گستره علم امام در مقایسه روایات اصول کافی و بصائر الدرجات (پایان‌نامه)

گستره علم امام در مقایسه روایات اصول کافی و بصائر الدرجات پایان‌نامه‌ای است که به موضوع امامت می‌پردازد و به بحث علم امام با جزئیات آن - مانند: مقایسه دیدگاه‌ها، دیدگاه علم امام- نگاه ویژه دارد. این پایان‌نامه توسط آقای عبدالرضا حمادی نگاشته و در دانشکده علوم حدیث دفاع شده است. استاد راهنمای این پایان‌نامه آقای محمد تقی سبحانی و استاد مشاور آن آقای سید محمد کاظم طباطبایی است.

گستره علم امام در مقایسه روایات اصول کافی و بصائر الدرجات
زبان	فارسی
پژوهشگر	عبدالرضا حمادی (ایران)
استاد راهنما	محمد تقی سبحانی (ایران)
موضوع	گستره علم امام، علم امام دیدگاه صفار در بصائر الدرجات دیدگاه کلینی در الکافی، مقایسه دیدگاه کلینی و صفار در گستره علم امام
مذهب	شیعه
سال دفاع	۱۳۹۰
تعداد صفحات	۱۷۸
وبگاه معرف	پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران (ایران داک)

چکیده پایان‌نامه

• پژوهشگر این پایان‌نامه در ابتدای چکیده خود می‌گوید: «از جمله مباحث امامت بحث از علم امام و گستره دانش اوست. این بحث همواره در طول تاریخ مورد بررسی دانشمندان شیعه بوده و کتاب‌های متعددی در این زمینه تالیف گردیده است. از جمله تالیفات روایی عصر غیبت صغرا دو کتاب بصائر الدرجات صفار و کتاب الحجه از مجموعه الکافی کلینی می‌باشد. بررسی دیدگاه این دو مؤلف نقش مهمی در شناخت فکری حوزه حدیثی قم ایفا می‌کند و برداشت اصحاب از روایات این موضوع را روشن می‌سازد. علی رغم ادعای برخی از مستشرقان، مقایسه میان دیدگاه این دو مؤلف نشانگر همسویی فکری ایشان است».
• در این رساله آمده است: «گستره دانش امام یکی از بحث‌های جنجالی در مباحث امامت میان امت اسلامی و پیروان مکتب تشیع به شمار می‌رود. صفار و کلینی که میراث‌داران حوزه حدیثی قم می‌باشند با جمع‌آوری روایات این موضوع، دانش امام را در گستره خلقت و تقدیرات معرفی کرده‌اند. علم به حقایق گذشته، اتفاقات زمان حال و دانش تقدیرات آینده مجموعه‌ای پهناور از حقایق را تشکیل می‌دهند که در مجموعه علوم آل محمد(ع) جای می‌گیرد. این دانش برگرفته از افعال خداوند متعال است و هر آنچه تحقق عینی یا تقدیری می‌یابد در صورت نیاز خداوند ائمه(ع) را از آن آگاه می‌کند اما امام بر علم ذاتی پروردگار احاطه نمی‌یابد و همچنین، دانشی ذاتی از خود ندارد لذا علم غیب از ایشان نفی شده است». کلینی با ارائه نمونه‌هایی از این دست روایات در الکافی جهت اثبات چنین دانشی برای اهل‌بیت(ع) تلاش کرد. در حالی که صفار به صورت تفصیلی روایات علم امام را جمع‌آوری نموده بود و یک روایت را با اسناد مختلف ارائه کرد تا موجبات وثوق به آنها را فراهم نماید. مجموعه روایات کافی در این بحث ۸۵ حدیث و روایات بصائر الدرجات بالغ بر ۴۲۳ حدیث می‌باشد».
• پژوهشگر می‌افزاید: «این پژوهش دیدگاه برخی در زمینه اختلاف میان دو کتاب کافی و بصائر الدرجات را نفی کرده و بر این نکته تأکید می‌کند که نه تنها کلینی از گفتمان حوزه حدیثی قم دست برنداشت بلکه آن را به گونه‌ای نظام‌مند و در قالبی جدید ارائه کرد. در این پژوهش تلاش شد تا چینشی جدید از روایات این بحث بر مبنای متعلق‌های علم ارائه گردد. این چینش برگرفته از روایات گستره علم بوده و معیار واحدی برای مقایسه باب‌ها و روایات دو کتاب فراهم می‌نماید».

فهرست پایان‌نامه

در مورد فهرست پایان‌نامه اطلاعاتی در دست نیست.

دربارهٔ پدیدآورندگان

عبدالرضا حمادی (پژوهشگر)

عبدالرضا حمادی حجت الاسلام و المسلمین عبدالرضا حَمّادی (متولد ۱۳۶۲، شیراز)، تحصیلات حوزوی خود را در محضر اساتیدی همچون حضرات آیات: سید موسی شبیری زنجانی، حسین وحید خراسانی و عبدالله جوادی آملی پیگیری کرد. او تحصیلات آکادمیک خود را در مقطع کارشناسی ارشد رشته علوم حدیث مؤسسه علمی فرهنگی دارالحدیث به اتمام رساند. مدیر واحد هماهنگی و ارتباطات نهادهای روحانیت جامعه مدرسین قم عضو پیوسته انجمن کلام حوزه علمیه و بازرس هیات مدیره در دوره چهارم انتخابات انجمن از جمله فعالیت‌های وی است. او به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین مقاله به رشته تحریر درآورده است. «گستره علم امام در مقایسه روایات اصول کافی و بصائر الدرجات»، «گستره علم امام از منظر کلینی و صفار»، «کلینی و حوزه حدیثی قم» و «الکافی و گفتمان حدیثی قم» برخی از این آثار است.

محمد تقی سبحانی (استاد راهنما)

محمد تقی سبحانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد تقی سبحانی (متولد ۱۳۴۲ ش، شیراز)، تحصیلات حوزوی خود را نزد اساتیدی همچون حضرات آیات: جواد تبریزی، حسین وحید خراسانی، عبدالله جوادی آملی و محمد تقی مصباح یزدی پیگیری کرد. مدیر مرکز الحضارة لتنمیة الفکر الإسلامی (لبنان)، مدیر عامل بنیاد بین‌المللی امامت و رییس پژوهشکده کلام اهل‌ بیت (ع) دار الحدیث قم از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. «معناشناسی روح در قرآن کریم»، «قلمرو علوم پیامبر امام علی و صحابه در مهم‌ترین منابع حدیثی اهل سنت»، «نظریه امامت امامیه»، «میراث اندیشه سیاسی مسلمانان»، «اجتهاد بر بنیان مصلحت‌اندیشی» و «مسئله‌ای به نام قرائت رسمی» برخی از این آثار است.

سید محمد کاظم طباطبایی (استاد مشاور)

سید محمد کاظم طباطبایی حجت الاسلام و المسلمین سید محمد کاظم طباطبایی (متولد ۱۳۴۴ ش، قم)، ریاست پژوهشکده علوم و معارف حدیث و سردبیر نشریه آیت بوستان از جمله فعالیت‌های وی است. او علاوه بر تدریس دروس حوزوی و دانشگاهی به راهنمایی و مشاوره پایان‌نامه‌های دانشجویان نیز مشغول است و تاکنون چندین جلد کتاب و مقاله به رشته تحریر درآورده است. همکاری در تدوین «گزیده دانشنامه امام مهدی»، «دانشنامهٔ امیرالمؤمنین‌ بر پایه قرآن حدیث و تاریخ»، نگارش «تاریخ حدیث شیعه»، «مهدویت»، «فاطمه در کنار امام علی»، «منطق فهم حدیث»، «مفهوم‌شناسی و بررسی چگونگی تأویل احادیث در مکتب عقلی ملاصدرا»، «ولادت فاطمه»، «اسناد نهج‌البلاغه» و «پژوهشی درباره زیارت‌های جامعه» برخی از فعالیت های علمی و پژوهشی اوست.

استخراج مقاله از پایان‌نامه

• گستره علم امام از منظر کلینی و صفار (مقاله).

چاپ پایان‌نامه به صورت کتاب

در این باره، اطلاعاتی در دست نیست.