حدیث غدیر در کلام اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

اقوال درباره معیار حدیث متواتر از نظر تعداد ناقلان، مختلف است. برخی اصولاً تعداد خاصی را برای [[راویان]] شرط ندانسته و گفته‌اند: حدیث متواتر، آن است که تعداد و شرایط راویان آن به گونه‌ای باشد که احتمال تبانی در [[جعل حدیث]] داده نشود و به [[درستی]] آن [[اطمینان]] حاصل شود<ref>ابن‌حجر عسقلانی گفته است: “در خبر متواتر، عدد معینی شرط نیست، بلکه آنچه مفید علم باشد کافی است” (فتح الباری، ج۱، ص۱۷۷). شوکانی نیز گفته است خبر متواتر، خبر کسانی است که کثرت آنها به حدی است که از گفته آنها علم حاصل می‌شود (ارشاد الفحول الی تحقیق الحق فی علم الاصول، ج۱، ص۱۲۸، دارالکتاب العربی). بدرالدین زرکشی گفته است: “خبر متواتر، خبر گروه بسیاری از چیز محسوسی است که توافق آنان بر کذب ممتنع است” (البحر المحیط فی اصول الفقه، ج۳، ص۲۹۶)؛ ملاعلی قاری گفته است: “تواتر، تعداد معینی ندارد، بلکه تعداد ناقلان به قدری است که عادتا تبانی آنها بر کذب ممکن نیست” (شرح نخبة الفکر فی مصطلحات اهل الاثر، ج۱، ص۱۶۳).</ref>، اما برخی گفته‌اند [[حدیثی]] را که ده نفر [[روایت]] کنند [[متواتر]] است، چنان که [[سیوطی]] در این باره گفته است: {{عربی|و ما رواه عدد جم یجب احالة اجتماعهم [[علی]] الکذب فالمتواتر و [[قوم]] حددوا بعشره و هو لدی أجود}}<ref>ألفیة السیوطی فی علم الحدیث، ص۴۶.</ref>، مطلبی را که تعداد زیادی روایت کرده‌اند که اجتماعشان بر [[کذب]] محال است متواتر است، و گروهی آن را به ده [[راوی]] تحدید کرده‌اند، و این قول از نظر من پسندیده‌تر است.