بحث:ویژگی‌های علم معصوم چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

[[پرونده:110354687.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[سید محمد علی قاضی طباطبایی|قاضی طباطبایی]]]]

آیت‌الله [[سید محمد علی قاضی طباطبایی]] در مقاله ''«[[رساله‌ای در دلالت آیۀ تطهیر بر علم گستردۀ پیامبر و امام (مقاله)|رساله‌ای در دلالت آیۀ تطهیر بر علم گستردۀ پیامبر و امام]]»'' در این‌باره گفته‌ است:

::::::«مراد از [[امام]] در مورد بحث که می‌گوییم علمش از جهت کمّیّت و کیفیّت عمومیت دارد و به همه چیز عالم است و با کوچک‌ترین توجه می‌داند، آن معنی نیست که در کتب کلام و اصطلاح متکلمین است که عبارت از شخصی است که ریاست عامّه الاهیه بر دین و دنیا به نصّ [[رسول الله]]{{صل}} داشته باشد. و نیز مراد مطلق معصوم نیست که شامل ملائکه نیز باشد که خودشان اعتراف کردند:{{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| لاَ عِلْمَ لَنَا إِلاَّ مَا عَلَّمْتَنَا  }}﴾}} <ref>  ما دانشی جز آنچه تو به ما آموخته‌ای، نداریم؛ سوره بقره، آیه: ۳۲.</ref> بلکه مراد از [[امام]] در این مقام، مطلقِ آن کسی است که ریاست الاهیه عامه داشته باشد خواه به توسط [[پیغمبر]] باشد مثل اوصیاء و [[ائمه]] یا بلا واسطه [[پیغمبر]] باشد مانند خود [[پیغمبر]]. پس مراد از [[امام]] در مورد بحث شامل [[پیغمبر]] نیز هست، چنان که در آیه شریفه: {{عربی|اندازه=150%|﴿{{متن قرآن| إِنِّي جَاعِلُكَ لِلنَّاسِ إِمَامًا }}﴾}} <ref>  من تو را پیشوای مردم می‌گمارم؛ سوره بقره، آیه: ۱۲۴.</ref> [[حضرت ابراهیم]]{{ع}} [[نبی]] بود و پس از مدت‌ها به مقام [[امامت]] نائل شد و آن مقام [[ولایت]] کلّیه را دارا گشت. مقام [[امامت]] بالاتر از مقام [[نبوت]] مطلقه است، چنانچه در محل خود تفصیلاً بیان شده است.  

::::::مراد از [[علم امام]]{{ع}} علم باطنی فطری لدنی موهوبی از جانب خداوند عالم است با [[الهام]] و [[وحی]] مع الواسطه یا بلاواسطه و یا با هر اسبابی که اختصاص به انبیاء و اوصیاء آنها دارد. و مراد علم ظاهری کسبی آنها که حاصل از امارات و حواس ظاهریه و اکتسابیه است نیست، زیرا بدیهی است که علم ظاهری که برای [[امام]] حاصل می‌شود مانند علم ظاهری حاصل برای دیگران است که تابع اسباب و حواس ظاهری است در کمیّت و کیفیّت، و در این‌باره خلافی در میان علماء وجود ندارد. و اصل عدم [[علم امام]]{{ع}} که از قلم جمعی از بزرگان در فقه و در اصول فقه و یا در مقام‌های دیگر، که تعبیر کرده‌اند: "[[امام]] نمی‌دانست"، و یا "بر ظن وی غلبه کرد" و نظایر آن عبارات، جاری و صادر گشته، نظر به این علم ظاهری است که [[امام]] مکلف است به آن عمل نماید؛ و به این مطلب در اضافات بر کتاب انیس الموحدین نراقی اشارت رفته است و مورد کلام جمعی از بزرگان هم راجع به این علم ظاهری است<ref>و آنچه از [[سید علم‌الهدی]] و [[شیخ طوسی]] درباره [[امیر المؤمنین]]{{ع}} و [[سید الشهدا ]]{{ع}} نقل شده و در تنزیه الانبیاء و تلخیص الشافی فرموده‌اند، تماماً راجع به علم ظاهری [[امام]] است و اگر راجع به آن نباشد، خلط بین علم ظاهری [[امام]] و علم باطنی اوست که کاملاً در زمان‌های آن اکابر تحقیق نشده بوده است.</ref>.

::::::مراد از عموم [[علم امام]]{{ع}} و کیفیت حضوری بودن آن این نیست که [[علم امام]]{{ع}} احاطه بر تمامی معلومات دارد به نحو علّیت و معلولیّت، زیرا واضح است که علم به این معنی از خصایص ذات واجب الوجود است که احدی از ممکنات قطعاً در آن با او شرکت ندارند. بلکه مراد از علم حضوری [[امام]]{{ع}} انکشاف معلومات است نزد او فعلاً، در مقابل انکشاف شأنی بر او با قوه و اراده، که از آن تعبیر آورده‌اند: {{عربی|اندازه=150%|" لَو شاءَ اَن یَعلَمَ لَعَلِمَ ‏‏‏‏‏‏"}} در صورتی که می‌خواهد و می‌داند<ref>یعنی خواسته است و دانسته است و به فعلیت رسیده و شانی نیست – استادی.</ref>. و احتیاج ندارد که هر وقت خواست بداند، چنانچه با اندک تأمل روشن است»<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%B9%D9%84%D9%85_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%DB%B1_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) علم امام؛ ص:۴۸۲.]</ref>.