از [[پیامبر خاتم|پیامبر اکرم]] {{صل}} [[نقل]] می‌‏کند که فرمود: پیش از [[قیامت]] ده [[امر]] حتمی واقع می‌‏‏شود: [[خروج سفیانی]]، [[خروج دجال]]، [[دود]]، [[دابة الارض]]، [[خروج قائم]]، [[طلوع خورشید از مغرب]]، [[نزول عیسی]]، فرورفتن در [[مشرق]] جزیرة العرب، [[بیرون آمدن آتشی از قعر یمن]] که [[مردم]] را به [[محشر]] براند<ref> اثبات الهداة، شیخ حرّ عاملی، ج ۷، ص ۴۰۵</ref>.

::::::«یکی از [[علائم]] بحث‌انگیز [[ظهور]]، قضیه [[دجال]] است که پرسش‌های زیادی را ایجاد می‌کند؛ بنا بر این لازم است در این قسمت نکاتی را درباره آن بیان کنیم. لکن پیش از آن شایسته است در [[باب]] توصیف [[دجال]] دو [[حدیث]] [[نقل]] کنیم تا با اوصاف او از زبان [[روایات]] بیشتر آشنا شویم. با این هدف، ترجمه یک [[روایت]] [[نبوی]] و یک [[حدیث]] [[علوی]] را از حدیقة الشیعه تألیفِ [[مولی]] [[احمد]] بن [[محمد]] معروف به [[مقدس اردبیلی]] (متوفای ۹۹۳ ق) [[نقل]] می‌کنیم:

::::::[[حدیث نبوی]]: "[[عبدالله بن عمر]] از [[پیامبر خاتم|رسول خدا]] [[روایت]] می‌کند که<ref>ا[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۵۲۹؛ نوادر الاخبار، ص ۲۹۶.</ref>... [[حق]] تعالی هیچ پیغمبری را به [[دنیا]] نفرستاد الا آن که [[انذار]] نمود قومش را از [[دجال]] ولکن او را در این [[امت]] [[ظاهر]] گردانید و او - لعنه الله - بیرون خواهد آمد بر خری سوار که عرض میان هر دو گوش آن خر، یک میل باشد و [[بهشت]] و دوزخی و کوهی از نان و نهری پر از [[آب]]، همراه او سِیر خواهد نمود واکثر [[تابعان]] او [[یهود]] و زنان و اعراب باشند و در جمیع آفاق خواهد گشت به غیر از [[مکه]] و [[مدینه]] که قدمش به حرمین نخواهد رسید "أنا ربکم الأعلی" خواهد گفت، هرگاه امرِ او بر کسی مشتبه شود باید بداند که [[خدا]] [[اعور]] نیست و بر خر سوار نمی‌شود"<ref>حدیقة الشیعه، ج ۳، ص ۱۰۰۰ و ۱۰۰۱.</ref>.  

::::::«در آغاز به چند نکته می‌پردازیم:

::::::۱. '''[[دجال شخصی]]:''' که در برخی [[روایات]] توصیفاتی برای او ذکر شده است مانند [[دجال]] مردی چاق، سرخ‌‌‌رو، موی سر مجعّد، چشم راست او [[اعور]]، چشم او مانند دانه انگوری است که بر روی [[آب]] قرار دارد<ref>صحیح مسلم، ج ۹، باب ۱۰۹۴، ح ۱۹۴۷.</ref>. و در [[روایت]] دیگر آمده است در زمان [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} [[دجال]] موجود بوده است و نامش عبداللّه یا "[[صائد بن صید]]" است. [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} و اصحابش به قصد دیدار او به خانه‌اش رفتند، او مدّعی خدایی بود، [[عمر]] خواست او را به قتل برساند ولی [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} مانع شدند<ref>محمد باقر مجلسى، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۳، چاپ اسلامى.</ref>. قابل توجه است که [[محمد بن یوسف گنجی]] در کتاب البیان صفحه صد و هشت در این مطلب تردید کرده روایتی را [[نقل]] می‌کند که خود فرزند [[صائد]] [[دجال]] بودن خود را [[انکار]] می‌کند، اشاره می‌نماید به روایتی که مسلم از قول او [[نقل]] کرده است که می‌گوید: [[پیامبر خاتم|پیامبر]] {{صل}} فرمود: [[دجال]] فرزند ندارد و من دارم، [[پیامبر خاتم|پیامبر]] فرمود: [[دجال]] وارد بر [[مکه]] و [[مدینه]] نمی‌شود ولی من در [[مدینه]] به [[دنیا]] آمدم و اکنون می‌خواهم به [[مکه]] بروم.

::::::«یکی از نشانه‏‌هایی که درباره آن، مطالب زیادی مطرح شده و جزو علایم غیر حتمی است، [[ظهور دجال]] است. آنچه در توصیف [[دجال]] معروف است، این است که وی مردی است [[کافر]] "برعکس [[سفیانی]] که ادعای مسلمانی می‏‌کند و ذکر یا [[رب]] یا [[رب]] می‏‌گوید و..." یک چشم بیش ندارد، آن هم در پیشانی‏‌اش واقع شده و مانند ستاره‏‌ای می‏‌درخشد.

