مفهوم باب در لغت و اصطلاح چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

::::::« این واژه در [[عربی]] به معنای "در" ( محل ورود و [[خروج]]) به کار می‌رود. [[راغب اصفهانی]] می‌گوید: محل دخول و ورود به چیزی را باب می خوانند؛ مانند باب المدینه یا باب البيت و [[قرآن کریم]] نیز آن را در این معنا به کار برده است.<ref> يوسف، آیه ۲۵ : {{متن قرآن|« وَاسْتَبَقَا الْبَابَ ... وَأَلْفَيا سَيدَهَا لَدَى الْبَابِ » }}؛ و هر دو به سوی در دویدند ... و آقای آن زن را نزدیک در یافتند، و انعام، آیه ۴۴ {{متن قرآن|« فَتَحْنَا عَلَيهِمْ أَبْوَابَ كُلِّ شَيءٍ »}}؛ درهای همه چیز از نعمت‌ها) را به روی آنها گشودیم </ref>. بنابراین، باب به معنای چیزی است که با آن می‌توان به چیز دیگر رسید؛ برای مثال: {{عربی|"« هذا العلم باب الى علم كذا أى به يتوصّل اليه‏"}}<ref> این علم، وسیله به سوی فلان علم است؛ یعنی به وسیله این علم به آن علم دست می‌یابد.</ref> [[حدیث]]: {{عربی|" أَنَا مَدِينَةُ الْعِلْمِ وَ عَلِيٌّ بَابُهَا "}} بدان معناست که به وسیله [[امام علی|على]]{{ع}} می‌توان به [[شهر علم]] دست یافت.<ref> حسین بن محمد راغب اصفهانی، معجم مفردات الفاظ القرآن، ص ۶۲ و جواد سلیمانی، «پژوهشی پیرامون مقوله باب های اهل بیت لايت»، نشریه تاریخ در آینه پژوهش، شماره ۳۸ </ref> آنچه گذشت، نشان می‌دهد هر گاه کسی را "باب" شخصی معرفی می‌کنند، مقصود آن است که "دربان [[دعوت]] آن شخص" است. معنای "باب" در اصطلاح چنین است: کسی که به [[معصومان]]{{عم}} بسیار نزدیک است و در همه کارها یا کاری خاص، [[نماینده]] مخصوص آنان شمرده می‌شود. بنابراین، می‌توان [[وکیل]] یا [[نماینده]] شخص دیگر را "باب" نامید. در گذشته تمام [[وکیلان]] و سفیران [[ائمه]]{{عم}} را باب می‌خواندند. به تدریج این واژه با سوء استفاده [[مدعیان دروغین]] [[بابیت]] روبه رو شد و بار ارزشی‌اش را از دست داد. باب در [[روایات]] متعدد بر [[معصومان]]{{عم}} اطلاق گردیده است؛ مانند: "باب الحوائج الى اللّه‏"، "باب حِطَّه"، "باب مَدينة [[علم]] النبی{{صل}}"، "باب الحکمه" و "[[باب الله]]"<ref> محمد بن حسن صفار، بصائر الدرجات، ص ۱۹۹ </ref>. افزون بر این، چنان که [[ابن شهر آشوب]] می‌نویسد، جمعی از [[اصحاب]] [[ائمه]]{{عم}} باب آن بزرگواران بوده‌اند؛ مانند: [[رشید هجری]] ( باب [[امام حسین|سيد الشهدا]]{{ع}}<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۷۷</ref>، [[یحیی بن ام الطويل مطعمی]] ( باب [[امام سجاد|حضرت سجاد]]{{ع}})، <ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۱۷۶ </ref> [[جابر بن یزید جعفی]] ( باب [[امام باقر]]{{ع}})<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۲۱۱ </ref> و [[محمد بن سنان]] (باب [[امام صادق]]{{ع}})<ref> ابن شهر آشوب، مناقب آل ابی طالب ج ۴، ص ۲۸۰ </ref>. [[علامه مجلسی]] نیز "باب الائمه {{عم}}" دانسته شده است.<ref> احمد عابدی، آشنایی با بحارالانوار، ص۳۶</ref> ادعاهای نادرست کسانی چون [[سید علی محمد باب]]، این واژه را از [[جایگاه]] واقعی‌اش دور و متروک ساخت؛ به گونه‌ای که امروزه کمتر به کار می‌رود و اغلب برای اشاره به کسانی که به [[دروغ]] خود را [[نماینده]] [[معصومان]]{{عم}} معرفی می‌کنند، استفاده می‌شود»<ref>[[احمد عابدی|عابدی، احمد]]؛ [[مدعیان و منکران بابیت و مهدویت (مقاله)|مدعیان و منکران بابیت و مهدویت]]، ص ۳۹۰ - ۳۹۱.</ref>.

::::::«باب در لغت محل ورود به خانه یا مکانی را گویند، جمع آن ابواب است؛ به نگهبان و ملازم و دربان بواب گویند<ref>زبیدی، تاج‌العروس، ۳۷۰،۳؛ ابن فارس، معجم المقاییس‌اللغة، ۳۱۴،۱.</ref>، طبق همین معنی به حاجبان و دربانان [[ائمه]] نیز باب اطلاق شده است اما در اصطلاح مباحث [[مهدویت]] به گروهی از وکلای خاص [[ائمه]] به‌کار می‌رود، در عصر [[غیبت صغری]] بر [[نواب اربعه]] و برخی دیگر از وکلای سرشناس که واسطه صدور [[توقیعات]] بودند اطلاق می‌شد<ref>احمد دینوری در پاسخ به درخواست مردم از او که وجوهات را به امام {{ع}} برساند، گفت: {{عربی|"يَا قَوْمِ، هَذِهِ حَيْرَةٌ، وَ لَا نَعْرِفُ الْبَابَ فِي هَذَا الْوَقْتِ"}} مجلسی، بحارالانوار، ۳۰۰،۵۱.</ref>. [[مرحوم طبرسی]] درباره [[نواب اربعه]] می‌فرمایند: {{عربی|"الأبواب المرضيون و السفراء الممدوحون في زمان الغيبة"}}<ref>طبرسی، الاحتجاج، ۵۵۴،۲: باب‌های مورد رضایت و سفیران مورد مدح در عصر غیبت.</ref>.

::::::«"باب" در لغت فارسی به معنای پدر، سزاوار، ملایم، متعارف و [[حاجب]] است. در عربی نیز به معنای "در" و "محل ورود و [[خروج]]" به کار می‌‏رود. [[راغب اصفهانی]] می‌‏گوید: محل دخول و ورود به چیزی را باب می‌‏خوانند؛ مانند "باب المدینه" یا "باب البیت"<ref>راغب اصفهانی، المفردات، ص ۶۴.</ref>.