پرش به محتوا

جنگ جمل در تاریخ اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۰۳: خط ۱۰۳:
==ورود [[امام]]{{ع}} به کوفه‌==
==ورود [[امام]]{{ع}} به کوفه‌==
چون [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} از [[بصره]] به [[کوفه]] رسید، روز [[دوشنبه]]، دوازدهم [[رجب]] [[سال]] سی و ششم هجری بود و [[خداوند]]، پیروزی‌اش را گرامی داشت و او را بر دشمنش [[پیروز]] گردانید و به همراه او، بزرگان [[مردم]] و [[اهل بصره]] بودند. [[کوفیان]] به استقبال آمدند و در میان آنها [[قاریان]] و بزرگان [[کوفه]] حضور داشتند. سپس برای او به خیر و [[برکت]]، [[دعا]] کردند و گفتند: ای [[امیرمؤمنان]]! کجا اقامت می‌کنی؟ آیا به [[قصر]] [حکومتی‌] می‌روی؟ فرمود: "نه؛ ولی در رُحبه<ref>رُحْبه در اینجا به معنای میدان و توقفگاه عمومی شهر است. (م)</ref>، توقفی خواهم داشت". پس در رُحبه، توقف کرد و سپس وارد [[مسجد]] بزرگ [[شهر]] شد و در آن، دو رکعت [[نماز]] گزارْد و بر [[منبر]] رفت و [[حمد]] و ثنای [[خداوند]] گفت و بر پیامبرش [[درود]] فرستاد و فرمود: "اما بعد؛ ای [[مردم کوفه]]! همانا برای شما در [[اسلام]]، فضیلتی است تا زمانی که آن را دگرگون نسازید و [[تغییر]] ندهید. شما را به سوی [[حق]] فرا خواندم و شما [[اجابت]] کردید و آغاز کردید به [[مبارزه]] با مُنکر و آن را دگرگون ساختید. بدانید که [[فضیلت]] میان شما و [[خداوند]]، در [[احکام]] و تقسیم‌هاست. شما الگوی کسانی هستید که شما را پاسخ می‌گویند و در آنچه شما داخل‌گشتید، داخل‌می‌گردند. بدانید که بیشترین [[هراس]] من بر شما، [[پیروی]] از [[هوا و هوس]] و آرزوهای طولانی است؛ زیرا که [[پیروی]] [[هوا و هوس]]، از [[حق]] باز می‌دارد و [[آرزوی دراز]]، [[آخرت]] را از یاد می‌بَرَد. بدانید که [[دنیا]] پشت می‌کند و می‌رود و [[آخرت]] روی می‌آورد و می‌آید و هریک را فرزندانی است. شما از [[فرزندان]] [[آخرت]] باشید. امروز، [روز] عمل است و حسابی نیست و فردا [روز] حساب است و جای عمل نیست. سپاسْ خدایی را که ولی خود را [[یاری]] کرد و دشمنش را بی‌یاور گذاشت و راستگوی حق‌مدار را [[عزیز]] گردانید و بیعت‌شکنِ [[باطل]] مَدار را [[خوار]] ساخت. بر شما باد [[پروای الهی]] و [[پیروی]] [[اهل بیت]] پیامبرتان که از [[خداوند]]، [[اطاعت]] می‌کنند؛ آنان که در آنچه [[خدا]] را [[اطاعت]] می‌کنند، از دیگر فرقه‌هایی که خود را به [[دین]] می‌بندند و ادعا دارند و با ما به مقابله می‌پردازند، سزاوارتر به [[پیروی]] شدن‌اند، در حالی که آن دیگران، از [[فضیلت]] ما [[فضیلت]] یافته‌اند؛ [[ولی امر]] ([[حکومت]]) ما را [[انکار]] می‌کنند، و در [[حق]] ما با ما [[کشمکش]] می‌کنند و ما را از آن، دور می‌سازند. آنان، نتیجه [[رفتار]] خود را چشیدند و به زودی [سزای‌] گم‌راهی [خود] را خواهند دید. بدانید که مردانی از شما از [[یاری]] من سر باز زدند و من، آنان را [[نکوهش]] و [[توبیخ]] می‌کنم. از آنان کناره جویید و آنچه را خوش نمی‌دارند، به گوششان برسانید تا بازگردند، و از این طریق، به هنگام جدا شدن‌ها، [[حزب]] [[خدا]] شناخته می‌شود"<ref>وقعة صفین، ص ۳.</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۳۷۵.</ref>
چون [[علی بن ابی طالب]]{{ع}} از [[بصره]] به [[کوفه]] رسید، روز [[دوشنبه]]، دوازدهم [[رجب]] [[سال]] سی و ششم هجری بود و [[خداوند]]، پیروزی‌اش را گرامی داشت و او را بر دشمنش [[پیروز]] گردانید و به همراه او، بزرگان [[مردم]] و [[اهل بصره]] بودند. [[کوفیان]] به استقبال آمدند و در میان آنها [[قاریان]] و بزرگان [[کوفه]] حضور داشتند. سپس برای او به خیر و [[برکت]]، [[دعا]] کردند و گفتند: ای [[امیرمؤمنان]]! کجا اقامت می‌کنی؟ آیا به [[قصر]] [حکومتی‌] می‌روی؟ فرمود: "نه؛ ولی در رُحبه<ref>رُحْبه در اینجا به معنای میدان و توقفگاه عمومی شهر است. (م)</ref>، توقفی خواهم داشت". پس در رُحبه، توقف کرد و سپس وارد [[مسجد]] بزرگ [[شهر]] شد و در آن، دو رکعت [[نماز]] گزارْد و بر [[منبر]] رفت و [[حمد]] و ثنای [[خداوند]] گفت و بر پیامبرش [[درود]] فرستاد و فرمود: "اما بعد؛ ای [[مردم کوفه]]! همانا برای شما در [[اسلام]]، فضیلتی است تا زمانی که آن را دگرگون نسازید و [[تغییر]] ندهید. شما را به سوی [[حق]] فرا خواندم و شما [[اجابت]] کردید و آغاز کردید به [[مبارزه]] با مُنکر و آن را دگرگون ساختید. بدانید که [[فضیلت]] میان شما و [[خداوند]]، در [[احکام]] و تقسیم‌هاست. شما الگوی کسانی هستید که شما را پاسخ می‌گویند و در آنچه شما داخل‌گشتید، داخل‌می‌گردند. بدانید که بیشترین [[هراس]] من بر شما، [[پیروی]] از [[هوا و هوس]] و آرزوهای طولانی است؛ زیرا که [[پیروی]] [[هوا و هوس]]، از [[حق]] باز می‌دارد و [[آرزوی دراز]]، [[آخرت]] را از یاد می‌بَرَد. بدانید که [[دنیا]] پشت می‌کند و می‌رود و [[آخرت]] روی می‌آورد و می‌آید و هریک را فرزندانی است. شما از [[فرزندان]] [[آخرت]] باشید. امروز، [روز] عمل است و حسابی نیست و فردا [روز] حساب است و جای عمل نیست. سپاسْ خدایی را که ولی خود را [[یاری]] کرد و دشمنش را بی‌یاور گذاشت و راستگوی حق‌مدار را [[عزیز]] گردانید و بیعت‌شکنِ [[باطل]] مَدار را [[خوار]] ساخت. بر شما باد [[پروای الهی]] و [[پیروی]] [[اهل بیت]] پیامبرتان که از [[خداوند]]، [[اطاعت]] می‌کنند؛ آنان که در آنچه [[خدا]] را [[اطاعت]] می‌کنند، از دیگر فرقه‌هایی که خود را به [[دین]] می‌بندند و ادعا دارند و با ما به مقابله می‌پردازند، سزاوارتر به [[پیروی]] شدن‌اند، در حالی که آن دیگران، از [[فضیلت]] ما [[فضیلت]] یافته‌اند؛ [[ولی امر]] ([[حکومت]]) ما را [[انکار]] می‌کنند، و در [[حق]] ما با ما [[کشمکش]] می‌کنند و ما را از آن، دور می‌سازند. آنان، نتیجه [[رفتار]] خود را چشیدند و به زودی [سزای‌] گم‌راهی [خود] را خواهند دید. بدانید که مردانی از شما از [[یاری]] من سر باز زدند و من، آنان را [[نکوهش]] و [[توبیخ]] می‌کنم. از آنان کناره جویید و آنچه را خوش نمی‌دارند، به گوششان برسانید تا بازگردند، و از این طریق، به هنگام جدا شدن‌ها، [[حزب]] [[خدا]] شناخته می‌شود"<ref>وقعة صفین، ص ۳.</ref>.<ref>[[محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد]]، [[گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین (کتاب)|گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین]]، ص ۳۷۵.</ref>
==نتایج [[جنگ جمل]]==
جنگ جمل آثاری منفی بر [[جامعه اسلامی]] به جای نهاد از جمله:
#ماجرای [[کشته شدن عثمان]] به نحوی گسترش یافت که به موضوع [[سیاسی]] بزرگی مبدّل گردید و جریان‌های مخالفی را در گفته و عمل در مسیر حرکت [[اسلامی]] به دنبال داشت و [[معاویة بن ابی سفیان]] در [[انتظار]] [[فرصت]] بود تا روند [[انحراف]] خونین [[جمل]] را تکمیل سازد.
#با رواج [[حقد]] و [[کینه]] میان [[مسلمانان]] باب [[جنگ]] و [[خونریزی]] میانشان گشوده شد و بدین‌سان، بین خود [[مردم بصره]] و میان اهالی سایر شهرهای اسلامی [[تفرقه]] و پراکندگی به وجود آمد و برخی به [[خون‌خواهی]] [[فرزندان]] خود از بعضی دیگر برخاستند در صورتی که مسلمانان به ریختن [[خون]] آنها مجبور بودند.
# [[جبهه]] انحراف داخلی جامعه اسلامی وسعت یافت و کار شکنی‌ها در برابر [[حکومت امام علی]]{{ع}} فزونی گرفت و پس از آن‌که [[معاویه]] در [[شام]] از [[بیعت با امام]] [[سرپیچی]] کرد، جبهه دیگری گشوده شد که به محدودیت توسعه خارجی و کارهای [[اصلاح‌گرانه]] و پیشرفته‌ای که امکان [[رشد]] در جامعه اسلامی داشت، انجامید.
# [[کینه‌توزی]] و انحراف، راه [[مخالفان]] سیاسی را گشود تا فورا به برگرفتن [[سلاح]] و جنگ و خونریزی [[متوسل]] شوند.<ref>[[سید منذر حکیم|حکیم، سید منذر]]، [[‌پیشوایان هدایت ج۲ (کتاب)|‌پیشوایان هدایت ج۲]] ص ۲۸۳.</ref>


== منابع ==
== منابع ==
۷۵٬۰۴۳

ویرایش