::::::«این نشانه، در کتاب‌های [[اهل سنت]]، از نشانه برپایی [[قیامت]] دانسته شده است‌<ref>سنن ترمذی، ج ۴، ۵۰۷، ۵۱۹؛ سنن ابی داود، ج ۴، ۱۱۵؛ صحیح مسلم، ج ۱۸، ۴۶- ۸۱.</ref> ولی، در منابع روایی [[شیعه]]، از [[نشانه‌های ظهور]]<ref>بحار الأنوار، ج ۵۲، ۱۹۳؛ کمال الدین، ۵۲۵، ۵۲۶؛ کشف الغمة، ج ۳، ۲۸۱؛ المسائل العشر، چاپ‌شده در مجموعه مصنفات شیخ مفید، ۳، ۱۲۲.</ref>. برابر آنچه پیش از این یادآور شدیم، هیچ اشکالی ندارد که رخدادهایی چون [[خروج دجال]] هم، نشانه [[ظهور]] باشند و هم نشانه [[قیامت]]. بدین معنی که این رخداد پیش از [[ظهور]] و در دوره [[غیبت ]] واقع گردد. به‌هرحال براساس آنچه از [[ظاهر]] [[اخبار]] استفاده می‌شود، [[دجال]] فردی است که در [[آخر الزمان]] و پیش از [[قیام مهدی]]{{ع}} [[خروج]] می‌کند و غیر عادی است و با انجام کارهای شگفت‌انگیز جمع زیادی از [[مردم]] را می‌فریبد و سرانجام به دست [[حضرت مسیح|عیسی مسیح]]{{ع}} در کنار دروازه "لد" در منطقه [[شام]]، به [[هلاکت]] می‌رسد.

::::::« [[احادیث]] بسیاری درباره او هست. او مردی بد هیکل، بسیار زشت و جادوگری ماهر است و [[مردم]] را به وسیله سحر، دور خود جمع می‌کند. [[دجال]]، مروج [[فساد]] و [[هرج و مرج]] است. تمام آدم‌های فاسد و شیاطین از او راضی هستند. او ادعای خدایی می‌کند و افراد بسیاری را می‌کشد و سرانجام به دست [[حضرت مهدی]] {{ع}} کشته می‌شود. در بعضی از [[روایات]] آمده که اهل اصفهان است و از محله یهودی‌ها [[خروج]] می‌کند. بنابر بعضی از [[روایات]]، او از [[خراسان]] [[خروج]] می‌کند. [[اخبار]] در مورد [[دجال]] بسیار افسانه‌ای نادرست و مشوّش است و چندان مورد اعتماد نمی‌باشد و احتمال این که [[دجال]]، نمادی از یک فرد یا افراد شرور که [[جهان]] را به [[آتش]] می‌کشد، باشد نه یک فرد خاص، نیز وجود دارد<ref>معجم الملاحم، ج ۲، ص ۱۴۴ و ۲۸۱ و ۳۴۸.</ref>. گفته‌اند او با هفتاد هزار یهودی [[خروج]] می‌کند و با حضرت {{ع}} می‌جنگد و سرانجام کشته می‌شود»<ref>[[عباس رحیمی|رحیمی، عباس]]، [[امید فردا (کتاب)|امید فردا]]، ص۴۲.</ref>.

::::::«یکی از پدیده‌هایی که به عنوان نشانه [[ظهور]] مطرح شده است، [[خروج]] [[دجال]] است.  

::::::«[[دجال]]، از ریشه "دجل" به معنای "[[دروغگو]] و حیله‌گر" است. اصل داستان [[دجال]]، در کتاب‌های مقدس مسیحیان آمده است.<ref>رساله یوحنا، باب ۲، آیه ۱۸ و ۲۲.</ref> در [[انجیل]]، این واژه، بارها به کار رفته است و از کسانی که [[منکر]] [[حضرت مسیح]]{{ع}} هستند یا "پدر و پسر" را [[انکار]] کنند، با عنوان "[[دجال]]" یاد شده است. به همین سبب، در ترجمه انگلیسی کتاب‌های مقدس مسیحی، واژه [[آنتی کریست]] "Antichrist" یعنی ضد [[مسیح]]، به کار رفته است.

::::::«[[دجال]] به معنای [[کذاب]] و دروغ‌گو، ستم‌کاری است که در [[آخرالزمان]] [[مردم]] را [[گمراه]] می‌کند. در منابع روایی، [[ظهور]] این شخص، حادثه‌ای هم‌زمان با [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به شمار آمده است. در مورد اینکه [[دجال]] شخص خاصی است یا به معنای هرکس یا هر جریان انحرافی است که موجب [[گمراهی]] [[مردم]] شود، در میان علمای [[شیعه]] و همین‌طور علمای [[اهل‌سنت]] دو دیدگاه وجود دارد: برخی به دیدگاه اول عقیده‌مندند، درحالی‌که گروهی دیگر بر دیدگاه دوم پافشاری می‌کنند.

::::::«در [[روایات]] فراوانی از [[خروج]] "[[دجال]]" به عنوان یکی از [[نشانه‌های ظهور]] و حادثه‌ای که مقارن [[ظهور امام عصر]]{{ع}} است یاد شده است. در مورد اصل [[دجال]] و اینکه او کیست، احتمالات مختلف و متعدد وجود دارد: