بحث:دجال که خروجش از نشانه‌های غیرحتمی ظهور است کیست؟ (پرسش)

فعلا کار نشود

۴.حجت الاسلام و المسلمین طاهری؛

حبیب‌الله طاهری حجت الاسلام و المسلمین دکتر حبیب‌الله طاهری در کتاب «سیمای آفتاب» در این‌باره گفته‌است: «آنچه در توصیف دجال معروف است این است که وی مردی است کافر، یک چشم بیش ندارد، آن هم در پیشانیش واقع شده و مانند ستاره‌ای می‌درخشد، در پیشانی وی نوشته است کافر، بطوری که هر باسواد و بی‌سوادی آن را می‌خواند، کوهی از طعام و نهری از آب همیشه با اوست، بر الاغ سفیدی سوار می‌شود که هر گامش یک میل راه است، آسمان به دستور وی باران می‌دهد و زمین گیاه می‌رویاند، اختیار گنج‌های زمین با اوست، مرده را زنده می‌کند، با صدایی که تمام جهانیان می‌شنوند ندا می‌کند: من خدای بزرگ شما هستم که شما را آفریده، روزی می‌رسانم، به‌سوی من بشتابید. در زمان پیامبر اکرم(ص) موجود بوده و نامش عبدالله یا صائد بن صید است. پیامبر و اصحابش به قصد دیدار او به خانه‌اش رفتند، او مدعی خدایی بود، عمر خواست به قتلش برساند، ولی پیامبر(ص) مانع شد، تاکنون زنده است و در آخرالزمان از شهر اصفهان قریه یهودیه خروج خواهد کرد. از قول تمیم الداری که ابتدا نصرانی بوده و در سنه نهم هجری اسلام آورده، حکایت کرده‌اند که گفته است: من دجال را در یکی از جزایر مغرب دیدم که در غل و زنجیر بود. به هر حال، آنچه در ذهن عامیانه از دجال خطور می‌کند همین است که به آن شاره شد، ولی چنانکه از ریشه دجال در لغت استفاده می‌شود (که به معنای دروغ‌گویی و حقه‌بازی است) و از روایات و منابع حدیثی به دست می‌آید، "دجال" نام شخص و منحصر به فرد خاصی نیست، بلکه عنوانی است کلی برای افراد پر ترویر و حیله‌گر و پرمکر و حقه‌باز که برای کشیدن توده‌های مردم به دنبال خود از هر وسیله‌‌ای استفاده می‌کند و بر سر راه هر انقلاب سازنده‌ای که در ابعاد مختلف صورت می‌گیرد ظاهر می‌شوند، لذا پیامبر(ص) در حدیثی چنین می‌فرماید: «"إِنَّهُ لَمْ يَكُنْ نَبِيٌ بَعْدَ نُوحٍ إِلاَّ وَ قَدْ أَنْذَرَ قَومَهُ الدَّجَّالَ وَ إِنِّي أُنْذَركُمُوهُ"»؛ مسلماً انبیای پیشین به مردم عصر خود نسبت به فتنه دجالی که در آخرالزمان ظاهر می‌وشد و هزاران سال با آنها فاصله دارد هشدار نمی‌دادند، به خصوص که در پایان حدیث می‌خوانیم «"فَوَصَفَهُ لَنَا رَسُولُ اللَّهِ فَقَالَ لَعَلَّهُ سَيَدْرِكُهُ بَعْضُ مَنْ رَآنِي أَوْ سَمِعَ كَلاَمِي"»؛ . به احتمال قوی ذیل حدیث اشاره به طاغیان و فریبکاران خطرناکی همچون بنی‌امیه و افرادی همانند معاویه دارد که در لباس "خال المؤمنین" و عنوان "کاتب وحی"، به مکر و فریب و تزویر و بیرون راندن مردم از صراط مستقیم به سوی آداب و سنن جاهلی و زنده کردن نظام طبقاتی و حکومت استبدادی و خودکامه و روی کار آوردن ناصالحان چاپلوس و جنایتکاران بیباک و کنار زدن صلحا، و فضلا و مردان لایق پرداختند. در حدیثی دیگر پیامبر فرمود: «"لا تَقُومُ السَّاعَةُ حَتَّى يَخْرُجَ ثَلاثُونَ دَجَّالُونَ كُلُّهُمْ يَزْعَمُ أَنَّهُ رَسُولُ اللَّهِ"»؛ در حدیث دیگری فرمود: «"لَا تَقُومُ‏ السَّاعَةُ حَتَّى‏ يَخْرُجَ‏ نَحْوٌ مِنْ‏ سِتِّينَ‏ كَذَّاباً كُلُّهُمْ يَقُولُونَ أَنَا نَبِيٌّ"». گرچه در این روایت سخن از دجال نیست، ولی اجمالاً از آن برمی‌آید که مدعیان و فریبکار در آخرالزمان محدود و به یک یا چند نفر نخواهد بود. جالب، اینجاست در کتاب مقدس مسیحیان نیز مکرر از دجال خبر داده شده و مردم را از او بر حذر داشتند، تا جایی که در غرب دجال به زبان انگلیسی "انتی کریست" (دشمن مسیح) خوانده می‌شود. و در اینجا به بعضی از عبارات کتاب مقدس اشاره می‌کنیم تا معلوم شود که دجال کسی نیست که در اسلام از او سخن به میان آمده باشد، بلکه انبیای پیشین نیز امت خود را بر حذر می‌داشتند، چنانکه از حدیث نبوی مذکور در بالا نیز همین معنا استفاده می‌شد. در رساله اول یوحنا نوشته است: "دروغگو کیست، جز آنکه مسیح بودن عیسی را انکار کند، آن دجال است که پدر و پسر را انکار می‌نماید". باز در همان رساله آمده است: "شنیده‌اید که دجال می‌آید، الحال هم دجالان بسیارظاهر شده‌اند". یا چنین آمده است: "و هر وحی که عیسی مجسم شده را انکار کند از خدا نیست و این است روح دجال که شنیده‌اید می‌آید و الان هم در جهان است". در رساله دوم یوحنا آمده است: "زیرا گمراه‌‌ کنندگان بسیار به دنیا بیرون شدند که عیسی مسیح ظاهر شده در جسم را اقرا نمی‌کنند آنست گمراه کننده و دجال". از این نوع آیات انجیل استفاده می‌شود که دجال شخص خاصی نیست، بلکه به معنای دروغگو و گمراه کننده است، همچنین استفاده می‌شود که داستان خروج دجال و زنده بودنش، در ان زمان در بین نصارا، شایع بوده و در انتظار خروجش بوده‌اند. بنابراین، بعید نیست اصل قضیه دجال به طور صحیح باشد، لکن تعریفات و توصیفاتی که درباره‌اش شده، مدرک قابل اعتمادی ندارد، بر فرض صحت، بدون تردید با افسانه‌هایی آمیخته شده و صورت حقیقی خود را از دست داده است. آری می‌توان گفت: در آخرالزمان و نزدیک ظهور حضرت صاحب‌ الامر شخصی پیدا می‌شود که دروغگویی و حقه بازی سرآمد اقرانش است و در دروغگویی بر تمام دجالهای گذشته برتری دارد و با ادعاهای پوچش گروهی را گمراه می‌کند و چنین جلوه می‌دهد که حیات و آب و نان مردم به دست اوست و مردم نیز به گونه‌ای اغفال می‌شوند که گمان می‌کنند، آسمان و زمین در اختیار اوست. در دروغگویی کارش به جایی می‌رسد که کارهای خوب را بد و کارهای بد را خوب معرفی می‌کند، بهشت را جهنم و جهنم را بهشت جلوه می‌دهد، لکن کفرش بر هر باسواد و بی‌سوادی واضح است. درباره زنده بود دجال در زمان پیامبر و ادامه حیات او تا عصر ظهور می‌گوییم: دلیل معتبری نداریم که مثلاً صائد بن صید، دجال موعود را زمان رسول خدا تا حال زنده باشد، زیرا علاوه بر اینکه سند حدیث مربوطه ضعیف است، پیامبر فرمود: دجال وارد مکه و مدینه نمی‌شود، در صورتی که صائد بن صید در این دو شهر وارد شده و در مدینه وفات کرد و گروهی از مردم شاهد مرگش بودند. بر فرض که پیامبر او را دجال نامیده باشد، دجال لغوی؛ یعنی دروغگو نه دخال موعود از علائم الظهور. به عبارت دیگر، پیامبر(ص) صائد را ملاقات کرد و او را به عنوان یکی از مصادیق دجال به اصحاب خود معرفی کرد و چون بعداً خروج دجال را در آخرالزمان خبر داد، این دو مطلب سبب اشتباه مردم شد و گمان کردند که صائد که پیامبر او را دجال نامیده است، همان دجالی است که باید در آخرالزمان خروج کند و از همین موضوع زنده ماندن و عمر طویل را برایش نتیجه گرفتند"».

دجال کیست؟

• یکی از علایم ظهور حضرت ولی عصر(علیه السلام) که از نشانه‏‌های غیر حتمی شمرده شده، خروج شخصی به نام دجال است. اما برخی دیگر همچون اهل سنت معتقدند دجال به عنوان نشانۀ ظهور نیست و تنها یک پدیده آخر الزمانی و از نشانه های برپایی قیامت است. البته اشکالی ندارد که رخدادهایی چون خروج دجال هم نشانۀ ظهور باشند و هم نشانۀ قیامت؛ بدین معنی که این رخداد پیش از ظهور و در دوره غیبت واقع گردد. دجال فردی است که در آخر الزمان و پیش از قیام مهدی(علیه السلام) خروج می‌کند و غیر عادی است و با انجام کارهای شگفت‌انگیز جمع زیادی از مردم را می‌فریبد.
• تاریخچه دجال به قبل از اسلام برمی‌‌‌گردد در کتاب انجیل دجال به معانی دروغگو و گمراه‌‌‌کننده آمده است و از کسانی که منکر حضرت مسیح هستند یا "پدر و پسر" را انکار کنند، با عنوان "دجال" یاد شده است. از نکات شگفت‌آور و تأمل برانگیز در انبوه روایات شیعه و سنّی ارتباط بسیارشدیدی است که بین دجّال و یهود مطرح شده است. و بیشتر پیروان دجال، یهودی هستند. و دیگر اینکه به ویژه در منابع اهل سنت سخن از کشته شدن دجّال به دست حضرت عیسی است. دجال در لغت به معنای روکش نمودن یک شی‌‌‌ء است که باطن آن کم‌‌‌ارزش باشد ولی روی آن زرق و برق داده یا طلاکاری شده باشد. بنابراین، دجال فردی است که منافق، دروغگو و فریبنده است. و نام او عبداللّه یا "صائد بن صید" نامیده شده است.

دجال فرد یا نماد گروه

• برخی بر این باورند که دجّال، نام شخص معینی نیست و هرکسی که با ادعاهای پوچ و بی‌اساس و با توسل به حیله‌گری و نیرنگ،درصدد فریب مردم باشد، دجّال است. عدّه‌ای دیگر نیز دجال را نماد و سمبل می‌دانند. در برخی از این احادیث، عنوان "مسیح" بر دجال اطلاق شده است. دجال در اصطلاح، کنایه از کفر جهانی و سیطرۀ فرهنگ مادی بر ضد جهان است. استکبار با ظاهری فریبنده و با قدرت مادی، صنعتی و فنی عظیمی که در اختیار دارد، سعی می‏‌کند مردم را فریب دهد و مرعوب قدرت و ظاهر فریبنده خود کند. مفهوم دجال سمبل پیچیده‌ترین و خطرناک‌ترین دشمن اسلام و خداست و این در واقع توصیف نمودن و جهان‌‌‌بینی ماتریالیستی غرب است.

