ظهار: تفاوت میان نسخهها
←صیغه
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←صیغه) |
||
خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
ظهار از ایقاعات به شمار میرود و چهار رکن دارد: صیغه، ظهار کننده (مُظاهِر)، ظهار شونده (مُظاهَر منها) و زنی که زوجه به او تشبیه شده است (مُشَبّه بها). | ظهار از ایقاعات به شمار میرود و چهار رکن دارد: صیغه، ظهار کننده (مُظاهِر)، ظهار شونده (مُظاهَر منها) و زنی که زوجه به او تشبیه شده است (مُشَبّه بها). | ||
=== صیغه === | === صیغه === | ||
بدون شک ظهار با گفتن جمله {{عربی|"أَنْتِ عَلَيَّ كَظَهْرِ أُمِّي"}} «تو بر من چون پشت مادرم هستی» محقق میشود. همچنین اگر به جای {{عربی|"أَنْتِ"}} الفاظی دیگر بگوید که زوجه را مشخص و معلوم گرداند، مانند | بدون شک ظهار با گفتن جمله {{عربی|"أَنْتِ عَلَيَّ كَظَهْرِ أُمِّي"}} «تو بر من چون پشت مادرم هستی» محقق میشود. همچنین اگر به جای {{عربی|"أَنْتِ"}} الفاظی دیگر بگوید که زوجه را مشخص و معلوم گرداند، مانند {{عربی|"هـذِهِ"}} یا {{عربی|"فلانة"}} (اسم زن برده شود) یا به جای آن واژههایی مانند {{عربی|"بَدَنُكِ"}}، {{عربی|"جَسَدُكِ"}}، {{عربی|"جِسْمُكِ"}}، {{عربی|"جُملَتُكِ"}} و {{عربی|"كُلَّكِ"}} را که همه اندام زوجه را در بر میگیرد، به کار برد. همچنین اگر به جای {{عربی|"عَلَيَّ"}} سایر صلهها همچون {{عربی|"مِنّي"}}، {{عربی|"عِنْدي"}}، {{عربی|"مَعي"}} و مانند آن به کار رود یا به جای کاف [[تشبیه]] در {{عربی|"كَظَهْرِ أُمِّي"}} واژه «مثل» و مانند آن به کار برده شود.<ref>تحریر الاحکام ۴/ ۱۰۲ ـ ۱۰۳؛ مسالک الافهام ۹/ ۴۶۴؛ جواهر الکلام ۳۳/ ۹۹ ـ ۱۰۰.</ref> | ||
آیا با گفتن | آیا با گفتن {{عربی|"أنْتِ کَظَهْرِ أمّي"}} با حذف «[[صله]]» ظهار محقق میشود؟ برخی در تحقق ظهار با صیغه یاد شده اشکال کردهاند؛<ref>تحریر الاحکام ۴/ ۱۰۲.</ref> لیکن اشهر تحقق ظهار با آن است.<ref>مسالک الافهام ۹/ ۴۶۴.</ref> | ||
آیا با گفتن جمله | آیا با گفتن جمله {{عربی|"أَنْتِ عَلَيَّ کَاُمّي"}} یا {{عربی|"مِثلُ اُمّي"}} به قصد ظهار، ظهار تحقق مییابد؟ مسئله اختلافی است؛<ref>ایضاح الفوائد ۳/ ۴۰۰ ـ ۴۰۱.</ref> چنان که اگر عضوی از اعضای همسرش را به قصد ظهار به پشت مادرش تشبیه کند، مانند اینکه بگوید: {{عربی|"یَدُكِ"}} یا {{عربی|"فَرْجُكِ"}} یا {{عربی|"ظَهْرُكِ"}} یا {{عربی|"بَطْنُكِ عَلَيَّ کَظَهْرِ اُمّي"}}؛ [[دست]] یا [[فرج]] یا پشت یا شکم تو بر من همچون پشت مادرم است»، تحقق ظهار با آن اختلافی است. بیشتر [[فقها]] قائل به عدم تحققاند.<ref>ارشاد الاذهان ۲/ ۵۴؛ ایضاح الفوائد ۳/ ۴۰۲؛ رسائل المحقق الکرکی ۱/ ۲۰۲؛ مسالک الافهام ۹/ ۴۷۲؛ ریاض المسائل ۱۱/ ۱۹۴.</ref> | ||
بنابر قول مشهور، صیغه ظهار باید منجّز باشد. بنابر این، اگر ظهار را به زمانی خاص، مانند پایان ماه یا فرا رسیدن [[جمعه]] معلق کند، واقع نمیشود؛<ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۱۰۵.</ref> اما اگر آن را به شرطی غیر از [[زمان]]، مانند رسیدن به [[منزل]] یا خروج از آن منوط کند، آیا ظهار واقع میشود یا نه؟ [[اختلاف]] است.<ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۱۰۷ ـ ۱۰۸.</ref> | بنابر قول مشهور، صیغه ظهار باید منجّز باشد. بنابر این، اگر ظهار را به زمانی خاص، مانند پایان ماه یا فرا رسیدن [[جمعه]] معلق کند، واقع نمیشود؛<ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۱۰۵.</ref> اما اگر آن را به شرطی غیر از [[زمان]]، مانند رسیدن به [[منزل]] یا خروج از آن منوط کند، آیا ظهار واقع میشود یا نه؟ [[اختلاف]] است.<ref>جواهر الکلام ۳۳/ ۱۰۷ ـ ۱۰۸.</ref> | ||
آیا با [[مقید]] کردن ظهار به زمانی خاص، مانند اینکه بگوید: | آیا با [[مقید]] کردن ظهار به زمانی خاص، مانند اینکه بگوید: {{عربی|"أنْتِ عَلَيَّ کَظَهْرِ اُمّي سَنَةً"}}؛ تو تا یک سال بر من همچون پشت مادرم هستی» ظهار واقع میشود یا نه؟ مسئله اختلافی است. بنابر قول نخست، پس از پایان مدت میتواند با [[همسر]] خود آمیزش کند و نیازی به پرداخت کفّاره نیست.<ref>المبسوط ۵/ ۱۵۶؛ مختلف الشیعة ۷/ ۴۴۶؛ جواهر الکلام ۳۳/ ۱۰۹ ـ ۱۱۲.</ref> | ||
=== ظهار کننده (مُظاهِر) === | === ظهار کننده (مُظاهِر) === |