ویژگی ظاهری و مکان خروج

• در برخی روایات توصیفاتی برای او ذکر شده است مانند اینکه دجال مردی چاق، سرخ‌‌‌رو، موی سر مجعّد، چشم راست او اعور، (کور ونابینا) چشم او مانند دانه انگوری است که بر روی آب قرار دارد. همچنین در احادیث دیگر برای دجال، اوصافی بیان شده که بسیار وحشت‌انگیز و غیر عادی‌اند: چشمانی با اشکال گوناگون و عجیب، وجود واژه "کافر" میان چشمان او، رسیدن قد او تا ابرها، وجود داشتن شاخ در پیشانی او و... . وجود این اوصافِ غیر طبیعی، موجب شده است که عده‌ای احتمال دهند که این اوصاف، نمادین و نشانگر موجودی خبیث یا یک جریان فتنه‌گر انحرافی است. و نیز مکان‌های مختلفی برای خروج او نقل شده است از جمله اصفهان، خراسان، سجستان.

روایات درباره دجال

• برخی از روایات به بررسی ویژگی های دجال پرداخته شده است مانند:

1. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) فرمودند: «هر پیامبری بعد از نوح، قوم خود را از فتنه دجال برحذر داشت و من نیز شما را برحذر می‌‏‏دارم.»
2. پیامبر اسلام(علیه السلام) می‌فرماید: «يكون قبل خروج الدجال نيف على سبعين رجالا»
3. امیر المؤمنین(علیه السلام) فرمود: «پیش از قیامت ده امر حتمی واقع می‌‏‏شود: خروج سفیانی، خروج دجال، دود، دابة الارض، خروج قائم، طلوع خورشید از مغرب، نزول عیسی، فرورفتن در مشرق جزیرة العرب، بیرون آمدن آتشی از قعر یمن که مردم را به محشر براند.»
4. امیر المؤمنین(علیه السلام) فرمودند: «دجال چشم راست ندارد، و چشم دیگرش در پیشانی اوست، و مانند ستاره صبح می‌‏‏درخشد، چیزی در چشم اوست که گویی آمیخته به خون است. وی در یک قحطی سختی می‌‏‏آید، و بر الاغ سفیدی سوار است.»
5. رسول خدا(صل الله علیه و آله) دجال را چنین توصیف کرده است: «او مردی چاق، سرخ‏رو، با موی سر مجعّد، و اعور است، چشمش همچون دانه انگوری است که بر روی آب قرار گرفته باشد.»
6. امیر المؤمنین(علیه السلام) می‌‏فرماید: «او با صدای بلندی فریاد می‌‏‏زند که بین مشرق و مغرب، صدایش را جنّ و انس و شیاطین می‌‏‏شنوند و می‌‏‏گوید: ای دوستان من! به سوی من آیید. من هستم کسی که آفریده است، پس استوار ساخته و مقرّر کرده و هدایت نموده است. من پروردگار برتر شما هستم.»

نتیجه‌گیری

• در نتیجه هر شخص یا جریانی که موجب گمراهی مردم گردد، دجال شمرده می‌شود؛ اما نزدیک ظهور حضرت مهدی(علیه السلام) شخصی پیدا خواهد شد که در حقه‌بازی سرآمد اقرانش است و در دروغگویی بر تمام دجال‌های گذشته برتری دارد، با ادعاهای پوچش گروهی را گمراه می‌کند. او چنین جلوه می‌دهد آسمان و زمین در اختیار اوست. کارهای خوب را بد و کارهای بد را خوب معرفی می‌کند. بهشت را جهنم و جهنم را بهشت جلوه می‌دهد.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: